شولمن^[۵۴] و کرنکه^[۵۵] (۱۹۹۰) در بررسی خود بر روی ۳۵۳ نوجوان سبک های کنارآمدن با فشار روانی را به دو دسته تقسیم می‌کنند. مقابله فعال که شخص از منابع اجتماعی و یا فرآیندهای شناختی کمک می‌گیرد و مقابله نامتناسب که شخص از برخورد با مشکل صرف نظر می‌کند (دانشیان ، ۱۳۷۸)‌.

از طرفی لازاروس و فولکمن در آخرین دسته بندی خود از انواع مهارت های مقابله ، هشت سبک مقابله را توصیف می‌کنند که عبارتند از:

۱- مقابله رویاروگر که مبین تلاش های پرخاشگرانه جهت تغییر موقعیت بوده و درجاتی از خصومت و خطر طلبی را ارائه می‌دهد.۲- دوری جویی و اجتناب. در این نوع مقابله فرد با کمک تلاش های شناختی خویش ، خود را از موقعیت جدا کرده و آن را کم اهمیت جلوه می‌دهد و به عبارتی خود را به دست سرنوشت می‌سپارد. ۳- خویشتن داری که از طریق آن فرد سعی می‌کند احساسات و اعمال خود را تنظیم کند و اصطلاحاً با حساب و کتاب با مشکل برخورد نماید.۴- جستجوی حمایت اجتماعی. در این نوع سبک مقابله ، فرد در پی کسب حمایت اطلاعاتی یا هیجانی دیگران است و سعی می‌کند از طریق مشورت و رایزنی از نظرات و تجارب دیگران بهره ببرد.۵- مسئولیت پذیری. در این نوع فرد با پذیرش نقش خویش در بروز مشکل تلاش آگاهانه تری را برای حل مسئله به کار می‌گیرد. ۶- گریز- اجتناب : این سبک مقابله‌ای توصیف کننده تفکر آرزویی و تلاش های رفتاری جهت گریز و اجتناب از مشکل است که در طی آن فرد ناباورانه از واقعیات به تخیلات پناه می‌برد و در واقع به نوعی دست به انکار می زند. ۷- حل مدبرانه مسئله. این نوع برخورد با فشار روانی و منابع ایجاد کننده آن توصیف کننده تلاش های اندیشمندانه مشکل مدار جهت تغییر موقعیت است که با روی آوری تحلیلی به حل مسئله همراه است و ۸- باز برآورد مثبت که منظور از آن تلاش هایی است که با تمرکز بر رشد شخصی معنای مثبت می‌آفریند (آقایوسفی ، ۱۳۷۸).

پروین(۱۹۸۹) نیز (به نقل از فولکمن و لازاروس ، ۱۹۸۴) در رابطه با انواع سبک های مقابله می‌گوید در هر موقعیت فشارزا ، راه های مختلف کنارآمدن مانند مهار کردن ، غلبه کردن و یا تحمل موقعیتی که فراتر از نیروی فرد ارزیابی شده است ، مورد بررسی قرار می‌گیرد به خصوص بین دو شکل از کنار آمدن تمیز داده شده است. کنار آمدن مسئله محور مثل تلاش برای تغییر آن موقعیت و کنار آمدن هیجان محور مثل فاصله گرفتن عاطفی از مشکل ، فرار ـ اجتناب و جستجو برای دریافت حمایت عاطفی (پروین ،۱۳۷۴، سن تروک^[۵۶]،۱۹۹۱ و الیور^[۵۷]، ۱۹۹۳ به نقل از مهدی پور،۱۳۸۳).

کارور ، شی یر و وینتراپ^[۵۸](۱۹۸۹) چهارده سبک مقابله‌ای را مطرح نموده اند که شامل : ۱ـ مقابله فعال ۲ـ برنامه ریزی ۳ ـ ایجاد وقفه در فعالیت ها ۴ ـ مقابله از راه خویشتن داری ۵ ـ جستجوی حمایت اجتماعی بنا به دلایل ابزاری ۶ ـ جستجوی حمایت اجتماعی بنا به دلایل هیجانی ۷ ـ تفسیر مجدد مثبت و رشد ۸ ـ پذیرش مشکل ۹ـ روی آوردن به مذهب ۱۰ ـ متمرکز شدن بر هیجانات و ابزار عواطف ۱۱ ـ انکار مشکل ۱۲ ـ عقب نشینی رفتاری ۱۳ ـ عقب نشینی روانی ۱۴ ـ استفاده از الکل یا سایر داروها و … می‌باشد.

