در حبس و بند نیز ندارندم استوار تا گرد من نگردد ده تن نگاهبان
هر ده نشسته بر در و بر بام سُمج مِن با یکدیگر دمادم گویند هر زمان
خیزید و بنگرید نباید به جادویی او از شکاف روزن پرّد بر آسمان!
هین برجهید زود که حیلت گری است او کز آفتاب پل کند از بادنردبان!
با این دل شکسته و بادیده‌ی ضعیف شمجی چنین نهفته و بندی چنین گران
از من همی هراسند آنان که سال ها ز ایشان همی هراسد در کار جنگوان
(مسعود سعد سلمان، ۱۳۷۹، ۶۰)
این کنایه یادآور قسمتی از منظومه‌ی در زندان «ردینگ اسکاروایلد^[۶۷]، شاعر انگلیسی است، که در بند اول و سوم آن، در توصیف احوال محبوس، گفته است: «پاسبانان هنگام گریه و دعا نیز از زندانی چشم بر نمی گرفتند زیرا می‌ترسیدند وی به دست خویشتن شکاری را که ایشان برای چوبه‌ی دار فراهم آورده بودند بر باید!»

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

حال و روز مسعود در زندان چنین بود. از این رو از سر درد می‌سرود:
نالم ز دل چو نای من اندر حصار نای پستی گرفت همّت من زین بلند جای!»
وزن شعر: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن، مضارع اخرب مکفوف محذوف است.
هجاهای قافیه: نای، زای …|| «ی» روی،||«آ» «ردف» است.
در بیت هنر «استخدام» است به اعتبار وجه شبه دوگانه در نالیدن. من چون نی می‌نالم، نی می‌نالد (صدای نی). بین دو نای جناس تام است که اولی به معنی نای (= نی) است که در آن می‌دمند و دومین زندان نای است.
گاهی کل یک بیت به یک صنعت وابسته است که اگر آن صنعت را از آن بگیریم چیزی باقی نخواهد ماند. این بیت مسعود از آن بیت هاست.
در رباعی زیر از خیّام:
آن قصر که بر چرخ همی زد پهلو بر درگه او شهان نهادندی رو
دیدیم که بر کنگره اش فاخته یی بنشسته همی گفت که کوکو کوکو؟!
که «تمام لطف و خبر شعری در گرو رابطه‌ی بین کوکو به معنی صدای فاخته و کوکو به معنی «کو؟ چه شد؟» است. در تک بیت‌های هندی بالا بردن خبر که نخست در یکی از مصراع ها (و معمولاً مصراع اول) به طریق نثری و ساده ایراد می‌شود_ به وسیله تشبیهی یا تصویری کردن (و استفاده از زبان شعری) یا تفسیر و تعلیل همان خبر در مصراع بعدی (دوّم) صورت می‌گیرد:
دست طمع چو پیش کسان می‌کنی دراز پل بسته ای که بگذری از آبروی خویش
که همین یافتن رابطه‌ی بین مصراع موجب اعجاب و جلب توجه خواننده می‌شود.^[۶۸] »
بین نای و نال (نی میان تهی) نالم ایهام ترجمه و بین پستی و بلند تضاد است. زبان، زبان فاخر سبک خراسانی است. امّا در سطح ادبی و فکری اسلوب سبک عراقی دیده می‌شود. از بیت دوم نیز همان آهنگ غمناک مترنّم است. هجای «آی» دربافت دو مصراع شش بار تکرار شده و دوبار تکرار کلمه‌ی «نای» همراه گردیده است. گویی شاعر می‌خواهد عقده ای را که در درون او گره خورده و در حال انفجار است بیرون بریزد. شاید بتوان با دانش روانشناسی اینگونه توجیه کرد که: «از آنچه امروز عقده‌ی حقارت»^[۶۹] می‌گویند، در شعر مسعود نیز به سبب تحمّل حبس‌های طولانی مدت که ناشی از سعادیت معاندان مسعود بوده است بتوان در شعر او سراغ گرفت. همان طوری که در شعر خاقانی نیز به چنین عقده ها و انفجارهایی بر می‌خوریم.^[۷۰]
«حصار نای، دژی سنگین – و در آن حال و هوا شاعر ناتوان جز «ناله‌های زار» چه عکس العملی می‌توانست داشت؟ این در حالی است که طبع دریا آسای مسعود و لطف قریحۀپرورده‌ی او بی اختیار اصوات «موزون» «نای» و «ناله ها» را در بیت می‌پراکند و نیز با باژگونه سازی و عکس و تبدیلی هنرمندانه در دو مصراع هارمونی داخلی آن را قوام می‌بخشد.
هوای نای: هوای زندان نای و در عین حال ایهام دارد و هوایی که در نی دمیده می‌شود و باعث نوای (آهنگ) نی می‌شود (لذا هوا به معنی آهنگ هم هست).
حافظ در بیتی فرموده است:
عالم از ناله‌ی عشاق مبادا خالی که خوش آهنگ و فرح بخش هوائی دارد
(حافظ، قزوینی و غنی، ص ۸۴)
در مصراع دوم «اسلوب الحکیم» است زیرا مراد از هوای نای دمی است که در نی دمیده شده و نغمه یی که از آن برخاسته نه هوای زندان نای که در مصراع اول گفته شده است. صنایع دیگر (جز اسلوب الحکیم و ایهام) جناس تام و قلب (مطلب) نیز هست. شبیه به این بیت را در بیت دیگر نیز آورده است.
چون نای بی نوایم از این نای بینوا شادی ندید هیچکس از نای بینوا
یکی از مختصات ادبی شعر مسعود سعد آوردن اسلوب الحَکیم با بسآمد بالاست که تا به حال به آن کمتر پرداخته شده است. و جا دارد که در حدّ یک رساله زیبایی شناسی شعر مسعود بررسی و تحلیل شود.
بیت سوم حاوی مضمونی است زیبا و آن اینکه هنرمند به برکت هنر و فضل و دانش خویش زنده است، هر چند زندگی او غرق در مصیبت ها و شکنجه ها و تنگدستی و تلخ کا می‌باشد. رودکی می‌گوید:
اندر بلای سخت پدید آید فضل و بزرگ مردی و سالاری
فردوسی، بتهوون و موزار هنرمندانی هستند که زندگی آنان با آلام و مصیبت ها عجین بوده است.
مقدم آمدن مضمون مصراع اول تأکیدی آشکار به آن بخشیده؛ ضمن اینکه قرین شدن «پیوند عمر» با «نظم جان فزای» تناسبی است در اجزای متشکله‌ی که با یکدیگر لطفی بیشتر به سخن داده است. بیت مزبور برای من این شعر فرخّی سیستانی را در ذهن من تداعی می‌کند:
با کاروان حلّه برفتم ز سیستان با حلّه‌ی تنیده ز دل بافته زجان
زبان شعری مسعود سعد زبان فخیم و با مهابت و فاخر اسلوب خراسانی است. به اسلوب شعری خراسانی در آخر فعل نشدی یا ی شرط آورده است.
