نتایج حاصل از بررسی این فرضیه نشان داد که سرمایه در گردش و هم­چنین مقدار ثابت مدل بر بازده حقوق صاحبان سهام شرکت­های تولیدی تأثیر معناداری ندارند (۰۵/۰> P-Value)، در نتیجه مدل پذیرفته نمی­ شود. نتایج این بررسی با بخشی از پژوهش آدکله و ماکولو که به بررسی تأثیر سرمایه در گردش بر عملکرد سازمان با انتخاب ۱۰ شرکت سهامی از صنایع مختلف در نیجریه پرداختند. نتایج نشان داد که انواع مختلفی از ارتباط بین سرمایه در گردش و عملکرد سازمان وجود دارد بدین ترتیب که از میان ۱۰ شرکت مورد مطالعه، ۶ شرکت ارتباط منفی بین سرمایه در گردش و عملکرد سازمان و ۴ شرکت دیگر ارتباط مثبتی را میان سرمایه در گردش و عملکرد سازمان نشان دادند. هم­چنین دریافتند که سرمایه در گردش تمامی ۱۰ شرکت منتخب تأثیر معناداری بر عملکردشان در طول دوره مورد مطالعه ندارد، همخوانی دارد (آدکله و ماکولو، ۲۰۱۳).
فرضیه­ فرعی ۵: سرمایه فکری بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر معناداری دارد.
PM = b₀+ b­_۱VAIC + e (5-14)
نتایج حاصل از بررسی این فرضیه نشان داد که سرمایه فکری بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی تأثیر معنادار (۰۵/۰< P-Value) و مثبتی دارد بدین معنی که شرکت­های تولیدی هر چقدر سرمایه ­های فکری خود را تقویت کنند حاشیه سود بالاتری خواهند داشت. اما مقدار ثابت مدل بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی تأثیر معناداری ندارد (۰۵/۰> P-Value)، در نتیجه مدل نهایی به صورت زیر پذیرفته می­ شود:
PM = 223519/0VAIC (5-15)
فرضیه­ فرعی ۶: سرمایه در گردش بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر معناداری دارد.
PM = b₀+ b₁ WCR + e (5-16)
نتایج حاصل از بررسی این فرضیه نشان داد که سرمایه در گردش و هم­چنین مقدار ثابت مدل بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی تأثیر معناداری ندارد (۰۵/۰> P-Value)، در نتیجه مدل پذیرفته نمی­ شود. نتایج این بررسی با بخشی از پژوهش آدکله و ماکولو که در قسمت قبل به آن اشاره گردید، همخوانی دارد (آدکله و ماکولو، ۲۰۱۳).
خلاصه نتایج فرضیه ­های فرعی ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶ را می­توان اینگونه بیان کرد که سرمایه فکری بر روی هر سه شاخص عملکرد مالی (بازده دارایی­ ها، بازد حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود) تأثیر معناداری دارد اما سرمایه در گردش در بین شاخص­ های عملکرد مالی (بازده دارایی­ ها، بازد حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود) فقط بر روی بازده دارایی­ ها تأثیر معنادار و مثبتی دارد و بر روی دو شاخص دیگر تأثیر معناداری ندارد.
فرضیه­ فرعی ۷: هر یک از عناصر سرمایه فکری شامل کارایی سرمایه به کار گرفته شده، کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایه ساختاری بر بازده دارایی­ های شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر معناداری دارند.
