۱۰

۹

۸

۷

۶

۵

۴

۳

۲

۱

N

۵۱/۱

۴۵/۱

۴۱/۱

۳۲/۱

۲۴/۱

۱۲/۱

۹/۰

۵۸/۰

۰

۰

RI

منطق بولین یا منطق صفر و یک
این منطق برگرفته از نام ریاضیدان مطرح انگلیسی (جورج بو لی) بوده که در سال ۱۹۷۴ به وسیله وارنز مورد استفاده قرار گرفت و در سال ۱۹۸۹ به وسیله روبینو توسعه داده شده. در مدل بو لین( دودویی ) ترکیب منطقی ارزش­ها به صورت بله و خیر است. هر مکان مورد آزمایش با این مدل، با معیارهای مورد نظر تحت آزمون قرار می­گیرد که آیا این معیار در آن مکان صدق می­ کند یا خیر؟و هیچ شرط احتسابی دیگری وجود ندارد، به زبان مجموعه­ها، عضو مجموعه بودن را فقط با حالت یک( درست یا True)یا صفر( نادرست یا False) نشان می­دهد(داسبون، ۱۹۷۹).
پژوهش های مرتبط با GIS و AHP:
دشتی و همکارانش (۲۰۱۳)، در تحقیقی با عنوان کاربردGIS ، AHP، FUZZY، WLC در توسعه اکوتوریسم جزیره­ا­ی، جزیره قشم، به بررسی کاربرد یک چهارچوب حمایتی تصمیم ­گیری مکانی پرداختند. در این تحقیق ملاک اکوتوریسم به سه بخش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، زیستی و فیزیکی تقسیم می­شوند.
مختاری ملک­آبادی و همکارانش (۲۰۱۲)، در مقاله­ایی تحت عنوان مکان­ یابی مراکز فرهنگی در شیراز با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی، از سه روش مستند، روش تحقیقی و روش توصیفی و تحلیلی استفاده کرد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که در نظر گرفتن پارامترهای جمعیتی و دسترسی شعاع، مدل­های نظام­های اطلاعاتی جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی در انتخاب مراکز فرهنگی می ­تواند پاسخگوی نیازهای اجتماعی شهروندان باشد.
زیاری و همکارانش (۲۰۱۱)، در مقاله­ای به مکان­ یابی ایستگاه­های آتش­نشانی با بهره گرفتن از AHP در محیط GIS در شهر آمل پرداختند. در این تحقیق از روش­های مختلفی برای جمع­آوری داده ­ها استفاده شد و در نهایت از نرم افزار Arc GIS 9.3 استفاده کردند. در این تحقیق برای مکان­ یابی درست ایستگاه­های آتش­نشانی، ملاک­های مؤثری شناسایی و طبقه بندی شدند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پیشگاهی فرد و همکارانش (۲۰۱۱)، در تحقیقی با عنوان مدل سازی AHP در تعیین نواحی پرخطر در محیط GIS برای مدیریت بحران در نواحی شهری، شهر تبریز، سعی در نشان دادن سطوح خطرناک ناحیه­ای با بهره گرفتن از مدل شاخص هم پوشانی ارزشی در محیط GIS را دارند. لایه­ های مورد استفاده شامل فاصله از گسل­ها، کیفیت ساخت، رشد جمعیت و … می­باشند. نتایج به دست آمده از این مدل نشان می­دهد که فقط ۹۴/۱۳% ناحیه مربوط به برررسی، بهترین شرایط را داراست.
جوادیان و همکارانش (۲۰۱۱)، در مقاله­ای به کاربرد توسعه پایدار شهری در تجزیه و تحلیل مناسب محیطی از زمین با بهره گرفتن از AHP و GIS در تهران پرداختند. در این تحقیق فاکتورهایی از قبیل دسترسی، شیب زمین و سازگاری مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس فرایند AHP برای هر شاخص و توابع تحلیلی GIS برای باز فرستادن شاخص ­ها به کار گرفته شد و در نتیجه مکانی که سازگاری مناسب­تری داشت مورد استفاده قرار گرفت.
محمدی سامانی و همکارانش (۲۰۱۰)، در مقاله با عنوان طراحی شبکه­ ای در جنگل­های کوهستانی با بهره گرفتن از GIS و AHP، عنوان کردند که مهمترین لایه ­ها در قرار دادن جاده جنگلی عبارتند از: شیب، نوع خاک، زمین شناسی و … . این تحقیق در ۵ طبقه خیلی خوب، خوب، متوسط، بد و بدتر طبقه بندی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از GIS و AHP به طور همزمان می ­تواند یک روش مناسب در طراحی شبکه جاده جنگلی ایجاد کند.
سازگار (۱۳۸۸)، در مقاله­ای با عنوان شناسایی عوامل مؤثر در انتخاب دفاتر نمایندگی­های بیمه چهار معیار سازگاری، شعاع عملکردی، مطلوبیت دسترسی، ظرفیت محلی را به عنوان معیارهای شناسایی مناطق و مکان مناسب جهت استقرار و توسعه فعالیت­های بیمه­ای و به عبارت دیگر جایابی مناسب دفاتر نمایندگی­های بیمه، در کسب مزیت رقابتی، موفقیت و بقای مؤسسات بیمه مؤثر دانسته است.
لشکری (۱۳۸۸)، در مقاله­ای تحت عنوان مکان­ یابی محل­های مناسب کشت پنبه به روش استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، همراه با مدل­های (بولین، نسبت دهی، روش مقایسه زوجی) اظهار داشته که مکان­هایی که با بهره گرفتن از GIS و AHP مکان­ یابی شدند بدون شک بهترین مکان­ها برای کاشت پسته هستند.