در بیت چهارم از گفته‌ی خود اعراض نموده است که در رتوریک فارسی به آن اضراب و استدراک گفته می‌شود. می‌گوید: نه، اینطور نیست. «حصن نای» ما در مُلک است. چرا که اکثر داعیه داران حکومت و جویندگان مقام و دولت و برخی شاهزادگان، از جمله خود ابراهیم غزنوی در زمان فرمانروایی سلطان فرخ زاد در آنجا محبوس بوده اند. پس حبس نای، آن هم به تهمتی سیاسی، به رتبت وی افزوده و به او جاه و جلال بخشیده است»
استاد یوسفی می‌نویسد: «در این زمینه‌ی ذهنی به تصاویر ابیات بعد در خط عمودی، رنگی شاهانه و هم آهنگی ظریفی داده است.»^[۷۱]
در بیت پنجم به اسلوب سبک خراسانی هم از فعل پیشوندی بر گذاشتن استفاده کرده است و هم لحن حماسی دارد چون هم دست به زهره برده است و هم پای بر ماه نهاده است.
درهای قیمتی استعاره از اشک و باغ دلگشای استعاره از شعر است. از فعل قدیم فارسی خرامیدن استفاده کرده است.
باده‌ی لطیف و زلف دلربای و نظم و خط تصویرهای تازه و نوین اند.
درای از مصدر درائیدن فعل قدیم فارسی است. به معنی سخن یاوه و بیهوده گفتن.|| راست نگشته: «ظاهراً یعنی ای کسی که (خطاب به خودش) هنوز کمرت از زیر بار مصائب زمانه راست نشده یا به قرینه‌ی مصراع بعد: مستقیم و سر به راه نشده، اصلاح نشده و در صورت اخیر بین آن و کژ ایهام تضاد است.|| خام: سخن بیهوده و سرسری و بین آن و پخته ایهام تضاد است.
زنگار غم: اضافه تشبیهی است. از این ابیات به بعد گرایش به غم گرایی و اندوه گرایی که از مختصات سبک عراقی است در شعر مسعود دیده می‌شود.
نیارم: از مصدر یا رستن؛ فعل قدیم فارسی است. پی: مخفف (کوتاه شدۀ) پا، در بیت موازنه است. موازنه یکی از مختصات سبکی مسعود سعد سلمان است.
برسم: به +رسم: به هنجار، متعارف؛ با بهره گرفتن از به = پیشوند صفت ساز از ویژگی‌های زبانی سبک خراسانی است.|| در بیت موازنه وجود دارد.
عون: یاری || دور: مطابق ضبط یا سمی است. در چاپ نوریان: جزو. دور فلک نگار: دوری که افلاک در حرکت خود می‌نگارد. دانشی که به گردش افلاک داشتم (اشاره به دانش نجومی شاعر) به من کمکی نکرد. ضبط دور از جزو بهتر است زیرا با جام مصراع بعد ایهام تناسب دارد. امّا در صورت صحّت جزو باید چنین تعبیر کرد حکمت جزئی منجّم (فلک نگار، خود شاعر) به من کمکی نکرد. شبیه به این بیت جای دگر گفته است:
نبود قطع تو در دانش فلک پیمای نگشت مرگ تو در خاطر ستاره شمر
جام جهان نما: در اصل جام جم و در اینجا استعاره از دل و در معنای اصطرلاب با دور فلک نگار تناسب دارد.»
یکی از موتیوهای رایج شاعران ادب فارسی این است که دانش آن ها یاریگر آن ها نیست. خاقانی نیز در این زمینه ابیاتی دارد. در قصیده‌ی ترسائیهّ می‌گوید:
مرا از اختر دانش چه حاصل که من تاریکم او رخشنده اجزا
****
در یکی از قصاید دیگر با موضوع حبسیّه می‌گوید:

« ودر آن وقت سلطان برکیارق بن ملکشاه امیر خراسان داد بک حبشی بن التونتاق را در ممالک خویش نیابت مطلق فرموده بود.»(عطاملک: ج۲ ، ۲)« کتبی که از آن حسن قطّان در مرو ضایع شده بود و تصوّر آن داشت که وطواط تصرّف کرده است این مکتوب ثبت افتاد»(عطاملک: ج۲ ، ۶)« همانچه به اول وهلت به ادا رسانیده بود واز مضمون سیرت ایشان بازنموده باز می گردانید ، آن کلمات در سمع خان جای نمی گرفت وبدان التفات نمی رفت وکشک همان مبالغت می نمود واضطراب وقلقی درنهاد او مشاهده می رفت وسکون خان بر قرار می بود.»(عطاملک: ج۲ ، ۴۲)« و چون صنایع الهی نهال پادشاهی را در جویبار و جعلناکم ….. ثابت اصل و سامی فرع گردانیده بود با تو چنانک رسم مغولان باشد برخاست وتمامت پادشاه زادگان ونوینان بر موافقت او چوک زدند.»(عطاملک: ج۳ ، ۲۱)
۵-۱-۱-۶- ماضی التزامی
ماضی التزامی آن است که شک و تردیدوخواهش و دودلی و مانند آن را برساند ؛ مانند : باید رفته باشد، شاید شنیده باشید.(پنج استاد:۱۶۰)
گذشته التزامی ازصفت مفعولی وحال التزامی (باشیدن) ساخته می شود.
۵-۱-۱-۶- ۱-مهمترین موارد استعمال ماضی التزامی
۱- بیان وقوع فعل درگذشته همراه با شک وتردید
« وتوالد اولاد آروغ چنگز خان آن چه در نعیم ملک ونعمت اند از بیست هزار گذشته باشد .»
(جوینی: ج۳ ، ۶۸)
گذشته باشد= بیش تر است
۲- بیان فعل همراه با شرط
« و بعد ازآن در کار تفویض خانیّت به کسی که اهلیّت داشته باشد ونیک وبد وخیر وشر کار دیده وحلو ومرّ روزگار چشیده ولشکرها با قاضی وادانی کشیده ودر بزم نامدار ودر روز کامگار آمده کنکاج کردند.»
