• پس‌انداز

• دو برابر حیات

• دو برابر فوت

• مستمری خانوادگی

• بشرط حیات

• سرمایه

• با استرداد

• بدون استرداد

• مستمری

۲-۴ تاریخچه پیدایش بیمه
ابداع بیمه را نمی‌توان به فرد یا کشوری خاص نسبت داد. نخستین نوع بیمه معمول در میان بازرگانان، بیمه دریایی بوده است. نخستین قراردادهای بیمه در سده هشتم / چهاردهم در اروپای غربی بسته شد و تا سده دهم / شانزدهم، قراردادهای بیمه عمدتاً حول حمل ونقل دریایی منعقد می‌شد. سپس بتدریج و بنابر احتیاجات جوامع آن روز اروپای غربی انواع دیگر بیمه، از جمله بیمه آتش‌سوزی ، به وجود آمد. تمرکز جمعیت در شهرها و رشد و توسعه صنایع ، تمرکز کالاها در انبارها و جز آن، در قرن چهاردهم / بیستم موجب ازدیاد خطر و ضرورت توسعه هرچه بیشتر بیمه و ایجاد انواع بیمه‌های جدید شد. از سوی دیگر، براثر تحولات اقتصادی و اجتماعی در قرن اخیر (رکود بزرگ اقتصادی ۱۹۲۹ـ۱۹۳۳ و جنگ جهانی اول و دوم ) جنبه‌های اجتماعی بیمه بیشتر مورد توجه دولت‌ها قرار گرفت . دولت آلمان در فاصله سالهای ۱۲۱۲/ ۱۸۳۳ و ۱۲۶۸/ ۱۸۸۹ نخستین سازمان بیمه‌های اجتماعی را ایجاد کرد که شامل بیمه بیماری، بیمه حادثه ناشی از کار و بیمه از کارافتادگی و سالمندی بود. از الگوی آلمان در اروپا و جاهای دیگر پیروی شد و تا سالهای دهه ۱۳۱۰/ ۱۹۳۰ بیمه‌های اجتماعی به امریکای لاتین ، ایالات متحده و کانادا گسترش پیدا کرد. پس از پایان جنگ جهانی دوم، بیمه‌های اجتماعی در بسیاری از کشورهای استقلال یافته در آفریقا، آسیا و منطقه کارائیب دایر شد. صدور بیمه نامه‌ عمر در اروپا چندین قرن سابقه دارد. براساس منابع منتشر شده صنعت بیمه، اگرچه اولین شرکت بیمه عمر در اروپا در سال ۱۷۶۲ در انگلیس تاسیس شد، اما حتی حدود دو قرن پیش از آن، در سال ۱۵۸۳ گروهی از تجار لندن، اولین بیمه نامه عمر به شکل امروزی آن را برای شخصی به نام ویلیام گیبنس صادر کردند در همین دوره حساب احتمالات و محاسبات مالی، علم اکچوئری تولد یافت و از آن پس محاسبات بیمه عمر بر پایه محکم علمی استوار شد.نخستین بار در ایران، در سال ۱۳۱۴ شمسی یک تاجر تبریزی به نام جبار صالح نیا از نمایندگی یک شرکت بیمه خارجی مستقر در ایران به نام ویکتوریا، اقدام به خرید بیمه‌نامه زندگی کرد. اگرچه این نمایندگی بیمه، یک سال بعد منحل شد اما پورتفوی آن که شامل ۱۵۰ بیمه نامه، جمعا به مبلغ هشت میلیون ریال و با حق بیمه سالانه ۴۰۰ هزار ریال بود، به شرکت سهامی بیمه ایران که در همان سال تاسیس شده بود انتقال یافت. سرمایه بیمه عمر تاجر تبریزی نیزدر انقضای مدت از طرف شرکت بیمه ایران پرداخت شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تاریخچه بیمه در جهان
بیمه که شکل تکامل یافته تعاون وهمکاری بین افراد است از روزگار قدیم وبه اشکال مختلف وجود داشته که از جمله آنها می‌توان موارد زیر را نام برد:
۱- هامورابی پادشاه بابل در۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح قوانینی وضع کرده بود که بر اساس آن کاروان هایی که کالاهای تجاری حمل می کردند مورد حمایت قرار می گرفتند؛ بدین صورت که اگر مال التجاره های آنان مورد دستبرد،سرقت ویا حتی سایر حوادث قرار می‌گرفت وبه آنها خسارت وارد می شد اهالی شهر بلبل آن خسارتها را جبران می کردند.
۲- در مصرقدیم، سنگتراشان و مومیاگران قوانینی وضع کرده بودند که در صورت فوت هر یک از اعضا سایرین هزینه های کفن ودفن او را بپردازند ویا وراث او را مورد حمایت قرار دهند .
