^a ۵۰/۲۶

^b ۰۰/۳۳

^a ۰۰/۲۲

^b25/14

شرایط دیم

^b ۲۵/۱۶

^c ۷۵/۲۶

^b ۵۰/۱۶

^b75/10

میانگین­های دارای حروف مشترک در هر ستون اختلاف آماری معنی­داری باهم ندارند

رضوانی مقدم و صادقی ثمرجان (۱۳۸۴)، نیز گزارش دادند با افزایش آب آبیاری، رشد غلاف­ها و بلوغ آنها در یک دوره طولانی­تر انجام می­ شود و برگ­ها با سرعتی آهسته­تر پیر می­شوند در نتیجه تعداد غلاف و تعداد دانه در بوته افزایش می­یابد و از طرفی کاهش میزان آب آبیاری و همچنین افزایش ناگهانی دما سبب پیری زودرس گیاه می­ شود. اثر رژیم­های مختلف آبیاری بر تعداد غلاف و تعداد دانه در بوته معنی­دار بود به­ طوری که بالاترین و پائین­ترین تعداد غلاف و تعداد دانه در بوته به ترتیب مربوط به رژیم آبی فاریاب (بترتیب ۴۲ و ۳۸) و دیم (بترتیب ۹ و ۷) بود.
به نظر می­رسد در کاشت دیر هنگام که همراه با شرایط نامساعد محیطی و دماهای بالاست، میزان تلقیح، تعداد غلاف و دانه در بوته کاهش می­یابد. همچنین امکان دارد به علت کاهش دوره رشد رویشی و کوتاه شدن دوره فتوپریودی، تعداد دانه در بوته کاهش یابد. نتایج تحقیق رضوانی مقدم و صادقی ثمرجان (۱۳۸۴) نیز حاکی از این است که اثر تاریخ­های مختلف کاشت بر تعداد غلاف و تعداد دانه در بوته معنی دار بود. به­ طوری که بیشترین و کمترین تعداد غلاف و تعداد دانه در بوته به ترتیب مربوط به تاریخ کاشت پائیزه (به هنگام)، (بترتیب۳۰ و ۲۶) و بهاره (دیرهنگام)، (بترتیب ۱۶ و۱۴) بود.
۴-۳-۳ وزن هزار دانه
اثر تنش در مرحله پرشدن دانه­ها بسیار بارز است چون عملکرد بالقوه بستگی به وزن و تعداد دانه دارد که این امر مستلزم گرده افشانی کامل و تجمع مواد فتوسنتزی در دانه می­باشد. مواد جمع­شونده در دانه­ها از طریق فتوسنتز در خود دانه و انتقال مواد غذایی از سایر قسمت­ های گیاه به دانه تامین می­شوند. وزن دانه از یک سو به میزان مواد فتوسنتزی تولید شده به ویژه در مرحله اولیه پر شدن دانه­ و از سوی دیگر به ظرفیت و توانایی دانه در حال رشد برای استفاده از این مواد فتوسنتزی بستگی دارد. در نتیجه اگرچه وزن دانه از جمله صفات وابسته به ژنتیک است و کمتر تحت تأثیر عوامل اقلیمی قرار می­گیرد، اما به طور غیر معمول شرایط نامطلوب محیطی از جمله شرایط دمایی و رطوبتی بر روی آن تأثیر می­ گذارد. در این آزمایش وزن هزار دانه تحت تأثیر تاریخ کاشت و سطوح مختلف آبیاری در سطح یک درصد معنی­دار شد و اثر متقابل دو عامل ذکر شده در سطح احتمال پنج درصد بر وزن هزار دانه معنی­دار بود (جدول۴-۱۳). برش­دهی اثر متقابل نشان می­دهد که اثر سطوح مختلف آبیاری در کلیه تاریخ کاشت­ها در سطح احتمال خطای یک درصد معنی­دار بود (جدول۴-۱۶). نتایج جدول مقایسه میانگین تیمارهای مورد بررسی داد که بیشترین وزن هزار دانه از تاریخ کاشت ۲۵ آبان و آبیاری کامل با میانگین ۵۰/۶ گرم و کمترین از تاریخ کاشت ۲۵ آذر در شرایط دیم با میانگین ۳۷/۱ گرم به­دست آمد. در کلیه تاریخ­های کاشت بیشترین مقدار وزن هزار دانه مربوط به سطح آبیاری کامل و کمترین مربوط به شرایط دیم است (جدول ۴-۱۷). تاریخ­های مختلف کاشت اثر معنی­داری بر میانگین وزن دانه در بوته و عملکرد دانه داشت. به طور کلی نتایج حاصله نشان دهنده برتری تاریخ کاشت زودتر (۲۵ آبان) بر تاریخ­های کاشت دیرتر بود.

جدول۴-۱۶ برش­دهی اثر متقابل تاریخ کاشت و آبیاری بر وزن هزار دانه

تاریخ کاشت

درجه آزادی

مجموع مربعات

۱۰ آبان

۳

^۰۰۰۱/۰ ۵۸/۵

۲۵ آبان

۳

^۰۰۰۱/۰ ۲۷/۱۵

۱۰ آذر

۳

^۰۰۰۱/۰ ۱۸/۴

۲۵ آذر

۳

^۰۰۰۱/۰ ۰۳/۱۰