علوم

۱

۱۳

۴۱

۷

۱

۶۳

کشاورزی

۱

۱۸

۳۲

–

۱

۵۲

مهندسی

۲

۱۹

۳۵

۱

–

۵۷

کل

۷

۷۴

۱۴۴

۸

۲

۲۳۵

نمودار۳-۱ توزیع جامعه آماری پژوهش بر اساس دانشکده و رتبه علمی استاد
حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان (دیانی، ۱۳۸۲) تعداد ۱۴۹ نفر تعیین شد. در این پژوهش از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای نسبتی استفاده شد. به این دلیل از این روش نمونهگیری استفاده شد که نوع مدیریت دانش در دانشکدههای مختلف به دلیل ماهیت متفاوت علوم مورد نظر بسیار متفاوت خواهد بود، اما در دورن دانشکدهها اعضای هیأت علمی از نظر شیوه عمل برای مدیریت بر دانش خویش معمولاً از روش های مشابه استفاده میکنند. در این روش، تعداد حجم نمونه در هر طبقه بر اساس نسبت حجم طبقه به جامعه تعیین میشود. بر این اساس، حجم نمونه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی ۴۰ نفر، علوم ۴۰ نفر، کشاورزی ۳۳ نفر و مهندسی ۳۶ نفر تعیین شد. سپس افراد به صورت تصادفی با بهره گرفتن از جدول اعداد تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه ها در اختیارشان قرار گرفت.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۴ ابزار و روش های گردآوری اطلاعات
برای انجام این پژوهش، اطلاعات مورد نیاز از طریق اجرای یک پرسشنامه محققساخته و انجام مصاحبه نیمهساختار یافته جمعآوری شده که یافته های حاصل از مصاحبه در تجزیه و تحلیل فصل پنجم به کار گرفته شده است. یک نمونه از پرسشنامه یاد شده در پیوست یک (ص، ۱۰۱) آورده شده است. پرسشنامه مورد نظر با بهرهگیری از پرسشنامه های استاندارد و معتبری که در بعضی از دانشگاههای خارجی و داخلی در زمینه مدیریت دانش به کار گرفته شده بود از جمله پرسشنامه محیالدین (۲۰۰۷) و جعفرزاده (۱۳۸۹) و نیز تجزیه و تحلیل عناصر مدیریت دانش و انطباق آن با وضعیت فعالیتهای آموزشی و پژوهشی اعضای هیأت علمی تدوین شده است. لازم به ذکر است که برخی از این پرسشنامه ها تنها به یکی از مؤلفه های مدیریت دانش پرداخته و برخی دیگر نیز زیرساختهای مدیریت دانش را مورد پرسش قرار دادهاند. بنابراین، نخست با بهره گرفتن از منابع کتابخانهای و از طریق جستجو در پایگاه های اطلاعاتی و بررسی مجله های جدید مدیریت دانش^[۳۴]، مؤلفه های مدیریت دانش و چگونگی بررسی مدیریت دانش شخصی در دانشگاهها تعیین شد و پرسشنامه های موجود به عنوان الگوی آغازین مورد استفاده قرار گرفت. سپس پرسشنامه نهایی بر پایه شاخصهای مورد نظر، سؤالات پژوهش و با توجه به وظایف اعضای هیأت علمی در زمینه مدیریت دانش، تنظیم و طراحی گردید. سؤالات بر مبنای پژوهش درباره فعالیتهای مدیریت دانش و برای کمک به استادان در راستای اندیشیدن به چگونگی انجام کار و کسب درک بهتری از شیوه های انجام کار دانشی طراحی شد. سپس با مراجعه حضوری، پرسشنامه ها توسط اعضای هیأت علمی تکمیل و اطلاعات گردآوری شده مورد بازبینی و دستهبندی قرار گرفت. تا حد امکان اطلاعات ناقص از طریق مراجعه مجدد تکمیل گردید.
پرسشنامه نهایی شامل ۵ بخش و از ۷۷ پرسش به شرح زیر تشکیل شده است:

• بخش اول «اطلاعات جمعیتشناختی»: متغیرهای جمعیت شناختی مانند جنسیت، سابقه کاری، بالاترین مدرک تحصیلی، رتبه دانشگاهی و همچنین نام دانشکده و گروه محل فعالیت پاسخگو در این بخش مورد پرسش قرار گرفته است.

• بخش دوم «شکلگیری دانش»: شامل سؤالاتی است که درباره درک پاسخگو از شکلگیری دانش طراحی شده است. این بخش شامل سه زیرمجموعه اکتساب، تجزیه و تحلیل و تولید دانش به ترتیب با ۱۶، ۵، ۱۲ و در مجموع ۳۳ پرسش میباشد که به توانایی اشخاص در کسب دانش، بسط اندیشه‏ها، خلق واقعیتها و معناهای جدید و راهحلهای نوین و مفید اشاره میکند.

• بخش سوم «سازماندهی»: برای کسب اطلاعاتی در زمینه درک پاسخگو از سازماندهی دانش تنظیم شده است. در این بخش که شامل ۱۴ پرسش ۵ گزینهای با مقیاس لیکرت است محدوده هر گزینه آن کاملاً توضیح داده شده و به فرایند محافظت، دسترسی به موقع، استفاده مجدد و هنگامسازی مداوم دانش توسط اعضای هیأت علمی اشاره دارد.

• پخش چهارم «تبادل دانش»: تبادل دانش به شیوه توزیع و گسترش کانالهای دانش در بین اعضای هیأت علمی مانند پست الکترونیکی، شبکه داخلی، بولتن و مانند آنها اطلاق میشود. برای گردآوری این اطلاعات از ۲۴ پرسش استفاده شده است که علاوه بر ۵ گزینه مشخص شده برای پاسخ در مقیاس لیکرت، با توجه به اینکه روش های انتشار دانش متنوع بوده و در هر مورد نیز تعداد آن از اهمیت برخوردار بوده است، به پاسخگو این امکان داده شده است که به صورت تشریحی موارد و تعداد روش های تبادل و انتشار دانش خود را ارائه نمایند.

• پخش پنجم «کاربرد دانش»: این بخش به به کارگیری دانش در محل مناسب خود اشاره دارد. میزان کاربرد اطلاعات فراهم شده و دانش بنا شده شخصی هر عضو هیأت علمی با ۶ سوال ۵ گزینهای مورد سنجش قرار گرفت.

به پیشنهاد استادان راهنما و مشاور در اکثر موارد قابل انجام، پرسشنامه به صورت حضوری و با توضیحات پژوهشگر و با نوشتن نظرات تشریحی پاسخگویان تکمیل شده است.
۳-۵ روایی و پایایی ابزار گردآوری

شکل ۴-۲۰– پاسخ پله‌ی سیستم حلقه بسته به همراه دفع اثر اغتشاش با کنترل کننده‌ی
Auto Tuning _ PI
۴-۹- طراحی کنترل کننده IMC
همانطور که در بخش ۴-۴-۳ استراتژی کنترل مد داخلی تعریف گردید، یکی از روش‌های مبتنی بر مدل است که می‌تواند بر خلاف تغییر دینامیکی فرایند، منجر به یک سیستم کنترلی پایدار و مستحکم شود، که یکی از مزیت‌های استفاده از این روش می‌باشد. اما همانطور که بیان گردید، این مزیت تنها در صورت داشتن مدل درستی از سیستم وجود دارد. به همین سبب در این طراحی، از رابطه‌ی ۳-۲۵ به عنوان استفاده می‌شود. که در آن ، متشکل از حاصل‌جمع دو تابع تبدیل مرتبه اول با زمان مرده طبق رابطه‌ی ۳-۲۵ بصورت می‌باشد. اکنون برای تعیین تابع تبدیل کنترل کننده‌ی IMC، با مشخص شدن ، و با در نظر گرفتن ، و همچنین فیلتر پایین‌گذر مرتبه‌ی اول، در رابطه‌ی ۴-۱۷ و ۴-۱۸ ذیل، هر یک از قسمت‌های تابع تبدیل را به دو قسمت مجزا تبدیل می‌شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(۴-۱۷)
(۴-۱۸)
برای تکمیل شدن فرایند طراحی کنترل کننده و قرار گرفتن آن در حلقه بسته، تنها می‌بایست مقدار ثابت زمانی هر یک از فیلترها ( و ) مشخص گردند. برای تعیین ثابت زمانی‌ فیلتر پایین‌گذر، روش‌های متعددی پیشنهاد گردیده است که متداول‌ترین آن‌ها روش اسکوگستا و روش می‌باشد. در روش اسکوگستا، پیشنهاد شده است که ثابت زمانی فیلتر را دقیقاً برابر با مقدار زمان مرده‌ی سیستم در نظر گرفته شود ( ) و در روش ، پیشنهاد شده است که ثابت زمانی فیلتر را، برابر ثابت زمانی غالب سیستم در نظر گرفته شود ( ). از اینرو در رابطه‌ی ۴-۱۹ ذیل، این مقادیر مشخص گردیده‌اند.
(۴-۱۹)
با مشخص شدن دو تابع کنترل کننده‌ی IMC برای هر یک از دو روش تعیین ثابت زمانی فیلتر پایین‌گذر و قرار گرفتن آن در حلقه بسته با حاصل‌جمع دو تابع تبدیل سیستم مورد نظر، به ترتیب می‌توان طبق شکل‌های ۴-۲۱ و ۴-۲۲ بلوک دیاگرام سیستم حلقه بسته با روش طراحی اسکوگستا و روش را مشاهده کرد.
شکل ۴-۲۱– بلوک دیاگرام سیستم حلقه بسته‌ با طراحی کنترل کننده‌ی IMC به روش اسکوگستا
لازم به ذکر است که در بلوک دیاگرام فوق، بلوک‌های w1 و w2 به ترتیب وزن‌های پاسخ خروجی هر یک توابع تبدیل به همراه کنترل کننده‌ی مربوط به آن است. به این سبب که خروجی نهایی می‌بایست متشکل از مجموع دو پاسخ تابع تبدیل مرتبه اول باشد، بنابراین با وزن‌دار کردن هر یک از خروجی‌ها به میزان سهمی که در سیستم حلقه بسته دارند در خروجی ظاهر می‌شوند.
شکل ۴-۲۲– بلوک دیاگرام سیستم حلقه بسته‌ با طراحی کنترل کننده‌ی IMC به روش
اکنون پس از طراحی کنترل کننده‌ی IMC و قرار دادن آن‌ها در سیستم حلقه بسته، می‌توان پاسخ پله‌ یک واحدی سیستم حلقه بسته را به صورت شکل ۴-۲۳ و پاسخ پله سیستم به همراه دفع اثر ورودی اغتشاش را بصورت شکل ۴-۲۴ در روش طراحی اسکوگستا و پاسخ پله‌ یک واحدی سیستم حلقه بسته را به صورت شکل ۴-۲۵ و پاسخ پله سیستم به همراه دفع اثر ورودی اغتشاش را به صورت شکل ۴-۲۶ در روش ، در زیر مشاهده کرد.