پناهنده و همکاران (۱۳۸۸)، در مقاله­ای با عنوان کاربرد روش AHP در مکان­ یابی جایگاه دفن پسماند شهر سمنان بیان داشته اند که در فرایند مکان­ یابی باید معیارهای مختلفی مورد ملاحظه قرار گیرد و کاربرد روش­هایی که برای تعیین معیارهای مورد نظر باشند ضروری است. آنها GIS و AHP را بهترین روش­ها برای تعیین معیارهای مکان­ یابی دانسته ­اند.
مختار پور (۱۳۸۷)، در مقاله­ای با عنوان مکان­ یابی کتابخانه­ های عمومی شهرستان اهواز با بهره گرفتن از سامانه اطلاعات جغرافیایی(ساج)، دو معیار سازگاری و مرکزیت را به عنوان ملاک­های لازم برای ساخت کتابخانه­ های جدید پیشنهاد داده است و همچنین کتابخانه­ های موجود را با بهره گرفتن از GIS مورد بررسی قرار داده است.
وارثی، محمدی و شاهیوند (۱۳۸۷)، نیز در خرم آباد با بهره گرفتن از GIS به تعیین مکان­های مناسب برای ایجاد فضای سبز و پارک پرداختند که به این منظور از معیارهای واقع شدن در زمین­های بایر، نزدیکی به مراکز آموزشی، مراکز فرهنگی، مراکز جمعیتی، تأسیسات شهری، دسترسی به شبکه ارتباطی و فاصله از پارک­ها و فضای سبز موجود استفاده نمودند.
عادلی (۱۳۸۶)، در مقاله­ای با عنوان، مکان­ یابی ایستگاه­های آتش­نشانی شهر گرگان با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی این ابزار را مهمترین ابزار برای انتخاب بهترین مکان برای ساخت ایستگاه آتش­نشانی دانسته در ضمن از AHP نیز استفاده کرده است.
پیرمرادی (۱۳۸۶)، در مقاله­ای تحت عنوان یافتن بهترین مکان ایستگاه آتش­نشانی با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات و GIS، اعلان کردند که استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و سامانه اطلاعات مکانی(GIS) در مکان­ یابی ایستگاه­های آتش­نشانی(و بطور کلی در انتخاب مکان بهینه یک سایت) کارآیی بالایی دارد. این کارآیی بخاطر امکان مقایسه و ارزیابی مکان­های مختلف و انتخاب مکان بهینه با توجه به معیارهای مورد نظر می­باشد.
امینی (۱۳۸۶)، در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان انتخاب بهترین مکان برای دفن زباله شهر ساری از GIS وAHP استفاده کرد و این دو ابزار را ابزاری قوی برای انتخاب محل دفن زباله دانسته است و با این روش بهترین مکان را برای دفن زباله اتنخاب نموده است.
آقازیارتی فراهانی (۱۳۸۶)، در تحقیقی با عنوان، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS در مکان گزینی کاربری اراضی شهری- مطالعه موردی: مراکز آموزشی شهر بابلسر، دریافته است که مکان­ یابی مراکز آموزشی با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی یکی از راهبردهای مهم و اساسی برای فائق آمدن به مشکلات این مرکز می­باشد، چرا که این سیستم ابزارهایی را فراهم می­نماید که می ­تواند حجم بسیار وسیعی از اطلاعات را به طور همزمان تجزیه و تحلیل نماید.
کوهساری (۱۳۸۵)، در مقاله­ای تحت عنوان تلفیق مدل AHP و منطق IO در محیط GIS جهت مکان گزینی تجهیزات جدید شهری به این نتیجه رسیده که با به کارگیری مدل AHP با بهره گرفتن از ابزارهای توانمندی GIS و تلفیق آن با منطق (IO Index Overlay) در مکان­ یابی تجهیزات شهری از جمله آرامستان کارایی بالایی داشته و امکان مقایسه و ارزیابی سایت­های مختلف و انتخاب سایت­های مطلوب را با توجه به معیارهای موردنظر به دست می­دهد.
میرزا بیاتی وهمکاران (۱۳۸۵)، در تحقیقی با عنوان جایگاه سیستم اطلاعات جغرافیایی در مدیریت روستایی بیان کرده ­اند GIS در جهت بهبود درک و آگاهی انسان از محیط و عوارض و پدیده ­های اطراف آن نقش بسیار مؤثر و مفیدی داشته است. و گفته­اند ایجاد سیستم اطلاعات جغرافیایی روستایی کشور در یک قالب یک مرکز اطلاعاتی منسجم کاملا ً ضروری و حیاتی است.
کریم زاده (۱۳۸۵)، در مقاله­ای با عنوان پهنه بندی بخش مرکزی شهرستان ورزقان برای مکان­ یابی مراکز خدمات روستایی با استفاده ازGIS، اظهار کرده این تکنیک با داده ­ها و اطلاعات صحیح و درست از وضع موجود می ­تواند مبنای تصمیم گیری و تصمیم سازی به دور از سلیقه­ها و گرایش­های افراد باشد.
فرجی سبکبار (۱۳۸۴)، در پژوهشی تحت عنوان مکان­ یابی واحدهای خدمات بازرگانی با بهره گرفتن از AHP این پژوهش فرایند الگو سازی و مکان­ یابی طی چند مرحله شامل گردآوری اطلاعات، ورود اطلاعات به سیستم، انتخاب معیارها، مدل سازی فضایی، به الگوسازی فضایی بخش طرقبه پرداخته است و بیان شده که ترکیب این دو ابزار GIS و AHP به برنامه ریزان کمک زیادی می­ کند تا بتوانند بر اساس داده ­های مکانی بهتر تصمیم گیری کنند.