(جوینی: ج۳ ، ۱۷)
«و نقض میثاق ونقص وفاق تا در اثنای طوی وجشنی که بر سبیل مبارک باد خواهند ساخت چون عقال عقول گسسته شده باشد وشیوخ وکهول از سر مستی دست بسته شده پای از حریم حرمت بیرون نهند و…»(عطاملک: ج۲ ،۴۰)
« اگر اندیشه روی نماید تتّبع حزم واحتیاط فرو نگذارد وکار دشمن هرجند ضعیف باشد وخوار نشمرد تا اگر گمان برد او حقیقت شود از معّرت وغایله آن ایمن تواند بود واگر اصلی نداشته باشد هیچ مضرّت ومفسدت صورت نبندد.»(عطاملک: ج۳ ، ۴۲)
« و نقض میثاق و نقص وفاق تا در اثنای طوی وجشنی که بر سبیل مبارک باد خواهند ساخت جون عقال عقول گسسته شده باشد پای از حریم حرمت بیرون نهند .»(عطاملک: ج۳ ، ۴۰)
« و بعد از این پادشاه زادگان در کاری که تعلّق به مصالح ولایات داشته باشد بی اصطلاح و استدلال نوّاب حضرت مثال ندهند وایلچیان بزرگ تر زیادت از چهارده سر اولاغ ننشینند واز یام به یام روند ودر هیچ دیه وشهر که در آن جا به تعیّن مصلحتی نداشته باشند.»(عطاملک: ج۳ ، ۷۶)
۳- بیان فعل در مقام لزوم یا صواب
« وامثال این کمتر آورده باشند این هر دو مروارید را بحضرت او می برد .»(همان:۱/ ۱۶۸)
« و از مضایق و مداخل و مخارج تفصّی تواند نمود که یاسای چنگز خانی و رسوم قاآنی دانسته و دیده باشد.»(عطاملک: ج۳ ، ۱۹)
« و برادر زادگان باتو جمعیّتی بزرگ ساختند و روزها طوی کردند و بعد از آن درکار تفویض خانیت به کسی که اهلیّت آن داشته باشد.»(عطاملک: ج۳ ، ۱۷)
« و از این اصناف که تقریر رفت جماعتی که سنّ ایشان بالا گرفته باشد و از کسب وکار عاجز شده یهود این حکم بشنید.»(عطاملک: ج۳ ، ۷۸)
۵-۱-۲- مضارع
صیغه مضارع درفارسی برای بیان انجام یافتن فعلی یا وجود داشتن حالتی درزمان حال یا آینده به کار می رود و نشان مى دهد که آغاز تحقّق معناى فعل، در زمان حال یا آینده است. برای زمان حال در فارسی صیغه‌ی مخصوصی ندارد و فعل مضارع گاهی به زمان حال و گاهی به آینده دلالت می‌کند.

موارد استعمال آن چنین است:
۱- فعلی که درزمان گفتار درجریان وقوع است.
۲- فعلی که برحسب عادت انجام می گیرد.
۳- قضایای عقلی یا علمی
۴- امور طبیعی دائمی که درهر زمان گفته شود درحکم حال است.
۵- معانی کلی که متضمن حکمت واندرز یا مثل است.
۶- فعلی که درزمان گذشته آن جا گرفته اما اثر آن تازمان گفتار وهمیشه باقی است. این شیوه استعمال بیشتر در ذکر اوامر الهی ،نقل آیات قرآن ،احادیث پیغمبر ، اقوال ائمه وبزرگان تصوف وعلمای بزرگ به کار می رود. فعل هایی که در این مورد معمول است :گفتن، فرمودن، نوشتن ، آوردن، و…
۷- فعلی که درزمان آینده روی می دهد یا انتظار روی دادن آن هست .(خانلری،۱۳۸۲ :۲۷۱)
۵-۱-۲-۱- مضارع ساده
« دیگر شخصی او را پیالۀ حلبی آورد جماعتی که در بارگاه نشسته بودندد بستدند وبی آنکه آرنده را در بارگاه آرند بخدمت او نمودند .»(جوینی: ۱/ ۱۷۷)
« و نزدیک سلطان پیغام و رسول متواتر کرد تا سلطان پیشتربه هرات گرایدو ملک آن را با ملک دیگر مضاف گرداند.»(عطاملک: ج۲ ، ۶۲)
« لشکر سلطان پیش از ان که بر خود بجنبند چون شیر که در سر شکار نشیندوباز که بر کبک دری حمله کند»(عطاملک: ج۲ ، ۶۲)
« و چون صنایع الهی نهال پادشاهی را در جویبار وجعلناکم ….. ثابت اصل و سامی فرع گردانیده بود باتو چنانک رسم مغولان باشد برخاست وتمامت پادشاه زادگان ونوینان بر موافقت او چوک زدند.»
(عطاملک: ج۳ ، ۲۱)
« واگر به سزا درین کار بنظر فکر وعاقبت اندیشی تأملی وتأنفّی کنند معلوم شود که رعایت جانب پسران ونوادگان قاآن رفته است»(عطاملک: ج۳ ، ۲۲)
« تا به حدّی که امثال خیرات او بر آنچه اسم شی بر آن واقع بود ازحیوانات غیر عقلا و جمادات فایض گرداند.»(عطاملک: ۲/۳۳)
« به طالعی که سعود فلک خوشه چینان آن سعادت باشند ومشتری مشتری آثار او وناهید مستضئ انوار او گردند»(عطاملک: ۲/۲۹)
« نسیم شمال که ازخوابگاه وَرد وزد به نگاه ریحان جنبان گردد دروزیدن و حرکت آمد و بِرکه های دست تنگ که پای دام سرمای دی بودند ومانند بهمن در بند بهمن مانده به سعی باد صبا دل فراخ وعنان گشاده گشت.» (عطاملک:۲/۲۵)
« وتفصیل آن شمّه هم در اثنا ءذکر جلوس مبارک او داخل شده امّا تأکید را یک حکایت که مستجمع داد وجود است اثبات می رود.تا جهانیان را معلوم ومحقق گردد.»(عطاملک:ج۳، ۸۳)
« و چون صنایع بدایع الهی نهال پادشاهی را در جویبار وجعلناکم ملوکاً ثابت اصل وسامی فرع گردانیده بود با تو چنان که رسم مغولان باشد.» (عطاملک: ج۳ ، ۲۱)
« روز نهم ربیع الاخر سنه ی تسع و اربعین وستمأیه را اختیار کردند به طالعی که صعود فلک خوشه چینان آن سعادت باشند.»(عطاملک: ج۳ ، ۲۹)

۱-۲- سابقه تحقیق ۶
۱-۳- اهداف تحقیق ۷
۱-۴- روش تحقیق ۸
۱-۵- سؤالات تحقیق ۹
۱-۶- فرضیه های تحقیق ۹
فصـل دوم: شباهت‌های ثبت بین‌المللی ورقه اختراع با حقوق ایران
۲-۱- حقوق مالکیت فکری ۱۱
۲-۲- تعریف حقوق مالکیت فکری از نظر سازمان جهانی مالکیت فکری Intellectual Property 14
۲-۲-۱- مالکیت صنعتی Industrial Property؛ ۱۴
۲-۲-۱-۱- حقوق معنوی (اخلاقی)؛ ۱۵
۲-۲-۱-۲- حقوق مادی؛ ۱۵
