۳-۷ تعیین مناسب بودن مجموعه‏ی متغیرها در ماتریس همبستگی جهت تحلیل عاملی
برای این منظور از آماره KMO که دامنه‏ی آن از ۰ تا ۱ است بهره گرفته می‌شود. چنانچه مقدار این آماره بیش از ۷۰% باشد، همبستگی‏های موجود به طور کلی برای تحلیل عامل مناسب‏اند. اگر مقدار آن بین ۵۰% تا ۶۹% بود باید دقت‏ زیادی به خرج داد و مقادیر کمتر از ۵۰% بدان معناست که تحلیل عامل برای آن مجموعه از متغیرها مناسب نیست. حذف بعضی از متغیرها که با متغیرهای دیگر به اندازه‏ی کافی همبسته نیستند، می‏تواند مفید باشد و همچنین می‏توان‏ اندازه‏های مشابه مقدار KMO را برای هر متغیر به دست آورد تا به تشخیص متغیرهای بی‏ربط و حذف آن‌ها کمک‏ کرد. (نظری و مختاری، ۱۳۸۸)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۷-۱ پیش‏فرض‏های تحلیل عاملی
متغیرهایی که در تحلیل عاملی مورد استفاده قرار می‏گیرند باید دارای شرایطی باشند که در ذیل بهترین شرایط متغیرها برای تحلیل عاملی معرفی شده‏اند که عبارتند از:
حجم نمونه: حداقل ۵ مورد برای هر متغیر و بر اساس یک قاعده‏ی سرانگشتی:برای هر متغیر،ماده یا شاخص‏ اندازه‏گیری ۱۰ آزمودنی داشته باشیم.نمونه‏ی ۱۰۰ موردی قابل قبول است،ولی بیش از ۱۰۰ مورد مناسب است.
نرمال بودن: متغیرها دارای توزیع نرمال باشند.
خطی بودن متغیرها: خطی بودن مهم است زیرا تحلیل عاملی مبتنی بر همبستگی است و متغیرهای اندازه‏گیری‏ شده،به صورت خطی با عامل‏ها ارتباط دارند و اگر چنین نباشد ممکن است راه حل معتبر نباشد.
دورافتاده‏ها در میان موردها: تحلیل عاملی به موردهای دور افتاده حساس است.این موارد نیاز است مشخص‏ شوند یا از مجموعه داده‏ها حذف شوند.
دورافتاده‏ها در میان متغیرها: یک متغیر با محذور ضریب همبستگی چندگانه‏ی پایین با دیگر متغیرها و همبستگی پایین با همه‏ی فاکتورهای مهم،دورافتاده محسوب می‏شود و این متغیر باید از لیست متغیرها حذف شود.
کمی باشند،دامنه‏ی نمرات آن‌ها بزرگ،دارای توزیع متقارن و تک نمایی (unimodally) باشند. (نظری و مختاری، ۱۳۸۸)
۳-۷-۲ مراحل انجام تحلیل عاملی
۱- برای تمام ترکیب‏های متغیرها ماتریسی از ضرایب همبستگی ایجاد می‏شود.
۲-از ماتریس همبستگی فاکتورهایی استخراج می‏شود. متداول‏ترین آنجا استخراج فاکتورهای اصلی است (factors principa) نامیده می‏شود(اغلب به غلط به آن استخراج اجزای اصلی گفته می‏شود به همین دلیل از خلاصه (PC) استفاده می‏شود.
۳-فاکتورها یا محورها چرخانده می‏شود تا رابطه‏ی بین متغیرها و بعضی فاکتورها به حد اکثر برسد.شایع‏ترین روش‏ چرخش واریماکس نامیده می‏شود که در آن استقلال بین فاکتورهای ریاضی حفظ می‏شود.این موضوع از نظر مهندسی‏ به این معنی است که در هنگام چرخش،محورها اورتوگونال یا متعامد باقی می‏مانند یعنی زوایای قائمه حفظ می‏شود.
۴-مرحله چهارم هم می‏شود اضافه کرد:که در آن امتیازات شرکت‏کننده‏ها در هر یک از فاکتورهای به دست آمده از آنالیز،محاسبه می‏شود.باید تأکید کرد که امتیازات به دست آمده از یک فاکتور نتایج یک آزمون واقعی نیست که بر روی‏ شرکت‏کنندگان انجام شده باشد.این مقادیر برآوردهای مقادیر شرکت‏کنندگان در متغیرهای مخفی فرضی است که از روی آنالیز فاکتوری مجموعه‏ای از داده‏ها به صورت محورهای ریاضی به دست آمده است.اما امتیازات فاکتوری می‏تواند خیلی مفید واقع شود،زیرا می‏توان از آن‌ها در آنالیزهای آماری بعدی به عنوان ورودی استفاده کرد. (نظری و مختاری، ۱۳۸۸)
۳-۷-۳ استخراج عامل‏ها
هدف این مرحله به دست آوردن سازه‏های زیربنایی است که تغییرات متغیرهای مورد مشاهده را موجب شده است و مشتمل بر استخراج عوامل از یک ماتریس همبستگی است.نخستین عامل استخراج شده از یک تحلیل مؤلفه‏های اصلی‏ (راه حل چرخش داده نشده)برای بیشترین میزان تغییرپذیری بین متغیرهای اندازه‏گیری شده در نظر گرفته می‏شود. دومین عامل حد اکثر تغییرپذیری بعدی و به همین ترتیب الی آخر. تغییر پذیری یک عامل را ارزش ویژه می‏دانند. نرم افزار spss نخست تقریب‏هایی از متغیرها را که همبستگی‏های آن‌ها بالاترین میزان از واریانس کل‏ مشاهده شده را نشان می‏دهد، انتخاب می‏کند.این مجموعه، عامل ۱ را می‏سازد، عامل ۲ مجموعه متغیرهایی است که‏ بالاترین سهم را در تبیین واریانس باقی‏مانده دارند،این روند ادامه پیدا می‏کند تا تعداد عامل‏های استخراج شده برابر با تعداد متغیرها گردد.همبستگی هر متغیر با هر عامل را بار عاملی (factor loading) گویند و مقدار آن بین ۱+ و ۱- تغییر می‏کند.واریانس تبیین شده توسط هر عامل برابر است با مجموع مجذور بارهای عاملی آن عامل.این واریانس‏ مقدار ویژه (eigen value) نامیده می‏شود، اولین مقدار ویژه همیشه بیشترین بوده و از ۱ بزرگ‌تر می‏باشد و مقدار ویژه‏ برای عامل‏های بعدی کوچک‌تر می‏شود.
۳-۷-۴ استخراج مجموعه‏ی اولیه عامل
در استخراج عامل‏ها تصمیم‏ گیری در دو مورد ضرورت دارد،یکی تعیین روش استخراج عامل‏هاست و دوم تعیین تعداد عامل‏هاست. از آنجا که هدف تحلیل عامل ارائه‏ هرچه ساده‏تر یک رشته متغیر است.بهترین تحلیل عامل آن است که در برگیرنده‏ی حداقل عوامل لازم باشد.با تحلیل عامل می‏توان به تعداد متغیرها، عامل استخراج کرد،ولی بسیاری از این عوامل بی‏معنا بوده و ارزشی ندارند و فقط باید بهترین عامل‏ها را انتخاب کرد. اما بهترین عامل‏ها کدامند؟(نظری و مختاری، ۱۳۸۸)
۳-۷-۵ بهترین عامل‏ها
یکی از متداول‏ترین طرق برای این امر،استفاده از آماره مقدار ویژه است.تحلیل عامل،آزمون مدلی علی است که‏ عامل‏های ناشناخته،متغیرهای مستقل آن و متغیرهای منفرد،متغیر وابسته‏ی آن می‏باشند.از آنجا که در بادی امر نمی‏دانیم چند عامل وجود دارد،می‏توان از هر تعداد مدل سود جست(تحلیل عامل بدواً به تعداد متغیرها عامل ایجاد می‏کند).مسئله تعیین بهترین عامل‏هاست.به بیانی بهترین مدل،ساده‏ترین مدل است؛یعنی با کمترین عامل بیشترین‏ واریانس مجموعه‏ی اولیه‏ی متغیرها را تبیین کند.بهترین عامل‏ها آ نهایی‌اند که بیشترین واریانس مجموعه‏ی متغیرهای‏ منفرد را تبیین می‏کنند و مقدار ویژه اندازه‏ای است که نشان‏دهنده‏ی مقدار واریانس در مجموعه‏ی متغیرهای اولیه است‏ که توسط یک عامل تبیین می‏شود.هرچه این مقدار بیشتر باشد آن عامل واریانس بیشتری را تبیین می‏کند.عامل‏هایی‏ که مقدار ویژه‏ی آن‌ها بیشتر از ۱ است. بهترین عامل‏ها هستند. در نتیجه با مشخص شدن تعداد عامل‏ها، برای تلخیص متغیرها از این تعداد عامل استفاده می‏کنیم. بعد از مشخص شدن تعداد عامل‏های واجد شرایط،ماتریس‏ عاملی را تشکیل می‏دهیم.در این ماتریس به هر عامل منتخب ستونی اختصاص دارد که ارقام آن مبین همبستگی(بار) آن عامل با متغیرهای خاص(در سطرها) است. مقدار ویژه‏ی هر عامل واریانس همه‏ی متغیرهاست که توسط آن عامل‏ تبیین می‏شود.این رقم با مجذور کردن همبستگی‏ها در ماتریس عوامل برای به دست آوردن نسبت واریانس تبیین‏ شده‏ی هر متغیر و جمع کردن ارقام مجذور شده در ستون به دست می‏آید. عاملی که بیشترین واریانس‏ را تبیین می‏کند عامل اول و عامل بعدی عامل دوم و الی آخر.یکی از اندازه‏های تحلیل عامل مناسب،کل واریانس‏ متغیرهای اولیه است که توسط عامل‏ها تبیین شده است.هرچه مقدار کل واریانس تبیین شده بیشتر باشد،راه حل بهتر است. اما برای افزایش مقدار کل واریانس تبیین شده،باید به تعداد عامل‏ها افزود و همین امر یکی از دلایل قاعده کاربرد عامل‏هایی است که مقدار ویژه‏ی آن‌ها بیش از یک است.گاه مقدار ویژه‏ی تعداد زیادی عامل از یک بیشتر می‏شود که‏ لاجرم برای سادگی کار باید پاره‏ای از آن‌ها را حذف کرد.اما کدام عامل‏ها را حذف کنیم؟یکی از طرق کاهش این نوع‏ عامل‏ها بررسی مقدار کل واریانس تبیین شده‏ی مجموعه‏ی تمام متغیرها به وسیله‏ی شماری از عامل‏هاست.یعنی ستون درصد تجمعی این اطلاعات را به ما می‏دهد.با افزایش تعداد عامل‏ها،بر مقدار واریانس تبیین شده،افزوده می‏شود. اما با افزایش هر عامل جدید مقادیر کوچک‏تری بر واریانس تبیین شده افزوده می‏شود.در اینجا باید نقطه‏ای را که بعد از آن‏ افزایش عامل‏ها منجر به افزایش زیادی در مقدار کل واریانس تبیین شده نمی‏شود،تعیین کرد و فقط عامل‏های بالای‏ این نقطه را انتخاب کرد.پیداست می‏توان با افزایش عامل‏ها مقدار کل واریانس تبیین شده را افزایش داد؛اما از آنجا که غالباً این امر مطلوب نیست سعی می‏کنیم با حذف متغیرهای ناجوری که واریانس آن‌ها را،عامل‏های اصلی تبیین‏ نمی‏کنند،مقدار کل واریانس تبیین شده را به حد اکثر برسانیم.برای تشخیص چنین متغیرهای ناجوری از آماره ای به نام‏ اشتراک (communality) که برای هر متغیر محاسبه می‏شود،استفاده کنیم.(همان:۲۵۸).برای احتساب اشتراک‏ هر متغیر-که همان نسبت واریانس تبیین شده‏ی آن متغیر توسط ترکیبی از عامل‏های منتخب است-از همبستگی‏ متغیر با هر یک از چند عامل اصلی استفاده می‏کنیم.جهت این امر ضریب همبستگی متغیر را که با هر عامل اصلی در ماتریس عامل آمده به توان دو می‏رسانیم و باهم جمع می‏کنیم تا مقدار اشتراک آن متغیر به دست آید.دامنه‏ی اشتراک‏ از ۰ تا ۱ است. هرچه مقدار اشتراک بالاتر باشد،مجموعه‏ی عامل‏های منتخب، به نحو بهتری واریانس آن متغیر را تبیین‏ می‏کنند.اگر مقدار اشتراک پایین باشد، بدان معناست که واریانس آن متغیر توسط عامل‏های منتخب تبیین نشده است. معمولاً بهتر است متغیرهایی را که مقدار اشتراک آن‌ها کم است، حذف کرد تا بر مقدار کل واریانس تبیین شده توسط چند عامل افزود. در واقع باید موازنه‏ی مطلوبی بین حد اکثر واریانس تبیین شده و حداقل عامل‏های مقتضی برقرار کرد^[۷۳].
۳-۸ پایایی و روایی
پایایی (reliability) با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد . به عبارت دیگر ، «همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات در یک آزمون معادل که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده است» چقدر است. به بیان دیگر اگر ابزار اندازه‌گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار به یک گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیک به هم باشد.در این پژوهش برای بررسی میزان ضریب آلفای کرون باخ از نرم افزار spss بهره گرفته شد.
در مورد روایی نیز باید اذعان کرد مقصود این است که آیا ابزار اندازه‌گیری مورد نظر می‌تواند ویژگی و خصوصیتی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه‌گیری کند یا خیر؟ به عبارت دیگر مفهوم روایی(validity) به این سؤال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می‌سنجد. برای رسیدن به این هدف از نظرات کارشناسان و خبرگان امر در طرح پرسش نامه بهره گرفته شد تا میزان روایی در سطح مطلوبی قرار داشته باشد.^[۷۴]
فصل چهارم
یافته های تحقیق
۴-۱ مقدمه
در فصول قبل به بیان ادبیات نظری و ادبیات تجربی پژوهش اختصاص داشت. بررسی ادبیات و نمای کلی^[۷۵] (طرح کلی) مربوط به چارچوب نظری پیشنهاد شده برای مطالعه، به تصمیم ­گیری در مورد انتخاب روش و ساختار طرح پژوهش مناسب کمک می­ کند. بر مبنای نظریه نمایندگی، هدف اصلی پژوهش حاضر نقش یکپارچگی اطلاعات و برنامه ریزی منابع سازمانی در پیاده سازی هوش تجاری می‌باشد. در این راستا، ابتدا به تشریح ادبیات نظری پژوهش در خصوص متغیر های مورد بررسی همچون یکپارچگی اطلاعات، هوش تجاری و … پرداخته شد.
این فصل جزئیات روش پژوهش بکار گرفته شده را بر مبنای اهداف و مقصود پژوهش، تشریح می­ کند. در این راستا، ابتدا فلسفه یا دیدگاه روش­شناختی پژوهش بیان شده، سپس، طرح یا روش پژوهش بیان و در ادامه فرضیه ­های پژوهش توسعه یافته و متغیرهای پژوهش و نحوه اندازه ­گیری آن­ها ارائه شده است. با بهره گرفتن از روش AHP فازی و تحلیل عاملی به بررسی فرضیات مورد بررسی خواهیم پرداخت.
۴-۲ تحلیل فازی
تعریف ماتریس‌های مقایسات زوجی، ماتریس مقایسات زوجی با ۹ گزینه (ترجیحات فازی) توسط ساعتی تعریف گردید . ماتریس مقایسه به شکل زیر می‌باشد:

لارنس”نمادها را به معنای چیزی نمی داند بلکه آن ها را نشانه ی پاره ای از احساسات و تجارب آدمی می شمارد”
گرین”در تعریف نماد آن را تصویر شیء یا کنشی می پندارد که از معنایی ورای ارزش حقیقی خود پر بار باشد.”
باشلار”نماد ها را تبیین کنده ی دریافت های برآمده از فوق خود آگاهی و تخیل می شمارد که توسط جان های با عظمت ساخته و پرداخته می شوند.”
کارلایل”نماد را حاصل تجسم و مکاشفه ای مشخص و مستقیم از جهان لایتناهی می شمرد که با دنیای متناهی در آمیخته است.”
دوبوکور”رمز را شبیه بلور تراشیده ای می بیند که نور مکتسب را شکسته و به الوان مختلف تبدیل می سازد و یا مبنای عینی،واقعیت ذهنی را منعکس می کند.”
لالاند”نماد را نشانه ای عینی می داند که بر چیزی غیرقابل مشاهده دلالت می کند.”
الیاده”نماد را چیزی ورای بازتاب ضرب آهنگ کائنات می شمارد که در پدیده های طبیعی خود را نشان می دهد و بستری مساعد برای تولید معنی و تفسیر به شمار می رود.”