که در آن:
: تعداد مشتری‏ها در بار i ام
: نرخ عیب متوسط در بار i ام
: مدت خاموشی متوسط سالانه بار i ام
شاخص انرژی تأمین نشده سیستم:

(‏۲‑۱۲)

که در آن:
: مقدار انرژی تأمین نشده بار i ام
شاخص هزینه خاموشی مورد انتظار سیستم:

(‏۲‑۱۳)

در این رابطه هزینه خاموشی بار i ام است.
پروفیل ولتاژ شبکه
تأثیر تولید پراکنده بر روی ولتاژ و تنظیم ولتاژ شبکه
در ﺳﻴﺴﺘﻢ‏ﻫﺎی ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﭗ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮر و ﺧﺎزن‏ﻫﺎ، وﻟﺘﺎژ ﻧﻘﺎط ﺑﺎر ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ‏ﮔﺮدد. در اﻳﻦ روش‏ﻫﺎ ﻓﺮض ﻣﻲ‏ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻮان از ﭘﺴﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻲ‏ﺑﺎﺷﺪ. بکارگیری DG در سیستم توزیع ﺳﺒﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺴﻴﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻮان ﻣﻌﻜﻮﺳﻲ ﻧﻴﺰ در ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ روش‏های ﺗﻨﻈﻴﻢ وﻟﺘﺎژ ﻣﻌﻤﻮل را دﭼﺎر اﺧﺘﻼل ﻛﻨﺪ. ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺟﺎﻳﺎﺑﻲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ DGها ﻣﻲ‏ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺷﻮد، وﻟﺘﺎژ ﺷﺒﻜﻪ از ﻣﺤﺪوده ﻣﺠﺎز ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﺎﻳﺪ. به عنوان مثال اگر یک واحد DG در پایین دست یک تنظیم‏کننده ولتاژ یا یک ترانسفورماتور تغییر تپ بار (LTC)^[16] قرار گیرد، آنگاه کنترل تنظیم ولتاژ نمی‏تواند مقدار تقاضای فیدر را به درستی اندازه‏گیری نماید. شکل ‏۲‑۲ پروفیل ولتاژ را با حضور DG و در نبود DG نشان می‏دهد. مقدار ولتاژ با حضور DG کمتر می‏شود. دلیل آن را می‏توان بدین صورت بیان کرد که با حضور DG، بار مشاهده شده توسط جبران‏کننده افت خط کاهش می‏یابد. همین مسأله باعث می‏شود تنظیم کننده، ولتاژ انتهای خط را در مقادیر کافی تنظیم ننماید. این پدیده در تضاد با مزیت پشتیبانی ولتاژ DG است که معمولاً عنوان می‏شود. از جمله راه‏حل‏های جلوگیری از پیش آمدن این مشکل می‏توان به جابجایی واحد DG به ناحیه بالادستی تنظیم‏کننده اشاره کرد، که همیشه این راه‏حل امکان‏پذیر نمی‏باشد. راه‏حل دیگر استفاده از یک کنترل تنظیم‏کننده اضافی برای خروجی DG می‏باشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل ‏۲‑۲: تأثیر DG بر تنظیم ولتاژ روی یک فیدر توزیع [۲۵].
همچنین در بعضی حالات حضور DG ممکن است سبب بالا رفتن مقدار ولتاژ شود. برای جلوگیری از نامناسب شدن ولتاژ مصرف‏کننده‏ها باید تأثیر DG بر ولتاژ مورد بررسی قرار گیرد. ﻳﻚ راه دﻗﻴﻖ ﺑﺮای بررسی ﺗﻨﻈﻴﻢ وﻟﺘﺎژ در ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر DG، اجرای شبیه‏سازی ﭘﺨﺶبار با بهره گرفتن از نرم‏افزاری است که ﻗﺎدر ﺑﻪ تحلیل ﭼﻨﺪ واحد DG ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻨﻈﻴﻢﻛﻨﻨﺪﮔﺎن وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﺷﺪ. توان تزریقی DG ممکن است ولتاژ نقاط نزدیک به DG را از محدوده مجاز خارج ننماید ولی در مناطق پایین‏دستی دورتر مشکل ایجاد کند. این مسأله حائز اهمیت است که روش مورد استفاده قادر به تشخیص این حالت باشد [۲۵].
نحوه ارزیابی شاخص پروفیل ولتاژ
مجموع اختلاف ولتاژ هر شین با ولتاژ مطلوب، به عنوان شاخص بهبود پروفیل ولتاژ لحاظ می‏گردد. ولتاژ مطلوب معمولاً یک پریونیت در نظر گرفته می‏شود [۳۵]. جهت محاسبه این شاخص می­توان از رابطه زیر بهره برد.