لازاروس و فولکمن (۱۹۸۴) دو شکل کلی مقابله را بیان نموده اند. مقابله معطوف به مشکل و مقابله معطوف به هیجان. دسته اول پاسخ هایی هستند که قصدشان از میان برداشتن مشکل یا تعدیل آن است در حالی که پاسخ های نوع دوم درصددند تا پیامدهای هیجانی عامل استرس‌زا را مهار کنند.

بر طبق نظر گلدر^[۵۹] (۱۹۹۳) سه مؤلفه در پاسخ به یک استرس وجود دارد : پاسخ هیجانی ، پاسخ جسمانی و پاسخ روانی که برخورد با تجربه را کاهش می‌دهد (نقل از مهدی پور،۱۳۸۳).

مکانیزم های دفاعی اغلب در پاسخ به شرایط استرس‌زا به صورت بازگشت ، واپس زنی، انکار ، جابجایی و فرافکنی هستند که این مکانیزم های دفاعی اغلب مشکلات رایج را در بر می‌گیرند اما مکانیزم های دفاعی واکنش سازی ، دلیل تراشی ، تصعید ، همانند سازی مشکلات بلند مدت را در بر می‌گیرند.

انواع مقابله از نظر اندلر و پارکرسه نوع رفتار مقابله‌ای مسئله مدار ، هیجان مدار و اجتنابی است و آن ها معتقدند که مقابله مسئله مدار به فرآیندی اشاره دارد که در آن فرد سعی می‌کند با تلاش و فعالیت خود وضعیت موجود را به شکل مثبت تغییر دهد و تمرکز فرد با به کار گرفتن توانایی‌های خود بر روی مسئله (منبع فشار روانی) باعث کاهش فشار روانی موجود می‌شود. مقابله هیجان مدار یعنی اینکه فرد با فاصله گرفتن عاطفی ، از مشکل فرار کند و در پی کسب حمایت عاطفی دیگران باشد و یا به نوعی احساسات خود را بیان کند و نسبت به عوامل و افرادی که منبع استرس هستند ابراز خشم نماید. نوع سوم یعنی اجتنابی خود به دو قسمت اجتناب از مشکل و روی آوردن به اشخاص دیگر اجتماع و اجتناب و مشغول شدن به فعالیت های دیگر تقسیم می‌شود (اکبرزاده،۱۳۷۶). در مقابله اجتنابی فرد از واقعیت فرار کرده یا امیدوار است که معجزه‌ای رخ دهد و یا از طریق استعمال مواد مخدر و یا خوردن و نوشیدن سعی در کاهش تنش خود دارد (پروین^[۶۰]،۱۹۸۹،ترجمه جوادی و کدیور،۱۳۷۴). استفاده از سبک‌های مقابله‌ای فوق در جهت بهداشت و سلامت روان مانند هر پدیده روانشناختی دیگر با متغیرها و عوامل زیادی در ارتباط می‌باشدکه از مهم‌ترین آن ها عملکرد خانواده ، دوره سنی و جنس می‌باشد.

احتمالاً شایع ترین واکنش‌ها به حوادث یا شرایط مولد پاسخ به استرس ، اجتناب است. در حالی که حذر کردن از حوادث تهدید کننده جان آدمی‌مانند آتش عاقلانه است ، اجتناب از تهدید‌های ذهنی ، احساسی و معنوی انتخابی عاقلانه نیست. اجتناب و حذر کردن مکانیسمی‌ دفاعی است که ریشه در پاسخ گریز و فرار دارد. بسیاری از مردم معتقدند که اگر از موقعیت‌های ترس برانگیز یا ناراحت کننده اجتناب کنیم ، زندگیمان ساده و به دور از استرس می‌شود. اما آنچه به نظر راه حلی سریع می‌رسد ، راه حلی دائمی‌ به دست نمی‌دهد ، بلکه مسائل بیشتری در آینده پدیدار می‌سازد. اجتناب یک روش مقابله‌ای منفی است ، به خصوص اگر محرک های تنش‌زا در برگیرنده روابط انسانی باشد.

در برابر استرس از دو نوع مقابله استفاده می‌شود: