دین اسلام و کتاب مقدس قرآن در خصوص زن، بر خلاف تبلیغات سوء دشمنان که به بهانه طرفداری از حقوق زن در برابر قوانین الهی قد علم نموده اند، نظریه‌ی درخشان و رأی قابل ملاحظه و متعادلی در این مورد دارد و همه نظریات افراطی و تفریطی قبل را مورد نقد قرار می‌دهد، در سوره بقره آیه ۱۸۷ خداوند مردان و زنان را با بهترین تشبیه و تعبیر نسبت به هم معرفی کرده و می‌فرماید: « هُنَّ لباسٌ لکم و انتم لباسٌ لَهُنَّ » (زنان برای شما مردان لباس هستند و شما نیز برای آنان لباس هستید).آیه اشاره به این مطلب دارد که همانطور که لباس پوششی است برای محافظت بدن از سرما و گرما و پوشاندن عیوب، باید هریک از زن و مرد وسیله‌ای باشند تا دیگری را هنگام سختی و گرفتاری از اندوه و غم حفظ کرده و نیز عیوب و اسرار همسران خود را محافظت نماید. و یا در سوره نساء آیه ۱۹ می‌فرماید: «… و عاشروهن بالمعروف… » (و با آنان به شایستگی رفتار کنید). اسلام زن را به ریحانه ( گل خوشبو ) تعبیر کرده که با او نباید خشن و بد رفتار بود بلکه با لطافت و محبت باید با او برخورد شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پیامبر(ص) فرموده: « ساووا بینِ اولادکم فی العطیَّه فلوکنتُ مفضلاً لَفَضَّلْتُ النساء » (گواهی ، همان ، ص ۹۸)(در میان فرزندان خود مساوات را در بخش و عطایا رعایت کنید، اگر من بنای تفضیل و رجحان داشتم و اینکار با من بود دختران و زنان را مقدم می‌داشتم).
و نیز آن حضرت فرمود: هرکس دختری داشته باشد و نسبت به او اهانت روا ندارد و فرزند پسر را بر او مقدم نکند خداوند او را وارد بهشت می‌کند.( همان ، ص ۹۸).
مصلحت خداوند متعال بر آن واقع شد که با اهدای دختری پاکدامن و عفیف چون فاطمه (س) به پیامبر گرامیش، اعتقاد خرافی و جاهلانه ننگ از داشتن فرزند دختر را در هم کوبد و با ارائه‌ الگوی حقیقی و ارزشمندی چون حضرت فاطمه (س) فضیلت و ارزش زن را به جهانیان آشکار سازد. دشمنان دین خدا بعد از وفات فرزندان ذکور پیامبر (ص) او را ملامت کرده و می‌گفتند مقطوع النسل است، چرا که آنان انتقال نسل و نسب را تنها از طریق فرزند پسر می‌دانستند. اما خداوند حکیم، کوثر(خیر فراوان ) را به رسولش بخشید تا از بطن مطهر وی یازده اختر تابناک و فروزان تولد یافته و پرچم هدایت و ولایت جهان بشریت را برافراشته سازند.( قائمی ، حیات زن در اندیشه اسلامی ،سال ۱۳۷۳ ، ص ۱۲).
پیامبر اعظم (ص) اهانت کنندگان به مقام زن را مورد سرزنش قراردادند و فرمودند: « ما اکرمَ النساءَ الاّ کریم و ما اهانَهُنَّ الاّ لئیم »( همان ، ص۱۲).
(جز برخورداران از کرامت و شرافت انسانی زنان را گرامی نمی دارند و جز فرومایگان و لئیمان زنان را مورد اهانت قرار نمی دهند).
اسلام در سیر من الخلق الی الحق یعنی در حرکت و مسافرت به سوی خدا هیچ تفاوتی میان زن و مرد قائل نیست. تفاوتی که اسلام قائل است در سیر من الحق الی الخلق است، در بازگشت از حق به سوی مردم و تحمل مسئولیت پیغامبری است که مرد را برای اینکار مناسب تر دانسته است. (مطهری ، نظام حقوق زن در اسلام ، ۱۳۸۷، ص ۱۱۹).