(‏۲‑۱۴)

که در آن:
: ولتاژ شین i ام
: ولتاژ مرجع
پایداری ولتاژ شبکه
تأثیر تولید پراکنده بر روی پایداری ولتاژ

رابطه (۳) وزن معیار/ سطر ماتریس ارزش‌گذاری × ستون وزن‌ها = max?
۳-۱-۱-۳-۳- محاسبه شاخص ناسازگاری ماتریس تصادفی
مقادیر شاخص ناسازگاری را برای ماتریس‌هایی که اعداد آن‌ها کاملاً تصادفی اختیار شده باشند، محاسبه کرده‌اند و آن را شاخص ناسازگاری ماتریس تصادفی^[۲۴] نام نهاده‌اند که با توجه به جدول (۳-۵) به دست می‌آید.

جدول (۳-۵): شاخص ناسازگاری ماتریس تصادفی (قدسی پور، ۱۳۸۵)

۱۰

۹

۸

۷

۶

۵

۴

۳

۲

۱

تعداد معیار

۴۵/۱

۴۵/۱

۴۱/۱

۳۲/۱

۲۴/۱

۱۲/۱

۹/۰

۵۸/۰

۰

۰

I.I.R

محاسبه نرخ ناسازگاری
برای هر ماتریس، حاصل تقسیم شاخص ناسازگاری بر شاخص ناسازگاری ماتریس تصادفی هم بُعدش معیار مناسبی برای قضاوت در مورد ناسازگاری می‌باشد که آن را نرخ ناسازگاری می‌نامیم (قدسی‌پور، ۱۳۸۵).
رابطه‌ی (۴) IR=
میزان قابل‌قبول ناسازگاری یک ماتریس یا سیستم، بستگی به تصمیم‌گیرنده دارد، اما ساعتی، عدد ۱/۰ را به‌عنوان حد قابل‌قبول ارائه می کند و معتقد است چنانچه میزان ناسازگاری بیشتر از ۱/۰ باشد، بهتر است در قضاوت‌ها تجدیدنظر گردد (قدسی‌پور، ۱۳۸۵).
در این تحقیق نرخ ناسازگاری با بهره گرفتن از نرم‌افزار Expert Choice11 به دست آمد که برابر با ۰۶/۰ شد و ازاین‌رو سطح قابل‌قبولی را در مقایسه‌های زوجی معیارها نشان می‌دهد.
فصل چهارم
نتایج و یافته‌ها
مکان‌یابی استقرار ایستگاه‌های آتش‌نشانی در منطقه‌ی یک شهر بندرعباس
انتخاب مکان بهینه جهت استقرار ایستگاه‌های آتش‌نشانی نیازمند شناسایی و تجزیه‌وتحلیل معیارها و شاخصهای متعددی است. بنابراین در این پژوهش ابتدا معیارها و زیرمعیارهای تأثیرگذار در مکان‌یابی (بر اساس نظر کارشناسان و تحقیقات گذشته و داده‌های در دسترس) استقرار ایستگاه‌های آتش‌نشانی مشخص‌شده و به دلیل تفاوت در میزان تأثیرگذاری شاخصها، با بهره گرفتن از تکنیک (AHP) مقایسه زوجی این مؤلفه‌ها توسط ۵۰ نفر از کارشناسان باتجربه در زمینه خدمات شهری انجام گردیده و وزن نهایی هر یک از آن‌ها محاسبه‌شده است. در ادامه با توجه به تعداد معیارها، لایه های اطلاعاتی در محیط ArcGIS‌ ایجادشده و نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، بهترین مکان‌ها را برای ایجاد ایستگاه‌های آتش‌نشانی در منطقه‌ی یک شهر بندرعباس معرفی نموده است.
معیارها و شاخصهای مورد استفاده
انتخاب سنجههای مناسب بخصوص در امر مکانیابی بهینه برای انواع فعالیتها در پهنه سرزمین به‌منظور سازماندهی به ساختار فضای جغرافیایی، به ما این امکان را میدهد که مقایسه و انتخاب صحیحی بین گزینه ها یا آلترناتیوها به دست آوریم. معیار در برنامه ریزی رعایت اصل ضابطه یا قضاوت است. مسلماً بدون داشتن معیارهای اصولی و معین، ارزیابی طرحها و مقایسه آن‌ها با یکدیگر ممکن نیست. یکی از مراحل مهم