ب) تعهدات غرب در قبال کشورمان نیز عبارتند از:

دسترسی ایران به بخشی از دارایی های بلوکه شده خود در نزد کشورهای مختلف جهت خرید محصولات خوراکی و کشاورزی، دارو، ادوات پزشکی و خسارات پزشکی، خودداری شورای امنیت، اتحادیه­ی اروپا و آمریکا از اعمال تحریم های جدید علیه ایران، رفع موانع برای صادرات نفت ایران در حد کنونی و توقف روند کاهش بیست درصدی آن در هر شش ماه، امکان دسترسی ایران به درآمدهای ناشی از فروش نفت به میزان توافق شده در آینده، تعلین تحریم صادرات پتروشیمی ایران، تعلیق تحریم برخی خطوط هوایی از جمله ایران إیر، تعلیق تحریم قطعات هواپیما،خودرو، طلا و فلزات گران بها و برطرف شدن محدودیت های مربوط به بیمه­ی حمل و نقل برای صادرات نفت ایران در حد کنونی.

این مواردی که گفته شد، مورد تفاسیر متعدد از سوی طرفین قرار گرفته است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در سخنانی که پس از حصول توافق ایراد کرد، از آن به عنوان«توافقی ضامن حقوق مردم» ایران یاد کرد که نه تنها غنی سازی را متوقف نمی کند، بلکه از تحریم های یک جانبه­ی غرب نیز خواهد کاست. چند دقیقه پس از سخنان آقای ظریف، جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده تفسیری دیگر از این توافق ارائه کرد که با تعابیر ظریف ، فاصله زیادی داشت. وی پس از آن نیز در مصاحبه های متعدد، ابراز داشت که نه تنها حق غنی سازی ایران مورد تأیید قرار نگرفته است، بلکه در دوره­ شش ماهه­ی توافق، آمریکا با ایران بر سر کاهش ابعاد برنامه هسته­ای[۴۳]۱ گفتگو خواهد کرد.

‌بنابرین‏ تعابیر مخالفی که از این توافق می شود، بیانگر آن است که این توافق، قابل تفاسیر مختلف است و لذا قطعاً می توان ابهاماتی را در آن شناسایی کرد و لذا توافق مذبور باید از منظر حقوقی و سیاسی مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

ابهامات حقوقی توافق ژنو:

حق غنی سازی ایران:

شاید مهمترین موضوعی که در این بیانیه محل اختلاف قرار گرفته و از ساعات اولیه بعد از انتشار بیانیه، دو طرف نسبت به آن مواضع کاملاً متضادی اتخاذ کردند، مسئله حق غنی سازی جمهوری اسلامی است که طرف ایرانی مدعی به رسمیت شناخته شدن آن از جانب طرف غربی بود، در حالی که طرف غربی نیز به صراحت چنین موضوعی را نفی می کرد. (رضا زاده، ۱۳۹۳)

اما در توافق ژنو، دوبار به حق غنی سازی ایران اشاره شده است. یک بار در مقدمه و یک بار در بخش پایانی. در مقدمه چنین آمده است: «این راه حل جامع متضمن یک برنامه غنی سازی با تعریف مشترک و محدودیت های عملی و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هسته­ای می‌باشد. «در بخش پایانی نیز آمده است: [«گام نهایی باید» متضمن یک برنامه غنی سازی باشد که توسط طرفین تعریف می‌گردد؛ برنامه­ای که شاخصه های آن با موافقت طرفین و منطبق با نیازهای عملی، با محدودیت های مورد توافق در خصوص دامنه و سطح فعالیت های غنی سازی، ظرفیت غنی سازی ، محل هایی که در آن غنی سازی انجام می شود و ذخایر اورانیوم غنی شده برای دوره­ زمانی­ای که مورد توافق قرار می‌گیرد، تعیین می‌گردد»] بر اساس این جملات، حق غنی سازی ایران در گام نهایی که زمان آن نامعلوم و دراز مدت است، محدود به گزاره های زیر است:

    1. تعریف مشترک (دو طرفه)

    1. محدودیت های عملی

    1. اقدامات شفاف ساز

    1. انطباق با نیازهای عملی

    1. محدودیت های مورد توافق

  1. دامنه، سطح فعالیت، ظرفیت، ذخایر و محل های محدود و مشخص که طبعاً باید به صورت دو جانبه تعیین شوند.

حال با جمع بندی موارد پیش گفته می توان به طور کلی به دو نظر در خصوص حق غنی سازی جمهوری اسلامی ایران رسید. گروه اول کسانی هستند که با خوش بینی این توافق را موقعیتی برای جمهوری اسلامی در سطح بین‌المللی می دانند، و گروه دوم افرادی که با توجه به سوابق گذشته توافق های استعماری دول غربی معتقد به پایمال شدن حقوق هسته­ای ایران از جمله حق غنی سازی و از بین رفتن دستاوردهای آن می‌باشند. که ما در این قسمت به صورت مشروح ‌به این دو نظر اشاره خواهیم کرد.

الف) نظرات موافقان به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی ایران:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...