اسلام دوست داشتن زن را جزء اخلاق انبیاء معرفی کرد و گفت « مِنْ اخلاقِ الْانبیاء حُبُّ النَّساء » پیغمبر اکرم می‌فرمود: من به سه چیز علاقه دارم: بوی خوش، زن، نماز. دیگر از نظریات تحقیرآمیزی که درباره‌ی زن وجود داشته این است که می‌گفته اند زن مقدمه‌ی وجود مرد است و برای مردآفریده شده است. اسلام هرگز چنین سخنی ندارد. اسلام اصل علت غایی را در کمال صراحت بیان می‌کند، اسلام با صراحت کاملی گوید زمین و آسمان، ابر و باد، گیاه و حیوان همه برای انسان آفریده شده اند اما هرگز نمی‌گوید زن برای مرد آفریده شده است. اسلام می‌گوید هریک از زن و مرد برای یکدیگر آفریده شده اند « هُنَّ لباسٌ لکم و انتم لباسٌ لَهُنَّ »( بقره ، آیه ۱۸۷) زنان زینت و پوشش شما هستند و شما زینت و پوشش آنها.( مطهری، همان، ص۱۲۰).
۲-۲-۲- زن و جایگاه مادری او در آفرینش انسان
از جمله نقش هایی که خداوند در آیات قرآن برای زن بیان فرموده، نقش و جایگاه ویژه او به عنوان مادر، در مراحل مختلف آفرینش و تکوین انسان است، نقش مادری ازجمله نقش هایی است که بنا به مقتضای غریزه و فطرت به عهده زنان بوده و ابزار لازم جهت این مهم در نهاد وی به ودیعه گذاشته شده است.
قرآن با اشاره به نقش مادر در آفرینش انسان و شکرگزاری این نقش می‌فرماید: « وَ وصینا الانسانَ بوالدیه حملته امّه وهناً علی وهن و فصاله فی عامین ان اشکر لی و لوالدیک الی المصیر»( لقمان ، آیه ۱۴).
( و انسان را درباره‌ی پدر و مادرش سفارش کردیم، مادرش به او باردار شد، سستی بر روی سستی، و از شیر بازگرفتنش دو سال است. این که مرا و والدینت را شکرگزار باشی که بازگشت همه به سوی من است ). در این آیه نیکی و مراعات والدین را به انسان سفارش کرده و بلافاصله نقش مادر را به طور خاص بیان فرموده و زحمات و مشقات او را در دوران بارداری و شیر دهی گوشزد می‌کند. در ادامه، شکر و سپاس الهی و شکر والدین را هم ردیف هم ذکر می‌کند. پروردگار عالم که رفیع الدرجات است و هر نعمتی از اوست و شکر نعمتهایش واجب است،در این آیه شریفه، با هم ردیف قرار دادن شکر خویش و شکر والدین و ذکر خاص نام مادر، والدین و بویژه مادر را نیز ولی نعمت انسان شمرده و بنا به یک نسبت طولی آنان را به عنوان واسطه و مجرای فیض و نعمت و لطف خویش معرفی کرده است. (موسوی مدنی ، سیمای زن در قرآن ، صص۶۸تا۷۰).
۲-۲-۳- آفرینش زوج‌ها و دست یابی به سکینه و مودت
قرآن به صراحت و در آیات متعدد پس از آفرینش زوج انسان و طرح مسئله ارتباط زوجین، از ایجاد سیکنه، آرامش، قرار، مودت و محبت یاد می‌کند. گویا اگر زوج انسان آفریده نمی شد آدمی مفهوم سکینه، آرامش و قرار را درک نمی کرد و شأن و مقام محبت تحقق پیدا نکرده و مجسم و متصور نمی شد « و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجاً لتسکنوا الیها و جعل بینکم موده و رحمه » (روم ، آیه ۲۱) ( و از نشانه‌های پروردگار آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی قرار داد تا در کنار او آرامش و سکینه پیدا کنید و بین شما مودت و رحمت به وجود آورد ). در حقیقت « لتسکنوا الیها » پنجره‌ای به سوی این عوالم و سایه و نشانه‌ای از این مقام و جایگاه است. به همراه مفهوم سکینه و آرامش، از محبت و مودت به عنوان حاصل این پیوند یادشده است. عشق ومحبت خالصانه‌ای که بین زن و مرد به وجود می‌آید، ارتباط ارزشمند و والایی است که به واسطه آن انسان مقام والای « حب» را درک کرده و به دست می‌آورد. تحول در ارتباط بین زن ومرد و هدف غایی ازدواج، یعنی رسیدن به آرامش واقعی وشکل گیری محبت و مودت، متضمن همه فواید جنبی و فرعی دیگر نیز هست. این سفره، بساط محبت و معرفتی است که فرزندان نیز از آن بهره مند و سیراب خواهند شد.( موسوی مدنی ، همان ، صص ۴۴ تا ۴۷).