شکل ۴-۲۳– پاسخ پله‌ی سیستم حلقه بسته در روش‌ طراحی IMC_ اسکوگستا

شکل ۴-۲۴– پاسخ پله‌ی سیستم حلقه بسته به همراه دفع اثر اغتشاش در روش‌ طراحی
IMC_ اسکوگستا

شکل ۴-۲۵– پاسخ پله‌ی سیستم حلقه بسته در روش طراحی IMC_

شکل ۴-۲۶– پاسخ پله‌ی سیستم حلقه بسته به همراه دفع اثر اغتشاش در روش طراحی IMC_
۴-۱۰- طراحی کنترل کننده پیش‌بین اسمیت_ PI
در بخش ۴-۴-۴، طراحی یک کنترل کننده‌ی اسمیت، که یکی از روش‌های مبتنی بر مدل است، شرح داده شده است. می‌توان از این کنترل کننده به هدف کنترل یک سیستم دارای تاخیر بزرگ (همانند سیستم مورد پژوهش)، استفاده شود. این طراحی با حذف اثر زمان مرده در معادله‌ی مشخصه‌ی سیستم حلقه بسته، تاثیر آن را در فرایند کنترل جبران می کند. در رابطه‌ ۴-۲۰ می‌توان نحوه‌ی حذف اثر بخش زمان مرده در معادله‌ی مشخصه‌ی سیستم حلقه بسته برای حاصل‌جمع دو تابع تبدیل مرتبه اول با زمان مرده، را مشاهده کرد.

(۴-۲۰)
با توجه به رابطه‌ی ۴-۲۰، می‌توانیم از حاصل جمع دو تابع تبدیل نیز بصورت شکل ۴-۱۲ برای طراحی کنترل کننده به روش پیش‌بین اسمیت استفاده کرد و اطمینان داشت که هدف طراحی اسمیت به خوبی برای سیستم‌هایی که حاصل‌جمع دو یا چند تابع تبدیل هستند نیز به خوبی ایفا می‌شود. همانطور که در بخش ۴-۴-۴ ذکر گردید، کنترل کننده‌ی اسمیت ( ) می‌توانند هر نوع کنترل کننده‌ای از جمله PID نیز باشد. از اینرو در طراحی انجام شده همانطور که در شکل ۴-۲۷ مشاهده می‌شود، از یک کنترل کننده‌ی PI به عنوان کنترل کننده‌ی اسمیت استفاده شده است. مطابق مطالب بخش ۴-۴-۲، ضرایب این کنترل کننده را نیز می‌توان به روش‌های متنوعی تعیین کرد. در این قسمت با توجه به ورودی اغتشاش پله در سیستم حلقه بسته، ضرایب کنترل کننده‌ی PI را بر اساس مینیمم شدن معیار انتگرالی قدرمطلق خطای توزین شده با زمان (ITAE) بصورت رابطه‌ی ۴-۲۱ تعیین شده است.
(۴-۲۱)

از آنجا که جزء خطی نشاسته یا همان آمیلوز خصوصیات ویژه‌ای را به نشاسته می‌دهد، لذا عامل مهمی در تعیین کیفیت نشاسته محسوب می‌شود.. میزان آمیلوز به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر تغییر ساختمانی نشاسته در موقع بیاتی می‌باشد و نشاسته سیب‌زمینی در مقایسه با نشاسته گندم تمایل کمتری برای تغییر ساختمانی از خود نشان می‌دهد (نارپیندر و همکاران، ۲۰۰۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

