شناسایی میزان آگاهی مدیران ومربیان از رویکردهایی که هم اکنون در بسیاری از کشور های جهان مورد استفاده قرار می گیرند و شناخت وضعیت علمی مدیران و مربیان ما رادر رفع نقاط ضعف وتقویت نقاط قوتمان یاری می رساند.

۱-۳ اهمیت وضرورت پژوهش

توجه به آموزش در دوران کودکی از دیرباز در نوشته های فلاسفه و پژوهشگران رشد کودک مشهود بوده است. این نوشته ها که به زمان کومنیوس، لاک و روسو مربوط می‌شوند، تاثیرات عمده ای بر کار متخصصان تعلیم و تربیت دوران کودکی داشته اند. (آلن وهارت، ترجمه:نظری نژاد، ۱۳۷۰، ص۴۱)

در طول تاریخ آموزش پیش دبستانی، برنامه های مهدکودک اولیه بر پایه عقاید اریکسون و گزل و برنامه های جبرانی برای کودکان فقیر بر اساس عقاید هانت، پیاژه و بیجو استوار است. ‌بنابرین‏، تاکیدهای برنامه آموزش پیش دبستانی با زمان، جمعیت ها و اولویت ها تغییر می‌کند و تاکیدهای آموزشی جدید، برنامه های کلی و الگوهای کلی آموزشی را شکل می­دهد.­ برنامه تنها هنگامی می‌تواند مؤثر باشد که به نحوی مؤثر اجرا شود و هنگامی می‌تواند به نحو مطلوب اجرا شودکه هرکودک به چشم یک شخص بی نظیر و منحصر به فرد نگریسته شود. (همان، ص۴۲)

در کشورهای توسعه یافته، آموزش های پیش دبستانی به نحو شایسته ای مورد توجه قرار گرفته و این باور در میان مردمان آن کشورها نهادینه شده که بخش اعظمی از رشد ذهنی کودکان در سال‌های پیش از ورود آن ها به دبستان شکل می‌گیرد. در حالی که در جامعه ما به مراکز پیش دبستانی –مانندکودکستان-به مانند مراکزی فانتزی نگریسته می شود و توسعه چنین مراکزی هم بنا به دلایل فرهنگی و اجتماعی و نارسایی های اقتصادی از رشد چشمگیری برخوردار نبوده است و با وجودی که هم اکنون اکثریت قریب به اتفاق کودکان کشورهای توسعه یافته به مراکز پیش از دبستان راه می بابند، در کشور ما بعد از ۸۵سال از شروع تأسيس چنین مراکزی هنوز پوشش کودکان ثبت نام شده در مراکز پیش دبستانی بسیار پایین است. به نظر می‌رسد، علت اصلی چنین پیشرفت کندی، عدم آگاهی نظام آموزشی کشور از وضعیت موجود آموزش و پرورش پیش از دبستان کشورمان و اقدامات و پیشرفت های سایر ملل در این حوزه ی بسیار حساس باشد. لذا، باید با مطالعات وتحقیقات فراوان پیرامون نظام های آموزش و پرورش پیش از دبستان کشورهای جهان، زمینه را برای توسعه کمی و کیفی این نظام در کشورمان فراهم نماییم. کشورما که ‌در زمینه آموزش دوران اولیه کودکی در ابتدای راهی طولانی قرار دارد، نیازمند برنامه ریزی دقیق و سنجیده متناسب با وضعیت موجود و مطلوب و انجام تحقیقات فراوان پیرامون روش‌ها، نظام ها و الگوهای آموزشی و پرورشی پیش ازدبستان است.

می توان با پرهیز از خودشیفتگی فرهنگی، انزوا طلبی فکری، محدودنگری و نیز توسعه روابط فرهنگی بین کشورهای مختلف جهان که خود زمینه ساز وحدت و ایجاد صلح و دوستی و تفاهم است از مزایای چنین مطالعاتی بهره برد. (حبیبی، ۱۳۸۶)

برای کارشناسان و برنامه ریزان آموزشی و مدیران آموزشی بسیار ضروری است که شناخت دقیقی از هر رویکرد داشته باشند و سپس رویکردی را که متناسب با نوع نگاه خود و هماهنگ با جامعه می دانند انتخاب کنند. در عین حال با شناخت سایر رویکرد ها لازم است بدانند که چه کارهایی را نباید و یا باید انجام بدهند. (یوسفی، ۱۳۹۱، ص۱۴)

هر رویکرد در متن خود در فضایی از هماهنگی و یکپارچگی پیش می رود و در اهداف، روش، برنامه، اجرا و ارزشیابی خود دچار تعارض نیست. مهم این است که نسبت به رویکردی که انتخاب کرده ایم آگاه باشیم و بتوانیم از آن دفاع کنیم. زمان این فرا رسیده است که مراکز آموزشی درهای خود را برای تنوع در دیدگاه و فلسفه های فکری نسبت به آموزش کودکان باز کنند.