اگر زن و مرد در کنار هم احساس آرامش درونی کنند، به تدریج به رابطه‌ای مودّت آمیز که سرشار از مهربانی است، می‌رسند. خیر و برکتشان به یکدیگر بیش تر می‌شود و پیوندی مستحکم میان آنها به وجود می‌آید.
۲-۲-۴- مهم ترین وظایف زن
الف- حفظ کیان خانواده :
پیامبر (ص) فرمودند: « ما بُنِیَ فِی الاسلامِ بناءُ اَحَبُّ اِلَی اللهِ عَزَّ و جَلَّ وَ اَعَزُّ مِنَ التزویج » در اسلام هیچ بنایی محبوب تر از ازدواج ( تشکیل خانواده) نیست.( طبرسی ، مستدرک الوسائل ، ج ۲ ،ص ۵۳۱).
خانواده در اسلام به عنوان کانون اصلی و اولیه تربیت، رشد وتعالی انسان، بسیارمورد تأکید و توجه قرار دارد، زن به عنوان همسر و مادر، رکن اصلی خانواده را تشکیل می‌دهد در قرآن (روم/ ۲۱) به این مسئله اشاره شده است که زن آرام بخش و پناهگاه اصلی خانواده است.
همسرداری و مدیریت خانه آنقدر مهم است که پیامبر (ص) آن را به عنوان جهاد زن خوانده و فرموده است: « جهادُ الْمَرئَهِ حُسْنُ التَّبَعُّلْ» ( جهاد زن، خوب شوهر داری کردن است.)( حر العاملی ، وسائل الشیعه ، ج ۱۴ ، ۱۶۲).
« اسماءدختر یزید، که از زنان انصار بود به خدمت پیامبر(ص) رسید و عرض کرد پدر و مادرم به فدایت ! من فرستاده‌ی زنان به سوی شما هستم، جانم به فدای شما بدان که هیچ زنی در شرق و غرب نیست که این آمدن را بشنود مگر اینکه هم عقیده من است خداوند تو را به حق به سوی مردان و زنان مبعوث کرد و ما به تو و پروردگارت که تو را فرستاد ایمان آورده ایم و ما گروه زنان محدود و نشسته درخانه‌ی شما هستیم و وسیله‌ی آن‌جام خواسته‌های شمائیم و بار فرزندانتان را به دوش می‌کشیم. و شما جماعت مردان با نمازجمعه و جماعت و عیادت مریض‌ها و از همه برتر جهاد در راه خدا، بر ما برتری داده شده اید، از طرف دیگر، یکی از شماها به سفر حج یا عمره می‌رود، یا برای حفظ مرزها خارج می‌شود، ما اموالتان را برایتان نگهداری می‌کنیم و لباسهایتان را می بافیم و اولادتان را تربیت می‌کنیم. پس ‌ای رسول خدا از نظر اجر و پاداش چه مشارکتی با شما داریم؟ پیامبر (ص) رو به اصحابش نمود و فرمود: آیا تاکنون هیچ گفتاری بهتر از پرسش این بانو درباره‌ی امر دینش شنیده اید؟ عرض کردند:‌ ای رسول خدا ما گمان نمی کردیم زنی به چنین چیزی دست یابد، پس از آن پیامبر(ص) به آن زن فرمود:‌ای زن بازگرد و به سایر زنان اعلام کن که خوش رفتاری یکی از شماها با شوهرش و جویای رضایت وموفقیت او، با همه‌ی آن فضایل و اعمال مردان برابری می‌کند، پس آن زن برگشت درحالیکه از خوشحالی و بشارت تهلیل و تکبیر بر زبان داشت.( طباطبائی ، تفسیر المیزان ، ج ۴ ، ص ۵۵۴).