ROA = b₀ + b­_۱CEE + b₂ HCE + b₃ SCE + e (5-17)
نتایج حاصل از بررسی این فرضیه که در قالب یک مدل رگرسیون مورد بررسی قرار گرفت نشان داد که در بین عناصر سرمایه فکری کارایی سرمایه به کار گرفته شده تأثیر معنادار (۰۵/۰< P-Value) اما منفی بر روی بازده دارایی­ های شرکت­های تولیدی دارد بدین معنی که در اینگونه شرکت­ها هر چقدر سرمایه فیزیکی بیشتری به کار گرفته شود بازده دارایی­ ها کمتر خواهد بود. در مقابل کارایی سرمایه انسانی تأثیر معنادار (۰۵/۰< P-Value) و مثبتی بر بازده دارایی­ های شرکت­های تولیدی دارد بدین معنی که در اینگونه شرکت­ها هر قدر سرمایه انسانی تقویت شود و سرمایه ­گذاری بیش­تری بر روی این دارایی­ ها که در عصر حاضر مهم­ترین دارایی سازمان و عامل اصلی مزیت رقابتی سازمان محسوب می­شوند صورت بگیرد، شرکت­ها بازده دارایی­ های بیش­تری خواهند داشت. کارایی سرمایه ساختاری و هم­چنین مقدار ثابت مدل تأثیر معناداری بر روی بازده دارایی­ های شرکت­های تولیدی ندارند (۰۵/۰> P-Value). هم­چنین در بین کارایی سرمایه به کار گرفته شده و کارایی سرمایه انسانی با توجه به میزان ضرایب کارایی سرمایه به کار گرفته شده تأثیر بیش­تری بر روی بازده دارایی­ ها دارد. نتایج این بررسی با بخشی از نتایج پژوهش همتی و همکاران (۱۳۸۹) مبنی بر تأثیر معنادار و مثبت کارایی سرمایه انسانی بر بازده دارایی­ ها همخوانی دارد و با بخشی از آن مبنی بر تأثیر معنادار و مثبت کارایی سرمایه به کار گرفته شده و کارایی سرمایه ساختاری بر بازده دارایی­ ها همخوانی ندارد. هم­چنین این نتایج با بخشی از نتایج پژوهش طالب­نیا و همکاران (۱۳۹۱) که در آن رابطه بین کارایی سرمایه به کار گرفته شده و بازده دارایی­ ها تأیید شد همخوانی دارد و با بخشی از نتایج آن مبنی بر عدم ارتباط بین کارایی سرمایه انسانی و بازده دارایی­ ها و ارتباط بین کارایی سرمایه ساختاری و بازده دارایی­ ها همخوانی ندارد. هم­چنین نتایج این بررسی با بخشی از نتایج پژوهش الرحمن و همکاران (۲۰۱۲) مبنی بر تأثیر مثبت و معنادار کارایی سرمایه انسانی بر بازده دارایی­ ها همخوانی دارد و با بخشی دیگر مبنی بر تأثیر مثبت و معنادار کارایی سرمایه انسانی بر بازده دارایی­ ها و عدم تأثیر سرمایه به کار گرفته شده بر بازده دارایی­ ها همخوانی ندارد.
مدل نهایی به صورت زیر پذیرفته می­ شود:
ROA = 9925963/0- CEE + 0403599/0 HCE (5-18)
فرضیه­ فرعی ۸: هر یک از عناصر سرمایه فکری شامل کارایی سرمایه به کار گرفته شده، کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایه ساختاری بر بازده حقوق صاحبان سهام شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر معناداری دارند.
ROE = b₀ + b­_۱CEE + b₂ HCE + b₃ SCE + e (5-19)
نتایج حاصل از بررسی این فرضیه که در قالب یک مدل رگرسیون مورد بررسی قرار گرفت نشان داد که در بین عناصر سرمایه فکری کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایه ساختاری تأثیر معنادار (۰۵/۰< P-Value) و مثبتی بر بازده حقوق صاحبان سهام شرکت­های تولیدی دارند در حالی که کارایی سرمایه به کار گرفته شده و هم­چنین مقدار ثابت مدل تأثیر معناداری بر روی بازده حقوق صاحبان سهام شرکت­های تولیدی ندارند (۰۵/۰> P-Value). هم­چنین نتایج بیانگر آن است که در بین کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایه ساختاری، با توجه به میزان ضرایب کارایی سرمایه انسانی تأثیر بیش­تری بر روی بازده حقوق صاحبان سهام شرکت­های تولیدی دارد که این نتیجه می ­تواند بیانگر اهمیت سرمایه انسانی به عنوان عامل اصلی مزیت رقابتی و عامل اصلی موفقیت شرکت­ها در عصر رقابتی امروز باشد. نتایج این بررسی با بخشی از نتایج پژوهش همتی و همکاران (۱۳۸۹) مبنی بر تأثیر معنادار و مثبت کارایی سرمایه انسانی و ساختاری بر بازده حقوق صاحبان سهام همخوانی دارد و با بخشی از نتایج مبنی بر تأثیر معنادار و مثبت کارایی سرمایه به کار گرفته شده بر بازده حقوق صاحبان سهام همخوانی ندارد، هم­چنین این نتایج با بخشی از نتایج پژوهش الرحمن و همکاران (۲۰۱۲) مبنی بر تأثیر مثبت و معنادار کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایه ساختاری بر بازده حقوق صاحبان سهام همخوانی دارد و با بخش دیگر مبنی بر تأثیر مثبت و معنادار کارایی سرمایه به کار گرفته شده بر بازده حقوق صاحبان سهام همخوانی ندارد.
مدل نهایی به صورت زیر پذیرفته می­ شود:
ROE = 4194919/0 HCE +2628901/0 SCE (5-20)
فرضیه­ فرعی ۹: هر یک از عناصر سرمایه فکری شامل کارایی سرمایه به کار گرفته شده، کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایه ساختاری بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیر معناداری دارند.
PM = b₀ + b­_۱CEE + b₂ HCE + b₃ SCE + e (5-21)
نتایج حاصل از بررسی این فرضیه که در قالب یک مدل رگرسیون مورد بررسی قرار گرفت نشان داد که در بین عناصر سرمایه فکری فقط کارایی سرمایه انسانی بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی پذیرفته شده تأثیر معنادار (۰۵/۰< P-Value) و مثبتی دارد و میزان تأثیر آن با توجه به میزان ضریب (۳۱۳۹۵۸۴/۰) متوسط می­باشد. کارایی سرمایه به کار گرفته شده و کارایی سرمایه ساختاری و هم­چنین مقدار ثابت مدل تأثیر معناداری بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ندارند (۰۵/۰> P-Value). که در این فرضیه نیز در بین عناصر سرمایه فکری مشاهده می­ شود که بازهم کارایی سرمایه انسانی تأثیر معنادار و مثبتی بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دارد که این امر نشان از اهمیت بسیار زیاد سرمایه انسانی به عنوان عامل اصلی موفقیت و شکست سازمان­ها در عصر رقابتی امروز دارد.
مدل نهایی به صورت زیر پذیرفته می­ شود:
PM = 3139584/0HCE (5-22)
خلاصه نتایج فرضیه ­های فرعی ۷ و ۸ و ۹ را می­توان این گونه بیان کرد که در بین عناصر سرمایه فکری (کارایی سرمایه به کار گرفته شده، کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایه ساختاری) تنها کارایی سرمایه انسانی به عنوان مبنای سرمایه فکری تأثیر معنادار و مثبتی بر روی هر سه شاخص عملکرد مالی (بازده دارایی­ ها، بازده حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود) شرکت­های تولیدی دارد و کارایی سرمایه به کار گرفته شده تأثیر معنادار و منفی بر روی بازده دارایی­ ها و سرمایه ساختاری تأثیر معناداری بر روی بازده دارایی­ های شرکت­های تولیدی ندارد. کارایی سرمایه ساختاری تأثیر مثبت و معناداری بر بازده حقوق صاحبان سهام و کارایی سرمایه به کار گرفته شده تأثیر معناداری بر بازده حقوق صاحبان سهام شرکت­های تولیدی ندارد. کارایی سرمایه به کار گرفته شده و کارایی سرمایه ساختاری تأثیر معناداری بر حاشیه سود شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ندارند. هم­چنین در بین سه شاخص عملکرد مالی (بازده دارایی­ ها، بازده حقوق صاحبان سهام، حاشیه سود) کارایی سرمایه انسانی بیش­ترین تأثیر را با توجه به میزان ضرایب به ترتیب بر روی بازده حقوق صاحبان سهام (۴۱۹۴۹۱۹/۰) و حاشیه سود (۳۱۳۹۵۸۴/۰) و بازده دارایی­ ها (۰۴۰۳۵۹۹/۰) دارد. کارایی سرمایه ساختاری نیز بیش­ترین تأثیر را با توجه به میزان ضریب (۲۶۲۸۹۰۱/۰) بر روی بازده حقوق صاحبان سهام شرکت­های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دارد.