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

اریک فروم”زبان سمبولیک را خارج از محدوده ی زمان و مکان تعریف می کند که تجربیات درونی و افکار و احساسات را بیان می کند.”
نماد شیء بی جان یا موجود جانداری است که هم خودش است هم مظهر مفاهیمی فراتر از خودش.”
۳-۱ سمبل:
سمبل ( symbol) که رمز،مظهر و نماد در زبان فارسی نامیده می شود یکی از آرایه های ادبی ست. از ویژه گی های بارز سمبل ابهام،عدم صراحت و غیر مستقیم بودن آن است.
«آن چه ما نمادش می نامیم یک اصطلاح است.یک نام یا نمایه ای که افزون بر معانی قرار دادی و آشکار و روزمره ی خود دارای معانی متناقض نیز باشد. نماد شامل چیزی گنگ،ناشناخته یا پنهان از ماست… یک کلمه یا یک نماد،هنگامی نمادین می شود که چیزی بیش از مفهوم آشکار و بدون واسطه ی خود داشته باشد. این کلمه یا نمایه جنبه ی ناخودآگاه گسترده تری دارد که هرگز نمی تواند به گونه ای دقیق مشخص شود و نه به طور کامل توضیح داده شود. و هیچ کس هم امیدی به انجام این کار ندارد.»(یونگ ۱۳۷۷؛ص ۱۶)
«از نظر بلاغت ادبی نماد یا سمبل از زمره ی «صورت های خیال» محسوب می شود. به طور معمول هر تصویری شامل دو نیمه است:رسانه و غرض. نماد همان رسانه است که صورت مرئی آن در متن ادبی می آید و غرض آن، ایده ای نامرئی و پنهان است که به طور واضح اشاره ای به آن نمی شود. تفاوت اساسی نماد با دیگر تصویر های مجازی در همین جاست.»(دکتر محمود فتوحی،ص ۱۶۳).
برخلاف سایر الفاظ و نشانه ها که معنای خاص ،قرار دادی و روشنی دارند اما از سمبل معنای روشن و واضحی قابل استنباط نیست،بلکه ابهام و گنگی در ظاهر سمبل است که خواننده را به سوی محتوایی که در پس آن پنهان و ناشناخته است می برد.
هگل می گوید:«سمبل بنا به طبیعتش اساساً مبهم و چند پهلو است» و بر خلاف استعاره خواننده را به شناسایی یک معنی ناشناخته فرا می خواند آن معنی مخفی گاه یک ادراک مجهول ، یک امر ممنوعه یا از دست رفته است. تصویر نمادین به انگیزه ی عبور از جهان واقع به جهان آرمانی،گنگ و مبهم می نماید.این ابهام از آنجا نشأت می گیرد که تصویر،نگاه خواننده را به فراسوی جهان واقع می کشاند؛ زیرا حقیقت ناب در پس پرده ی محسوسات نهفته است.(فتوحی؛ص۱۶۵)
اندیشه در سمبل ناشناخته است و خواننده را به سمت دنیایی تازه و پنهان در فراسوی واژه می کشاند. در تاریکی ها وسکوت یک واژه گنجی از معنا و اندیشه نهفته است که با عبور از ظاهر و کالبد واژه می توان به آن دست یافت . فون هومبولت می گوید:«اندیشه در نماد دست نایافتنی می شود و این را باید امتیاز سخن نمادین دانست نه کاستی آن» (احمدی،ساختار و تاویل متن ۱/۲۹۳)
از آنجا که سمبل دوسویه است:ظاهر و باطن،شاعر تجربه ی شخصی و حالت روحی ناخودآگاه خود را در پیکره ی شیء می ریزد تا تصویر ذهنی اش را این چنین ترسیم کند و اما سویه ی دوم که باطنی ست و در کالبد محتوا پنهان شده است همان حس شاعرانه و تجربه شخصی ست که بسیار فراتر از پیکرینگی می رود.نماد صورت مادی تجربه ی باطنی شاعر است و ما از تجربه ی شاعر جز همین تصویر در دست نداریم.(محمود فتوحی؛ص ۱۶۵) و برای دستیابی به محتوا و مفهوم واقعی این تصویر باید به رمز گشایی از هزار توی این نماد پرداخت.از آنجا که آثار سید علی صالحی مهد نمادها و سمبل های شخصی ست که به سبک شاعرانه ی خود آن ها را چونان کودکی در گهواره ی اشعارش به گونه های نو و مبتکرانه با لالایی از جنس فرمالیستی و آشنایی زدایی خوابانده است . که تازه گی ها را به جنگ کهنگی ها و عادت ها در نهاد خواننده می آورد و این جاست که مخاطب را به فکر و درنگ می اندازد تا با تأمل بسیار به هزار توی معانی در شعر وی راه یابد.
۴-۳ انواع سمبل
در منابع غربی به دو نوع تقسیم شده است:
۱-سمبل های قرار دادی یا عمومی یا سنتی:
که سمبل های مبتذل ستند و به سبب تکرار،دلالت آن ها بر یکی دو مشبه،صریح و روشن است و غالباً مانند استعاره فقط بر یک مشبه دلالت دارند.(شمیسا،۱۳۹۰،۲۲۳) سمبل های قرار دادی در قوم های مختلف متفاوت ست. اما معروف ترین آن ها عبارت است از:
کبوتر سمبل صلح و آشتی
آب سمبل نور و روشنایی
سرو رمز جاودانگی
گل نماد بهر و زمستان مرگ و ویرانی
سمبل های عمومی یا قرار دادی در حکم deed metaphore یا همان استعاره مرده است و بعضی اوقات در جایگاه نشانه قرار دارند مانند تصویر ترازو و به نشانه ی عدالت بر تابلوهای دادگستری.
از این دست سمبل ها به دلیل استعمال زیاد ارزش های هنری بسیاری ضعیفی دارند و به وضوح و بدون زحمت انداختن خواننده به بهانه استفاده از آنان می توان پی برد.
۲-سمبل های خصوصی یا شخصی ( private یا personal )
سمبل های خصوصی حاصل وضع(ناخود آگاه) و ابتکار شاعران و ویسندگان بزرگ است،و معمولاً در ادبیات قبل از آنان مسبوق به سابقه نیست،و از این رو برای خوانندگان تازگی دارد و فهم آن ها دشوار است تا آن که اندک اندک منتقدان آن ها را برای خوانندگان معنی می کنند و مردم با آن آشنا می شوند و شاعران مقلد در آثار خود از آن ها استفاده می کنند.(شمیسا،۱۳۹۰،۲۲۳)
زمینه فرهنگی سمبل:
بی تردید تمامی سمبل های بکار رفته در آثار شاعران از گذشته تا کنون هر کدام به گونه ای ریشه در فرهنگ اجتماع و ملت دارد و با توجه به شرایط اقلیمی و طبقه اجتماعی ،مردم جهت کردن و فهمیدن سمبل ها شرایط متفاوتی دارند و گاهی زمینه سمبل سنن ادبی و تلمیحات است.
سمبل و استعاره:
سمبل وسیله ای است برای بیان و تفسیر مفاهیم ذهنی مانند استعاره است،اما استعاره صرفاً جانشین یک کلمه است و تنها یک چیز را بیان می کنند با سمبل که جانشین اندیشه است و هاله ای از مفاهیم و معانی را در بر می گیرد متفاوت است. استعاره یک تشبیه فشرده است. اما سمبل سرچشمه ی مفاهیم و تصورات است.ممکن است برخی سمبل ها در ابتدا استعاره باشند اما تکرار و استفاده زیاد آنها را به نماد تبدیل کند. استعاره شباهت پنهان دو شیء با هم است و در سطح شباهت میان اشیاء می ماند. اما سمبل با مفهوم خود،وحدتی ذاتی دارد و عمیق و ژرف است.
در استعاره دال و مدلول با هم مساوی در نظر گرفته می شوند،اما در نماد دال وسیع تر از مدلول است. استعاره فقط یک معنی دارد و ظرفیت تاویل پذیری در آن نیست و در خارج از متن هم قابل تحلیل و تامل است.اما برای سمبل تأویل های متعدد و بی شماری دارد.
اما سمبل تنها در متن هویت می یابد. با این ویژه گی ها به تعداد خوانندگان معادل هایی برای نماد دریافت می شود.
نشانه و سمبل:
همانطور که گفته شده سمبل ابزاری ست برای بیان مفاهیمی ذهنی که سرچشمه ی مفاهیم و تصورات است و تأویل های بی شماری از آن می شود.اما نشانه سمبلی عینی است و معمولاً معنای آن صریح است.
مگر نشانه ای فرهنگ ها و تمدن های باستانی از قبیل مجسمه های خدایان و ظروف و ابزارهای جادو و غیره که ممکن است دلالت روشنی نداشته باشند.مثل علایم رانندگی،آرم المپیک و صلیب و… (شمیسا،۱۳۹۰،۲۳۶) از نظر یونگ نماد یا سمبل چیزی بیش از نشانه است.
سمبل و کنایه:
سمبل هم در معنای ظاهری و هم در معنای باطنی قابل بحث و بررسی است و از این جهت شباتی با کنایه دارد ولی کنایه در عبارت یا جمله است و سمبل در واژه و منظور از کنایه مثل استعاره یک چیز است ولی منظور از سمبل هاله ای از مفاهیم است و از این جهت با کنایه فرق دارد.
سمبل و تشبیه:
ژرف ساخت سمبل تشبیه می باشد اما برخلاف تشبیه که چیزی به چیز دیگر تشبیه می شود،در سمبل ذهن به کنجکاوی و تلاش جهت رسیدن به مفهوم می پردازد و سمبل رمزی است برای رسیدن به مفاهیم ذهنی و انتزاعی و در آن چیزی به چیز دیگری تشبیه نمی شود.
سمبولیسم
ریشه سمبولیسم را تا حدودی در رومانتیسم آلمان، در آثار «ماقبل رافائلیان»انگلیسی و سوین برنswinburne ، در فلسفه هگل و شوپنهاور و در نهایت در سنت عرفانی قرون هجدهم و نوزدهم باید جستجو کرد و این در حالی است که تولد آن به عنوان مکتب ادبی ،فرانسوی است.
سمبولیسم یکی از مکاتب ادبی است که در سال ۱۸۹۰ فعالیت خودش را آغاز کد. شاعران بسیاری از سال ۱۸۵۵ تا ۱۹۰۱ به پیروی از سه پیشوای بزرگ سمبولیسم پرداختند که اغلب فرانسوی بود،چند شاعر بزرگ بلژیکی در میان سمبولیست ها بود که در بین آنها از امیل ور آرن verhare و موریس مترلینگ M.Maeterlinck می شود نام برد. چندین شاعر آمریکایی و روسی و یونانی نیز در میان آنها وجود داشتند و به طور کلی سمبولیسم جنبه جهانی به خود گرفته بود.
اصل کلمه ی سمبول symbol (نماد)،سوم بولون sumbolon یونانی است به معنی به هم چسباندن دو قطعه ی مجزا که از فعل سوم مبالو(sumballo ) (می پیوندم) مشتق است و حاکی از پیزی است که به د قسمت شده باشد.
هگل که در زیبایی شناسی خود بحث مهمی درباره سمبولیسم اقوام اولیه دارد،می گوید:« سمبول بنا به طبیعتش اساساً مبهم و چند پهلوست.»( مکتب های ادبی،رضا سید حسینی ۱۳۷۶)
از نظر فکر و اندیشه،سمبولیسم بیشتر تحت تاثیر فلسفه ایدآلیسم بود که از متافیزک الهام می گرفت و در حوالی سال ۱۸۸۰ در فرانسه با رونق می یافت. شاعران سمبولیست تحت تاثیر زیادی از بدبینی راز آلود شوپنهاور بودند.
پوزیتویسم رئالیسم رویا و تخیل را از شعر رانده بودند اما با ظهور سمبولیسم تخیل به ادبیات بازگشت. در ادبیات فارسی نماد پردازی و آثار سمبولیستی سابقه ای طولانی تری دارد.«در دوره ی نخستین شعر فارسی دری به نماد و تصاویر نمادین کمتری بر می خوریم.اما با ظهور صوفیه (تصوف)و رشد شعر عرفانی،نماد وارد شعر فارسی می شود و شعر عمق و بعد دیگری پیدا می کند. در شعر شاعران غیر متصوف آن چه می تواند نماد نامیده می شود. اغلب نمادهای اساطیری است که بیشتر به صورت تلمیح به کار می رود”(میرصادقی،۱۳۷۶ ،۲۸۳)
«نماد پردازی در شعر فارسی تقریباً با سنایی رسمیت یافت.»(فتوحی:۱۳۸۵،۲۱۳)
سنایی برای بیان مفاهیم عرفانی و هم چنین برای بیان انتقادهای اجتماعی و سیاسی بسیاری که«قصایدش نماینده برجسته شعر اجتماعی و نیز شعر اخلاقی و عرفانی است.)(شفیعی کدکنی،۱۳۸۸؛۱۰) از نمادهای ابداعی خودش استفاده کرده است و شعرش را به بیشه ای رمز بدل کرده است مانند:رند،قلاش،محتسب،قلندر حافظ هم برای بیان اعتراض و انتقادهای اجتماعی و هم چنین برای بیان مفاهیم عرفانی از نمادهایی مانند رند،میخانه،پیرمغان،خرابات و…) استفاده کرده است.
نمادگرایی در شعر معاصر
نمادگرایی به عنوان یک مکتب ادبی همچون مکاتب دیگر از جمله کلاسیسزم ، رمانتیسم ، ناتورالیسم و… به زودی و حتی زودتر و سریع تر از مکاتب دیگر جای خود را در ادبیات دنیا و ادبیات معاصر فارسی بازکرد.حرکت نخستین این مکتب از فرانسه و با نمایندگی پر رنگ شالر بودلر و انتشار دیوان مشهور او بنام گل های شر آغاز شد.مزیت این جریان ادبی؛پیشرفت سریع آن و منطبق شدن با مقتضیات زمان بود(سید حسینی،۱۳۸۱،۵۳۹) از اواخر قرن نوزدهم به بعد و با طرح مفاهیم نقد و انواع نقد و تفکر پیچیده نقد اسطوره و روانشناسی و…
نیاز واننده به دریافت های آسان یاب اندک شد.شاعران حوزه شعر معاصر با پیش دستی و پیشگامی نیما دریافتند که خواننده معاصر از ساده گویی و ساده اندیشی دل زده یمی شود. این تفکر شاعران را واداشت تا در پاسخ به کثرت گرایی معنایی و ساده گریزی خواننده به رمز گرایی روی آوردند. نمادگرایی در شعر باعث شد تا غنای معنایی تضمین شود.و به تبع آن اقناع خواننده نیز فراهم شود.