۳- بیمه به شکل واقعی – ونه امروزی – اولین بار برای حمایت کشتی های تجاری در برابر خطرات دریا و دزدان دریایی بوجود آمد . ساز وکار این حمایت نیز از طریق وام دریایی بود؛ بدین صورت که وام گیرنده متعهد بود چنانچه کشتی حامل کالای او سالم به مقصد برسد مبلغی را به عنوان حق التضمین به وام دهنده بدهد ، اما اگر کشتی در اثر این دو عامل از بین می رفت وام دهنده از اصل و فرع وام خود صرفنظر می کرد.
تا قرن ۱۴ میلادی بیمه به شکل کنونی وجود نداشت وحتی بیمه‌های حمل ونقل دریایی که قبل از این زمان رایج بود منضم به قرارداد حمل و نقل کالا در کشتی بود وبه شکل مستقل نبود . قرن ۱۴ مبدا پیدایش بیمه به شکل کنونی است ،از اواخر این قرن قرارداد بیمه از قرارداد حمل کالا در کشتی جدا شد و پس از آن بیمه‌های مستقل به سرعت رشد کردند.
یک قرن پس از آن عده‌ای از بازرگانان وتجار حرفه خود را منحصرا بیمه‌گری قرار دادند وبدین ترتیب بیمه گری حرفه ای رسما از قرن ۱۵ شروع شد.
از نظر تاریخی بیمه‌های دریایی قدیمی ترین نوع بیمه‌ها هستند. پس از آن به ترتیب بیمه‌های آتش سوزی، عمر و سایر بیمه‌ها بوجود آمدند .
در مورد بیمه‌های آتش سوزی باید بگوییم که این بیمه از گذشته های دور در برخی کشورهای اروپایی نظیر بلژیک وآلمان وجود داشته است. مثلا در قرن ۱۶ میلادی در شهرهای شمالی آلمان نظیر هامبورگ، شهرداری ها اداراتی بنام دفتر آتش تشکیل داده بودند که در مقابل دریافت مبلغی ، خسارتهای وارده به افراد بیمه شده را که ناشی از آتش سوزی بود جبران می کردند. اما رشد و توسعه بیمه آتش سوزی به آتش سوزی بزرگ لندن در سال ۱۶۶۶ باز می گردد. اولین بیمه نامه عمر نیز در سال ۱۵۸۳ میلادی (قرن ۱۶) در کشور انگلستان صادر شد. بیمه‌های تامین اجتماعی نیز در یکصد ساله اخیر پا به عرصه وجود گذاشتند.
لویدز لندن:در قرن ۱۷ میلادی قهوه‌خانه های لندن نه فقط به عنوان قهوه‌خانه بلکه به عنوان مراکزی شده بود برای دور هم جمع شدن افراد و از مسائل مختلف سخن به میان آوردن وحتی انجام کارهای مختلف نظیر حراج کردن کالا و یا انجام معاملات بزرگ اقتصادی. در آن زمان صاحب یکی از قهوه‌خانه ها ادوارد لویدز بود که به کار بیمه گری نیز می‌پرداخت. قهوه‌خانه وی که در سال ۱۶۹۱ تاسیس شده بود به زودی شهرت یافت ومرکز بیمه‌های دریایی گردید. پس از فوت لویدز خانواده اش حرفه اورا تا به امروز ادامه داده اند و هم اکنون موسسه لویدز از مراکز معتبر بیمه ای جهان است و در بسیاری از کشورهای جهان شعبه یا نمایندگی دارد.
دو قرن اخیر نقطه اوج وگسترش صنعت بیمه در جهان بوده است . این امر با تشکیل شرکت‌های متعدد بیمه در قرن ۱۸ میلادی در انگلستان واروپای شمالی شکل گرفت. عمده رشته‌های بیمه ای که هم اکنون وجود دارند در همین یکی دو قرن اخیر پدید آمده اند.
بخش دوم: تاریخچه بیمه در ایران
سابقه بیمه در ایران- البته نه به شکل امروزی آن- به بیش از ۳۰۰ سال پیش میرسد. بر اساس اسناد تاریخی،در زمان شاه عباس صفوی (در حدود سال ۱۰۴۷ه ش) نوعی بیمه باربری در ایران مرسوم بوده است؛ بدین صورت که کاروان‌سرادار در نقش بیمه‌گر محموله کالای بازرگانان را در مقابل خطر دزدی و سرقت در داخل شهر و همچنین جاده‌های خارج شهر بیمه می‌کرده است .حق بیمه نیز معادل ۲درصد ارزش کالا بوده است .
اما به رغم این سابقه، تا اوایل قرن نوزدهم که انواع مختلف بیمه به شکل نوین آن در کشورهای اروپایی، آمریکا و حتی هندوستان رایج بود در کشور ما خبری از آنها نبود.