در فرایند برنامه ریزی، مرحله ارزیابی و انتخاب مناسبترین گزینه است (سرور، ۱۳۸۳). در این مرحله محاسن و معایب طرحها نسبت به هم سنجیده شده و بهترین آن‌ها ازنظر اقتصادی و اجتماعی برای اجرا انتخاب میشوند. لذا معیارها و زیرمعیارهایی که به‌نوعی در مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی نقش اساسی داشته و در پژوهش حاضر با بهره گرفتن از تکنیک AHP مورد ارزیابی قرارگرفته‌‌اند، در جدول (۴-۱) نشان داده‌شده است. جدول (۴-۲) نیز ویژگی معیارهای مؤثر در مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی را نشان می‌دهد.
جدول شماره ۴-۱ معیارها و زیر معیارهای موردبررسی در پژوهش

معیار
زیر معیار
نزدیکی به شبکه ارتباطی اصلی (متر)
۵۰۰ به بالا،۵۰۰-۳۰۰، ۳۰۰-۲۰۰، ۲۰۰- ۱۰۰، ۱۰۰-۰

۱۰

۹

۸

۷

۶

۵

۴

۳

۲

۱

N

۵۱/۱

۴۵/۱

۴۱/۱

۳۲/۱

۲۴/۱

۱۲/۱

۹/۰

۵۸/۰

۰

۰

RI

منطق بولین یا منطق صفر و یک
این منطق برگرفته از نام ریاضیدان مطرح انگلیسی (جورج بو لی) بوده که در سال ۱۹۷۴ به وسیله وارنز مورد استفاده قرار گرفت و در سال ۱۹۸۹ به وسیله روبینو توسعه داده شده. در مدل بو لین( دودویی ) ترکیب منطقی ارزش­ها به صورت بله و خیر است. هر مکان مورد آزمایش با این مدل، با معیارهای مورد نظر تحت آزمون قرار می­گیرد که آیا این معیار در آن مکان صدق می­ کند یا خیر؟و هیچ شرط احتسابی دیگری وجود ندارد، به زبان مجموعه­ها، عضو مجموعه بودن را فقط با حالت یک( درست یا True)یا صفر( نادرست یا False) نشان می­دهد(داسبون، ۱۹۷۹).
پژوهش های مرتبط با GIS و AHP:
دشتی و همکارانش (۲۰۱۳)، در تحقیقی با عنوان کاربردGIS ، AHP، FUZZY، WLC در توسعه اکوتوریسم جزیره­ا­ی، جزیره قشم، به بررسی کاربرد یک چهارچوب حمایتی تصمیم ­گیری مکانی پرداختند. در این تحقیق ملاک اکوتوریسم به سه بخش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، زیستی و فیزیکی تقسیم می­شوند.
مختاری ملک­آبادی و همکارانش (۲۰۱۲)، در مقاله­ایی تحت عنوان مکان­ یابی مراکز فرهنگی در شیراز با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی، از سه روش مستند، روش تحقیقی و روش توصیفی و تحلیلی استفاده کرد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که در نظر گرفتن پارامترهای جمعیتی و دسترسی شعاع، مدل­های نظام­های اطلاعاتی جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی در انتخاب مراکز فرهنگی می ­تواند پاسخگوی نیازهای اجتماعی شهروندان باشد.
زیاری و همکارانش (۲۰۱۱)، در مقاله­ای به مکان­ یابی ایستگاه­های آتش­نشانی با بهره گرفتن از AHP در محیط GIS در شهر آمل پرداختند. در این تحقیق از روش­های مختلفی برای جمع­آوری داده ­ها استفاده شد و در نهایت از نرم افزار Arc GIS 9.3 استفاده کردند. در این تحقیق برای مکان­ یابی درست ایستگاه­های آتش­نشانی، ملاک­های مؤثری شناسایی و طبقه بندی شدند.

