هزینه استهلاک و سایر هزینه های غیر نقدی در دفاتر ثبت نمی شوند و همچنین هزینه ها تا زمانی که پرداخت می‌شوند (با وجود تحقق هزینه)به دلیل عدم پرداخت وجه آن شناسایی نمی شوند ‌بنابرین‏ سامانه گزارشگری دانشگاه قادر به تعیین بهای تمام شده خدات و فعالیت های دانشگاه نیست و تا زمانی که بهای تمام شده خدمات و فعالیت ها تعیین نشده باشد دانشگاه قادر به اجرای بودجه ریزی عملیاتی نخواهد بود.

عدم توجه کافی به مفهوم مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ عمومی توسط مقامات منتخب و منصوب سازمان‌های بزرگ بخش عمومی ایران از یکسو و عدم ارتقای مطالبات شهروندی ‌در مورد حق داشتن حقایق ونظارت بر منابع مالی و اقتصادی عمومی از سوی دیگر از جمله دلایلی است که نظام گزارشگری مالی بخش عمومی ایران بانارسایی های در خور ملاحظه ای مواجه ساخته است.‌بنابرین‏ فقدان یک نظام گزارشگری مالی مناسب و عدم تهیه ترازنامه وسایر صورت‌های مالی اساسی دیگر برای دولت جمهوری اسلامی ایران به دلیل عدم گزارش دارایی ها وبدهی های دولت و گزارش درامد و هزینه دولت با مبنای نقدی و مبنای نقدی تعدیل شده و در صورت حساب عملکرد سالانه کلی کشور، قادر به تهیه اطلاعات مورد نیاز سیستم حسابهای مالی و سیستم آمارهای مالی که بر انعکاس دارایی ها ،بدهی ها ،درآمد ، وهزینه مبتنی بر مبنای تعهدی کامل تأکید دارد ،نمی باشد.

در همین راستا هیات امنای دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با بهره گرفتن از اختیارات قانونی حاصل از بند الف ماده۴۹ قانون برنامه چهارم توسعه،درماده ۱۳ آیین نامه مالی و معاملاتی خود استفاده از مبنای روش های متداول حسابداری تعهدی کامل رادر کلیه عملیات های خود اعم از وجوه ، دارایی ها،بدهی ها ،هزینه و درامد های خود تصویب و الزامی نمودند.با توجه به سامانه های حسابداری دولتی حاکم بر سایر دانشگاه های اجرایی دولت جمهوری اسلامی ایران و تصویب به کارگیری تعهدی کامل در داشگاه علوم پزشکی کرمانشاه این پرسش کلی مطرح است که آیا با اجرای حسابداری تعهدی سطح مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ در دانشگاه را افزایش داده است ؟

و ‌یا این که اصلا لزومی به اجرای حسابداری تعهدی در دانشگاه نیست و اطلاعات حاصل از حسابداری نقدی تعدیل شده می‌تواند نیاز های اطلاعاتی مدیران رابرای تصمیم گیری های بهینه خود تامین نموده.‌بنابرین‏ پژوهش حاضر برای دستیابی به پرسش زیر انجام می پذیرد:

آیا به کارگیری مبنای حسابداری تعهدی کامل باعث افزایش سطح مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ در وزارت بهداشت و درمان به ویژه دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه می شود ؟

۱-۳- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

ارزیابی کارایی عملیات، حفظ امانت، ایفای نقش مباشرتی مدیران و برقراری ارتباط بین منابع مصرفی و نتایج به دست آمده از خواسته های ذ ینفعان یک سازمان است و این انتظار وجود دارد، سیستم حسابداری و گزارشگری مالی اطلاعاتی را که بتوان بر مبنای آن چنین ارزیابی هایی انجام داد فراهم سازد. اطلاعات مالی زمانی دارای چنین ویژگی هایی است که بر مبنای تعهدی تهیه شده باشد (دکتر غلامرضا کردستانی و همکاران .۱۳۸۹)

حسابداری تعهدی در بخش عمومی رویکرد جدیدی است که تأکید آن ‌بر کارایی است.حسابداری تعهدی و بودجه بندی بر مبنای تعهدی یک هماهنگی در ایده های مدیریت به وجود می آورد. برای درک بهتر برنام ه ها و نظارت بهتر بر سازمان و ارزیابی میزان دستیابی به اهداف مدیریت، استفاده از بودجه ضروری است.(هپ ورت^[۱].ان.۲۰۰۳)

۱-۴- اهداف اساسی انجام پژوهش

هدف اصلی اجرای این پژوهش بررسی تاثیر به کارگیری مبنای حسابداری تعهدی کامل بر ایفای مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ در وزارت بهداشت در مان و آموزش پزشکی (مطالعه موردی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان کرمانشاه)،و هدف فرعی پژوهش بررسی مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ مالی وعملیاتی می‌باشد.

انجام پژوهش‌های علمی در زمینه ارزشیابی سطح مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ اعم از مالی و عملیاتی در مبانی تعهدی در جهت رسیدن به شرایطی که ادای مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ در برابر ارگان­هاو افراد ذینفع و ذیصلاح را به بهترین نحوه صورت دهد.

۱-۵- فرضیه های پژوهش

فرضیه اصلی اول : بین به کارگیری مبنای تعهدی کامل و کنترل بودجه مصوب سالانه رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه اصلی دوم: بین به کارگیری مبنای تعهدی کامل و رعایت قوانین و مقررات مربوطه ‌در مورد مصرف بودجه رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه اصلی سوم: بین به کارگیری مبنای تعهدی کامل و گزارشگری مالی رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه اصلی چهارم: بین به کارگیری مبنای تعهدی کامل و ارزیابی کارایی رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه اصلی پنجم: بین به کارگیری مبنای تعهدی کامل و ارزیابی اثربخشی رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه اصلی ششم: بین به کارگیری مبنای تعهدی کامل و ارزیابی صرفه اقتصادی رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۶- روش پژوهش

روش این پژوهش از نوع توصیفی – پیمایشی و جامعه اماری آن را ۲۲۰ نفر از حسابداران دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه تشکیل می‌دهد که با بهره گرفتن از فرمول کوکران ۱۴۰ نفر به عنوان حجم نمونه آماری انتخاب شد.داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیه‌ها از طریق توزیع پرسشنامه بین نمونه آماری جمع‌ آوری شد.

۱-۷- متغیرهای پژوهش

در این پژوهش حسابداری تعهدی کامل به عنوان متغیر مستقل و مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ مالی و مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ عملیاتی تحت عنوان متغیر وابسته تحقیق شناسایی می‌شوند.

۱-۸- تعریف واژه ها و اصطلاحات فنی و تخصصی

‌پاسخ‌گویی‌

تعهد یک فرد است برای ‌پاسخ‌گویی‌ نسبت به انجام مسئولیت هایی که به او محول شده است(راندرسون ،۱۹۷۱) بیان می‌کند توجیه کردن ،گزارش دادن و تشریح کردن جنبه‌های مهم پاسخگو هستند ، ‌پاسخ‌گویی‌ شناخت حقوق عمومی است تا اینکه بدانیم چه اعمالی باید انجام گیرد.

مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ مالی

مدیران سازمان ها در مقابل وجوه دریافتی بابت اجرای طرح و یا پروژه پاسخگو می‌باشند.

مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ عملیاتی

ارائه گزارش هایی از سوی پاسخگو به منظور متعاقد ساختن صاحبان حق یا پاسخ‌ها در زمینه میزان دستیابی به اهداف عملیاتی از قبل تعین شده از نظر کارایی و اثر بخشی و مصرف منابع مالی در جهت تحقق اهداف است. ( بزرگی، ۱۳۸۲).

حسابداری تعهدی کامل

در این مبنا درآمدها در زمانی که تحصیل می‌شوند و یا تحقق می‌یابند صرف از نظر از زمان وصول وجه نقد در دفاتر منعکس می‌شوند و همچنین مبنای شناسایی و ثبت هزینه ها زمان ایجاد یا تحمل هزینه هاست ‌بنابرین‏ ‌بر اساس این مبنا حسابداری معاملات و سایر رویدادها در زمان وقوع شناسایی و در اسناد و مدارک حسابداری ثبت می‌شوند و در صورت‌های مالی دوره های مربوطه انعکاس می‌یابد.(باباجانی ، ۱۳۸۳).

نظام حسابداری و گزارشگری مالی دولتی

نظام حسابداری و گزارش گری های دولتی شامل رویه های حسابداری است که برای ثبت و نگهداری و گزارش فعالیت های مالی و کنترل بودجه دولت مورد استفاده قرار می‌گیرد.