به چند دلیل مطالـعه ی تلاش های منتقدین مورد علاقه بسیاری از صاحب نظران است. اول، این انتقاد هــا افق های نظری و علمی تازه ای در برابر پژوهش گران می گشایند. مطالعه انتقادی ژئوپلیتیک موقعیت مناسبی برای مطالعه حقایق موجود در اطراف ژئوپلیتیک و درباره ی جغرافیا و سیاست فراهم می کند. همچنین مطالعه انتقادی، چگونگی، شکل گیری و کارکرد ژئوپلیتیک را بهتر روشن می کند. دوم، هدف مطالعات انتقادی پشت سر نهادن رشته های علمی مربوط به قدرت نیست (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۶).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

درباره چیستی ژئوپلیتیک انتقادی نظرات مختلفی توسط جغرافی دانان ارائه شده است. برخی ژئوپلیتیک انتقـادی را یکی از شاخه های نظریه ی نقد اجتماعی در مطالعه ی روابط بین الملل می دانند که در اواخر دهه ۱۹۸۰ در برخورد با پوزیتیویستی به وجود آمد (میر حیدر،۱۳۸۶،۴۱).
برخی دیگر ژئوپلیتیک انتقادی را در مقایسه با ژئوپلیتیک سنتی که به دلیل سوء استفاده از شواهد جغرافیایی به نفع مقاصد امپریالیستی لکه دار شده است از لحاظ علمی مستقل و بی طرفانه می دانند که می تواند با دیدگاهی متعالی به امور جهانی نگریسته و به تحقیق عینی بپردازد.برخی دیگر به پیوند میان ژئوپلیتیک انتقادی و جغرافیای رفتاری اشاره کرده و معتقدند که محققین این رشته تمایل دارند دریابند که بجای تمرکز بر شناسایی تأثیر عوامل جغرافیایی بر شکل گیری سیاست خارجی سیاستمداران چگونه تصاویر ذهنی خود را از جهان ترسیم می کنند و چگونه این بینش بر تفاسیر آن ها از مکان های مختلف تأثیر می گذارد. بالاخره برخی معتقدند که ژئوپلیتیک انتقادی درجستجوی آشکار کردن سیاست های پنهان دانش ژئوپلیتیک است (میر حیدر،۱۳۸۶،۴۲).
از سوی دیگر محققان متأخر این رویکرد مثل اوتوا و اگنیو که تحت تأثیر افکار میشل فوکو و بودریا قرار دارند مبنای فلسفی ژئوپلیتیک مکیندری را که واقع گرایی قدرت و جبر محیطی بوده مورد انتقاد قرار داده و به فرا واقع گرایی معتقدند. در فراواقع گرایی واقعیت مرجعیت خود را از دست می دهد و برداشت از واقعیت به جای آن می نشیند. در این رویکرد سیاست یک دولت قدرتمند نسبت به یک دولت ضعیف تر دربرگیرنده ی یک مجموعه از گفتمان هاست. سیاست خارجی به صورت فیلمنامه و سناریو تنظیم می شود. داستان ها هرچند خیالی ولی هم زمان واقعی هستند. بر اساس این فرضیه اوتوا می گوید سناریوهای رفتاری و استعماراتی که آن ها را تنظیم می کنند باید در چارچوب اقتصاد جهانی قرار داده شوند نه فقط به این علت که طبقه بندی های سیاسی لزوماً دسترسی بهتری را به تصویرهای صحیح تر از واقعیت فراهم می کنند بلکه به این علت که سناریوهای رفتاری ژئوپلیتیک کشورداری سنتی هرگز نمیتوانند چنین کنند (میر حیدر،۱۳۸۶،۴۳-۴۲).
ایولاکوست صاحب نظر فرانسوی نیز به عنوان یک جغرافی دان رادیکال و منتقد نظریه های کلاسیک جغرافیایی، ژئوپلیتیک را تنها نوع خاصی از استدلال جغرافیایی می داند. از نظر لاکوست، ژئوپلیتیک در پی توجیه نابرابری های اقتصادی – سیاسی جهان بوده است. تقسیم جهان به جهان اول، دوم وسوم در راستای توجیه وضع موجود و حفظ سلطه ی کشورهای پیش قراول ژئوپلیتیک بوده است. لاکوست معتقد بود از نظر غربی ها شرق به مفهوم کمونیسم، توتالیتاریسم و برده داری و جهان غرب به مفهوم آزادی، دموکراسی و فردگرایی بوده است. جهان سوم نیز محل منازعه ی جهان سرمایه داری و کمونیسم بود. با بهره گرفتن از مفهوم ناحیه در تحلیل های جغرافیایی خود، در حقیقت پیروی مکتب ناحیه ای ویدال دولابلاش است (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۸).
با توجه به مطالب فوق، تفاوت عمده میان ژئوپلیتیک سنتی و ژئوپلیتیک انتقادی در این است که ژئوپلیتیک انتقادی میدان عمل جغرافیای سیاسی خود را جهت بازبینی مفاهیم و روش شناسی افزایش داده است. ژئوپلیتیک انتقادی راه خود را از ژئوپلیتیک سنتی جدا می کند و از چندین جنبه، دیدگاه های کاملاً متفاوتی دارد؛ زیرا، محققین این رشته تمایل دارند دریابند که به جای تمرکز بر شناسایی تأثیر عوامل جغرافیایی بر شکل گیری سیاست خارجی، سیاستمداران چگونه تصاویر ذهنی خود از جهان را ترسیم می کنند و چگونه این بینش ها بر تفاسیر ان ها از مکان های مختلف تأثیر می گذارد؟(به این ترتیب، حتی اگر بیان هم نشده باشد، آشکاراست که پیوند محکمی میان ژئوپلیتیک انتقادی و ابعاد مختلف جغرافیایی رفتاری – که توجه زیاذی را در دهه ۱۹۷۰ به خود جلب کرد – وجود دارد). ژئوپلیتیک انتقادی، بخشی از یک حرکت وسیع تری است که شامل روابط بین الملل و در واقع تمام علوم اجتماعی است (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۹).
ظهور ژئوپلیتیک انتقادی ریشه در ناتوانی جغرافیای سیاسی سنتی جهت سیاست زدایی از جغرافیای انسانی طی ذهه هی پنجاه و شصت قرن بیستم داشت. برای نمونه، مطالعه ی مرزها به جای ارزیابی موشکافانه ی اهمیت ان ها در چهارچوب نظام بین الملل، بیشتر روی مرزها در گفتمان حاکمیت، در میان سایر موارد، ابزاری جهت جدایی فرهنگی فیزیکی دولت حاکم از سایرین تلقی گردید (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۹). جدول زیر تفاوت های ژئوپلیتیک سنتی و ژئوپلیتیک انتقادی را نشان می دهد.
جدول شماره ۲-۱- تفاوت های ژئوپلیتیک سنتی و ژئوپلیتیک انتقادی. منبع : (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۰۹)
۲-۳-۳-۱- چشم انداز ژئوپلیتیک انتقادی
گرچه، ژئوپلیتیک انتقادی در دوره جنگ سرد به وجود آمده؛ اما، برجسته ترین نمود آن پس از پایان جنگ سرد، در مطالعات ایدئولوژی فمینیستی مشاهده می شود. زیرا، این ایدئولوژی در تحلیل روابط دانش، قدرت و فضا بر تغییر روابط قدرت بر اساس جنسیت تاکید دارد. علاوه بر این، ایدئولوژی فمینیستی، تقسیمات جنسیتی در درون جامعه را مورد تأکید و بررسی قرار می دهد. چراکه، آن را به عنوان تقسیمات سیاسی بازتابی از رابطه قدرت بین زنان و مردان تلقی می کند (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۱۰).
بر خلاف مطالعات ژئوپلیتیک سنتی که قدرت و سیاست را در محدوده ی روابط دولت ها، امور حکومت ها و نهاد های سیاسی قلمداد می کند؛ ایدئولوژی فمینیستس، سیاست و قدرت را مختص به روابط دولت ها و امور حکومت ها نمی داند؛ بلکه، آن را مرتبط با تمام گروه های اجتماعی می داند. به این معنا که در هر زمان و در هر مکانی که کشاکش اجتماعی به وجود آید، سیاست و قدرت نیز نمود پیدا می کند. بر این اساس، مناسبات و ترتیبات دارای ساختار قدرت که برمبنای آن گروهی از اشخاص توسط گروه دیگر کنترل می شود سیاست تلقی می گردند. با وجود این، رابطه میان کارفرمایان و کارگران در یک موسسه و میان اولیاء و فرزندان در یک خانواده مانند رابطه بین حکومت ها و شهروندان همواره، نمود سیاسی دارد. به این ترتیب، موضوعات ایدئولوژی فمینیستی اکنون، به صورت نظریه و راهبرد، در هسته مشاوران، موسسات راهبردی و دانشگاه ها در زیر مجموعه ی ژئوپلیتیک انتقادی مطرح مشود و جنبه کاربردی آن توسط ساختارهای فرهنگی (رسانه های گروهی، فیلم، موسیقی، ورزش و…) قابل اجرا است (زین العابدین،۱۳۸۹،۲۱۰).
۲-۴- نقش دریاها در توسعه اقتصادی
از دوران گذشته همیشه دریاها مورد توجه کشورهای ساحلی بوده، صیادی، بازرگانی و بعدها با اکتشاف منابع زیرزمینی، دریاها نقش پررنگی در اقتصاد و توسعه آن داشته و دارند.
۲-۴-۱ مفهوم ساحل و ویژگی های آن
به منطقه تماس بین آب و خشکی در حاشیه و کناره دریا ، دریاچه و رودهای بزرگ را ساحل گفته می شود. ساحل عبارت است از فصل مشترک خشکیها با سطح افقی دریا، بعبارت دیگر منحنی های هم ارتفاعی است که دارای ارتفاع صفر گز(واحد طول که در قدیم معادل ۲۴ انگشت بود) باشد. این فصل مشترک در سواحل بدون جزرو مد تقریباً ثابت است ولی در سواحلی که دارای جزر و مد است تغییر میکند و بوسعت زمینهای ساحلی افزوده یا کم میشود(لغتنامه دهخدا). عواملی چون رسوب‌گذاری، فعالیت آتشفشانی، مرجان‌ها و تغییرات سطح آب دریاها در پیدایش انواع سواحل مؤثرند اما عواملی چون موج، جزر و مد، جریان دریایی، یخچال طبیعی و باد نیز پیوسته سواحل را تغییر می‌دهند.
سواحل از ابعاد مختلفی بررسی می‏شوند. از نظرجغرافیایی، ساحل منطقه وسیعی از خشکی و دریا است که در آن، عوامل مختلف خشکی و دریا با یکدیگر در تعامل بوده و شرایطی را ایجاد می‏کنند که با هر یک از مناطق خشکی و دریایی متمایز است. از نظر مهندسی سواحل، منطقه ساحلی از پشت تلماسه‏ها (در سواحل ماسه‏ای) و یا پرتگاه (در سواحل صخره‏ای) شروع شده و تا منطقه شکست امواج ادامه می‏یابد. از دیدگاه حقوقی، اراضی ساحلی منطقه‌ای است که به عرض دو کیلومتر از بالاترین مد دریا در طول ساحل شروع شده و تا عمق ۶ متر از پایین ترین تراز جزر در داخل دریا ادامه دارد.
مناطق ساحلی از جنبه های مختلف طبقه بندی می شوند، جنبه طبیعی نوعی از این طبقه بندی است که سواحل را به، سواحل مرتفع یا پرتگاهی و سواحل پست تقسیم بندی می کند. یک چنین تقسیم بندی کلی را می توان به صورت جزئی تر انجام داد. مثلاً این تقسیم بندی می توان بر اساس استعداد و حساسیت به زمین لغزه ها یا جریان های کلی و یا بر اساس ترکیب زمین شناسی انجام داد.
طبقه بندی به لحاظ نظامی و استراتژیک و همچنین زیست محیطی از دیگر جنبه های مهم طبقه بندی مناطق ساحلی به شمار می آیند
نواحی ساحلی از لحاظ تفریحی و اقتصادی نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند که از این جهت نیز قابل طبقه بندی می باشند؛ از نظر اقتصادی قلمرو توسعه صنعتی ملاک ارزیابی به شمار می آید که این قلمرو توسط خور های حفاظ دار ،آبهای عمیق و قابلیت احیا و اصلاح زمین مشخص می شود .سواحل شن زار (پلاژ)و منطقه ی دور از ساحل می توانند بالقوه به عنوان منبعی بزرگ در مقاصد ساختمانی به شمار آیند .اما چنین بهره برداری هایی می تواند باز تاب های مختلفی در بر داشته باشد در واقع توصیه ای که غالباًگوشزد می شود که در این مناطق طرح های توسعه ی عمده به اجرا در نیایند . زیرا مشکلات و گرفتاری های مدیدی به بار خواهد آمد و حتی ممکن است خطرات بسیاری در بر داشته باشد . سواحل را حتی از نظر تفریحی می توان بر اساس جنبه های حرفه ای و ورزشی ،توجه به مناظر زیبای طبیعی ،خانه های بازنشستگی ، کلبه ها و پلاژ های روز های تعطیلی تقسیم کرد .
۲-۴-۲ مفهوم بندر و ویژگی های آن
بندر واژه ای فارسی و به همین صورت دخیل در هندی و عربی است . این واژه احتمالاً از ریشه «بند» به معنای بستن و بیشتر به مفهوم محوطه ای محصور بر لب دریا یا رودخانه بزرگ است ؛ همانندِ واژه عربی «سد». به نظر فولرس (ج ۱، ص ۲۶۷) «بندر» ممکن است از ترکیب «بند ـ در»، به مفهوم ورودی یا مدخل اسکله ، گرفته شده باشد. مفهوم بندر احتمالاً نشانه ای از تداوم سنتی شرقی است . معنای دوگانه آن ، یعنی «پناهگاهی بر لب دریا یا رودخانه » و «شهر و مرکز داد و ستد و ارتباطات » (که البته در مورد شهرهای محصور در خشکی نیز صدق می کند).
بندر در واقع مجتمعی از حوضچه های ساحلی و انبارها است که فعالیت و توسعه خود را از بارانداز آغاز می کند و بخش های اداری، واحدهای صدور بانک ها، دفاتر کمپانیهای بیمه، گمرک، آژانس های بزرگ مسافرتی، هتل ها و رستوران ها، و حتی کارگاههای ساخت و تعمیر کشتی را نیز می پوشاند(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۴۵۵).
توسعه بندر تنها به ارتباط آن با دنیای خارج از راه آب نیست، بلکه به رابطه بندر با ناحیه ایی که در آن قرار گرفته است مربوط می شود، چرا که حیات اقتصادی و بازرگانی بندر در پناه پذیرش مواد خام و مصنوعی است که به وسیله راهای شوسه، آهن و حتی کانالهای آبی پشت سر خود در اختیار می گیرد و به دنیای خارج می فرستد. بعضی از دریاها و بنادر کناره آنها، دو تمدن مشابهی را به هم مربوط می سازد. (بنادر در دو سوی اقیانوس اطلس) و برخی دیگر دو منطقه را که از لحاظ رشد اقتصادی به طور ناهماهنگ و نامشابه توسعه یافته اند، با هم در ارتباط می دارند، در این صورت منطقه توسعه یافته تولیدات صنعتی را در اختیار کشورهای کم رشد قرار می دهد و به جای آن مواد خام و اولیه را از آنان می گیرد و چنین تبادل کالا بر رشد و نقش بازرگانی بنادر می انجامد.
آبهای کم وسعت به عبارت دیگر بغازها و تنگه ها نقش بازرگانی بنادر کناره خود را در نهایت شدت تقویت می کند، چرا که بر خلاف اقیانوسها، کشتیرانی در این آبها در دو جهت طول و عرض انجام گرفته و بر رشد سریع بنادر کمک می کند، بنادر اطراف تنگه کاله، جبل الطارق، دریای سرخ،مالاکا، پاناما، و سوئز از همچون موقعیتی برخوردارند(فرید، ۱۳۷۵، ۳۷۵-۳۷۴).
۲-۴-۳ انواع بنادر
بنابراین بنادر بر اساس عملکرد به بنادر صیادی،صنعتی، بازرگانی، جهانگردی و نظامی تقسیم بندی می شوند.
۲-۴-۳-۱ بنادر صیادی
انواع صید سنتی دریایی را می توان به دو شاخه اصلی منسوب دانست، ولی بروز انقلاب تکنیکی موجب پیدایش نوع سومی شده که با توفیق بیشتری رو به رو بوده است. تا آنجا که یکی از دو شیوه صید مرسوم را از رواج انداخته است. دو نوع سنتی، عبارت بوده اند از صید ساحلی و صید دوردست. بروز انقلاب در فنون، گسترش صید در اعماق دریاها را در پی داشت و این گسترش، به جای صید ساحلی، به صید دوردست قدیم زیان وارد آورد و آن را واداشت تا به شرایط جدید صید گردن نهاد و چهره ای نو به خود بپذیرد(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۳۴۶).
صید در دریاهای بزرگ، وجود یک سازماندهی کم و بیش گسترده را به منظور حفظ فرآورده ها و صدور آن ایجاب می کند زیرا تولید را فساد به شدت تهدید می کند. شیوه های کهن خشکاندن، نظیر نمک سود کردن و دود دادن، ناکافی است و همیشه با ذوق و سلیقه مشتزیان سازگار نیست، از این رو لازم می آید تا ماهیهای صید شده را در حوضچه هایی در عرشه زنده نگه دارند و این امر میزان صید را به ناچار تقلیل می دهد، زیرا این حوضچه ها، سنگین و دست و پاگیر هستند؛ شیوه دیگر حفظ محصول در یخ است. برای انتقال ماهیهای صید شده به بازارهای مصرف، لازم است آن را به کمک کامیونها و قطارهای مجهز به دستگاه های سردکننده، به بازار مصرف رساند.
مشاهده ناوگان ژاپنی و یا کره ای که طی ماه های طولانی در آبهای بخش حاره ای اقیانوس اطلس به صید اشتغال می ورزند و سپس در جزایر کالاری پهلو می گیرند و محصول خود را در بنادر اروپای غربی به فروش می رسانند، به صورت امر عادی درآمده است(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۳۵۱).
۲-۴-۳-۲ بنادر صنعتی
بنادر صنعتی از امتیازی دوگانه برخوردار است: نخست آن که مواد اولیه را به سبب هزینه نازل حمل و نقل دریایی نسبت به حمل و نقل زمینی به بهای ارزان دریافت می دارد و دوم آن که ارگانیسم بندری، عموماً برای تدارک یک بازار، از جمعیت کافی برخوردار است. بندر به لحاظ نیروی کار، از کادرهای فعال و مسئوولانی مجرب و پرتحرک در اداره موسسات اقتصادی سود جسته است. در مورد بنادر مستعمراتی، روابط با متروپل، یعنی کشور استعمارگر، طبعاً آسان تر از هر جای دیگر صورت می گیرد و جمعیت، به سبب تمایل مهاجران به استقرار دایم در آن، بسیار است. این بیان در مورد کشورهای نو نیز صادق است، بطوری که این عامل نقش موثری در صنعتی شدن شهر نیوریورک ایفا کرده است. بنادر همه نوع صنایع، اعم از سبک و یا سنگین را در خود گرد می آورند: از آن جمله صنایع ذوب فلزات، صنایع ویژه تولید مواد نیمه ساخته شده، تهیه مواد غذایی از فرآورده های مناطق گرمسیری و صنایع گوناگون تبدیلی و از این میان از همه مهم تر پالایشگاه های نفت است که منحصراً به بنادر وابسته اند. این مراکز در آن بخش از بندر که فضا از همه بیشتر در اختیار قرار دارد استقرار می یابند بدین سبب بوده است که پالایشگاه ها در انگلیس به جای ساوتهمپتون در فارلی و در فرانسه به جاری مارسی در بردو و یا در فوس متمرکز شده اند تا بتوانند مواد اولیه مورد نیاز خود را از طریق بندر و یا لنگرگاه، به وسیله لوله دریافت کنند. با این وجود، از سال ۱۹۶۰ به بعد، صنایع پالایش نفت به درون خشکی ها کشانده شده اند و سبب آن نیز بوده است که لوله های نفتی حمل و نقل مواد اولیه را در داخل خشکی ها آسان تر به انجام می رسانده اند، در حالی که مواد پالایش شده را به سهولت نمی توان با لوله حمل کرد. از سویی به لحاظ اقتصادی به صرفه پالایشگاه است که در مجاورت بلافصل بازارهای بزرگ مصرف کننده فرآورده های خود استقرار یابد. بالاخره بنادر واقع در مجاورت منابع مولد نیرو، در عین حال به گروهی که می آید نیز وابسته است چنین است مثلاً وضع مجموعه های صنعتی، واقع در خلیج مکزیک در جنوب ایالات متحده آمریکا(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۳۸۸-۳۸۷).
۲-۴-۳-۳ بنادر بازرگانی
داد وستد مقام بلندی را در بخش خدمات به خود اختصاص می دهد و سبب آن نه تنها اهمیت شمار شاغلان در جمعیت فعال است بلکه گوناگونی و پیچیدگی اشکالی است که این مقوله شغلی به خود می پذیرد.
در یک بازار واقعی، کالاها به طرز عینی عرضه می شوند و در یک بازار تجدیدی، به عکس، معاملات بر اساس سفارش و بر روی کالاهای نا موجود صورت می گیرد. بازار قصبات و شهرهای کوچک بازارهای واقعی هستند و یک مرکز بورس که در آن اوراق بهادار و یا کالاهایی نظیر مقداری پنبه از نوعی معین مورد معامله قرار می گیرد که می باید در نیمکره ای دیگر تحویل مشتری شود، بازار تجدیدی به حساب می آید.
در مورد اول، بازار دارای انبارها و مخازنی در مجاورت خویش است و در مورد دوم میان بازار و انبار گسستگی، و انفصال مکانی وجود دارد. یک نوع بینابینی، بازاری است که در آن معامله براساس نمونه ها صورت می گیرد.
در این مورد، کالایی که واقعاً حمل می شود، غالباً بخش ناچیز از کالایی است که بر اساس قرارداد باید تسلیم مشتری شود (ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۳۹۶).
و حمل کالاهایی که باید به مقصد برسد با توجه به مسافت و هزینه – فایده کالا به سود صادر کننده باشد. از این رو به دلیل ارزان بودن حمل کالا با کشتی، بنادر در این راستا نقش اساسی برای صادرات بازی می کند و در این مورد با تجهیز بنادر به انواع امکانات و تسهیلات می توان صادرات را تسهیل بخشید.
۲-۴-۳-۴ بنادر جهانگردی
جهانگردی که جغرافیا از دیرباز به آن به دیده بی التفاتی می نگریست، به چنان وسعت و غنایی دست یافته است که درآمدهای حاصل از آن در پاره ای موارد از عمده ترین شاخه های فعالیت های صنعتی نیز آشکارا فراتر می رود. فعالیت های ویژه جهانگردی از سویی موجب جابجایی انبوهی از جمعیت در اوقات فراغت می شود و از سویی دیگر آفریننده مشاغل و پدیده آورنده تجهیزات جدید است. جهانگردی چه به صورت خود جوش و چه بر اثر تدابیری که از سوی دولت اتخاذ می شود، جغرافیای بسیاری از کشورهای جهان را با دگرگونی های بنیادی مواجه کرده است.
دو صورت از متداول ترین اشکال جهانگردی، ورزش های آبی و ورزش های کوهستانی است. رواج ورزش های آبی، موجب تعداد امکانات و تجهیزات رام آبها شده است. ولی عزیمت به مراکز ساحلی به منظور استفاده پلاژها، بیش از همه سبب تجمع مسافران بوده است. در کشور فرانسه، بیش از نیمی مسافران را در تعطیلات تابستانی کسانی تشکیل می دهند که به کنار دریا می روند و شمار این گونه مراکز در این کشور، از ۳۰۰ محل تجاوز می کند. در پاره ای موارد، فعالیت های بندری و جهانگردی می توانند در جوار هم به حیات خود ادامه دهند. برخی از این مراکز مانند آتلانتیک سیتی، به کانون های جمعیتی بزرگ چون فیلادلفیا وابسته مانده اند.
۲-۴-۳-۵ بنادر نظامی
گونه دیگری از بنادر که در حفظ و نقش و موقعیت خود می فشرند، بنادر جنگی است. چرا گه بنادر و پایگاه های دریایی به سبب شرایط جغرافیایی مساعد با پناه دادن ناوگان عظیم کشورهای دریادار، نقش نظامی به خود می گیرند.
نباید تصور کرد که همه بنادر جنگی در شرایط کاملاً مشابه در کنار آبها تکوین یافته اند، چرا که بعضی از این بنادر همانند لهاور بر سینه خشکی های پیشرفته در آب می نشیند و برخی دیگر کناره خلیج بزرگی را به عنوان مکان جغرافیایی برمی گزیند و به مدد سرمایه و تکنیک و ایجاد موج شکنی حفظ و بقای خود را تضمین می کند (شربورگ). ولی مناسب ترین بنادر جنگی بر کنار خلیج هایی است که به طور کامل در خشکی ها پیشرفته اند و استقرار عارضه طبیعی (جزیره یی) بر دهانه خلیج در تحکیم موقعیت نظامی و دفاعی بندر موثر افتاده است: بندرعباس از لحاظ موقع جغرافیایی برای انتخاب بندر نظامی وضع مناسبی دارد، جایگزینی آن در کنار تنگه هرمز و امکان نظارت بر آبهای پهناور و دریای عمان و خلیج فارس از سویی و استقرار جزایر هرمز و قشم ولارک در دهانه تنگه به عنوان به عنوان پایگاه های دفاعی بندر از سویی دیگر بر موقعیت نظامی استحکام بخشیده است و اما بندرعباس نتوانسته در کنار خلیج پیشرفته در خشکی که مناسب ترین مقر برای پهلو گرفتن ناوگان جنگی است، مکان یابی کند و اضطراراً در کنار ساحل بزرگی نشسته و عدم همپایی و سازگاری نشستگاه بندر^(۱) با موقع جغرافیایی آن^(۲) از ارزش ممتاز نظامی بندر کاسته است.
بنادر نظامی به مانند سایر شهرها تابع تحول و توسعه اند، چرا که بندر نظامی در کنار عملکرد ویژه خود، فعالیت های دیگری دارد که می تواند در گسترش بندر نظامی موثر باشد: کارگاه های ساخت و تعمیر کشتی، کارخانجات اسلحه سازی و انبار تسلیحات از آن جمله است. پیش از آن که حملات هوایی در نظام جنگی نقشی موثر و گهگاه تعیین کننده کنونی را به عهده بگیرد، سر حدات هوایی به ویژه بنادر جنگی از مراکز بسیار مناسب برای ایجاد و نصب کارخانجات اسلحه سازی به شمار می آمد، چرا که ایجاد کارخانجات نظامی نزدیک به مرزهای خشکی کشورهای همجوار دور از حزم و احتیاط نظامی و جنبه سوق الجیشی است (فرید، ۱۳۷۵، ۲۴۹-۲۴۸)
بنادر نظامی اغلب به صورت زراد خانه در می آیند و بنابراین کارکردی صنعتی می یابند. کارخانه اسلحه سازی بندر ۲۰۰ هزار نفری برست، برای شهر ثروت و رفاه به همراه آورده است. ولی شهری که در بادی امر بنا به انگیزه نظامی و دفاعی احداث شد، از آن پس می تواند کارکرد خود را تغییر دهد: ازجمله بندر لوهاور که در ۱۵۱۷ به وسیله فرانسوای اول پادشاه فرانسه به دلایل نظامی ایجاد شد، اکنون به یک بندر مسافربری و تجاری و به یک مرکز صنعتی تبدیل شده است(ماکس در وئو، ۱۳۷۴، ۵۰۲).
Site
Position geographique
۲-۴-۴- پیـشینـه بنـادر در ایران
ایران به عنوان کشوری دریایی در سواحل و جزایر خود دارای بنادر متعددی است. این بنادر به چهار دسته تجاری، ماهیگیری، نفتی و نظامی تقسیم می شوند که تعداد آنها از مرز ۴۰۰ بندر می گذرد. ساخت و نگهداری زیربنا و عملیات کامل بنادر تجاری در تملک و قیمومیت سازمان بنادر و کشتیرانی قرار دارد.