۵-۳- پیشنهادها
۵-۳-۱- پیشنهادهای کاربردی
۱- مدیران سازمان­­ها با آگاهی از اهمیت سرمایه فکری و دانش به عنوان عامل کلیدی و اثر گذار بر توانایی شرکت­ها جهت ادامه حیات در بازارهای رقابتی داخلی و خارجی، به مدیریت صحیح سرمایه فکری و عناصر زیر مجموعه­ آن شامل کارایی سرمایه به کار گرفته شده، کارایی سرمایه انسانی، کارایی سرمایه ساختاری اقدام نموده و بدین ترتیب باعث بهبود شاخص­ های عملکرد شرکت­ها در آینده شوند.
۲- پیشنهاد می­ شود مدیران شرکت­ها به تقویت سرمایه ­های ساختاری توجه کنند. انجام اصلاحات ساختاری، اصلاح فرآیندها، رعایت مقررات، اجرای برنامه ­های عملیاتی، تقویت راهبردها، اصلاح زیر ساخت­ها، بهبود تشکیلات و روش­های کاری و کسب امتیازهای ناشی از علایم تجاری در تقویت سرمایه ساختاری مؤثر بوده و در نتیجه می ­تواند بر بهبود شاخص­ های عملکرد مالی شرکت­ها در آینده کمک کند.
۳- با توجه به تأثیر کارایی سرمایه انسانی بر هر سه شاخص عملکرد مالی (بازده دارایی­ ها، بازده حقوق صاحبان سهام و حاشیه سود)، پیشنهاد می­ شود که برای تقویت سرمایه انسانی اقدامات لازم از طریق شناسایی مشاغل مهم سازمان، طراحی سیستمی جامع برای اندازه ­گیری رضایت شغلی، عملکرد و شایستگی کارکنان و تجزیه و تحلیل اطّلاعات جمع­ آوری شده و در نهایت انجام اقدامات مناسب بر مبنای آن­ها صورت پذیرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴- شرکت­ها بایستی عوامل تأثیر گذار بر سرمایه در گردش را شناسایی نموده و از طریق توجه کافی به این عوامل موجب ارتقای عملکرد سرمایه در گردش و نیز بهبود عملکرد مالی شوند.
۵-۳-۲- پیشنهادها برای پژوهش­های آتی
به دلیل نو بودن موضوع سرمایه فکری جای آن دارد که مطالعات و بررسی­های زیادی دربارۀ آن انجام گیرد. لذا در این قسمت به ذکر برخی از موضوعاتی که در آینده می ­تواند موضوع بررسی محققان و پژوهشگران قرار گیرد، پرداخته می­ شود:
۱- این پژوهش را با در نظر گرفتن الگوهای دیگری از سرمایه فکری و با در نظر گرفتن عوامل متعدد تأثیر گذار بر سرمایه در گردش و برای تمامی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و با در نظر گرفتن شاخص­ های عملکردی دیگر مانند ارزش افزوده اقتصادی، شاخص سود­آوری اصلی و … انجام دهند.
۲- بررسی تأثیر سرمایه فکری و سرمایه در گردش بر عملکرد غیر مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۳- بررسی تأثیر سرمایه فکری بر ریسک کلی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۴- بررسی تأثیر سرمایه فکری بر ریسک مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۵- بررسی تأثیر سرمایه فکری بر ریسک تجاری شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۶- بررسی تأثیر سرمایه فکری بر ارزش بازار شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۷- بررسی تأثیر سرمایه فکری و سبک مدیریت بر عملکرد مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.