پیشگاهی فرد و همکارانش (۲۰۱۱)، در تحقیقی با عنوان مدل سازی AHP در تعیین نواحی پرخطر در محیط GIS برای مدیریت بحران در نواحی شهری، شهر تبریز، سعی در نشان دادن سطوح خطرناک ناحیه­ای با بهره گرفتن از مدل شاخص هم پوشانی ارزشی در محیط GIS را دارند. لایه­ های مورد استفاده شامل فاصله از گسل­ها، کیفیت ساخت، رشد جمعیت و … می­باشند. نتایج به دست آمده از این مدل نشان می­دهد که فقط ۹۴/۱۳% ناحیه مربوط به برررسی، بهترین شرایط را داراست.
جوادیان و همکارانش (۲۰۱۱)، در مقاله­ای به کاربرد توسعه پایدار شهری در تجزیه و تحلیل مناسب محیطی از زمین با بهره گرفتن از AHP و GIS در تهران پرداختند. در این تحقیق فاکتورهایی از قبیل دسترسی، شیب زمین و سازگاری مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس فرایند AHP برای هر شاخص و توابع تحلیلی GIS برای باز فرستادن شاخص ­ها به کار گرفته شد و در نتیجه مکانی که سازگاری مناسب­تری داشت مورد استفاده قرار گرفت.
محمدی سامانی و همکارانش (۲۰۱۰)، در مقاله با عنوان طراحی شبکه­ ای در جنگل­های کوهستانی با بهره گرفتن از GIS و AHP، عنوان کردند که مهمترین لایه ­ها در قرار دادن جاده جنگلی عبارتند از: شیب، نوع خاک، زمین شناسی و … . این تحقیق در ۵ طبقه خیلی خوب، خوب، متوسط، بد و بدتر طبقه بندی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از GIS و AHP به طور همزمان می ­تواند یک روش مناسب در طراحی شبکه جاده جنگلی ایجاد کند.
سازگار (۱۳۸۸)، در مقاله­ای با عنوان شناسایی عوامل مؤثر در انتخاب دفاتر نمایندگی­های بیمه چهار معیار سازگاری، شعاع عملکردی، مطلوبیت دسترسی، ظرفیت محلی را به عنوان معیارهای شناسایی مناطق و مکان مناسب جهت استقرار و توسعه فعالیت­های بیمه­ای و به عبارت دیگر جایابی مناسب دفاتر نمایندگی­های بیمه، در کسب مزیت رقابتی، موفقیت و بقای مؤسسات بیمه مؤثر دانسته است.
لشکری (۱۳۸۸)، در مقاله­ای تحت عنوان مکان­ یابی محل­های مناسب کشت پنبه به روش استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، همراه با مدل­های (بولین، نسبت دهی، روش مقایسه زوجی) اظهار داشته که مکان­هایی که با بهره گرفتن از GIS و AHP مکان­ یابی شدند بدون شک بهترین مکان­ها برای کاشت پسته هستند.
پناهنده و همکاران (۱۳۸۸)، در مقاله­ای با عنوان کاربرد روش AHP در مکان­ یابی جایگاه دفن پسماند شهر سمنان بیان داشته اند که در فرایند مکان­ یابی باید معیارهای مختلفی مورد ملاحظه قرار گیرد و کاربرد روش­هایی که برای تعیین معیارهای مورد نظر باشند ضروری است. آنها GIS و AHP را بهترین روش­ها برای تعیین معیارهای مکان­ یابی دانسته ­اند.
مختار پور (۱۳۸۷)، در مقاله­ای با عنوان مکان­ یابی کتابخانه­ های عمومی شهرستان اهواز با بهره گرفتن از سامانه اطلاعات جغرافیایی(ساج)، دو معیار سازگاری و مرکزیت را به عنوان ملاک­های لازم برای ساخت کتابخانه­ های جدید پیشنهاد داده است و همچنین کتابخانه­ های موجود را با بهره گرفتن از GIS مورد بررسی قرار داده است.
وارثی، محمدی و شاهیوند (۱۳۸۷)، نیز در خرم آباد با بهره گرفتن از GIS به تعیین مکان­های مناسب برای ایجاد فضای سبز و پارک پرداختند که به این منظور از معیارهای واقع شدن در زمین­های بایر، نزدیکی به مراکز آموزشی، مراکز فرهنگی، مراکز جمعیتی، تأسیسات شهری، دسترسی به شبکه ارتباطی و فاصله از پارک­ها و فضای سبز موجود استفاده نمودند.