به طور کلی می‌توان گفت تفاوت در خصوصیات فیزیکوشیمیایی نشاسته‌ها به میزان آمیلوز و حضور مشتقات فسفر نسبت داده می‌شود. البته تفاوت در ساختار شیمیایی این نشاسته‌ها نظیر اندازه ملکولی آمیلوز و طول زنجیره شاخه‌های آمیلوپکتین نیز تأثیرگذار است. این که چگونه این تفاوت‌های ساختاری، ویژگی‌های خمیر حاصل از یک نشاسته را تحت تاثیر قرار می‌دهد، دقیقاً مشخص نیست. محققان بدنبال آن هستند که با بررسی‌های بیشتر در زمینه ارتباط بین این ساختار شیمیایی و خواص عملکردی، راه حلی از طریق مهندسی ژنتیک و مکانیسم‌های بیوسنتز نشاسته ارائه کنند تا بتوانند نشاسته‌هایی با خصوصیات مورد نظرشان تولید کنند. به لحاظ این که نشاسته‌های دارای خواص عملکردی خاص، مانند نشاسته سیب‌زمینی متقاضی زیادی در صنایع مختلف بخصوص در صنایع غذایی دارد، لذا این قبیل نشاسته‌ها می‌توانند جایگزین نشاسته‌های اصلاح شده به روش شیمیایی شوند که در حال حاضر در برخی محصولات بکار می‌روند. از آنجا که میزان نشاسته ارقام مختلف سیب‌زمینی با یکدیگر متفاوت می‌باشد لذا انتخاب ارقامی که بیشترین ماده خشک و درصد نشاسته را دارند، بهترین گزینه برای استفاده در این فرآوری می‌باشند(یقبانی و محمدزاده، ۱۳۸۷).
۲-۵- تکنولوژی فرآوری نشاسته سیب‌زمینی
اصلاح خواص فیزیکوشیمیایی نشاسته باعث می‌شود که با فرآوری آن انواع فرآورده‌ها تولید شود که هر یک از این فرآورده‌ها به عنوان ماده خام برای فرآوری‌های بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین تقاضا برای خرید نشاسته در بازار رو به افزایش است.
۲-۵-۱- کیفیت ماده خام
ناخالصی‌های سیب‌زمینی اعم از خاک، سنگ، شن و کاه قبل از ورود به کارخانه باید جدا گردد. غده‌های سیب‌زمینی نباید حاوی مواد قندی زیادی باشد، زیرا در طی عملیات شستشو همراه با آب از سیب‌زمینی خارج می‌شوند و تلفات آن افزایش می‌یابد. غده‌ها نباید به صورت یخ‌زده باشند، زیرا پس از انتقال به کارخانه در اثر حمل و نقل در معرض صدمات مکانیکی قرار می‌گیرند. سیب‌زمینی که برای تولید نشاسته مورد استفاده قرار می‌گیرد باید حاوی نشاسته زیادی باشد. سیب‌زمینی که میزان نشاسته آن از ۱۵درصد کمتر باشد نباید در تولید فرآوری نشاسته مورد استفاده قرار گیرد.
نشاسته‌ای که از سیب‌زمینی تولید می‌شود از لحاظ خواص دانه‌ای، ویسکوزیته خمیر و سفیدی رنگ اهمیّت زیادی دارد. دانه‌ای بودن نشاسته عامل کیفی مهمی برای فرآیندهای صنعتی در کارخانه‌های نشاسته سازی می‌باشد.
وجود چشم در سیب‌زمینی اهمیّت زیادی دارد. اگر چشم‌ها عمیق باشند ضایعات سیب‌زمینی زیاد می‌شود زیرا تمیز کردن قسمت‌های فرو رفته کاری مشکل خواهد بود. در نتیجه به دلیل عدم پاک شدن سیب‌زمینی در محصول نهایی به صورت ذرات و خال‌های تیره ظاهر می‌شود.
تا جایی که امکان داشته باشد مواد نامحلول و فیبری (سلولز، همی‌سلولز و سایر مواد) باید از سیب‌زمینی جدا شوند. این مواد نامحلول درآب مقدار قابل توجهی از پالپ را تشکیل می‌دهند که این مقدار حدود ۴۰-۲۰ درصد نشاسته است. در کارخانه‌های نشاسته‌سازی، این قسمت نشاسته در قسمت ضایعات محصول قرار می‌گیرد. تلفات نشاسته به میزان مواد نامحلول و فیبری آن بستگی دارد.
سیب‌زمینی بدون پوست با اکسیژن محیط به سرعت تغییر رنگ پیدا می‌کند که به تیروزین، اسیدکلروژنیک و سایر فنل‌ها و همچنین پلی فنل اکسیداز در غده‌های سیب‌زمینی مربوط است. لذا برخی اوقات نشاسته تولید شده به جای این که رنگ آن سفید باشد تیره و خاکستری می‌شود. با اضافه کردن دی اکسید گوگرد از فعالیت این آنزیم جلوگیری می‌شود. در هر حال سیب‌زمینی که برای این منظور استفاده می‌شود باید در مقابل تیره شدن آنزیمی حساسیت کمتری داشته باشد.
در حین فرآوری صنعتی، مایع باقی مانده (آب میوه)^[۲۹] کف پایداری را تشکیل می‌دهد که این کف مربوط به سولانین، ترکیبات ازته محلول و سایر اجزاء موجود در آب میوه که کشش سطحی را کاهش می‌دهند مربوط است. کف زیاد در فرآیندهای صنعتی اختلال ایجاد می‌کند (فلاحی، ۱۳۷۶).
۲-۵-۲- تخلیه و شستشوی ماده خام
اولین مرحله فرآوری سیب‌زمینی تخلیه ماده خام است. برای تخلیه سیب‌زمینی در کارخانه‌های تولید نشاسته به یکی از دو روش خشک و مرطوب می‌توان عمل نمود. قبل از تخلیه، وقتی سیب‌زمینی هنوز در کامیون است نمونه برداری می شود تا میزان نشاسته و ناخالصی آن تعیین شود.
تخلیه مرطوب با دستگاه ویژه صورت می‌گیرد. سیب‌زمینی از کامیون به وسیله جت آب (با فشار ۲ آتمسفر) خارج می‌شود.
در تخلیه به روش خشک از طریق واگون، غده‌های سیب‌زمینی تخلیه و بر روی یک نقاله حمل می‌شوند. سپس سیب‌زمینی‌ها داخل یک مخزن که نیمی از آن در زمین است تخلیه می‌شوند. برخی از کارخانه‌های نشاسته‌سازی به مخازن بزرگ که ظرفیت زیادی دارد مجهز هستند در نتیجه تا آخر فصل کارخانه‌ها می‌توانند سیب‌‌زمینی کافی داشته باشند. در حین نگهداری هوا به داخل مخازن از طریق دستگاه تهویه دمیده می‌شود. این گونه سرمایه گذاری برای کارخانه‌های کوچک مقرون به صرفه نیست. کف محفظه‌های مخزنی شیبی حدود ۱۵ درصد دارد. در قسمت مرکز یک کانال وجود دارد که شیب آن حدود ۱درصد است و با این شیب سرعت آب به ۵/۱- ۱ متربرثانیه می‌رسد. سیب‌زمینی‌ها از طریق کانال به قسمت پمپ منتقل می‌شوند. پس از شستشو سیب‌زمینی توسط یک بالابر به قسمت ترازوهای پیوسته یا ناپیوسته هدایت و از آن‌جا به وسیله نقاله به داخل مخزن‌هایی که بالای دستگاه رنده قرار دارد برده می‌شود.
۲-۵-۳- خردکردن سیب‌زمینی
دانه‌های نشاسته به صورت غیریکنواخت داخل سلول‌های غده‌های سیب‌زمینی پراکنده هستند. برای استخراج آنها سلول‌ها شکسته می‌شوند. این عمل در خلال خرد کردن سیب‌زمینی صورت می‌گیرد. البته شکستن تمامی سلول‌های غده سیب‌زمینی میسّر نیست. خردکردن بیش از اندازه منجر به صدمه مکانیکی دانه‌های نشاسته می‌شود.
در کارخانه‌های نشاسته‌سازی برای خردکردن سیب‌زمینی از دستگاه خردکننده‌ای که به شکل استوانه است و در پیرامون آن تیغه‌های ارّه‌ای شکل وجود دارد استفاده می‌شود. مقدار خردکردن سیب‌زمینی توسط دستگاه بسته به سرعت دور روتور که تا ۹۶۰ تا ۳۰۰۰ دور در هر دقیقه می رسد دارد. ظرفیت روزانه به نوع دستگاه بستگی دارد.
در حین خرد کردن پالپ سیب‌زمینی حاوی هوای زیادی می‌شود. بر اثر این پدیده واکنش آنزیمی باعث سیاه کردن عصاره می‌شوند که حتی با افزودن _۲ SOاز آن نمی‌توان جلوگیری به عمل آورد. بر اثر این فعل و انفعال کیفیت رنگ سیب‌زمینی کاهش پیدا می‌کند. برای جلوگیری از این تغییر نامطلوب باید در اطراف دستگاه پالپر فشاری کمتر از فشارجو(خلاء) فراهم کرد.
در یک روش دیگر به جای پالپ کردن از هموژنایزر که فشار ۱۵۰ اتمسفر معادل ۱۵ مگاپاسکال دارد می‌توان استفاده کرد. سیب‌زمینی آسیاب شده به داخل هموژنایزر رانده می‌شود. با این دستگاه می‌توان میزان هوادهی تا ۵۰ درصد کاهش می‌یابد و در این روش میزان نشاسته موجود در پالپ ۲۰تا ۳۰ درصد کاهش می‌یابد(فلاجی، ۱۳۷۶).
۲-۵-۴- جدا نمودن شیره خام نشاسته و استخراج نشاسته
سیب‌زمینی خردشده موجود در مخزن پائین دستگاه خرد کننده با دی اکسید گوگرد که با آب مخلوط شده، همزده می‌شود. مقدار اسید سولفورو آنقدر اضافه می‌شود تا PH آن به ۸/۵-۶/۵ برسد. سیب‌زمینی خرد شده با مقداری آب (حدود ۱۰درصد) به داخل روتور دوار از طریق یک محور توخالی در قسمت انتهای مخروط وارد می‌گردد. نیروی سانتریفوژی که در اثر دوران زیاد روتور (rpm 4000-3000) حاصل می‌شود سبب جدا شدن پالپ از شیره نشاسته می‌گردد.
