SIZEMAT = حاصل­ضرب بین اندازه شرکت (لگاریتم طبیعی ارزش دفتری دارایی­ های شرکت در سال ماقبل تعدیل) و اندازه تغییرات سود (MAT)

LEVMAT = حاصل­ضرب بین نسبت بدهی های بلند مدت به جمع دارایی ها (بر اساس ارزش دفتری در پایان سال ماقبل تعدیل) و اندازه تغییرات در سود (MAT).

PRIORRET = بازده حاصل از خرید و فروش در ۱۲۰ روز قبل از تاریخ تعدیل (روز ۱۲۰- تا ۱- )

AUDCHANGE = چنانچه شرکت در سال تعدیل گزارش تغییر حسابرس داشته عدد یک و در غیر این صورت عدد صفر.

EQ = بیانگر کیفیت سود می‌باشد که بر اساس دو کیفیت اقلام تعهدی تعدیل شده مدل دی چو و دی شف (۲۰۰۲) (DDEQ) و یا اسلوان (۱۹۹۶) اندازه ­گیری می­ شود.

۱-۱۶- روش تحلیل

برای آزمون فرضیه نخست تحقیق، مدل فوق را به ترتیب با بهره گرفتن از هر دو متغیر کیفیت سود که به دو روش فوق اندازه ­گیری می­ شود مورد بررسی قرار می­دهیم و با توجه به ضریب متغیر کیفیت سود (E­Q) در خصوص رد یا تأیید فرضیه اظهار نظر می نماییم.

برای آزمون فرضیه دوم که مبتنی بر این سوال است؛ کدام روش اندازه ­گیری کیفیت سود با واکنش سرمایه ­گذاران ارتباط و هم­خوانی بالاتری دارد، هر دو متغیر کیفیت سود اندازه ­گیری شده را به طور هم­زمان وارد مدل تحقیق نموده و با توجه به ضرایب به دست آمده در خصوص رد یا تأیید فرضیه اظهار نظر می­نماییم.

۱-۱۷- کاربرد نتایج تحقیق

نتایج حاصل از این تحقیق می ­تواند برای طیف گسترده ­ای شامل سهام­داران، حسابرسان، مسئولین بورس اوراق بهادار و محققان مفید واقع گردد.

۱-۱۸- ساختار کلی تحقیق

در فصل اول، کلیات تحقیق ارائه شد. مقدمه، بیان مسأله، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، قلمرو تحقیق، فرضیه ­ها و تعریف متغیرها، مورد بررسی قرار گرفت. در فصل دوم ضمن بیان مقدمه، مفاهیم نظری تحقیق تشریح و تبیین می­ شود. در ادامه با مروری بر ادبیات تحقیق، پژوهش­هایی که پیرامون موضوع تحقیق صورت گرفته است، مورد بررسی قرار ‌می‌گیرد. در فصل سوم ابتدا قلمرو زمانی تحقیق، فرضیه ­ها و متغیرهای تحقیق تشریح می­گردد. سپس به بیان روش انجام تحقیق، جامعه و نمونه آماری پرداخته و در نهایت روش گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ­ها و آزمون سوالات ارائه می­گردد. فصل چهارم به تجزیه و تحلیل نتایج اختصاص یافته است. چگونگی طبقه ­بندی اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن ها از طریق به کارگیری روش­ها و مدل­های آماری مورد استفاده، اشاره شده و در نهایت نتایج آزمون فرضیه ­ها ارائه می­ شود. در فصل پنجم خلاصه تحقیق بیان می­ شود و نتیجه ­گیری و بررسی تطبیقی یافته­ ها ارائه می­ شود. در پایان این بخش محدودیت­های تحقیق، پیشنهادها و زمینه ­های تحقیقات آتی ارائه می­گردد. پیوست­های تحقیق شامل اطلاعات استفاده شده، منابع و مآخذ و سایر جداول پیوست ارائه می­ شود.