۲-۲-۲- حقوق مالکیت ادبی و هنری Copyright؛ ۱۵
۲-۲-۲-۱- آثار مورد حمایت مالکیت ادبی و هنری ۱۷
۲-۲-۲-۲- شرایط لازم برای بهره‌مندی از حمایت مالکیت ادبی و هنری ۱۷

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-۲-۳- حقوق مادی ناشی از مالکیت ادبی و هنری ۱۷
۲-۲-۲-۴- حقوق معنوی ناشی از مالکیت ادبی و هنری ۱۸
۲-۳- وظایف سازمان جهانی مالکیت فکری ۱۹
۲-۴- دیدگاه حقوق‌دانان مختلف در مورد ماهیت مالکیت فکری ۲۰
۲-۵- ضرورت حمایت از حقوق مالکیت فکری ۲۱
عنـوان صفحـه
۲-۶- عوارض عدم حمایت از حقوق مالکیت فکری ۲۲
۲-۷- بررسی سیر تکمیلی تاریخچه مالکیت فکری در ایران ۲۲
۲-۸- جایگاه ثبت اختراع در ایران ۲۳
۲-۹- چگونگی ثبت اختراع در ایران ۲۵
۲-۱۰- ثبت اختراع در کشور ژاپن ۲۵
۲-۱۱- مشترکات بین حوزه‌ی بین‌الملل با حقوق داخلی ایران ۲۶
۲-۱۱-۱- تشکیل پرونده در مرجع تعیین شده برای ثبت ورقه اختراع ۲۶
۲-۱۱-۲- شرایط ماهوی حمایت از اختراعات ۲۶
۲-۱۱-۲-۱- تازگی داشتن ۲۶
۲-۱۱-۲-۲- ابتکاری بودن ۳۰
۲-۱۱-۲-۳- کاربرد صنعتی ۳۰
۲ -۱۱-۲-۴- لزوم همراه کردن نمونه ای از طرح صنعتی در زمان ثبت طرح صنعتی ۳۲
۲-۱۱-۳- شرایط سلبی ثبت اختراع ۳۲
۲-۱۱-۳-۱- فاقد کاربرد بودن در صنعت ۳۳
۲-۱۱-۳-۲- مغایرت نداشتن اختراع با نظم عمومی ۴۰
۲-۱۱-۴ – تسلیم گواهینامه اختراع به شخص مخترع ۴۲
۲-۱۱-۵ – حق تقدم در ثبت اختراع ۴۲
۲-۱۱-۶- انتشار اظهار نامه ثبت در روزنامه‌ی رسمی ۴۳
۲-۱۱-۷ – امکان طرح دعوی بر علیه شخص مخترع ۴۴
۲-۱۱-۸- اعتبار ورقه اختراع ۴۶
۲-۱۱-۹ – قابلیت نقل و انتقال حقوق مربوط به حق اختراع ۴۷
۲-۱۱-۱۰ – پیوستن به معاهده همکاری ثبت اختراع پی سی تی ۴۷
۲-۱۱-۱۰-۱ – مزایای ثبت اختراع در قالب معاهده پی سی تی ۴۷
۲-۱۱-۱۰-۲- چگونگی انجام مراحل چهارگانه فاز بین‌المللی این معاهده ۴۸
۲-۱۱-۱۱- موافقت‌نامه‌ی تریپس ۵۰
۲-۱۱-۱۱-۱- تاریخچه ۵۰
۲-۱۱-۱۱-۲- مهم‌ترین ویژگی‌های موافقت‌نامه‌ی تریپس ۵۱
عنـوان صفحـه

کلیه حقوق مادی مترتب بر نتایج مطالعات، ابتکارات
و نوآوری های ناشی از تحقیق موضوع این پایان نامه
متعلق به دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری است.
تقدیر و سپاس
خدایا! من چیزی نمیبینم.
آینده پنهان است.
ولی آسوده ام،
چون تو را میبینم و تو همه چیز را…
سپاس و ستایش خدایی را که آثار قدرت او بر چهره روز روشن، تابان است و انوار حکمت او در دل شب تار، درخشان. آفریدگاری که خویشتن را به ما شناساند و درهای علم را بر ما گشود و عمر و فرصتی عطا فرمود تا بدان، بنده ضعیف خویش را از طریق علم و معرفت بیازماید.
از استاد عالی قدرم جناب اقای دکتر شریف که با سعه صدر و متانت و نظرهای گوهر بارشان همواره رهگشای من بودند، بسیار سپاسگزارم.
از استاد فرزانه جناب آقای دکتر بابایی زاد که همواره با راهنمایی های دلسوزانه خود، در راه کسب علم و معرفت مرا یاری نمودند، قدردانی می نمایم.
و سپاس آخر را به مهربانترین همراهان زندگیم به پدر و مادر و برادر عزیزم تقدیم می کنم که حضورشان در فضای زندگیم مصداق بی ریای سخاوت بوده است.
چکیده
کپک سبز که توسط قارچ P. digitatum ایجاد می شود مهم ترین عامل خسارت زا روی مرکبات انبار شده است. به طور معمول میوه های برداشت شده با قارچکش های شیمیایی تیمار می شوند. از آنجا که میوه ها پس از تیمار ممکن است به فاصله کوتاهی به مصرف برسند، کنترل این بیماری با ترکیبات امن می تواند راهکار مناسب و با ارزشی باشد. در این تحقیق قابلیت قارچ کشی اسانس و عصاره برگ گیاه اکالیپتوس Eucalyptus camaldulensis و پوست میوه پرتقال Citrus sinensis ، اثر قارچکش های بنومیل و تیابندازول و همچنین تاثیر محلول سالیسیلیک اسید در کنترل این بیماری مورد بررسی قرار گرفت. اسانس گیری توسط دستگاه کلونجر و تهیه عصاره ها با بهره گرفتن از پودر برگ خشک شده گیاهان و دستگاه تبخیر کننده گردان انجام شد. در بررسی اثر اسانس اکالیپتوس بر روی تعداد کلنی و جوانه زنی و بازدارندگی رشد میسیلیومی قارچ P. digitatum نتایج آزمایش نشان داد که بالاترین غلظت به کار برده شده یعنی l /mlµ ۵ اسانس موجب شد که هیچ کلنی در سطح پتری طی چهارده روز تشکیل نشود همچنین غلظتl/ml µ ۲ اسانس اکالیپتوس کمترین درصد جوانه زنی را در مقایسه با شاهد و غلظت های ۵/۰وl/ml µ ۱ نشان داد که درصد جوانه زنی در طی پنج روز ۲/۷۲ درصد بود در حالیکه برای تیمار شاهد و دیگر غلظت ها % ۱۰۰ بود. در بررسی بازدارندگی اسانس روی رشد میسیلیومی قارچ، نتایج نشان داد که غلظتl/ml µ ۵ اسانس در طی ۱۴ روز به طور کامل از رشد میسیلیومی قارچ جلوگیری کرد که درصد بازدارندگی غلظت های ۵، ۸/۲، ۵/۱، ۸/۰ وµl/ml 5/0 در روز آخر به ترتیب ۱۰۰، ۲/۹۷، ۱/۸۲، ۴/۵۷ و % ۹/۱۶ بود. استفاده از عصاره ی اکالیپتوس نیز در بالاترین غلظت استفاده شده یعنیmg/ml 30 موجب کاهش تعداد کلنی قارچی در مقایسه با تیمار شاهد و سایر غلظت های عصاره گردید. در روز چهاردهم تمام سطح ظروف پتری در غلظت پایین تر عصاره، با