عادلی (۱۳۸۶)، در مقاله­ای با عنوان، مکان­ یابی ایستگاه­های آتش­نشانی شهر گرگان با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی این ابزار را مهمترین ابزار برای انتخاب بهترین مکان برای ساخت ایستگاه آتش­نشانی دانسته در ضمن از AHP نیز استفاده کرده است.
پیرمرادی (۱۳۸۶)، در مقاله­ای تحت عنوان یافتن بهترین مکان ایستگاه آتش­نشانی با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات و GIS، اعلان کردند که استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و سامانه اطلاعات مکانی(GIS) در مکان­ یابی ایستگاه­های آتش­نشانی(و بطور کلی در انتخاب مکان بهینه یک سایت) کارآیی بالایی دارد. این کارآیی بخاطر امکان مقایسه و ارزیابی مکان­های مختلف و انتخاب مکان بهینه با توجه به معیارهای مورد نظر می­باشد.
امینی (۱۳۸۶)، در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان انتخاب بهترین مکان برای دفن زباله شهر ساری از GIS وAHP استفاده کرد و این دو ابزار را ابزاری قوی برای انتخاب محل دفن زباله دانسته است و با این روش بهترین مکان را برای دفن زباله اتنخاب نموده است.
آقازیارتی فراهانی (۱۳۸۶)، در تحقیقی با عنوان، کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS در مکان گزینی کاربری اراضی شهری- مطالعه موردی: مراکز آموزشی شهر بابلسر، دریافته است که مکان­ یابی مراکز آموزشی با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی یکی از راهبردهای مهم و اساسی برای فائق آمدن به مشکلات این مرکز می­باشد، چرا که این سیستم ابزارهایی را فراهم می­نماید که می ­تواند حجم بسیار وسیعی از اطلاعات را به طور همزمان تجزیه و تحلیل نماید.
کوهساری (۱۳۸۵)، در مقاله­ای تحت عنوان تلفیق مدل AHP و منطق IO در محیط GIS جهت مکان گزینی تجهیزات جدید شهری به این نتیجه رسیده که با به کارگیری مدل AHP با بهره گرفتن از ابزارهای توانمندی GIS و تلفیق آن با منطق (IO Index Overlay) در مکان­ یابی تجهیزات شهری از جمله آرامستان کارایی بالایی داشته و امکان مقایسه و ارزیابی سایت­های مختلف و انتخاب سایت­های مطلوب را با توجه به معیارهای موردنظر به دست می­دهد.
میرزا بیاتی وهمکاران (۱۳۸۵)، در تحقیقی با عنوان جایگاه سیستم اطلاعات جغرافیایی در مدیریت روستایی بیان کرده ­اند GIS در جهت بهبود درک و آگاهی انسان از محیط و عوارض و پدیده ­های اطراف آن نقش بسیار مؤثر و مفیدی داشته است. و گفته­اند ایجاد سیستم اطلاعات جغرافیایی روستایی کشور در یک قالب یک مرکز اطلاعاتی منسجم کاملا ً ضروری و حیاتی است.
کریم زاده (۱۳۸۵)، در مقاله­ای با عنوان پهنه بندی بخش مرکزی شهرستان ورزقان برای مکان­ یابی مراکز خدمات روستایی با استفاده ازGIS، اظهار کرده این تکنیک با داده ­ها و اطلاعات صحیح و درست از وضع موجود می ­تواند مبنای تصمیم گیری و تصمیم سازی به دور از سلیقه­ها و گرایش­های افراد باشد.
فرجی سبکبار (۱۳۸۴)، در پژوهشی تحت عنوان مکان­ یابی واحدهای خدمات بازرگانی با بهره گرفتن از AHP این پژوهش فرایند الگو سازی و مکان­ یابی طی چند مرحله شامل گردآوری اطلاعات، ورود اطلاعات به سیستم، انتخاب معیارها، مدل سازی فضایی، به الگوسازی فضایی بخش طرقبه پرداخته است و بیان شده که ترکیب این دو ابزار GIS و AHP به برنامه ریزان کمک زیادی می­ کند تا بتوانند بر اساس داده ­های مکانی بهتر تصمیم گیری کنند.