نشاسته ممکن است به وسیله اکستراکتورهای یک مرحله‌ای یا دو مرحله‌ای استخراج شود. یک استخراج کننده یک مرحله‌ای مشابه یک الک مخروطی است که با ۵۰۰ دور در دقیقه دوران می‌کند. داخل الک یک اسپری کننده دورانی است که به نازل‌هایی که جهت آنها به سمت بالای مخروط است مجهز شده است. اسپری‌کننده و الک در یک جهت دوران می‌کند اما سرعت‌های آنها متفاوت است. الک دوران کننده با نایلون پوشیده می‌شود. پالپ رقیق شده به داخل الک وارد شده و تحت نیروی گریز از مرکز قرار می‌گیرد. آب پس از خروج از نازل‌ها در مسیر مارپیچ می‌افتد و به سیب‌زمینی خرد شده با نیرویی معادل ۲ اتمسفر (۲/۰ مگاپاسکال) برخورد می‌کند. نشاسته سیب‌زمینی بر اثر نیروی گریز از مرکز به سمت قاعده پهن‌تر مخروط حرکت می‌کند. آب با جهت زاویه دار حرکت پالپ را کند می‌کند. دانه‌های نشاسته از داخل پارچه نایلونی الک عبور می‌کند و به شکل شیره نشاسته به داخل مخزن منتقل می‌گردد. اجسام فیبری از داخل پارچه نایلونی جدا شده و وارد مخزن دیگر می‌شوند. این اکستراکتورها در دو مرحله ولی در یک دستگاه عمل می‌کنند (فلاحی، ۱۳۷۶).
ساختمان هر دو اکستراکتور همانند یکدیگر است اما اکستراکتور دو مرحله ای دارای دو الک دوار مخروطی است (یکی در داخل دیگری قرار دارد). الک خارجی سیب‌زمینی خرد شده را دریافت و الک داخلی پس از مرحله اول پالپ را عبور می‌دهد. الک‌ها در یک جهت دوران می‌کنند اما سرعت آنها کمی تفاوت دارد. میزان دوران آنها در هر دقیقه ممکن است بین ۷۰۰-۵۸۰ دور در دقیقه تفاوت کند. پالپ به الک داخل همراه با اسپری آب ۳/۰-۲۵/۰ مگاپاسکال (معادل ۳-۵/۲ آتمسفر) وارد می‌شود. آب از الک داخل همراه با نشاسته آزاد خارج می‌شود. شیره نشاسته که از هر دو الک خارج می‌شود به داخل مخزن هدایت می‌شود. پالپ سیب‌زمینی از الک خارجی (مرحله۱) به مرحله دوم استخراج انتقال یافته و سپس به مخزن پالپ سیب‌زمینی ریخته می‌شود. پالپ‌های باقی مانده تخلیه می‌شوند و یا پرس می‌شوند و پالپ‌های حاصله یا به طور مستقیم و بدون خشک کردن برای تغذیه حیوانات مصرف می‌شود و یا توسط خشک‌کن‌های تشعشعی (تابشی)خشک می‌شوند. این پالپ‌ها در غذاهای حیوانی فرموله شده (پودرهای غذای حیوانی) مورد استفاده قرار می‌گیرند، چون که هم حاوی مقداری از پروتئین و هم نشاسته استخراج نشده از سیب‌زمینی می‌باشد.
تمامی فرایند استخراج در حدود یک دقیقه انجام می‌شود. در این استخراج کننده‌ها، جریان قوی آب عامل اصلی تفکیک نشاسته است و نیروی گریز از مرکز الک عامل اصلی استخراج آن است.
۲-۵-۵- تفکیک آب میوه از نشاسته
نشاسته حاصل از اکستراکتور به مخزن حاوی شیره نشاسته ریخته می‌شود. در این قسمت نشاسته با آب حاوی الیاف ریز و اجسام محلول مربوط به سیب‌زمینی خرد شده در طی استخراج نشاسته مخلوط می‌شود. شیره نشاسته تنها سانتریفوژ می‌شود تا نشاسته از آب میوه جدا شده و غلظت نشاسته افزایش یابد. تفکیک نشاسته از آب میوه براساس انواع گوناگون سانتریفوژ طراحی می‌شود.
۲-۵-۶- تصفیه
نشاسته جدا شده از آب میوه به اجسام فیبری، ترکیبات معدنی، قند و ترکیبات ازته آلوده است. بیشترین علت کاهش کیفیت نشاسته ناشی از وجود مواد ازته است. حتی مقدار جزئی ترکیبات ازته موجب کاهش ویسکوزیته خمیر نشاسته می‌شود. به این دلیل، کلیه ناخالصی‌ها باید جدا شوند. برای انجام این کار نشاسته را چندین بار با آب شستشو می‌دهند که نتیجه این عمل رقیق شدن شیر نشاسته است.
دستگاه‌های تصفیه که در صنعت نشاسته سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند، شامل سانتریفوژ، الک‌های دوار تصفیه کننده، هیدروسیکلون‌ها و الک‌های زانویی هستند. متداولترین دستگاهی که برای تصفیه‌ی نشاسته استفاده می‌شود موسوم به هیدروسیکلون است. سانتریفوژها به طور سری قرار دارند و موجب جداسازی مواد آلاینده می‌شوند. اجسام فیبری از شیره نشاسته به وسیله زانویی‌های الکی تصفیه‌کننده جدا می‌شوند. شیره خام نشاسته تصفیه شده تقریباً دارای ۴۰-۳۵ درصد ترکیبات خشک می باشد(فلاحی، ۱۳۷۶).
۲-۵-۷- آبگیری و خشک‌کردن
پس از تصفیه نشاسته نیز حاوی مقادیر جزیی قند و پروتئین است که موجب رشد میکروب‌ها می‌شوند. حتی اگر تخمیر خیلی جزیی صورت گیرد، pH تغییر کرده و سایر خواص نشاسته همراه با آن تغییر می‌کنند. برای جلوگیری از این تغییرات رطوبت نشاسته باید تا زیر ۱۵ درصد تقلیل یابد.
در رطوبت نسبی ۷۰ درصد میزان رطوبت نشاسته پس از خشک‌کردن حتی در دمای انبار تغییر نمی‌کند. خشک‌سازی نشاسته تا رطوبت ۱۵ درصد امکان پذیر است به شرط این که از قبل آبگیری مکانیکی شده باشد. شیره نشاسته غلیظ شده در مرحله آخر تصفیه‌ در هیدروسیکلون‌ها یا سانتریفوژها به بخش آبگیری منتقل می‌شود تا آب از آن جدا شود. بیشتر اوقات با فیلترهای تحت خلاء دوار آب نشاسته را جدا می‌کنند که موجب می‌شود میزان آب نشاسته به ۳۸-۳۶ درصد برسد.
بعد از آبگیری، نشاسته به بخش خشک‌سازی منتقل می‌شود تا باقی‌مانده رطوبت از نشاسته تبخیر گردد. پس از آبگیری رطوبت نشاسته در خشک کن به حدود ۱۵ درصد می‌رسد. خشک کردن محصول توسط خشک‌کن‌های پاششی انجام می‌گیرد. به دلیل گرمای زیاد، آب از نشاسته تبخیر می‌شود. فرایند خشک شدن نشاسته از ابتدا تا انتها بیش از ۵-۲ ثانیه به طول نمی‌انجامد. سیکلون در انتهای خشک‌کن قرار دارد و نشاسته در این قسمت از هوای مرطوب جدا می‌شود. اصول کار سیکلون همانند هیدروسیکلون است اما در این‌جا هوا حامل نشاسته است. هوا از طریق کانال سیکلون و به وسیله یک فیلتر و دودکش گرفته می‌شود. پس از خشک شدن، نشاسته مخلوط می‌شود تا رطوبت یکنواختی پیدا کند. نشاسته با رطوبت یکنواخت پس از سردشدن الک می‌شود تا قسمت‌هایی که در حین خشک شدن کلوخه شده است جدا گردند. غربال کردن نهایی بر روی غربال‌های متفاوت صورت می‌گیرد. پس از غربال کردن، نشاسته به سیلو منتقل می‌گردد و در آنجا نگهداری می‌شود. پس از سیلوسازی به ترازوی اتوماتیک منتقل و پس از توزین بسته بندی می‌شود. بسته ها یا نگهداری می‌شوند و یا برای فروش به بازار عرضه می‌شوند (فلاحی، ۱۳۷۶).
موتور پمپ: MP
شکل ۲-۶: نقشه جریان مواد تولید نشاسته سیب‌زمینی
فصل سوم
بیو‌پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر و خوراکی
۳-۱- مقدمه
استفاده از بیوپلیمرهای‌ زیست‌تخریب‌پذیر^[۳۰] (زیست فروپاشنده) برای بسته‌بندی یا پوشش‌دادن مواد غذایی سالیان طولانی است که مورد توجه محققین بوده است. تولید و کاربرد این بیوپلیمر‌ها در صنایع بسته‌بندی می‌تواند مزایای زیر را داشته باشد:
۱) چون بخش عمده‌ای از بیوپلیمرها منشأ کشاورزی دارند و به طور معمول از محصولات گیاهی و حیوانی به دست می‌آیند، می‌توان با تولید و استخراج آنها ارزش افزوده محصولات کشاورزی را بالا برد.
۲) این بیوپلیمرها از منابع تجدید‌پذیر^[۳۱] به دست می‌آیند (برخلاف پلیمرهای سنتزی که بیشتر منشا نفتی دارند) بنابراین تولید آنها می‌تواند موجب حفظ منابع تجدیدناپذیر برای نسل‌های آینده گردد.
۳) بیوپلیمرهای حاصل از فراورده‌های کشاورزی قابلیت برگشت به طبیعت را دارند و توسط میکروارگانیسم‌ها در طی فرایند کمپوست^[۳۲] به محصولات طبیعی مانند دی‌اکسیدکربن، آب، متان و توده‌زیستی (بیومس)^[۳۳] تبدیل می‌شوند. بنابراین این بیوپلیمرها زیست فروپاشنده هستند و موجب آلودگی محیط زیست نمی‌گردند.
بررسی‌ها نشان داده است که بیش از نیمی از زباله‌های شهروندان در کشورهای صنعتی را مواد بسته‌بندی تشکیل می‌دهند. برای مثال در کشور ایالات متحده آمریکا سالانه تقریباً ۵۰ میلیون تن ضایعات حاصل از بسته‌بندی تولید می‌شود که بخش عمده‌ای از آن را مواد پلاستیکی حاصل از مشتقات نفتی تشکیل می‌دهد(گیلبرت، ۱۹۸۶).
در حال حاضر از روش‌های مختلفی برای حل مشکل ضایعات بسته‌بندی استفاده می‌شود. در زیر به چند روش رایج و معایب آنها اشاره شده است:
۱) روش دفن زباله‌ها^[۳۴]: در این روش زمین زیادی مورد نیاز است و موجب آلودگی آبهای زیرزمینی می‌شود.
۲) روش سوزاندن زباله‌ها^[۳۵]: این روش موجب افزایش آلودگی هوا و ایجاد باران‌های اسیدی می‌شود. همچنین شناسایی محل‌های مناسب برای سوزاندن مشکل است.
۳) روش بازیافت زباله‌ها^[۳۶]: مواد حاصل از بازیافت را نمی‌توان برای مواد غذایی و پزشکی مورد استفاده قرار داد. همچنین هزینه جمع‌ آوری و حمل و نقل آن بالاست و نیز به علت اینکه معمولاً بسته‌بندی‌های مواد غذایی از چند لایه متفاوت تشکیل می‌شود بازیافت آنها مشکل است.

افق زمانی

بلند مدت

میان مدت

کوتاه مدت

انعطاف پذیری

زیاد

متوسط

کم

همکاری لازم

زیاد

متوسط

کم

خطر بزرگ تر، هزینه و احتمال سود بیشتر و همچنین افق های زمانی بلندتر و نیاز بیشتر به انعطاف پذیری نیز از مشخصه های تصمیمات سطح مؤسسه است. این ویژگی ها، پیامدهای منطقی دور از دسترس آینده نگر، ابتکاری و فراگیر فعالیت استراتژیک سطح مؤسسه است. نمونه های تصمیمات سطح مؤسسه عبارتند از انتخاب کسب و کار (رشته فعالیت)، خط مشی های تقسیم سود، منابع بلند مدت تأمین مالی و رجحان هایی برای رشد. تصمیمات سطح وظیفه ای عمدتاً مسائل عملیاتی متمرکز بر فعالیت را در بر می گیرد. این تصمیمات دوره ای اتخاذ می شوند و مستقیماً به اجرای بخشی از استراتژی یکپارچه صورت بندی شده در سطح مؤسسه و در سطح کسب و کار می انجامد. بنابراین، تصمیمات سطح وظیفه ای نسبتاً کوتاه مدت اند و خطر و هزینه کمتری به همراه دارند، زیرا به منابع موجود وابسته اند. تصمیمات سطح وظیفه ای معمولاً با فعالیت هایی سر و کار دارند که به حداقل هماهنگی سراسری مؤسسه نیاز دارند. این فعالیت ها ضمیمه فعالیت های جاری حوزه های وظیفه ای می شوند و قابل انطباق بر فعالیت های جاری هستند، لذا برای اجرای موفق آن ها به حداقل هماهنگی نیاز می افتد. اگر چه قابلیت سودآوری تصمیمات سطح وظیفه ای در مقایسه اندک است، ولی نظر به این که این تصمیمات نسبتاً عینی و عددی هستند، تجزیه و تحلیل و توجه بسیاری را به خود جلب می کنند. برخی تصمیمات معمول سطح وظیفه ای عبارتند از: نام گذاری ژنریک یا تجاری، تحقیق و توسعه پایه یا کاربردی، میزان سطح موجودی کالا، تجهیزات تولیدی چند کاره یا مخصوص و سرپرستی نزدیک و یا آزاد. رابط میان تصمیمات سطح مؤسسه و سطح وظیفه ای تصمیماتی است که در سطح کسب و کار گرفته می شود. هم چنان که جدول (۲-۵) نشان داده شده است، تعاریف تصمیمات استراتژیک سطح کسب وکار در میان تصمیمات دو سطح دیگر قرار می گیرد. به عنوان مثال، هزینه، خطر و سودآوری تصمیمات سطح کسب و کار از تصمیمات سطح مؤسسه کمتر، ولی از تصمیمات سطح وظیفه ای بیشتر است. شماری از تصمیمات معمول سطح کسب و کار عبارتند از: محل کارخانه، بخش بندی بازار، پوشش جغرافیایی و کانال های توزیع (پیرس و رابینسون ،۱۳۸۹،ص ص ۲۵-۲۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-۱۰ ) استراتژی و عملکرد و شکاف مابین آن ها
سازمان ها و شرکت ها به طور معمول تنها به ۶۰ درصد از ارزش بالقوه استراتژی های خود جامه عمل می پوشانند و این به خاطر نقاط ضعف و نقاط شکستی است که در مراحل برنامه ریزی و اجرا وجود دارد. اما با به کارگیری اصولی می توان درصد بالاتری از استراتژی ها را به مرحله عمل در آورد. با هر مدیر ارشدی که در مورد استراتژی صحبت گردد ابهام های مشابهی را در سخنانش مشاهده خواهد شد. چرا که علی رغم زمان و انرژی فوق العاده زیادی که در اغلب شرکت ها صرف تدوین استراتژی می شود اما نتیجه حاصل چندان قابل توجه نیست تحقیقات نشان می دهد که به طور متوسط تنها ۶۳ درصد از پیش بینی های مالی وعده داده شده در استراتژی شرکت ها محقق می گردد. و از آن بدتر آن که علل این شکاف موجود مابین استراتژی و عملکرد اغلب از دید مدیریت شرکت پنهان می ماند. به همین دلیل هم مدیران عالی شرکت در اعمال فشار بر اهرم مناسب جهت ارتقای عملکرد شرکت دچار خطا می شوند. یعنی در حالی بر اجرای بهتر استراتژی تأکید می کنند که در واقع به یک استراتژی بهتر نیاز مندند و یا بلعکس سعی در تغییر استراتژی ها دارند در حالی که باید شرکت را براجرای بهتر آن متمرکز کنند و نتیجه آن چیزی جز، اتلاف انرژی ، هدر دادن زمان و استمرار عملکرد پایین تر از حد انتظار شرکت نخواهد بود. در پاییز سال ۲۰۰۴ سازمان ماراکن^[۲۷۴] به همکاری بخش اطلاعات نشریه اکونومیست^[۲۷۵] مطالعه ای را بر روی ۱۹۷ شرکت دنیا که فروشی بالغ بر ۵۰۰ میلیون دلار داشتند آغاز کردند هدف آن ها از انجام این پروژه تحقیقاتی این بود که ببینند شرکت ها تا چه حد در تحقق برنامه ها ی استراتژیک خود موفق عمل کرده و این که موثرترین کارهایی که شرکت های با عملکرد بالا (شرکت هایی که درصد بالایی از استراتژی های خود را جامه عمل می پوشانند) برای کاهش شکاف مابین استراتژی و عملکرد خود انجام می دهند شامل چه مواردی می شود.یافته های این تحقیق نشان داد که (استیل ،۱۳۸۶، ص۷۴) :
شرکت ها به ندرت عملکرد خود را در برنامه های بلند مدت مورد ارزیابی مستمر قرار می دهند. در این تحقیقات کمتر از ۱۵ درصد شرکت ها به عنوان یک روال ثابت به بازنگری عملکرد شرکت و مقایسه آنچه در برنامه استراتژیک سال قبل پیش بینی شده بود می پرداختند. بدون شک این مسأله که شرکت های اندکی عملکرد واقعی خود را به طور مستمر نسبت به آن چه برنامه ریزی شده بود مورد اندازه گیری قرار می دهند، می تواند این واقعیت را توضیح دهد که چرا اغلب شرکت ها به جای تلاش برای تدوین استراتژی های جدیدتر و بهتر به تأمین منابع مالی برای اجرای استراتژی های شکست خورده خود ادامه می دهند.
بخش بزرگی از ارزش استراتژی ها در ترجمه آنها از بین می رود. در واقع شکاف مابین استراتژی و عملکرد از ترکیبی از عوامل مختلف نظیر برنامه ریزی ضعیف ،اختصاص نادرست منابع ، مسائل ارتباطی و دیگر مشکلات ایجاد می شود.به طور دقیق می توان گفت زمانی که مدیریت اجرای یک استراتژی را آغاز می کند بر این باور است که می تواند به تمامی عملکرد مالی پیش بینی شده در استراتژی مذکور دست یابد. اما از آن جا که استراتژی ها از رده ی بالای شرکت ابلاغ می شوند به خوبی به رده های پایین تر انتقال پیدا نکرده و تفهیم نمی شوند که این مسأله ترجمه صحیح استراتژی به برنامه های اجرایی و نیز شیوه مناسب تخصیص منابع را غیر ممکن می سازد. رده های پایین تر شرکت به خوبی نمی دانند که برای حصول عملکردی که مورد نظر مدیریت ارشد بوده لازم است چه کارهایی را در چه زمان هایی انجام دهند و یا این که به چه منابعی نیازمندند. بنابراین نتایج مورد نظر هیچ گاه تحقق نخواهند یافت. و از آنجایی که هیچکس به طور مشخص مسئول کسری بودجه ایجاد شده نیست چرخه عملکرد پایین تر از انتظار برنامه استراتژیک شرکت اغلب به همین ترتیب سال ها ادامه می یابد.
تنگای عملکرد شرکت از دید مدیریت ارشد،پنهان می ماند. در واقع به علت آن که بسیاری از برنامه های استراتژیک، پیش بینی های جاه طلبانه و غیر واقع گرایانه ای را در بر دازند ، شرکت ها در چنین مواردی و هنگام مواجه شدن با کسری بودجه عموماً بدون توجه جدی از کنار مسأله گذشته و پیش بینی های غیر واقعی را در برنامه ها، طبیعی تلقی می کنند. اما از سوی دیگر، مدیران در مواردی که برنامه ها واقع گرایانه تدوین شده بودند اما عملکرد شرکت به گونه ای بوده که در نهایت با کسری بودجه روبه رو شده است، نظام تشخیص و هشدار سریعی در اختیار ندارند. در چنین مواردی آن ها در عمل هیچ راهی برای تشخیص به موقع این که آیا کارهای ضروری بر اساس انتظار پیشرفته است و یا منابع طبق برنامه تخصیص یافته و همچنین این که رقبا بر اساس انتظار عمل کرده اند یا خیر، در اختیار ندارند. باور این است که بدون داشتن اطلاعات روشن در مورد چرایی و چگونگی عملکرد پایین تر از حد انتظار برنامه استراتژیک شرکت ، انجام اقدامات اصلاحی برای مدیریت ارشد غیرممکن خواهد بود.
برای کاهش شکاف مابین استراتژی و عملکرد قواعدی را باید در نظر گرفت (استیل ،۱۳۸۶، ص۷۵):‌
استراتژی را باید به زبانی ساده و کاملا مشخص ترسیم نمود. در اغلب شرکت ها استراتژی مفهومی بسیار انتزاعی است که اغلب هم با چشم انداز یا آرمان شرکت اشتباه گرفته می شود و به گونه ای نیست که بتوان آن را به سهولت به عمل تبدیل و ترجمه نمود. شرکت های با عملکرد بالا به منظور برنامه ریزی و اجرای صحیح و منطبق با استراتژی خود استراتژی را به زبانی ساده و عملی بیان می کنند و نه با لیست بلند بالایی از اهداف غرور آمیز دور از دسترس.
در مفروضات طرح استراتژیک و در پیش بینی های طرح موجود باید استوار بود.در بسیاری از شرکت ها ، طرح استراتژیک یک واحد زیرمجموعه شرکت ، چیزی جز نتیجه یک توافق میان مدیریت بخش مزبور و مدیریت ارشد شرکت نمی باشد. در این شرکت ها برنامه ریزی استراتژیک تا حد زیادی صرفاً یک فرایند چانه زنی است که در آن ، مدیریت واحد ، به طور عمده بر سودهای کوتاه مدت توجه دارد اما مدیریت ارشد ، نگاه بلند مدت تری را نیز مدنظر دارد. اما شرکت های با عملکرد بالا به گونه ای دیگربه برنامه استراتژیک شرکت نگاه می کتتد. آن ها می خواهند که برنامه استراتژیک شرکت و پیش بینی های مبتنی بر آن واقعاً به عنوان عامل انگیزشی برای ارتقای عملکرد فعلی شرکت عمل کند. این امر میسر نخواهد شد مگر آن که برنامه های استراتژیک بلند مدت آن ها بر پیش فرض هایی صحیح و مبتنی بر شناخت از اقتصاد واقعی بازار و نیز تجربه عملکرد گذشته شرکت نسبت به سایر رقبا متکی باشد. که این فرایند نیازمند برقراری نظام اندازه گیری عملکرد در شرکت خواهد بود.
در تمام سطوح شرکت باید از زبان مشترکی برای بیان استراتژی استفاده شود. بحث مابین مدیریت ارشد و تمامی واحد های مربوطه در مورد تمایلات حرکتی شرکت و پیش فرض های آن ، باید در چارچوب مشخص و مشترک و با معیارهای مشترکی صورت گیرد.
منابع مورد نیاز برای تحقق برنامه استراتژیک بایدسریعاً مورد ارزیابی قرار گیرند. جهت اجرای هر چه بهتر استراتژی در هر واحد از شرکت لازم است مدیران ارشد سوالاتی را در مورد زمان افزایش و به کارگیری منابع جدید در واحد مزبور مطرح نماید. سوالاتی نظیر این که چقدر طول خواهد کشید تا بتوان الگوی خرید مشتریان را تغییر داد، با چه سرعتی شرکت قادر خواهد بود امکانات بازاریابی و فروش خود را در مورد محصولات جدید به کار گیرد و این که رقبا با چه سرعتی واکنش نشان خواهند داد ؟
اولویت ها را باید به طور دقیق و شفاف مشخص نمود. مدیران برای پیاده سازی موفق هر استراتژی لازم است هزاران تصمیم گرفته و تصمیمات مزبور را به عمل تبدیل کنند. اما همه این پارامترهای دخیل در این تصمیمات به یک اندازه اهمیت ندارند. در اغلب موارد جهت حصول سطح عملکرد مورد انتظار در برنامه در تصمیم گیری های تنها لازم است فقط به چند عامل کلیدی توجه شود. در شرکت های با عملکرد بالا این عوامل به طور شفاف اولویت بندی می شوند به گونه ای که هر یک از مدیران اجرایی در زمان تصمیم گیری به خوبی می داند که باید بودجه عواملی متمرکز شود.
عملکرد شرکت نسبت به برنامه استراتژیک باید مستمراً کنترل گردد. شرکت های با عملکرد بالا با کنترل مستمر برنامه استراتژیک خود این فرایند سعی و خطا را سرعت می بخشند. چنین شرکت هایی به طور مستمر الگوهای تخصیص منابع خود و نتایج حاصل از آن را نسبت به برنامه، مورد ارزیابی قرار داده و در طی یک فرایند بازخورد مستمر پیش فرض های برنامه و نحوه تخصیص منابع را اصلاح می کنند.این کنترل و اندازه گیری مستمر به مدیریت عالی شرکت امکان می دهد که نقاط ضعف و شکست برنامه استراتژیک و نیز نحوه اجرای آن را به موقع تشخیص داده و آن ها را برطرف نماید. در ضمن در این روش نقاط شکست مذبور به راحتی از همدیگر قابل تفکیک خواهند بود در حالی که در صورت سپری شدن زمان پیامدهای این نقاط شکست در هم ترکیب شده و تفکیک آن ها را از همدیگر دشوار خواهد ساخت.
در انتها می توان گفت کاهش شکاف مابین استراتژی و عملکرد پاداش بزرگی در بردارد، به عبارتی موجب ارتقای عملکرد از ۶۰ تا ۱۰۰ درصد خواهد شد. اما منافع واقعی حاصل از این کار عملاً بیش از این می باشد. چنین شرکت هایی با تحقق مستمر استراتژی های خود با گذشت زمان نسبت به قابلیت های خود در تحقق بخشیدن استراتژی های تدوین شده مطمئن تر شده و بدین ترتیب به تدریج فرهنگ محقق سازی استراتژی ها در شرکت نهادینه می شود که خود تأثیری عظیم و ماندگار بر توانمندی ها استراتژی ها و ارتقای شرکت خواهد داشت (استیل،۱۳۸۶، ص ۷۷).
۲-۲-۱۱ ) استراتژی و مزیت رقابتی
از دیدگاه پورتر^[۲۷۶] استراتژی ها این امکان را به سازمان می دهند که از سه مبنای متفاوت از مزیت های رقابتی بهره گیرد. آن ها عبارتند از : رهبری در هزینه ها^[۲۷۷]، متفاوت یا متمایز ساختن محصولات و خدمات^[۲۷۸]، و در نهایت متمرکز کردن^[۲۷۹] توجه بر محصولات و خدماتی خاص، پورتر این سه مبنا را استراتژی های ژنریک یا عمومی^[۲۸۰] نامید.دراستراتژی رهبری هزینه ها شرکت اقدام به تولید و عرضه محصولات استاندارد می کند که بهای تمام شده هر واحد برای مشتری (کسی که نسبت به قیمت حساسیت دارد) کاهش می یابد. در مواردی شرکت می تواند، در یک صنعت، محصولاتی با بهای تمام شده کمتر تولید و عرضه نماید که مهم ترین این موارد عبارتند از (دیوید،۱۳۹۱، ص ص۱۴۱-۱۳۶) :
هنگامی که بازار متشکل از خریدارانی باشد که نسبت به قیمت حساسیت نشان می دهند.
هنگامی که برای محصولات متمایز مشتریان چندانی وجود نداشته باشد.
هنگامی که مشتریان بین محصولات با انواع مختلف برند^[۲۸۱] تفاوت چندان زیادی قائل نشوند.
هنگامی که تعداد زیادی خریدار با توان های بالقوه چانه زدن در بازار وجود داشته باشند.
در کل هدف از این استراتژی آن است که محصولاتی با قیمت پایین تر از شرکت های رقیب به بازار عرضه شود و به وسیله آن سهم بیشتری از بازار به دست آید و آن گاه با بالا بردن فروش تلاش نمود که شرکت های رقیب را به کلی از بازار خارج نمود.
منظور از استراتژی متمایز ساختن محصول این است که محصولات و یا خدماتی ارائه شوند که در صنعت مورد نظر به عنوان محصول یا خدمتی منحصر به فرد تلقی شوند و به مشتریانی عرضه شوند که به قیمت حساسیت چندانی نشان نمی دهند. شرکتی که استراتژی تمایز را به شیوه‌ای موفقیت آمیز به اجرا درآورد می‌تواند قیمت محصول را نسبت به شرکت‌های رقیب بالاتر تعیین کند، زیرا به وفاداری مشتریان خود تکیه می کند و مشتریان شیفته ویژگی متمایز و منحصر به فرد این نوع محصول خواهند شد. ویژگی‌های خاصی وجود دارد که می تواند یک محصول را از محصولات شرکت‌های رقیب متمایز سازند. شیوه های متداول که شرکت ها می توانند به وسیله آن ها استراتژی های تمایز را به شیوه ای وموفقیت آمیز به اجرا در آورند این است که بین واحدهای تحقیق و توسعه و بازاریابی هماهنگی ایجاد کند و برای جذب نیروهای خلاق و زبده تسهیلات ویژه فراهم آورند.
و اما مقصود از متمرکز کردن توجه بر محصولات و خدمات خاص این است که نیازهای گروه های کوچکی از مصرف کنندگان تأمین شود. تمرکز برگروه خاصی از مشتریان هنگامی موفق است که بخشی از صنعت دارای اندازه و وسعت کافی و از رشد بالقوه برخوردار باشد و سرانجام این که این موفقیت از نظر شرکت‌های عمده و رقیب، از اهمیت زیادی برخوردار نباشد. استراتژی‌هایی مانند رسوخ در بازار و توسعه بازار به گونه‌ای هستند که می‌توان به میزان زیادی از مزایای ناشی از تمرکز بر گروه خاصی از مشتریان استفاده کرد. شرکت‌های بزرگ و همچنین شرکت هایی که در سطح متوسط قرار دارند تنها زمانی می‌توانند از استراتژی‌‌های مبتنی بر تمرکز برگروه خاصی از مشتریان استفاده کنند که این استراتژی را با استراتژی‌های مبتنی بر رهبری در هزینه‌ها و متمایز ساختن محصول در هم آمیزند .شرکتی که از استراتژی مبتنی بر تمرکز بر گروه خاصی از مشتریان استفاده می کند می کوشد خدمات خاصی را به بازاری محدود عرضه کند که این بازار می تواند به صورت منطقه جغرافیایی ، بخش خاصی از مصرف کنندگان یک محصول یا گروه ویژه ای از مشتریان باشد. این در حالی است که شرکت های رقیب در بازارهای گسترده تر فعالیت می کنند.(دیوید،۱۳۹۱، ص ص۱۴۱-۱۳۶).
۲-۲-۱۲ ) ارزیابی و کنترل راهبردی
کنترل مهم ترین وسیله ای است که مدیریت می تواند توسط آن از روند اجرای عملیات و دستیابی به هدف ها اطمینان حاصل کند. برنامه ریزی های عملیاتی و پیش بینی ها همواره در اجرا با درصدی از خطا همراه است. به این ترتیب برای آگاهی و اصلاح عملیات تنها از کنترل می توان استفاده نمود (الوانی،۱۳۷۲، ص ۱۶۴).
از طرفی سازمان ها و شرکت ها برای حفظ بقای خود و پیشرفت در دنیای رقابتی امروز به بهبود مستمر عملکرد خود نیاز دارند و در این راستا استفاده از نظام های کنترل مدیریت ضروری است. کنترل مبین ارزیابی و اندازه گیری موفقیت عملیات انجام شده در مقایسه با معیار برنامه های تعیین شده و اصلاح انحرافات برای حصول اطمینان از تحقق اهداف برنامه های مورد نظر است و بنابراین می توان گفت کنترل یکی از وظایف اصلی تمامی مدیران است و با این توضیح که هرچه سطح مدیریت بالاتر باشد اهمیت و تاثیر کنترل و ارزیابی بر حیات و توفیق شرکت بیشتر است.
با توجه به نوع برنامه هایی که کنترل بر آن ها اعمال می شود یعنی برنامه های عملیاتی در مقابل برنامه های راهبردی، ارزیابی و کنترل نیز به دو دسته ارزیابی و کنترل عملیاتی و ارزیابی و کنترل راهبردی تقسیم می شود. ارزیابی و کنترل عملیاتی شامل فرایند تعیین استانداردهای عملکرد ، اندازه گیری عملکرد جاری‌ و مقایسه عملکرد با استانداردهای مربوطه جهت تعیین فاصله عملکردی و تصحیح انحرافات یا انجام اقدامات اصلاحی است. اما ارزیابی و کنترل راهبردی که عهده دار وظیفه کنترل در مدیریت راهبردی است جز محدوده وظایف مدیریت عالی است و به عنوان جزیی از فرایند مدیریت راهبردی انجام می شود. کنترل راهبردی شامل ارزیابی و کنترل مستمر فرایند تدوین، انتخاب و اجرای راهبردهای سازمان یا شرکت می باشد و برای دستیابی به اهداف بلند مدت با توجه به محدودیت های پیش بینی شده منابع تمرکز دارد. با توجه به تأثیری که مدیریت راهبردی با تعیین سمت و سوی راهبردی شرکت بر حیات، رشد و توفیق آن می گذارد اهمیت و جایگاه بالای کنترل راهبردی کاملا آشکار می شود. وظیفه اصلی کنترل راهبردی ایجاد اطمنیان برای مدیران عالی در رابطه به صحت سمت و سوی راهبردی انتخابی شرکت، پیگیری اهداف راهبردی فعلی و تعیین فرصت های راهبردی آتی برای شرکت می باشد (مصلح شیرازی و حیدری،۱۳۸۲،ص ص۷۸-۷۷).
از نظر هانگر و ویلن^[۲۸۲] کنترل و ارزیابی فرآیندی است که طی آن نتایج عملکرد و فعالیت های شرکت طوری تحت کنترل و نظارت قرار می گیرد که بتوان عملکرد واقعی را با عملکرد مطلوب مقایسه کرد. این فرایند بازخورد لازم را به مدیریت می دهد تا بتواند نتایج را اندازه گیری کرده و در صورت لزوم اقدامات تسهیل کننده و اصلاحی را اتخاذ نماید. این فرایند را می توان در قالب یک مدل بازخورد پنج مرحله ای مانند آن چه در نمودار (۲-۷) نشان داده شده است، نمایش داد(اعرابی و همکاران،۱۳۸۷،ص۳۰) :

معادله ۳-۱: محتوای اطلاعات چندشکلی نشانگر
فراوانی الگوی j^th از باند i^th
میزان چندشکلی نشانگر(معادله۳-۲) هر آغازگر از فرمول زیر محاسبه شد:

معادله ۳-۲: میزان چندشکلی نشانگر
BI^[68] (معادله ۳-۳) از فرمول زیر محاسبه شد:

معادله ۳-۳: ارزشمندی باندها
که در آن p نسبتی از ژنوتیپ‌های دارای باند می‌باشد.
قدرت حل^[۶۹] هر آغازگر (معادله ۳-۴) از فرمول زیر محاسبه شد:

معادله ۳-۴: قدرت حل هر آغازگر
میانگین قدرت حل هر آغازگر (معادله ۳-۵) از فرمول زیر محاسبه شد:

معادله ۳-۵: میانگین قدرت حل هر آغازگر
نسبت چندگانه موثر^[۷۰] (معادله ۳-۶) که بیانگر تعداد جایگاههای ژنی چندشکل موجود در یک ژرم پلاسم می‌باشد از طریق فرمول زیر محاسبه می‌شود (Powel et al, 1996).
EMR=n_p×B
B=n_p/(n_p+n_np)
معادله ۳-۶: نسبت چندگانه موثر
در این فرمول n_p تعداد کل باندهای چندشکل و B نسبت تعداد باند چندشکل به تعداد کل باند می باشد (Powel et al, 1996).
شاخص نشانگری^[۷۱] (معادله ۳-۷) که بیانگر میزان چندشکلی است و می‌تواند به عنوان شاخصی جهت برآورد کارایی یک نشانگر در یک ژرم پلاسم ناشناخته استفاده گردد با بهره گرفتن از رابطه زیر محاسبه شد .(Milbourne et al., 1997; Powel et al, 1996)
MI=PIC×EMR
معادله ۳-۷: شاخص نشانگری
۳-۸- اندازه گیری فواصل و تشابه‌های ژنتیکی
هر تفاوت ژنتیکی قابل اندازه ­گیری در سطح توالی ژن­ها یا فراوانی­های آللی که بین افراد، جمعیت­ها یا گونه‌ها قابل ثبت ‌باشد تفاوت ژنتیکی بوده که تعیین آن و روابط ژنتیکی بین افراد یکی از اهداف ارزشمند اصلاح گونه­ های گیاهی و جانوری است. فواصل یا تشابه‌های ژنتیکی بین دو ژنوتیپ، جمعیت یا فرد را می‌توان بسته به نوع داده‌ها از روش‌های آماری گوناگونی محاسبه کرد. روش خط راست اقلیدوس متداول‌ترین روش برای تخمین فاصله ژنتیکی بر اساس داده‌های مورفولوژیکی می‌باشد. به منظور اندازه ­گیری فاصله ژنتیکی بر مبنای داده ­های نشانگرهای ملکولی چندین روش مختلف معرفی گردیده است. معمول‌ترین روش­های اندازه‌گیری فاصله ژنتیکی یا تشابه ژنتیکی که برای داده ­های نشانگرهای ملکولی به کار می‌روند عبارتند از:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱- ضریب نی و لی (۱۹۷۸)
۲- ضریب جاکارد (۱۹۰۸)
۳- ضریب تطا­بق ساده (۱۹۵۸)
۴- روش دایس (۱۹۴۵)
در این قسمت ضریب جاکارد مورد بررسی قرار گرفتند.
ضریب تشابه جاکارد (معادله ۳-۸) در اندازه ­گیری میزان تشابه تنها باند­هایی را در نظر می­گیرد که در هر فرد وجود داشته باشد (Jaccard, 1908).

معادله ۳-۸: ضریب تشابه جاکارد
a: تعداد باندهایی که در هر دو فرد i وj وجود دارد.
b: تعداد باندهایی که در فرد i وجود دارد ولی در فرد j وجود ندارد.
C: تعداد باندهایی که در فرد i وجود ندارد ولی در فرد j وجود دارد.
۳-۹- روش­های گروه­بندی داده ­ها
با افزایش اندازه نمونه، شباهت­ها و تفاوت­های ژنتیکی بین افراد مشکل­تر می­ شود. یکی از بهترین راهکارهای طبقه ­بندی ذخایر توارثی و تجزیه و تحلیل روابط ژنتیکی بین افراد استفاده از الگوریتم­های آماری چند متغیره است. در تکنیک­های تجزیه و تحلیل چند متغییره از تجزیه هم زمان چندین متغیر برای بررسی روابط بین افراد استفاده می­ شود. این تکنیک­ها امروزه به طور گسترده­ای برای تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی داده ­های مختلف از قبیل داده ­های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی یا نشانگرهای مولکولی مورد استفاده قرار می‌گیرند از بین این الگوریتم­ها، تجزیه خوشه­ای^[۷۲] و تجزیه به مولفه­های اصلی^[۷۳] بیشتر از بقیه کاربرد دارند (نوری، ۱۳۸۲).
۳-۱۰- تجزیه خوشه­ای
تجزیه خوشه­ای به گروهی از تکنیک­های چند متغیره که هدف اولیه آن گروه­بندی افراد می­باشد اطلاق می‌شود. در این نوع تجزیه افراد مشابه از نظر صفات مورد بررسی در یک خوشه واحد کنار هم قرار می‌گیرند. در نتیجه دسته‌بندی کردن افرادی که در یک خوشه قرار می­گیرند دارای شباهت­های زیاد و افرادی که در خوشه­های جداگانه قرار می­گیرند ناهمگن­تر هستند (تفاوت­های زیادی دارند) بنابراین اگر طبقه ­بندی به طور صحیح انجام گرفته باشد. افرادی که در یک خوشه قرار دارند در نمایش هندسی در کنار هم قرار گرفته و افرادی که در خوشه­های جدا قرار دارند از هم دورتر خواهند بود. گروه­بندی یا تجزیه خوشه­ای جدا از روش‌های طبقه ­بندی دیگر از قبیل تجزیه تابع تشخیص می‌باشد.
در روش­های طبقه ­بندی جهت گروه­بندی، چند گروه از قبل تعیین شده، توسط داده ­های مورد مطالعه، مورد بررسی قرار می­گیرند و یک فرد جدید بر اساس داده ­ها به یکی از گروه­ ها منتسب می‌شود. ولی در تجزیه خوشه­ای هیچ اطلاعی از گروه­بندی ژنوتیپ­ها وجود ندارد. در بین روش­های تجزیه خوشه­ای، بیشتر از الگوریتم­های مبتنی بر فاصله در تجزیه تنوع ژنتیکی استفاده می­ شود. روش­های مبتنی بر فاصله­ها، ماتریس فاصله به عنوان ورودی مورد تجزیه و تحلیل قرار می­گیرند و خروجی به صورت گرافیکی مانند یا به صورت درختی قابل ارائه می­گردد. روش UPGMA ^[۷۴]و روش حداقل واریانس^[۷۵] بیشترین کاربرد را برای تجزیه خوشه­ای دارند. سایر روش­ها نیز مانند نزدیک­ترین همسایه و دورترین همسایه توسط برخی از محققین برای تجزیه و تحلیل تنوع ژنتیکی به کار برده می­ شود.
۳-۱۱- نیکویی برازش خوشه بندی یا ضریب کوفنتیک^[۷۶]
یکی از روش­های مقایسه کارایی الگوریتم­های مختلف خوشه­بندی، تخمین ضریب همبستگی کوفنتیک می‌باشد که در آن همبستگی بین ماتریس شباهت یا فاصله به عنوان ورودی تجزیه خوشه­ای با ماتریس کوفنتیک که بر اساس دندروگرام که به عنوان خروجی تجزیه می­باشد برآورد می­گردد. روشی که دارای بیشترین ضریب همبستگی کوفنتیک باشد می ­تواند به عنوان مناسب­ترین روش تجزیه و تحلیل تلقی گردیده و به کار رود. ضریب همبستگی را با r نشان می‌دهند. درجه برازش می‌تواند در دامنه ۷/۰ و ۹/۰ متغیر باشد. اگر ۹/۰r≥ باشد برازش خیلی خوب، ۹/۰> ≤ r8/0 برازش خوب، ۸/۰> ≤ r7/0 برازش ضعیف و۷/۰ ≥ r برازش خیلی ضعیف می‌باشد.
۳-۱۲- تجزیه به مولفه­های اصلی
تجزیه به مولفه­های اصلی مانند تجزیه خوشه­ای یکی دیگر از تکنیک­های چند متغیره است که دارای کاربرد زیادی در تجزیه تنوع ژنتیکی دارد. این تکنیک را می­توان برای نمایش دو بعدی پراکنش افراد به کار برد. تجمع افراد در یک ناحیه از پلات نشان دهنده تشابه ژنتیکی آن افراد می باشد. PCA به عنوان روشی برای کاستن حجم داده ­ها به منظور روشن ساختن روابط بین دو یا چند متغیر و توجیه تغییرات کل داده ­های اصلی و اولیه به وسیله تعداد محدودی از متغیرهای جدید مستقل به نام مولفه­های اصلی می­باشد. این نوع دسته بندی اجازه نمایان شدن تفاوت­ها را در بین افراد داده و مشاهده هم گروه را ممکن می­سازد.
کاسته شدن حجم داده ­ها به وسیله تبدیل خطی داده ­های اصلی به متغیرهای مستقل جدیدی که به عنوان مولفه­های اصلی شناخته می­شوند انجام می­گیرد. به طوری که اولین مولفه بیشترین مقدار تغییرات داده ­های اولیه را توجیه می­ کند و مولفه دوم بیشترین مقدار تغییرات باقیمانده را بعد از مولفه اول توجیه می­ کند. لازم به ذکر است که هر مولفه تغییراتی را توجیه می­ کند که توسط مولفه­های قبلی بیان نشده است. به علت اینکه مولفه­ها به صورت متعامد^[۷۷] و مستقل از یکدیگر می­باشند هر مولفه نشان دهنده خصوصیات متفاوتی از داده ­های اصلی می­باشند و به صورت مستقل از یکدیگر باید تفسیر شوند (نوری، ۱۳۸۲).
هر چه همبستگی میان متغیرها بیشتر باشد، ۲ تا ۳ مولفه نخست تغییرات بیشتری را توجیه می­ کنند و هر چه همبستگی پایین­تر باشد نشان دهنده تصادفی بودن این متغیرها است. نبود همبستگی در میان این متغیرها برای داده ­های مولکولی ویژگی سودمند است زیرا نشان می­دهد این متغیرها جنبه­ های گوناگونی از داده ­ها را اندازه ­گیری می­ کنند که در این صورت به تعداد بیشتری مولفه اصلی برای توجیه تغییرات داده ­های اولیه نیاز می­باشد. اگر سه مولفه نخست کمتر از ۲۵/۰ تغییرات را توجیه نمایند بهره­ گیری از نمودارهای ۲ و ۳ بعدی برای گروه­بندی داده ­ها ناکارآمد می­ شود چرا که همبستگی میان این سه مولفه اندک است و بخش بسیاری از تغییرات را مولفه­های دیگر توجیه کرده ­اند و نمودارهای ۲ و ۳ بعدی دسته بندی مورد پذیرشی را انجام نمی‌دهند ولی این رویداد نشان دهنده پراکنش خوب آغازگرهای به کار رفته روی ژنوم است (احمدی، ۱۳۸۴).
۳-۱۳- آنالیز داده‌های مولکولی
از نرم افزار NTSYS 2.02 ، FAMD 1.25، Popgene 1.31 و MVSP 3.1 به تناسب هر مرحله برای تجزیه به مولفه‌های اصلی و رسم دندروگرام و مقایسه و تایید نهایی آنها استفاده شد. Bootstrap دندروگرام حاصل از نرم افزار توسط نرم افزار Winboot بدست آمد.
۳-۱۴- بررسی‌های مورفولوژیکی
برای انجام بررسی‌های مرفولوژیکی از زنبورهای نمونه برداری شده، اندازه‌گیری صفات بال روی زنبورهای کارگر انجام شد با توجه به این که بال‌ها به صورت قرینه در بدن زنبور عسل وجود دارند همیشه بال سمت راست برای اندازه‌گیری انتخاب می‌شد. هفت صفت مهم بال انتخاب و اندازه‌گیری شد(جدول ۳-۳).
جدول۳-۳: صفات مرفولوژیک اندازه‌گیری شده