کلنی های قارچ پوشیده شده بود. این مقدار برای دو غلظت بالاتر یعنی ۲/۲۲ وmg/ml 30 به ترتیب ۷/۱۶۲ و ۷/۴ عدد بود. در بررسی اثر اسانس پرتقال نتایج نشان داد که این اسانس کارایی مناسبی برای کنترل این گونه نداشت و در روز چهاردهم کل سطح ظروف پتری توسط قارچ اشغال شده بود. عصاره پرتقال نه تنها از رشد قارچ جلوگیری نکرد بلکه اثر افزایشی بر روی تعداد کلنی قارچی نشان داد و هر چه غلظت عصاره ی پرتقال بیشتر بود اثر قارچکشی آن کاهش یافت. در مورد اثرات قارچکش های بنومیل و تیابندازول نتایج نشان داد که غلظت های بالای به کار برده شده برای بنومیل و تیابندازول (به ترتیب ۵/۱۲ و µg ai/ml 18) اثرات کاهشی قابل توجهی بر تعداد کلنی های قارچی داشتند. تیمار میوه ها با سالیسیلیک اسید باعث شد که خسارت میوه ها نسبت به شاهد کاهش قابل توجهی داشته باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که اسانس و عصاره اکالیپتوس گزینه های مناسبی برای جایگزین شدن با قارچکش های شیمیایی هستند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

کلید واژه: Penicillium digitatum، اسانس، عصاره، Eucalyptus camaldulensis، پرتقال، بنومیل، تیابندازول، سالیسیلیک اسید
فهرست مطالب

عنوان
شماره
صفحه
فصل اول- مقدمه و کلیات
۱
فصل دوم: بررسی منابع
۴

۲-۱- مرکبات و انبارداری

۵

۲-۲– قارچ P. digitatum

۲ -۱۱-۲-۴- لزوم همراه کردن نمونه ای از طرح صنعتی در زمان ثبت طرح صنعتی
قابل ذکر است که تقریباً در تمامی کشورها زمانی که موضوع اختراع، طرح صنعتی باشد، می‌بایست شخص مخترع در زمان ثبت اختراعش به همراه تقاضانامه ثبت اختراع خود، نمونه ای از طرح یا عکسی از آن را ارائه دهند. این موضوع هم یکی دیگر از مشترکات بین دو حوزه بین‌الملل و داخلی محسوب می‌شود، چرا که در هر دو حوزه و تقریباً در اکثر کشورهای دنیا ضروری است که شخص مخترع در موقع ثبت طرح خود، نمونه ای از طرح خود را ارائه دهد.
۲-۱۱-۳- شرایط سلبی ثبت اختراع
در اغلب قوانین و مقررات اعم از ملی، منطقه ای و بین‌المللی، ثبت اختراع منوط به احراز شرایط خاص شده است و نبود برخی شرایط مانع ثبت اختراع می‌شود که این شرایط را شرایط ایجابی اختراع می‌نامند. از شرایط ایجابی یا ماهوی اختراع که عبارت بودند از: شرط تازگی، گام ابتکاری و کاربرد صنعتی، چندی پیش صحبت کردیم.در کنار این شرایط، مواردی وجود دارند که در صورت وجود آن‌ها، از ثبت اختراع جلوگیری به عمل می‌آید. این دسته از شرایط را به عنوان شرایط سلبی اختراع می‌نامند. (نجفی،۱۳۹۰).
نگارندگان معاهدات و حقوق‌دانان، برخی مواقع با ارائه دسته بندی برای موضوعات کلی و توصیف طبقه بندی کامل برای موضوعات قابل ثبت و غیر قابل ثبت تمایزی را که دادگاه‌ها بین موضوعات قابل ثبت و غیر قابل ثبت قائل می‌شوند را توضیح می‌دهند. اگرچه این اصطلاح هم تعریف روشنی ندارد، اما بررسی رویه های عرفی نشان می‌دهد که از تئوری‌هایی حمایت می‌شود که روش‌های انجام تجارت را به عنوان اختراع غیر قابل ثبت می‌داند، زیرا این نوع روش‌ها تمام حوزه های فعالیت و تلاش را به جای یکی از فن‌های ممکن برای انجام یک کار خاص را شامل می‌شوند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

استقراء در قوانین و مقررات مختلف نشان می‌دهد که اگر اختراع ادعایی مشمول برخی عناوین خاص باشد، از ثبت آن جلوگیری به عمل خواهد آمد. اغلب قریب به اتفاق این عناوین، موضوعاتی هستند که فاقد کاربرد صنعتی می‌باشند و عبارتند از:
کشفیات، تئوری‌های علمی و روش‌های ریاضی؛
برنامه‌ها، قواعد یا روش‌های مرتبط با فعالیت‌های فکری؛
برنامه های رایانه ای؛
روش‌های تجارت.
بر همین اساس در اکثر کشورهای دنیا اختراعی قابل ثبت می‌باشد که مشمول این عناوین نباشد. اما اگر یک اختراع، تمامی شرایط ایجابی را دارا باشد و مشمول عناوین فوق نیز نباشد و با این حال ثبت آن در مرجع صالح، آثاری مغایر یا نظم عمومی داشته باشد، قابل ثبت نبوده و از ثبت آن جلوگیری به عمل می‌آید.
از جمله شرایط سلبی اختراع، ۱-فاقد کاربرد بودن در صنعت و ۲-عدم مغایرت اختراع با نظم عمومی، می‌باشد.
۲-۱۱-۳-۱- فاقد کاربرد بودن در صنعت
قوانین موضوعه و اسناد بین‌المللی، با وجود پذیرش حمایت از اختراعات به عنوان یک اصل اولی اما برخی موضوعات را به جهت اینکه موضوعا از شمول تعریف اختراع خارج هستند، غیر قابل حمایت اعلام نموده‌اند. (جعفر زاده و همکاران، ۱۳۸۴).
مصادیق مهم این موضوعات عبارتند از:
الف- کشفیات، تئوری‌های علمی و روش‌های ریاضی
کشفیات، تئوری‌های علمی و روش‌های ریاضی صرف، به دلیل عدم قابلیت استفاده در صنعت، قابل حمایت نخواهند بود؛ زیرا اساساً عنوان اختراع بر این موضوعات صدق نمی‌نماید. به عنوان مثال، کشف انرژی خورشید یا کشف وجود رطوبت در هوا، تحت نظام اختراعات قابل حمایت نیست، اما اگر روشی ابداع یا دستگاهی ساخته شود که با استفاده‌ی از موارد فوق بتواند در صنعت کاربرد داشته باشد، قابل حمایت خواهد بود. (جعفر زاده و همکاران، ۱۳۸۴).