در روایتی دیگر نیز از آن حضرت نقل شده است که، « ام سلمه خدمت پیامبر(ص) رسید و عرض کرد: همه افتخارات نصیب مردان شده، زنان بیچاره چه سهمی از این افتخارات دارند: پیامبر(ص) فرمود: آری ( زنان هم افتخارات فراوانی دارند ) هنگامی که زن باردار می‌شود در تمام مدت حمل به منزله روزه دار و شب زنده دار و مجاهد در راه خدا با جان و مال است، و هنگامی که وضع حمل می‌کند آنقدر خدا به او پاداش می‌دهد که هیچ کس حد آن را از عظمت نمی داند، و هنگامی که فرزندش را شیر می‌دهد در برابر هر مکیدنی از سوی کودک، خداوند پاداش آزاد کردن برده‌ای از فرزندان اسماعیل را به او می‌دهد و هنگامی که دوران شیرخوارگی کودک تمام شد یکی از فرشتگان بزرگوار خدا به پهلوی او می‌زند و می‌گوید: برنامه‌ی اعمال خود را از نوع آغاز کن چرا که خداوند همه‌ی گناهان تو را بخشیده.» (قمی، من لا یحضر الفقیه، ۱۳۶۸).
نتیجه: مقام و مسئولیت زن در حفاظت از کیان خانواده بسیار مهم است زیرا خانواده ستون و پایه زندگی بشری است که با اصلاح آن جامعه اصلاح می‌گردد و با فاسد شدن آن جامعه به فساد کشیده می‌شود. بنابراین خطراتی که خانواده با آن مواجه است فراوانند و مقابله با آن‌ها نیاز به آگاهی و علاقه زن به خانواده دارد به هر حال زن در خانواده می‌تواند کشتی خانواده را به سوی ساحل امن و آرامش سوق دهد.
ب- تربیت فرزند :
نقش زن به عنوان مادر در تربیت فرزند و اهمیت آن بسیار روشن است. کار مادر انسان سازی است و این خود مهم تر از هر وظیفه، مقام و موقعیت اجتماعی است و باید برای زنان در درجه اول اهمیت قرار گیرد.
در روایتی از پیغمبر گرامی اسلام وارد شده که «الْجَنَّهُ تَحْتَ اَقدامِ الاُمَّهات »( طبرسی ، مستدرک الوسائل ،۱۴۰۸ق ، ج ۱۵ ، ص ۱۸۰) ( بهشت زیر پای مادران است) و در عبارتی دیگر از آن حضرت چنین آمده است « تَحْتَ اقدامِ الْاُمهاتِ روضهُ مِنْ ریاضِ الْجَنَّه »( همان ، ص ۱۸۱) زیر پای مادران باغی از باغهای بهشت است.
می توان گفت که زنان نقش اساسی و کلیدی در سعادت و خوشبختی یا شقاوت و بدبختی فرزندان خود دارند و شاید بتوان گفت مراد از این حدیث شریف که پیامبر(ص) می‌فرماید:« الشَّقِیُّ مَنْ شَقِیَ فِی بَطنِ اُمَّهِ والسَّعِیدُ مَنْ سَعِدَ فی بَطنِ اُمَّهِ » (مجلسی ، بحار الانوار، ۱۳۷۴ش ، ج ۵ ص ۹) آن است که خوشبختی و بدبختی انسان از زمان استقرار در رحم مادر و با تأثیر پذیری از مادر رقم می‌خورد.
امام خمینی (ره) در تأثیر و نقش مادر درتربیت فرزند فرمایشات بسیار ارزشمندی دارد از جمله: برای خانمها یک مطلب بالاتر است، و آن مطلب، تربیت اولاد است. شما گمان نکنید که اینها که همیشه از مادر بودن و از اولاد داشتن و از تربیت اولاد داشتن، اینها تکذیب می‌کنند و مطلب را یک مطلب خیلی سستی می‌گیرند و مطلب را یک مطلب بسیار پایینی می‌گیرنند اینها غرض صحیح دارند.
اینها می‌خواهند از این دامن که بچه خوب می‌خواهد در آن تربیت بشود، بچه‌ها را از این دامن‌ها دور کنند. بچه‌ها را از همان اول به پرورشگاه‌ها بفرستند، زیر دست دیگران، زیر دست اجانب بچّه‌ها را تربیت کنند، آنها می‌خواهند انسان درست نشود. دامن‌های شما دامن هایی است که انسان درست می‌کند.