رویکرد آموزشی رجیو امیلیا رویکردی است که در سال ۱۹۹۱ به عنوان یکی از بهترین روش های آموزش پیش دبستانی در جهان توسط مجله نیوزویک مورد ستایش قرار گرفت و امروزه توجه بسیاری از مربیان آموزش پیش دبستانی، محققان وعلاقه مندان به آموزش در سراسر جهان را به خود جلب ‌کرده‌است. این روش پس از جنگ جهانی دوم و با تلاش‌های گروهی از والدین و با هدایت لوریس مالاگازی در منطقه رجیوامیلیا از کشور ایتالیا شکل گرفت و سعی دارد در قالب آموزش خلٌاق و پیش رونده، کودک را محور اصلی و ایفاکننده ی نقش اول برنامه آموزشی قرار دهد. برنامه درسی در این شیوه به صورت پروژه هایی پیاده سازی می شود که شکل گیری و هدایت اصلی آن ها توسط کودکان انجام می‌گیرد.

با توجه به اینکه رویکرد رجیوامیلیا رویکردی است که ‌در تقسیم بندی نظام های آموزشی جزء نظام های مشارکتی می‌باشد و در این رویکرد همواره تأکید بر الهام گرفتن از آن است که هر جامعه با توجه به فضای فرهنگی خاص خود می‌تواند از آن استفاده کند و از دیدگاه مربیان و متخصصین این رویکرد، کپی برداری از این شیوه برابر با مرگ آن می‌باشد و همه می‌دانیم که درس آموزی موثراست اما الگوبرداری خیلی نتیجه بخش نیست. (ترقی جاه، ۱۳۹۱، ص۳)

در مقایسه نظام های آموزشی به نظام های بسته، باز و مشارکتی برمی خوریم. در این پژوهش رویکرد رجیوامیلیا به عنوان یک الگوی مشارکتی مورد بررسی قرارخواهد گرفت. اگر این الگو هرچه بیشتر بررسی و مورد تحلیل قرار گیرد موجب آشنائی بیشتر مربیان می شود. برای اینکه بتوان از رویکردی الهام گرفت و یا حتی آن را نفی کرد، شناخت دقیق آن بسیار ضروری می‌باشد و مربیان و مسئولین آموزشی باید بدانند برای ماندن در هرکار و پیشرفت درآن باید از آخرین دستاوردهای آن رشته اطلاع داشت و بدون اطلاع از آن اطلاعات نمی توان ‌در کار خود موفق شد. بدین منظور پژوهش حاضر برای بررسی تحلیلی رویکرد رجیو امیلیا ونیز سنجش میزان آگاهی مدیران ومربیان نسبت به عناصر اساسی این رویکرد در مراکزی که با آن آشنایی نسبی دارند ویا از آن در برنامه های خود استفاده می‌کنند، انجام می‌گیرد تا بدانیم برای بهره گیری ‌و الهام از شیوه های مطرح در دنیا در کجای این مسیر هستیم وچه راهی در پیش داریم و باید بدانیم آگاهی و دانش مدیران ومربیان در چه حدودی است، زیرا تاثیر مربی در ذهن و فکر کودک بر کسی پوشیده نیست.

۱-۴ اهداف پژوهش

اهداف کلی: تحلیل رویکرد آموزشی رجیو امیلیا و سنجش میزان آگاهی مدیران و مربیان مراکز پیش از دبستان نسبت به عناصر اساسی برنامه درسی آن.

اهداف ویژه:­۱- تحلیل رویکرد آموزشی رجیو امیلیا از لحاظ عناصر برنامه درسی. (اهداف، محتوا و سازماندهی آن، محیط یادگیری، روش، کارکنان، ارزشیابی)

۲-تعیین میزان آگاهی مدیران و مربیان مراکز پیش از دبستان نسبت به عناصر اساسی برنامه درسی (اهداف، محتوا وسازماندهی آن، محیط یادگیری، روش، کارکنان، ارزشیابی)رویکرد رجیوامیلیا در مراکز پیش ازدبستان.

۳-مشخص کردن ویژگی ها وفرصت ها ومحدودیت های رویکرد رجیوامیلیا جهت استفاده مدیران و مربیان از رویکردهای جدید و مطرح در سطح جهانی در مراکز پیش دبستان ایران .

۱-۵ سوالات پژوهش

۱- میزان آگاهی مربیان مراکز پیش از دبستان نسبت به عناصر اساسی برنامه درسی­(اهداف، محتوا وسازماندهی، محیط یادگیری، روش، کارکنان، ارزشیابی) در رویکرد آموزشی رجیو امیلیا چقدر است؟