همچنین تئوری‌های علمی نظیر نسبیت انیشتین، نظریه‌ی کوانتوم و انحنای فضا – زمان یا نظریه‌ی اعداد و اندازه‌ها (فیشانی، ۱۳۷۷)، با آن که منشأ تحولات بزرگی در علوم مختلف بوده‌اند، به مانند روش‌های ریاضی و روش محاسبه‌ی جذرها یا روش حل معادلات (کاپلینسکی و همکاران، ۱۳۷۹) تا زمانی که کاربرد صنعتی نداشته باشند، قابل حمایت نخواهد بود.
در اغلب قوانین ملی، منطقه ای و بین‌المللی، این مصادیق از حوزه‌ی شمول اختراعات خارج شده‌اند. بند۳ ماده۲۷ موافقت نامه تریپس، بند ۲ ماده ۵۲ کنوانسیون اختراعات اروپا، بند ۳ ماده ۱۷۰۹ موافقت‌نامه‌ی تجارت آزاد آمریکای شمالی، ماده‌ی ۱۶-۶۱۱ (L) قانون مالکیت فکری فرانسه، و بند ۲ از بخش یک قانون اختراعات ۱۹۷۷ انگلیس به این موارد اشاره نموده‌اند. (نجفی، ۱۳۹۰).
در حقوق ایران، به موجب مواد ۲۸ وبند ۳ ماده‌ی ۳۷ قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب ۱۳۱۰ به برخی موضوعات غیر قابل ثبت اشاره شده بود، در بند « الف » ماده‌ی ۴ قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ هم « کشفیات، نظریه های علمی، روش‌های ریاضی» از حیطه‌ی حمایت از اختراع خارج شده‌اند.
بنابراین باید گفت موضوعی تحت عنوان اختراع، قابل حمایت است که کشف، تئوری علمی و روش ریاضی نباشد. این موضوع به عنوان یکی دیگر از مشترکات بین حوزه‌ی بین‌الملل و حوزه‌ی داخلی ایران شمرده می‌شود.
ب- برنامه‌ها، قواعد یا روش‌های مرتبط با فعالیت‌های فکری
حقوق نمی‌تواند دیگران را از فکر کردن یا انجام فعالیت‌های فکری بازدارد و چنین انتظاری از حقوق، غیر عاقلانه و ناممکن است؛ زیرا چطور می‌توان با اعطای حق انحصاری به شخصی که روش خاص محاسبه‌ی ذهنی را ابداع نموده است، دیگران را از انجام محاسبات ذهنی به روش مذکور بازداشت. (جعفر زاده و همکاران، ۱۳۸۴).
در قانون علائم و اختراعات مصوب ۱۳۱۰، به طور صریح به موارد فوق اشاره نشده است، اما از آنجا که این قانون یکی از شرایط حمایت از اختراعات را قابلیت استفاده‌ی آن‌ها در صنعت دانسته، موضوعات فوق از حیطه‌ی حمایت خارج می‌شود. (جعفر زاده و همکاران، ۱۳۸۴). اما بر خلاف این قانون، در بند «ب» ماده‌ی ۴ قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب سال ۱۳۸۶، این موارد صراحتاً از حیطه‌ی حمایت خارج شده‌اند. مطابق این بند، طرح‌ها، قواعد یا روش‌های انجام کار تجاری و سایر فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی، از حیطه‌ی حمایت از اختراع خارج هستند.
ج- برنامه های رایانه ای
از زمان ابداع نخستین رایانه در سال ۱۹۶۴، برنامه های رایانه ای به عنوان جزئی از قطعات سخت افزاری رایانه محسوب شده و همراه آن به فروش می‌رفتند. پس از سال ۱۹۷۰ سرمایه گذاری و فروش برنامه های نرم افزاری از قطعات سخت افزاری جدا شد و به تدریج سرمایه گذاری در این زمینه به قدری وسعت یافت که لزوم حمایت از این صنعت بیش‌تر احساس شد. سابقاً برنامه های رایانه ای را محاسبه اعدادی صرف می‌دانستند که به دلیل نداشتن اثر فنی و تکنیکی (کاربرد صنعتی) نمی‌توانست مورد حمایت قرار گیرد، اما امروزه دادگاه‌ها و ادارات ثبت اختراع، آن‌ها را در مواردی قابل حمایت اعلام کرده‌اند. (جعفر زاده و همکاران، ۱۳۸۴).
در امریکا تا سال ۱۹۸۱، برنامه های رایانه ای غیر قابل ثبت به عنوان اختراع بودند، ولی در این سال دادگاه تجدیدنظر آمریکا در یک تصمیم تاریخی، سیستم پردازش اطلاعات را که به نتایج جدید منجر می‌شد، قابل حمایت اعلام نمود. همچنین به موجب بند ۲ بخش اول قانون اختراعات ۱۹۷۷ انگلیس، بند ۲ از ماده‌ی ۱۰ (L)611 مجموعه قوانین مالکیت فرانسه و بند ۲ ماده‌ی ۵۲ کنوانسیون اختراعات اروپا، برنامه های رایانه ای از حیطه‌ی حمایت مستثنی شده‌اند. برای توجیه این استثناء این‌گونه بیان کرده‌اند که رایانه مانند مغز انسان است و همان طور که شیوه های فکری مورد استفاده توسط مغز انسان نمی‌توانند اختراع تلقی شوند؛ به همین ترتیب دستورالعمل‌های رایانه ای که شیوه‌هایی برای انجام فعالیت‌های فکری هستند، اختراع محسوب نمی‌گردند. (Marett , 1996)
به عنوان مثال در انگلیس، اداره‌ی ثبت اختراعات این کشور، از پذیرش اظهارنامه ای که حاوی سیستمی بود که به مشتریان امکان می‌داد تا از خانه و از طریق اینترنت، کالاهای مورد نیاز خود را خرید نمایند، بر این اساس که این موضوع در ارتباط با روش تجارت و برنامه‌ی رایانه ای، خودداری نمود. اما آن تفسیری که اداره‌ی ثبت اختراعات اروپا از بند ۳ ماده‌ی ۵۲ کنوانسیون اختراعات اروپایی ارائه نمود، منجر به اعطای گواهی اختراع به موضوعاتی که ویژگی عمده‌ی آن‌ها یک برنامه‌ی رایانه‌ای بود، گردید. (جعفرزاده و همکاران، ۱۳۸۴).