اینها می‌خواهند بچّه‌های شما را از اینجا نگذارند با شما باشند و نگذارند انسان درست بشود. بچّه هایی که از دامن مادر جدا شده اند و به پرورشگاه‌ها رفته اند اینها چون پیش اجنبی هستند ومحبت مادر ندیده اند، عقده پیدا می‌کنند. این عقده‌ها منشأ همه‌ی مفاسدی است، یا اکثر مفاسدی است، که در بشر حاصل می‌شود. (خمینی ، صحیفه نور ، ج۹ ، ص۲۹۳).
دامن مادر بزرگترین مدرسه‌ای است که بچّه در آن تربیت می‌شود. آنچه که بچه از مادر می‌شنود غیر از آن چیزی است که از معلم می‌شنود. بچه از مادر بهتر می‌شنود تا از معلم. در دامن مادر بهتر تربیت می‌شود تا در جوار پدر، تا در جوار معلم.
[ این] یک وظیفه‌ی انسانی است، یک وظیفه الهی است، یک امر شریف است، انسان درست کردن است.( همان ، ص ۲۹۳).
امام حسین (ع) در کلام گهر بار خود به این تأثیر اشاره دارد که تربیت صحیح مادر است که اجازه زیر بار ذلت رفتن را نمی دهد « هان بدانید که این فرو مایه و فرزند فرو مایه، [ اشاره به یزید] مرا میان دو راهی ذلّت پذیری و تسلیم خفت بار و مرگ مخیر نموده است و چقدر دور است از ما که ذلّت و خواری را برگزینیم. زیرا خدا و پیامبرش و دامنهای پاک مادران و رگ و ریشه‌های پاکیزه و… این را برای ما نمی پذیرند.»( طاووس ،الهوف ، ۱۳۴۸ش ، ص ۹۷).
شهید مطهری در رابطه با نقش زن در تربیت فرزند فرموده اند: « مادر وظیفه‌ای به حکم فطرت و طبیعت و به حکم قانون اسلام ( که سرچشمه همان فطرت است ) دارد که بزرگترین و با اهمیت ترین و در عین حال شریف ترین وظایف است و آن بزرگ کردن و تربیت فرزند است.این وظیفه بر خلاف تصور بعضی مادران قابل نیابت و واگذاری نیست یعنی غیرمادر اعم از کلفت و از دولت و از پانسیون وغیره نمی تواند جانشین مادر بشود، رمز محبت زاید الوصف و ضرب المثل مادر و قهراً لذت عظیم مادر از وجود فرزند همانا وظیفه‌ای است عظیم که خلقت به عهده مادر گذاشته است.» (مطهری ، یادداشت‌ها ، ج ۷ ، ص ۲۷).
آیت الله جوادی آملی در همین رابطه می‌فرمایند « زن پرورش نسل آینده و انسان‌های واقعی و امت اسلامی را به عهده دارد و به دیگر سخن، جامعه‌ی آینده بر زنان کنونی حق انسانی و الهی دارند، مبادا ارزش‌های مادی و عادی، مقام والا و منیع مادری را به دست نسیان بسپارد و آن را کمتر از سمت‌های دیگر وانمود کند و خانه داری و مدیریت داخلی خانواده که رکن اصیل جامعه اسلامی است کم رنگ گردد.»( جوادی آملی ، زن در آینه جلال و جمال ، ۱۳۸۷ش، ص ۳۲۳).