فصل دوم

مبانی نظری و

مروری برپیشینه تحقیق

۲-۱- مقدمه

سیستم گزارشگری مالی در جلب اعتماد عمومی همواره با بحران­هایی مواجه بوده است. افزایش شمار تقلب و ‌ارائه‌های مجدد که اغلب با ورشکستگی شرکت­های بزرگ درهم آمیخته، نگرانی­هایی را درباره کیفیت صورت­های مالی به‌همراه داشته است. یکی از مهمترین ویژگی­های کیفی اطلاعات حسابداری، اتکاپذیری و کیفیت آن است. نقش اصلی گزارشگری مالی، انتقال اثربخش اطلاعات به افراد برون سازمانی به روشی معتبر و به موقع است. مدیران می ­توانند از آگاهی خود درباره فعالیت­های تجاری شرکت برای بهبود اثربخشی صورت­های مالی، به عنوان ابزاری برای انتقال اطلاعات به سرمایه ­گذاران و اعتباردهندگان بالقوه، استفاده نمایند (نوروش و حسینی، ۱۳۸۸). طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی، اطلاعاتی اتکاپذیر است که از اشتباه و تمایلات جانب­دارانه خالی باشد. تحقیقاتی که پیشتر در ایران انجام گرفته است نشان می­دهد که درصد بالایی از شرکت­های ایرانی به دلیل اصلاح اشتباهات حسابداری، صورت­های مالی را تجدید ارائه و رقمی را تحت عنوان تعدیلات سنواتی گزارش ‌می‌کنند (سروری مهر، ۱۳۸۵ و کردستانی و همکاران، ۱۳۸۹). این موضوع نشان می­دهد که اطلاعات حسابداری شرکت­ها از نظر ویژگی عاری از اشتباه بودن مورد تردید است. این موضوع می ­تواند نشانگر انگیزه مدیران برای گمراه کردن استفاده­کنندگان صورت­های مالی از طریق اعمال اختیارات خود در زمینه گزینش­های حسابداری در گزارشگری مالی باشد.

فصل دوم این پژوهش به بیان مبانی نظری و پیشینه تحقیق خواهد پرداخت. مطالعات این فصل ما را در تحلیل لازم در فصل­های بعدی یاری می­ کند و همچون چراغی روشنگر مسیر خواهد بود.

۲-۲- محتوای اطلاعاتی تجدید ارائه صورت­های مالی

ارائه مجدد برای بازار حاوی اطلاعات جدیدی است. از دیدگاه سرمایه ­گذاران اخبار ارائه مجدد فقط بیانگر مشکلات عملکرد دوره گذشته نیست بلکه نوعی پیش ­بینی مشکلات آتی برای شرکت و مدیریت آن نیز محسوب می­ شود. به عبارت دیگر، موجب سلب اعتماد سرمایه ­گذاران نسبت به اعتبار و شایستگی مدیریت و کاهش کیفیت سودهای گزارش شده می­گردد. در حقیقت، صورت­های مالی تجدید ارائه شده به صورت شفاف و صریح، پیام و علامتی پیرامون قابل اتکا نبودن صورت­های مالی دوره ­های گذشته و کیفیت پایین آن ها ارائه می­ نماید. ‌بنابرین‏ متعاقب ارائه مجدد، انتظارات سرمایه ­گذاران در ارتباط با جریان­های نقدی آتی و نرخ بازده مورد انتظار آن ها تغییر می­یابد (ژیانگ^[۴]، ۲۰۰۶).

مطالعات انجام شده نشان می­دهد، بازار به تعدیل سود به دلیل تغییر در اصول و رویه ­های حسابداری واکنش منفی نشان نمی­دهد. چون این تعدیل منجر به تجدید نظر در جریان­های نقدی مورد انتظار آتی می­ شود و ‌بنابرین‏، انتظارات سرمایه ­گذاران نیز تغییر می­یابد. ولی به دلیل کاهش در جریان­های نقد آتی بازار به کاهش در سود تجدید ارائه شده ناشی از اشتباهات حسابداری واکنش منفی و معناداری نشان می­دهد. شرکت­هایی که به دلیل اشتباهات حسابداری به ویژه اشتباهات ناشی از شناسایی درآمد، ادغام و تحصیل به تعدیل سود مبادرت می­ورزند نسبت به شرکت­هایی که به دلیل تغییر در اصول و رویه ­های حسابداری به تعدیل سود مبادرت ‌می‌کنند دارای عمر کوتاه­تری هستند. این مسئله بیانگر این موضوع ‌می‌باشد که احتمالاً این شرکت­ها از کنترل ناکافی مدیریت در طول مراحل رشد برخوردارند و یا در مراحل رشد اولیه خود به دستکاری حساب­ها به خصوص حساب درآمد می­نمایند که این امر به نوبه خود بر سود و جریان­های نقدی آتی اثرگذار خواهد بود. در طبقه ­بندی روش­های تعدیل سود آن­را به سه دسته بد، خوب و خنثی تقسیم نموده ­اند. چنانچه به دلیل تعدیل سود، سود خالص یا درآمد کاهش یابد به آن تعدیل سود بد گفته می­ شود. اگر سود خالص یا درآمد افزایش یابد تعدیل سود خوب است و اگر چندین تعدیل سود اتفاق افتد که در بعضی از آن ها افزایش سود خالص یا درآمد روی دهد و در بعضی دیگر کاهش سود خالص یا درآمد روی دهد و یکدیگر را خنثی کنند چنین تعدیل سودی را خنثی گویند (فریدر و شانتیکومار، ۲۰۰۷).

۲-۳- کیفیت سود

۲-۳-۱- تعاریف