بند ۳ ماده‌ی ۵۲ کنوانسیون اختراعات اروپایی پس از مستثنی کردن برنامه های رایانه ای و دیگر موارد، با قید «از قبیل» پایان می‌یابد. اداره‌ی اختراعات اروپا، قید مذکور را این‌گونه تفسیر نمود که برنامه‌های رایانه‌ای و دیگر موارد استثناء شده، به خودی خود و مستقلاً قابل حمایت نیستند، اما هرگاه رایانه ای بر اساس برنامه‌ی معینی، طوری برنامه ریزی شده باشد که به یک نتیجه یا اثر فنی منتهی شود، قابل حمایت خواهد بود. در انگلیس نیز همین تفسیر در قید مزبور که در قسمت دوم بند ۲ بخش اول قانون اختراعات ۱۹۷۷ انگلیس آمده است، پذیرفته شده است. (جعفر زاده و همکاران، ۱۳۸۴). اما با وجود این برخی معتقدند که اگر مشخصه‌ی «ویژگی فنی» هم چنان در دستورالعمل جامعه‌ی اروپا باقی بماند، اروپا در صنعت نرم افزاری عقب خواهد ماند.
طرفداران حق اختراع نرم افزارهای کامپیوتری، ماده‌ی (۱) ۲۷ موافقت‌نامه تریپس را این‌گونه استدلال کرده‌اند، ماده‌ی (۱) ۲۷، نرم افزارها را از قابلیت حمایت شدن به عنوان اختراع مستثنی نمی‌کند، چون نرم افزار کامپیوتری زمینه ای از فن آوری تلقی می‌شوند. ان ماده چنین مقرر می‌دارد که: «حق اختراع باید در دسترس هر اختراعی باشد چه محصولات، چه فرایندها، در همه‌ی زمینه های فن آوری، مشروط بر اینکه جدید باشند، دارای گام ابتکاری باشد و قابلیت کاربرد صنعتی را داشته باشد.» (باقری، ۱۳۸۹).
البته با وجود فقدان تعریف قانونی از اختراع، موافقت‌نامه تریپس به گونه ای مستدل به عهده کشورهای عضو گذاشته تا تعیین کنند که چه چیز یک اختراع قابل ثبت را تشکیل می‌دهد و اینکه نرم افزار کامپیوتری در معنای دقیق کلمه را شامل می‌شود یا خیر؟ ماده‌ی ۳۱ موافقت‌نامه تریپس لیسانس اجباری را تحت معدود شرایط کاملی به عنوان ابزار کاهش آثار منفی اختراعات نرم افزاری بر رقابت مجاز می‌داند. در صورتی که این اتفاق رخ دهد محدودیت‌های ماده‌ی ۳۱ باید مورد توجه قرار گیرند.
در نهایت دارای اهمیت است که این نکته را مورد توجه قرار دهیم که ماده‌ی ۳۳ موافقت‌نامه‌ی تریپس حداقل مدت حمایت برای حق اختراع را ۲۰ سال از زمان ثبت می‌داند. با فرض اینکه در آینده رژیم اروپایی در خصوص اختراعات مرتبط با نرم افزار در حوزه‌ی تریپس قرار خواهند گرفت، این حداقل مدت حمایت مفروض است، زمانی که با توجه به ویژگی‌های خاص فرضی اختراعات نرم افزاری مدت حمایت کوتاه تر برای این نوع اختراعات پیشنهاد شد، مورد پذیرش واقع نشد. از طرف دیگر، تریپس ایجاد یک نظام حمایتی خاص خارج از نظام‌های حمایتی نمونه در خصوص اختراع را ممنوع نکرده است. (باقری، ۱۳۸۹).
در بحث پیرامون آینده‌ی قانون اختراع اروپا به سادگی پیشنهاد می‌شود که اروپا باید گام‌های آمریکا را دنبال کند. استدلالی که پیروی از مدل آمریکایی را مطلوب می شمارد این است که بازار بسیاری از نرم افزارهای کامپیوتری هم در آمریکا و هم اروپا را در بر می‌گیرد. اگر اختراعات نرم افزاری بتوانند در آمریکا ثبت شوند، چنین اختراعاتی در حوزه‌ی عمومی اروپا خواهند بود. در هر حال، چون محصول نرم افزاری باید هم در اروپا و آمریکا قابل عرضه در بازار باشد، مخترعان اروپایی مجبور خواهند بود حق اختراع را در آمریکا هم بدست آورند.
به لحاظ تاریخی، با تأخیر قابل توجه زمانی، قوانین اختراع بسیاری از کشورها پیشرفت‌های آمریکا را دنبال کرده‌اند. در هر حال، این پیشنهاد که اروپا به طور اتوماتیک سیاست آمریکا را در رابطه با اختراعات نرم افزاری دنبال کند، اشتباه به نظر می‌رسد. در واقع سیستم ثبت اختراع آمریکا به طور اساسی از سیستم‌های موجود در اروپا متفاوت است و هرگز به اختراعاتی که دارای ویژگی فنی باشد محدود نمی‌شود. موافقت‌نامه تریپس مقرر می‌کند که حمایت حق اختراع در همه‌ی زمینه های فن آوری در دسترس باشد. به طور مستدل، این امر حمایت حق اختراع از برنامه های کامپیوتری فی نفسه را در بر نمی‌گیرد. (زر کلام، ۱۳۸۷).
در حقوق ایران، پایه گذاری نظام ثبت اختراع را می‌توان هم زمان با تصویب قانون ثبت «علامت و اختراعات» مصوب ۱۳۱۰ تلقی نمود. با نگاه دقیق‌تر به مواد ۲۶ و ۲۷ آن قانون چنین استنباط می‌شد که، تعریف اختراع می‌توانست شامل انواع نرم افزارهای کامپیوتری کاربردی باشد و منعی در شمول آن‌ها نیست. قانون فوق‌الذکر در سال ۱۳۸۶ جای خود را به قانون «ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری در ایران» داد. (باقری، ۱۳۸۹).
در قانون جدید، بسیاری از ابهامات قانون پیشین (به ویژه در مورد ضمانت اجرای حقوق ثبت اختراع) برطرف گردید. اما در قانون جدید نیز موضوع قابلیت ثبت نرم افزارها و جزییات شرایط ثبت اختراع برای اختراعات نرم افزاری ذکر نشده است. هرچند که با توجه به عدم ذکر اختلالات نرم افزاری در استثنائات ماده ۴ می‌توان نتیجه گرفت که نظر قانون گذار مخالف ثبت این‌گونه اختراعات نبوده است.
ابهامات موجود در زمینه حقوق نرم افزار در ایران باعث شده بود که پدیدآورندگان آثار و محصولات نرم افزاری حفاظت کافی را برای آثار خود متصور نباشند و کمتر به دنبال پیگرد قانونی کپی کاران و احقاق حق خود بروند. در این شرایط، تدوین نظام حقوقی ویژه برای حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه‌ای در دستور کار قانون گذاران قرار گرفت. در سال ۱۳۷۹ قانون «حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه‌ای» به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در این قانون از یک سو تلاش شده که تا اندازه ممکن پیچیدگی قانونی جدیدی به قوانین موجود کشور افزوده نشود و از سوی دیگر، جای ابهامی در مورد شمول حمایت قانونی بر نرم افزارها باقی نماند. این قانون نرم افزارها را در چارچوب «ادبی و هنری» و «اختراعی» دسته بندی کرده، ولی در تبصره ماده ۲۲ آیین نامه اجرایی قانون مذکور، امکان حفاظت هم زمان ذیل هر دو قانون هم فراهم است.(زر کلام، ۱۳۸۷ ).