۲-۳-اشتغال زنان ( انگیزه ها، پیامدها)
روابط خانوادگی تحت تأثیر پویایی نهادهای اجتماعی با تحول دائم رو به روست. با تحول شرایط زیستی و به طبع آن، بروزنیازهای جدید،پیوسته نقش‌ها در حال تغییراند، به طوری که از اعتبار نقش‌های سنتی روز به روز کاسته شده و موجبات دگرگونی آنها فراهم می‌شود. تأثیر اجتماعی عمده این تغییر، دگرگونی روال سنتی در نقش زنان و تقسیم کار درون خانه است. همانطور که می‌دانید در اسلام بار تأمین معاش زندگی بردوش مردان است و زنان در این زمینه مسئولیتی ندارند، این به لحاظ رأفت اسلام است که زن به تناسب جنبه‌های روانی و عاطفی در کاری آن‌جام وظیفه کند که امکان آن برایش موجود باشد. زن اجباری ندارد که در محیط خشن و توأم با سروصدای کارخانه، و یا در عمق معادن و زیر زمین‌ها به تحمل صدمات و مشقات بپردازد و نان برای اعضاء خانواده فراهم کند. در مقابل آنچه اسلام از زن می‌خواهد این است که زندگی ساز و هنرمند باشد. هم عامل آرامش و سکون باشد و هم بهشت را زیر قدم خود داشته باشد، اولی را در سایه‌ی خوب شوهرداری کردن و دومی را درسایه خوب تربیت کردن نسل آینده به دست آورد اما این بدان معنا نیست که اسلام کار و تولید زن را حرام کرده وحضور او را در اجتماع منع نموده باشد، بلکه به شواهد تاریخ زن همیشه در خانه کار می‌کرده ودر خارج از منزل نیز با همسرش به فعالیت می‌پرداخته است. با این مقدمه به بررسی انگیزه اشتغال زنان در موضوعات مختلف می‌پردازیم^۲.
۲-۳-۱- مشکلات مالی و تأمین بخشی از نیازهای اقتصادی
با توجه به شرایط اقتصادی کنونی جوامع امروز و بالا رفتن هزینه زندگی در بسیاری از خانواده ها، درآمد مردان جوابگوی نیازهای اقتصادی خانواده‌ها نیست. زنان در سطوح مختلف طبقاتی با انگیزه‌های یکسان وارد بازار کار نمی شوند عده‌ای از آنها علی رغم اینکه از سطح پایینی از تحصیل و تخصص برخوردار هستند، صرفاً به لحاظ مشکلات مالی وتأمین بخشی ازنیازهای اقتصادی خانواده و کمک به شوهران خود، وارد عرصه‌ی کار می‌شوند و این عده در انتخاب نوع کار چندان تصمیم گیرنده نیستند و در صورتی که وضعیت مالی خانواده بهبود یابد، به سرعت انگیزه کار کردن را از دست می‌دهد و فعالیت خود را رها می‌کنند اینگونه مشاغل که فقط با انگیزه صرفاًً مالی و عدم احساس رضایت از شغل بدون بازدهی فرهنگی و رشد شخصیتی آن‌جام می‌شود، نه تنها موجب ارتقاء آگاهی نمی گردد، بلکه به دلیل تعارضی که بین نقش مادری و اشتغال بیرون خانه پیش می‌آید، مادر را دچار مشکل می‌کند که کارگران زن عموماً در این گروه قرارمی گیرند و اینگونه زنان شاغل به علت اینکه از امکانات حمایتی مناسبی نیز در محیط کار خود برخودار نیستند، ساعات‌های زیادی بچه‌های خود را رها کرده و نسبت به تربیت آنها غافل می‌شوند. البته اشتغال به کار اینگونه زنان به آنها کمک می‌کند تا در تصمیم گیری‌ها و امور اساسی خانواده و نظارت بر هزینه و بودجه‌ی خانواده تأثیر گذار باشند و از طریق توانا شدن زن در تصمیم گیری‌ها و رشد شخصیت او، الگوی مناسبی از او برای فرزندانش می‌سازد.( مجموعه مقالات همایش سراسری زن در اندیشه امام خمینی (ره)، ۱۳۸۹: ۲۵).
۲-۳-۲- سرپرست خانواده به دلایل مختلف
در جامعه کم نیستند زنانی که با از دست دادن همسر خود به هر دلیل، به تنهایی نه فقط وظایف مادرانه خود را به بهترین نحوه ممکن آن‌جام می‌دهند، بلکه از عهده ایفای نقش پدر نیز در اداره خانواده به خوبی برآمده اند. کارنامه زندگی سخت و دشواری که این گروه از زنان داشته اند بهترین شاهد این نکته است که آنها به منظور کسب هویت اجتماعی و تأمین نیازهای خانواده، مشقت کار در بیرون از خانه را برخود هموار ساخته اند و یا زنانی که ازدواج موفقی نداشته و تحت ظلم و آزار شوهر قرار دارند به علت احساس عدم پشتوانه‌ی اقتصادی از طرف همسر یا به دلیل متارکه قادر به تأمین زندگی نیستند و جامعه نیز از طریق سازمان‌های مکمل پیش بینی حمایت‌های لازم و کافی را از وی نمی کند، تلاش می‌کنند تا از طریق فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی زندگی خود را در آینده بهبود بخشند.( اولادیان و صفری، ۱۳۸۹: ۷۴).
۲-۳-۳- رابطه بین تحصیل و اشتغال
نکته‌ی دیگر رابطه‌ای است که بین تحصیل و اشتغال وجود دارد، نمی خواهیم بگویم زنانی که تحصیلات عالیه دارند، حتماً باید به کار در بیرون از خانه بپردازند تا تحصیلات آنها بی نتیجه نماند، آنچه مسلم است یک مادر تحصیل کرده در تربیت فرزندان خود در برابر مادران کم سواد یا بی سواد از موفقیت چند برابر برخوردار خواهد بود و از آن‌جایی که مادر رکن رکین خانه و محور اصلی تربیت نسل آینده می‌باشد، اهتمام به تربیت مادران فاضل وآگاه امری مهم و ضروری است و فرموده یکی از بزرگان مؤید این نکته است که « اگر به یک مرد علم بیاموزی تنها به یک فرد آگاهی داده ای، اما اگر زنی را علم آموختی در واقع به یک خانواده آگاهی بخشیده ای» ولی به هرحال زنان نمی توانند ازتحصیلات، توان و تخصص خود، جامعه را بهره مند نسازند به همین دلیل می‌طلبد میدان برای بروز توانایی‌ها و استفاده از مهارت و تخصص آنها فراهم شود(چاوشیان نوش‌آبادی، ‌۱۳۸۸، ص۲۸۵).
۲-۳-۴- نیازهای اجتماعی جامعه به اشتغال زنان
انگیزه‌ی عده‌ای دیگر از زنان در پرداختن به کار بیرون از منزل، نیازهای اجتماعی و پاسخ به این نیازها براساس درخواست جامعه می‌باشد. جامعه‌ای که رشد و تعالی انسان‌ها و حفظ شخصیت وکرامت زن را مطرح نموده است، باید متوجه این نکته باشد که در بعضی از مشاغل که ضرورت استفاده از ارائه خدمات توسط خانم‌ها احساس می‌شود برنامه ریزی کند و با تربیت و آموزش زنان متخصص، زمینه بهره مندی جامعه وخصوصاً قشر زنان را از این نیروها فراهم گرداند. مثلاً امروز بسیاری از زنان جامعه ترجیح می‌دهند برای درمان و یا تحصیل فرزندان خود به متخصص زن مراجعه کنند و یا پس از انقلاب اسلامی با ایجاد مراکز آموزشی خاص دختران با ضوابط صحیح اسلامی، با موافقت چشم گیر خانواده حاصل شده است. پس لازمه ایجاد و اداره این مراکز، تربیت کادر آموزشی و اداری و درمانی و متخصص از میان بانوان است(مجموعه مقالات همایش سراسری زن در اندیشه امام خمینی (ره)، ۱۳۸۹: ۱۵۳).
پیامدها :
باتوجه به تحولات که در دهه‌ های اخیر در وضعیت اگاهی زنان به وجود آمده و فشارهای اقتصادی موجود در جامعه و تلقی اشتغال زنان و در نتیجه توزیع فرصت‌های شغلی زنان و مردان به عنوان یکی از معیارهای توسعه در جامعه، امروزه اشتغال زنان در جامعه‌ی ما روند رو به رشدی داشته و دارد اما این اشتغال باید براساس زمینه‌های فکری وفرهنگی مساعدی صورت پذیرد تا پیامدهای مثبتی در بر داشته باشد و از پیامدهای منفی آن کاسته شود و زن بتواند هم در حوزه‌ی شغلی خود به خود شکوفایی نائل آید و هم در داخل منزل وضعیت به گونه‌ای باشد که بر تربیت فرزندان، آیین همسر داری و امور منزل خللی وارد نشود لذا این امر مستلزم ایجاد بسترهای متعددی مانند رشد فکری همسران، گسترش نهادهای یاری دهنده در امور خانواده مانند: مهد کودکها، ملاحظات شغلی نسبت به زنان و… است.