نخستین گام در راه شروع فعالیت های بیمه‌ای در ایران در سال ۱۲۶۹ ه.ش برداشته شده است در این سال ، ناصر الدین شاه قاجار امتیاز تاسیس اداره بیمه و حمل و نقل را در سراسر ایران به لازار پولیا کف روسی برای مدت ۷۵ سال وبه بهای ناچیزی فروخت. اما چون پولیا کف نتوانست ظرف مدت مقرر در قرارداد اداره بیمه را راه اندازی کند امتیاز مذکور خود به خود لغو شد .
شروع فعالیت بیمه‌ای در ایران به اوایل قرن ۲۰ باز می‌گردد. در اوایل سلطنت احمد شاه قاجار دو شرکت بیمه روسی بنام های (نادژدا)و(کافکاز مرکوری) اولین شرکت‌های بیمه‌ای بودند که در ایران شروع به کار کردند. هر چند این دو شرکت همزمان با انقلاب جماهیر شوروی به کشور هایشان باز گشتند، اما پس از آنها شرکت‌های دیگری از کشورهای انگلیس ، آلمان و سوئیس فعالیت های بیمه‌ای را در ایران پی‌گرفتند.
سال ۱۳۱۰ نقطه عطفی در فعالیت بیمه‌ای در ایران است؛ در این سال قانون ونظام نامه ثبت شرکت‌ها به تصویب رسید ومتعاقب آن بسیاری از شرکت‌های خارجی اقدام به تاسیس شعبه یا نمایندگی در ایران نمودند.
تاسیس شرکت‌های بیمه‌ایرانی:”شرکت سهامی بیمه‌ایران ” به عنوان اولین شرکت بیمه‌ایرانی در۱۶ شهریور ۱۳۱۴ پا به عرصه وجود گذاشت. در تاسیس این شرکت از تجربیات و امکانات شرکت بیمه انگلیسی پولند استفاده شد. متعاقب این امر، قانون بیمه‌ایران در اردیهبشت ۱۳۱۶ و در ۳۶ ماده به تصویب مجلس رسید. این قانون هم اکنون قابلیت اجرایی خود را حفظ کرده است. اولین شرکت بیمه به نام ” بیمه شرق” در سال ۱۳۲۹ و پس از آن شرکت‌های بیمه ” البرز” و “آسیا” ، نیز در سال ۱۳۳۸ تاسیس شدند.
بیمه پس از انقلاب اسلامی ایران :در سال ۱۳۵۷ وقبل از پیروزی انقلاب اسلامی ، در مجموع ۱۵ شرکت بیمه با ترکیب یک شرکت بیمه دولتی ( بیمه‌ایران)،۱۲شرکت بیمه‌ای خصوصی(شامل:آسیا، البرز، دانا، آریا، امید، توانا، پارس، تهران، حافظ، شرق، ساختمان، ملی، کار)ودو نمایندگی بیمه خارجی ( اینگستراخ روسی، یورکشایرانگلیسی) در کشورفعالیت می‌کردند. با پیروزی انقلاب اسلامی صنابع مهم و بزرگ و از جمله صنعت بیمه، ملی شدند وفعالیت نمایندگی‌های خارجی نیز ممنوع شد.
۱۳ آذر ۱۳۶۷ روز مهمی برای صنعت بیمه‌ایران محسوب می‌شود، زیرا در این روز قانون اداره بیمه به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و به موجب آن ، چهار شرکت بیمه‌ایران، آسیا، البرز، دانا در بازار کشور فعال شدند. در ضمن این روز ، ” روز بیمه” نام گرفت. در سال ۱۳۳۷ نیز شرکت بیمه ” صادرات و سرمایه گذاری ” با مشرکت بیمه مرکزی ایران ، شرکت‌های بیمه و بانک‌ها تاسیس شد که در ابتدا فقط در زمینه بیمه‌های اعتباری فعالیت می‌کرد، اما بعدا در سایر زمینه ها نیز بیمه نامه صادر نمود .
در تاریخ ۶/۶/۱۳۸۰ قانون تاسیس شرکت‌های بیمه غیر دولتی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و هم‌اکنون زمینه برای حضور مجدد شرکت‌های بیمه خصوصی فراهم گردیده و تعدادی از جمله شرکت سهامی بیمه رازی ، کار آفرین ، توسعه و پارسیان پا به منصه ظهور گذاشته‌اند.
۲-۵ اصول حاکم بر قراردادهای بیمه

• اصل (حد اعلای) حسن نیت :

تمام قراردادها و عقود و روابط افراد مبتنی بر حسن نیت است در بیمه به علت ماهیت خاص آن خود حسن نیت از اهمیت خاصی برخوردار است با توجه به تنوع و تعدد بیمه نامه های صادره عملاً امکان شناسایی دقیق وضعیت دقیق بر اساس انجام بازدید و کارشناسی وجود ندارد. عملاً بیمه‌گران امکان انجام این کار را ندارند، لذا طرفین باید با اعتماد و اطمینان رابطه حقوقی خود را بنا نهند. از نظر قانون بیمه وظایفی برای بیمه‌گذار و بیمه‌گر در نظر گرفته شده است (در جهت اجرای اصل حسن نیت) که به شرح زیر است :