نتایج این پژوهش نشان داد شرکت­هایی که از کیفیت اقلام تعهدی پایین تری برخوردارند، نسبت هزینه بهره به بدهی بهره­دار در آن ها بالاتر و نسبت بدهی(نسبت بدهی به کل دارایی ها) پایین تر است.

نحوه قیمت گذاری کیفیت اقلام تعهدی

۲۰۰۵

فرانسیس و همکاران

۱۰

آن­ها نشان دادند که تقابل بالقوه موجود میان مدیریت، مالکیت و وام­دهندگان بر ساختار سرمایه، حاکمیت شرکتی و سیاست­های سرمایه گذاری شرکت اثرگذاشته، به افزایش اتخاذ تصمیمات ناکارا توسط ­مدیریت و انجام سرمایه گذاریهای غیر بهینه که هر دو از عوامل اصلی سرمایه گذاری کمتر و بیشتر از حد هستند منجر می شود.

مشکلات منتج به سرمایه ­گذاری کمتر(بیشتر) از حد

۲۰۰۴

روکا و همکاران

۱۱

مؤید این مطلب است که شرکتهایی با سودآوری بالا و فرصت­های سرمایه ­گذاری کمتر، نسبت پرداخت سود نقدی بالاتری دارند.

عوامل ریسک معمول در بازده روی سهام و اوراق قرضه

۲۰۰۲

فاما و فرنچ

۱۲

سه راه را شناسایی نموده اند که ممکن است ابهام در سود، بازار سرمایه را متاثر گرداند

اطلاعات مالی حسابداری و شرکت­های دولتی

۲۰۰۱

اسمیت و بوشمن

۱۳

۲-۵-۲ پژوهش­های انجام شده در داخل کشور
امیری وفرشی (۱۳۹۲) به بررسی اثر اهداف مالیاتی شرکت­ها بر رابطه کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه ­گذاری در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته­اند.نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل رابطه کیفیت گزارشگری و کارایی سرمایه گذاری حاکی از آن است که با افزایش کیفیت گزارشگری مالی ، کارایی سرمایه ­گذاری افزایش می­یابد. اما وقتی اثر اهداف مالیاتی شرکت­ها را بر رابطه کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه ­گذاری هم به متغیرها اضافه می­ شود، نتایج نشان می­ دهند که در شرایط فشار مالیاتی بین کیفیت گزارشگری مالی وکارایی سرمایه گذاری رابطه معناددار ومستقیم وجود ندارد، در نتیجه در شرایط فشار مالیاتی افزایش کیفیت گزارشگری مالی باعث کارایی سرمایه ­گذاری نمی­ شود.
سلیمانی امیری وفرشی (۱۳۹۱)، به بررسی تاثیر تامین مالی از بانک­ها و اهداف مالیاتی بر رابطه کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه ­گذاری شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق تهران پرداخته­اند. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل فرضیه اول ، حاکی از آن است که با افزایش کیفیت گزارشگری مالی، سرمایه گذاری کمترو بیشتر از حد کاهش و در نتیجه کارایی سرمایه گذاری افزایش می یابد . در فرضیۀ دوم ، اثرات تأمین مالی از بانک، بر رابطه کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری، آزمون شد. با توجه به مفاهیم نظری پژوهش، بانک ها برای اعطای تسهیلات به شرکت ها از صورت های مالی آن ها استفاده می کنند؛ در نتیجه افزایش کیفیت گزارشگری مالی شرکت ها می تواند به افزایش کارایی سرمایه گذاریها کمک کند . نتایج حاصل، بیانگر تأیید این فرضیه است بنابراین، بین کیفیت گزارشگری مالی شرکت هایی که عمدتا از بانکها تأمین مالی می­ کنند با سرمایه گذاری کمتر و بیشتر از حد رابطه منفی وجود دارد. در فرضیۀ سو م، اثر انگیزه های مالیاتی بر رابطۀ کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری بیان شد . نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم، نشان داد که در شرایط فشار مالیاتی بین کیفیت گزارشگری مالی وسرمایه گذاری کمتر و بیشتر از حد رابطه منفی وجود
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ندارد در نتیجه در شرایط فشار مالیاتی افزایش کیفیت گزارشگری مالی باعث کاهش سرمایه گذاری کمتر و بیشتر از حد نمی گردد؛ در نتیجه کارایی سرمایه گذاری نیز افزایش نمی یابد.
سجادی،حاجی­زاده و نیک­کار (۱۳۹۱)، تاثیر هزینه­ های نمایندگی و کیفیت گزارشگری مالی بر ریسک سرمایه ­گذاری در شرکت­های بورسی را بررسی نمودند. بدین منظور دو فرضیه برای بررسی این موضوع تدوین و با بهره گرفتن از اطلاعات دردسترس به تجزیه وتحلیل آنها پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان داد، هزینه های نمایندگی تأثیر مثبت و معناداری بر ریسک سرمایه گذاری در شرکت ها دارند و کیفیت اقلام تعهدی که ب هعنوان معیار کیفیت گزارشگری مالی درنظر گرفته شد، تأثیر منفی و معناداری بر ریسک سرمایه گذاری شرکت ها دارد. در راستای نتایج به دست آمده می توان ادعا کرد، مسائل و مشکلات نمایندگی موجود در شرکت ها از عوامل بسیار مهم در تصمیم گیری های موجود در شرکت ها محسوب می شود و می تواند عوامل بسیاری را تحت تأثیر قرار دهد. از جمله این عوامل می توان به ریسک سرمایه گذاری اشاره کرد و با توجه به این که هزینه ی نمایندگی اثر معکوس بر ارزش شرکت دارد؛ یعنی اگر بازار انتظار وقوع چنین هزینه هایی را داشته باشد، ارزش شرکت کاهش می یابد، در نتیجه کاهش ارزش شرکت (ثروت سهامداران) و قیمت سهام سبب افزایش ریسک سهامداران می شود و لزوم توجه و کاهش آن در شرکت ها امری مهم و کاملاً ضروری محسوب می شود. درباره ی تأثیر منفی کیفیت گزارشگری مالی بر ریسک سرمایه گذاری لازم به توضیح است، هنگامی که کیفیت گزارشگری مالی افزایش می یابد، این موضوع نشانه ای مثبت در راستای ایفای وظیفه پاسخگویی و شفافیت در گزارشگری مالی از سوی شرکت ها محسوب شده، در این راستا سرمایه گذاران اعتماد بیشتری به شرکت کرده، این موضوع می تواند منجر به کاهش عد متقارن اطلاعاتی میان افراد درو ن سازمانی و برون سازمانی شده، در نهایت ریسک سرمایه گذاری در این گونه شرکت ها به مراتب از سایر شرکت ها کمتر است.
رهنمای رودپشتی و همکاران (۱۳۹۱)، به ارزیابی تاثیر افشای رویه­های حسابداری انتقادی بر معیارهای ارزیابی عملکرد و کیفیت پرداختند. در این مطالعه با بهره گرفتن از رویکرد سودمندی افشای انتقادی اقلام حسابداری بر تصمیمات سرمایه گذاری، محتوای اطلاعاتی اضافی افشای اقلام مبتنی بر حسابداری انتقادی را مورد بررسی و کاوش قرار داده است. خلاصه نتایج فرضیه های پژوهش به شرح ذیل است:
یافته ها و شواهد تجربی حاکی از سودمندی افشای رویه های اقلام مبتنی برحسابداری در ارزیابی شرکت های ایرانی است و اینکه افشای رویه های اقلام مبتنی بر حسابداری انتقادی می تواند به منظور تصمیم گیریهای سرمایه گذاری مورد استفاده افراد ذینفع شرکت ها قرارگیرد. لیکن ارتباط آن با کیفیت اقلام سرمایه در گردش تعهدی به دلیل محیط اقتصادی؛ اجتماعی و فرهنگی حاکم بر ایران از جمله افشاء بر اساس الزامات قانونی به عنوان معیاری سودمند تلقی نمی گردد. از طرفی نتایج پژوهش حاکی از آن است که عدم افشای رویه های اقلام مبتنی بر حسابداری انتقادی می ­تواند منجر به مدیریت سود درشرکت ها شود. که این موضوع بسته به انگیزه و هدف مدیریت در رسیدن به مقاصد از پیش تعیین شده، متفاوت است.
مقدم،احمدی نژاد و جوانمردی(۱۳۹۰)، رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و پراگندگی بازده غیرعادی سهام در شرکت­­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاصل از آزمون ، فرضیه ­های پژوهش نشان می­دهد که سرمایه ­گذاران کاهش کیفیت گزارشگری مالی را درک می­ کنند و از طریق تعدیل قیمت سهام نسبت به آن واکنش نشان می­ دهند که این امر از طریق افزایش نوسان بازده غیرعادی سهام نمایانگر می­ شود، نتایج این پژوهش انتظارات اولیه مندرج در بخش چارچوب نظری را تایید کرد.
ثقفی و عرب مازار یزدی(۱۳۸۹)، کیفیت گزارشگری مالی و ناکارایی سرمایه ­گذاری را مورد بررسی قرار دادند در این پژوهش اثرات کیفیت گزارشگری مالی بر کارایی یا نا کارایی سرمایه گذاری در ۱۵۲ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس اطلاعات مندرج در گزارش ها ی مالی شرکت­های فوق در فاصله سال های ۱۳۷۹ الی ۱۳۸۸ بررسی شده است. نتایج حاصل، بیانگر آن است که بر خلاف پژوهش بیدل و همکاران(۲۰۰۷،۲۰۰۹و۲۰۰۶) وردی(۲۰۰۶) که در بازار سرمایه ای توسعه یافته و تقریبا کارا صورت گرفته اند، در ایران، علی رغم وجود رابطه منفی بسیار ناچیزی که میان کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه گذاری کمتر و بیشتر از حد به عنوان ناکارایی سرمایه گذاری مشاهده شده است، عملا هیچ گونه همبستگی معناداری میان متغیرهای فوق وجود ندارد.
خدائی وله زاقرد و یحیایی(۱۳۸۹)، بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه ­گذاری در بورس اوراق بهادار تهران علی رغم وجود ادعاهای اخیر مبنی بر اینکه کیفیت گزارشگری مالی میتواند دلالتی اقتصادی برای کارایی سرمایه ­گذاری داشته باشد، شواهد تجربی اندکی برای این رابطه وجود دارد. تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری پرداخته است. کیفیت اقلام تعهدی، نماینده کیفیت گزارشگری مالی است که با عدم کارایی سرمایهگذاری، رابطه منفی و معناداری دارد. همچنین سرمایه ­گذاری بیشتر از حد و سرمایه ­گذاری کمتر از حد به عنوان مصادیق عدم کارایی سرمایه ­گذاری می­باشد. نتایج نشان میدهد، بین کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه ­گذاری کمتر از حد، رابطه منفی و معناداری وجود دارد و بین کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه ­گذاری بیشتر از حد، رابطه منفی است اما معنادار نمی باشد.
سجادی و همکاران(۱۳۸۸)، ویژگی های غیر مالی موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را بررسی می کنند. نتایج نشان می دهد که اندازه شرکت (تعداد سهام) رابطه مثبت معناداری در سطح اطمینان ۹۹ درصد با کیفیت گزارشگری مالی دارد و همچنین در این پژوهش نشان می­دهد. ساختار مالکیت با کیفیت گزارشگری مالی رابطه دارد. به خصوص ساختار مالکیت نوع اول رابطه منفی معناداری با کیفیت گزارشگری مالی در سطح اطمینان ۹۹ درصد دارد .
مدرس و حصارزاده،(۱۳۸۷) به بررسی رابطه کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه ­گذاری پرداختند. این پژوهش با بهره گرفتن از اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال­های ۱۳۷۹ الی ۱۳۸۵ نشان داد که نه تنها آن دسته از شرکت­هایی که دارای سطح بالاتری از کیفیت گزارشگری مالی می باشند، از سرمایه ­گذاری های کاراتری بهره می­جویند بلکه کیفیت گزارشگری بالاتر ، خود موجب کاراتر شدن سرمایه ­گذاری می­گردد. همچنین این پژوهش نشان داد که بین بیش سرمایه گذاری و کیفیت گزارشگری مالی و نیز بین کم سرمایه گذاری و کیفیت گزارشگری مالی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. به بیان جامع­تر این پژوهش نشان داد که کیفیت گزارشگری مالی با کم نمودن میزان بیش سرمایه ­گذاری و همچنین کم سرمایه ­گذاری، موجب ارتقای کارایی سرمایه ­گذاری می گردد .
عرب مازار یزدی (۱۳۸۷)، کیفیت گزارشگری مالی، ریسک اطلاعاتی و هزینه سرمایه را بررسی کرد. در این پژوهش نقش کیفیت اقلام تعهدی به عنوان نماگری برای ارزیابی کیفیت گزارشگری مالی و ریسک اطلاعاتی در تبیین هزینه سرمایه (هزینه بدهی و حقوق صاحبان سهام ) شرکت­های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران بررسی شد. اقلام تعهدی به خاطر قابلیت دستکاری ، ممکن است که کیفیت سود و درنهایت کیفیت گزارشگری مالی و ریسک اطلاعاتی برای استفاده کنندگان را تحت تاثیر قرار دهند. همانطور که انتظار می­رفت اقلام تعهدی با کیفیت بالا باعث کاهش هزینه سرمایه شرکت­ها شده و عکس العمل­های بازار را در پی داشته است. از سوی دیگر چنین استنباط می­ شود که سرمایه ­گذاران در ارتباط با سنجش میزان اقلام تعهدی اختیاری، محافظه ­کارانه­تر عمل می­ کنند. با توجه به این که اقلام تعهدی غیر اختیاری، ثابت هستند، بنابراین نمی­ توان از آن­ها جهت هموارسازی سود استفاده نمود. علت این برخورد محافظه کارانه را می­توان به آگاهی سرمایه ­گذاران در مورد توانایی مدیران در دستکاری اقلام تعهدی اختیاری و نشان دادن تصویری غیر واقعی از سود واحد تجاری جهت کاهش هزینه استقراض و هزینه حقوق صاحبان سهام دانست.
نگاره‌ ( ۲-۲) خلاصه‌ی پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور

نتایج حاصل، بیانگر آن است که در ایران، علی رغم وجود رابطه منفی بسیار ناچیزی که میان کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه گذاری کمتر و بیشتر از حد به عنوان ناکارایی سرمایه گذاری مشاهده شده است، عملا هیچ گونه همبستگی معناداری میان متغیرهای فوق وجود ندارد.

۷

خدائی وله زاقرد و یحیایی

۱۳۸۹

رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه ­گذاری در بورس اوراق بهادار تهران

نتایج نشان می­دهد، بین کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه ­گذاری کمتر از حد، رابطه منفی و معناداری وجود دارد و بین کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه ­گذاری بیشتر از حد، رابطه منفی است اما معنادار نمی باشد.

۸

سجادی و همکاران

۱۳۸۸

ویژگی های غیر مالی موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ویژگی های غیر مالی موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نتایج نشان می دهد که اندازه شرکت (تعداد سهام) رابطه مثبت معناداری در سطح اطمینان ۹۹ درصد با کیفیت گزارشگری مالی دارد

۹

مدرس و حصارزاده

۱۳۸۷

رابطه کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه ­گذاری

نشان داد که نه تنها آن دسته از شرکت­هایی که دارای سطح بالاتری از کیفیت گزارشگری مالی می باشند، از سرمایه ­گذاری های کاراتری بهره می­جویند بلکه کیفیت گزارشگری بالاتر، خود موجب کاراتر شدن سرمایه ­گذاری می­گردد.

۱۰

عرب مازار یزدی

۱۳۸۷

کیفیت گزارشگری مالی، ریسک اطلاعاتی و هزینه سرمایه

چنین استنباط می­ شود که سرمایه ­گذاران در ارتباط با سنجش میزان اقلام تعهدی اختیاری، محافظه ­کارانه­تر عمل می­ کنند. با توجه به این که اقلام تعهدی غیر اختیاری، ثابت هستند.

۲-۶ خلاصه فصل
در این فصل ابتدا به بیان چارچوب و مبانی نظری در سه گفتار گزارشگری مالی ، سیاست تقسیم سود و سرمایه ­گذاری پرداختیم . سپس پیشینه پژوهش را در خارج از کشور و داخل کشور مورد بررسی قرار دادیم و برای اینکه بتوانیم تصویر واضح­تری از از پیشیه پژوهش نشان دهیم آن را در جدول گنجانیدیم.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فصل سوم
روش شناسی پژوهش
­۳-۱دیباچه
پژوهش، به معنای عام، بررسی یا کاوشی سخت کوشانه و به معنای خاص، تجربه‌ای جامع با هدف‌ کشف واقعیت‌های نو و تفسیر درست این واقعیت‌ها، تجدید نظر در نتیجه‌گیری‌ها، نظریه‌ها و قوانین پذیرفته شده در پرتو واقعیت‌های کشف شده و به کارگیری عملی نتیجه‌گیری‌ها، نظریه‌ها و قوانین جدید است. به عبارت دیگر ساماندهی شناخت به نحوی که بیشترین انطباق بین آگاهی­ها و واقعیت ها صورت گیرد. حقیقت در علم نسبی است، یعنی هیچوقت شناخت انسان با واقعیت به طور صد درصد منطبق نیست.
پژوهش بر اساس مولفه­هایی خاص مانند پژوهشگر (انفرادی و گروهی)، هدف (بنیادین، کاربردی و توسعه­ای)، روش (تاریخی، توصیفی، تحلیلی، تجربی، آزمایشگاهی، همبستگی، کمی و کیفی)، محل (کتابخانه­ای و میدانی) تقسیم بندی می شود.روش پژوهش منطق پژوهش دانسته شده است؛ یعنى هم چنان که منطق قوانینى را براى درست فکر کردن مى­دهد، روش پژوهش نیز قواعدى را براى درست پژوهش کردن عرضه مى کند.
شرط اساسی شکل گیری و آغاز یک پژوهش، مطرح شدن مسأله است. هرگز با داشتن سؤال، نمی­ توان پژوهشی را آغاز کرد. چرا که فرایند پاسخ گویی به سؤال­ها، نوعی آموزش است؛ در حالی که پژوهش، فرایند پاسخ گویی به مسأله هاست .پژوهش با نوآوری همراه است. چرا که مساله وقتی مطرح می­ شود که با موضوع کاملاً جدیدی مواجه باشیم. شرط شکل گیری پژوهش، مسأله است و شرط مسأله نیز، نو بودن موضوع آن است، پس طبیعتاً، همیشه پژوهش با نوآوری و پاسخ به پرسش­هایی جدید همراه است.
پژوهش علمی عبارت است از تلاش کاوشگرانه ای که با آداب خاصی به طور نظام یافته با هدف کشف مجهولی به منظور گسترش قلمرو معرفتی نوع بشر انجام شده و شناخت حاصل از آن مصادیق خارجی داشته باشد.برای اینکه نتیجه کار حاصل از یک پژوهش، یک نتیجه کاملا علمی باشد، پژوهش گر در طول انجام پژوهش باید دو اصل مهم واقعیت نگری و پرهیز ازپیش­داوری را رعایت کند (جهانشاد و احمدوند،۱۳۹۱).
پژوهش علمی واجد دو شرط اعتبار درونی (کنترل دقیق ، شرطی که مانع تاثیر عوامل نامربوط و مزاحم می شود) و اعتبار بیرونی (نمونه گیری صحیح ، شرطی که یافته های پژوهشی را قابل بسط و تعمیم می سازد) است. علی رغم آنکه همه شاخه­ های علوم متفاوت از یکدیگرند و فنون پژوهش علمی نیز ممکن است از یک علم به علم دیگر متفاوت باشد، اما در همۀ آن ها یک فلسفه مشترک به نام روش علمی وجود دارد ( همان منبع).
حضور فعال و پایدار سرمایه ­گذاران به استفاده از سیستم­های اطلاعاتی و ابزارهای اقتصادی وابسته است. از این رو میزان شفاف بودن خروجی سیستم­های اطلاعاتی می ­تواند برای سرمایه گذاران در تصمیم گیری­های اقتصادی مفید و سودمند باشد.در این راستا انجام پژوهش های مختلف در این زمینه باعث افزایش کارایی بازار سرمایه، شفافیت اطلاعات و کاهش ریسک سرمایه ­گذاری می­گردد(همان منبع).
نتایج پژوهش تا حد زیادی بستگی به نوع کاوش پژوهشگر برای دست یافتن به آن دارد. هنگامی می­توان در مورد روش انجام پژوهش تصمیم گرفت که ماهیت موضوع پژوهش، هدف­ها و نیز وسعت دامنۀ آن مشخص باشد. هدف انتخاب روش پژوهش آن است که پژوهشگر مشخص نماید چه شیوه و روشی را اتخاذ نماید تا او را هرچه دقیق­تر و سریعتر در دستیابی به پاسخ­هایی برای پرسش های پژوهش مورد نظر کمک نماید. بنابراین در این فصل به معرفی مراحل اختصاصی پژوهش ازجمله، فرضیه ­های پژوهش، متغیرهای مورد مطالعه، جامعه آماری و نمونه گیری، روش گردآوری اطلاعات و روش تجزیه وتحلیل اطلاعات پرداخته می­ شود(همان منبع)
۳-۲ روش پژوهش
این پژوهش ازنظر ماهیت و محتوا از نوع همبستگی است، که با بهره گرفتن از داده ­ها ثانویه مستخرج از صورت­های مالی شرکت­ها­­­ی پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار به تحلیل رابطه همبستگی می ­پردازد. انجام این پژوهش در چارچوب استدلال قیاسی- استقرایی صورت خواهد گرفت. علت استفاده از روش همبستگی کشف رابطه بین متغیرهاست. پژوهش همبستگی یکی از انواع پژوهش­های توصیفی است. از سوی دیگر پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی است، یعنی بر مبنای تجزیه و تحلیل اطلاعات گذشته (صورت­های مالی شرکت­ها) انجام می­گیرد. در پژوهش حاضر ابتدا همبستگی بین متغیرهای پژوهش را مورد آزمون قرار داده و درصورت همبستگی بین متغیرهای پژوهش اقدام به برآورد مدل رگرسیونی خواهیم نمود.
ازنظر هدف این پژوهش جزء پژوهش­های کاربردی محسوب می­ شود. پژوهش­های کاربردی ، پژوهش­هایی هستند که با بهره گرفتن از نتایج بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روش­ها، ابزارها،وسایل تولیدات، ساختار والگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام می­ شود. همچنین پژوهش­هایی هستند که نظریه ­ها، قانون مندی­ها ،اصول وفنونی که در پژوهش­های پایه تدوین می­شوند را برای حل مسائل اجرائی به کار می­گیرد.