بر پایه این قانون، حقوق مادی نرم افزارها تا مدت ۳۰ سال به پدید آورندگان آن داده می‌شود. مجازات نقض حقوق داده شده در این قانون نیز در ذیل ماده ۱۳ با شفافیت کامل آمده است. در این ماده برای کسی که حقوق مورد حمایت این قانون را نقض نماید علاوه بر جبران خسارت، حبس از نود و یک روز تا شش ماه و جزای نقدی از ده میلیون تا پنجاه میلیون ریال در نظر گرفته شده است.
در این قانون به قوانین پیشین کشور در حوزه حقوق مؤلفان و محققان (به ویژه قانون مصوب ۱۳۴۸) اشاره نشده است. هر چند که حقوق نسبتاً مشابهی برای پدیدآورندگان این آثار در نظر گرفته شده است. اما قانون ثبت اختراعات کشور در ذیل ماده ۲ و ماده‌ی ۲۲ آیین نامه اجرایی این قانون مورد اشاره قرار گرفته است.
می‌توان چنین استنباط کرد که مهم‌ترین نقش این قانون در حوزه اختراعات نرم افرازی، تاکید بر قابلیت ثبت آن‌ها و در حوزه کپی رایت، تکمیل و دسته بندی قوانین پیشین و رفع ابهام از آن‌ها و افزودن شرط ثبت یا تثبیت به شروط حمایت و محدود کردن دایره شمول قانون به آثار پدیدآورندگان داخلی بوده است. در ماده‌ی ۲۲ آیین نامه اجرایی این قانون، نرم افزار به صورت «مجموعه برنامه‌های رایانه‌ای، رویه‌ها، دستورالعمل‌ها و مستندات مربوط به آن‌ها و نیز اطلاعات مربوط به عملیات یک سیستم رایانه ای که دارای کاربردی مشخص بوده و بر روی یکی از حامل‌های رایانه ای ضبط شده باشد» تعریف شده است. (امانی، ۱۳۸۸).
و اما ماده‌ی ۲ قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه مصوب ۱۳۷۹ در حقوق ایران چنین مقرر می‌دارد: «در صورت وجود شرایط مقرر در قانون ثبت علائم و اختراعات، نرم افزار به عنوان اختراع شناخته می‌شود…» اما قانون گذار ایران به دقت معیار حمایت را تعیین نکرده است و لذا معیار پیشنهادی اداره‌ی ثبت اختراعات اروپا و محاکم انگلیس، راهنمای مناسبی در این زمینه باشد. (نجفی،۱۳۹۰).
بنابراین چنین می‌توان نتیجه گرفت که، موضوعی که می‌خواهد به عنوان اختراع شناخته شود و قابل حمایت قانون گذار قرار گیرد، حداقل بر اساس حقوق اروپا و انگلیس، نباید برنامه‌ی رایانه ای صرف باشد.
د- روش‌های تجارت
این دیدگاه که نظام اختراعات، از ابداعات فنی حمایت می‌کند و تجارت امر فنی به شمار نمی‌رود، موجب شده تا در نصوص قانونی مرتبط با اختراعات، روش‌های تجارت، صریحاً از حیطه‌ی حمایت خارج شوند، اما در سال‌های اخیر با رواج و رشد سریع اینترنت و پذیرش آن به عنوان رسانه ای قوی در ایجاد روابط تجاری، مبنای نظری دیدگاه مذکور سست شده تا این که دادگاه تجدیدنظر آمریکا در سال ۱۹۹۸ در اقدامی متهورانه اختراعی را که در ارتباط با روش تجارت بود، قابل حمایت دانست و باب جدیدی را در خصوص قابلیت حمایت روش‌های تجارت شود. (جعفر زاده و همکاران، ۱۳۸۴).
از آن پس اداره‌ی ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا، تعداد زیادی ورقه‌ی اختراع برای روش‌های تجارت، صادر کرده است، اما نکته‌ی قابل توجه این است که در بیش‌تر موارد، اختراعات مورد نظر کلی و بدیهی بوده‌اند ولی با این حال، اداره‌ی فوق در احراز شرط عدم وضوح (گام ابتکاری) سخت گیری به خرج نداده و با تسامح رفتار نموده است. (جعفر زاده و همکاران، ۱۳۸۴).
ورقه‌ی اختراع «Patent» نمونه خوبی از اختراعاتی است که علی رغم وسعت و کلی بودن ادعاها و بدیهی بودن آن‌ها، صادر شده است. این ورقه «Patent» این امکان را می‌داد تا مانع از این شود که خریداران از طریق دیگر روش‌های تجارت، قیمتی را برای کالا یا خدمتی پیشنهاد کنند. بنابراین فروشندگان پیشنهادات خود را مطرح می‌کردند (حراجی معکوس). اداره‌ی اختراعات آمریکا در این پرونده به راحتی از کنار شرط عدم وضوح گذشته است. زیرا در حراجی‌های آلمان، قرن‌ها از این روش استفاده می‌شده است. در مقابل کنوانسیون اختراعات اروپا، روش‌های تجارت صرف را قابل حمایت ندانسته است.
بر خلاف اداره‌ی ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا، اداره‌ی اختراعات اروپا هنوز تصمیم رونی در خصوص قابلیت حمایت از روش‌های تجارت اتخاذ کرده است، اما نویسندگان با قیاس روش‌های تجارت با برنامه‌های رایانه‌ای، چنین روش‌هایی را در صورت داشتن اثرات و نتایج فنی قابل حمایت می‌دانند. (جعفر زاده و همکاران، ۱۳۸۴).
در ژاپن نیز هر چند روش‌های تجارت به واسطه‌ی قانون اختراعات این کشور از حمایت استثناء شده‌اند، اما در صورتی که ماشین پردازش اطلاعات یا روش علمی حاصل از آن، مشتمل بر وسایل عینی و واقعی باشد، برنامه‌های رایانه‌ای برای انجام روش‌های تجارت و یا روش‌های تجارتی که از طریق برنامه‌های رایانه‌ای به اجرا گذاشته می‌شوند، قابل ثبت به عنوان اختراع خواهند بود. با این حال، طی نشست سه جانبه‌ای که از چهاردهم ژوئن ۲۰۰۰ در توکیو برگزار شد، اداره‌ی اختراعات اروپا، اداره‌ی اختراعات ژاپن و اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری امریکا، رویه‌ی موجود در خصوص اختراعات مرتبط با روش‌های تجارت را تاکید کردند.