پور‌ اسکندری (۱۳۸۰) با بهره گرفتن از روش شعاعی، چندضلعی تیسن و تحلیل شبکه ضمن بررسی نحوه توزیع سوانح آتش‌سوزی در شهر کرج، به مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی اقدام کرد.
سعیدی‌خواه (۱۳۸۳) به بررسی تأسیسات و تجهیزات شهری (پست-مخابرات-آتش‌نشانی) و مکان‌یابی آن‌ها در بافت قدیم و جدید شهر مشهد پرداخت. نتیجه کار استخراج نقشه‌های میزان و مقدار و مکان‌یابی خدمات است که با وضع موجود نیز سنجیده شده و میزان کمبودها مشخص‌شده است. نتیجه به‌دست‌آمده حاکی از اختلاف زیاد بین مقدار و مکان گزینی خدمات در وضع موجود و وضع مطلوب می‌باشد.
عادلی (۱۳۸۶) پژوهشی در مورد مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی شهر گرگان انجام داده و پس از ارزیابی ایستگاه‌های موجود، مکان‌های جدید را پیشنهاد می‌کند.
نظریان و کریمی (۱۳۸۸) با توجه به معیارهای شعاع پوششی، تراکم جمعیت، نزدیکی به شبکه معابر (دسترسی‌ها) و کاربری اراضی (همسایگی‌های سازگار و ناسازگار) به ارزیابی توزیع فضایی و مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی شهر شیراز با بهره گرفتن از GIS پرداختند. چنین نتیجه شد که تعداد ایستگاه‌های موجود شهر شیراز، بیش از نیمی از محدوده فعلی شهر خارج از شعاع پوشش استاندارد (سه تا پنج دقیقه) هستند و نیازمند به مکان‌یابی ایستگاه‌های جدید می‌باشند؛ بنابراین با بهره گرفتن از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و تلفیق آن باقابلیت‌های GIS، برای مناطقی که خارج از شعاع عملکردی ایستگاه‌های موجود بودند، ایستگاه‌های جدیدی مکان‌یابی گردید.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مشکینی و همکاران (۱۳۸۹) به تحلیل فضایی-مکانی تجهیزات شهری و کاربست مدل تحلیل سلسله مراتبی در محیط GIS (مطالعه موردی: ایستگاه‌های آتش‌نشانی هسته مرکزی تهران) پرداختند. در این مطالعه به کمک تلفیق مدل تحلیل سلسله مراتبی و منطق ارزش‌گذاری لایه‌ها در GIS، مدلی برای مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی ارائه شد. درنهایت سایت‌هایی به‌منظور احداث ایستگاه‌های آتش‌نشانی پیشنهادشده‌اند که با کمک ایستگاه‌های موجود قادر خواهند بود کل منطقه را تحت پوشش قرار دهند.
هادیانی و کاظمی‌زاد (۱۳۸۹) مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی شهر قم با بهره گرفتن از تحلیل شبکه و مدل AHP در محیط GIS را انجام دادند. نتایج نشان می‌دهد که الگوی پراکنش ایستگاه‌های آتش‌نشانی شهر قم در وضع موجود از الگوی مناسبی برخوردار نیست و فاصله زمانی رسیدن خودروهای آتش‌نشانی به آخرین نقطه‌ی منطقه تحت پوشش خود بیش از پنج دقیقه می‌باشد و یک‌سوم شهر را پوشش نمی‌دهد؛ بنابراین برای مناطق خارج از شعاع عملکردی ایستگاه‌های موجود، پنج ایستگاه جدید مکان‌یابی و پیشنهاد گردید تا کل فضای شهر بر اساس استاندارد سه‌دقیقه‌ای رسیدن خودروهای آتش‌نشانی به محل حریق، تحت پوشش ایستگاه‌های آتش‌نشانی موجود و پیشنهادی قرار گیرد.
زیاری و یزدان‌پناه (۱۳۹۰) به بررسی مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی شهر آمل با بهره گرفتن از مدل AHP در محیط GIS پرداختند. با به‌کارگیری روش همپوشانی، معیارهای وزن دهی باهم تلفیق و مکان بهینه برای استقرار ایستگاه‌های آتش‌نشانی مشخص شد. علاوه بر چهار ایستگاه موجود، دو ایستگاه پیشنهاد می‌شود.
دیوید ایوانس^[۵] (۲۰۰۴) نقش GIS را در مدیریت بحران حوادث مرتبط با فعالیت‌های سازمان آتش‌نشانی تعیین‌کننده دانست و اظهار داشت علاوه بر اینکه GIS می‌تواند در کاهش خسارات در زمان قبل از وقوع حادثه با مکان‌یابی بهینه‌ترین مکان‌ها برای احداث ایستگاه‌ها مؤثر باشد، بلکه می‌تواند کارایی بالایی نیز در حین امدادرسانی ایفا نماید.
در شهر بندرعباس تاکنون درزمینه مکان گزینی و مدل‌سازی ایستگاه‌های آتش‌نشانی با بهره گرفتن از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیار و GIS، مطالعه‌ای انجام‌نشده است.
تصمیم‌گیری
تصمیم‌گیری^[۶] درواقع طریقه عمل در مسیری خاص به‌صورت آگاها‏‏‏‏نه جهت نیل به اهداف و مطلوب تعریف‌شده است تا بدین طریق گزینه‌ای مناسب در میان انواع گزینه‌ها انتخاب شوند. در مطالعات جغرافیایی فرایند تصمیم‌گیری به‌صورت نظام‌مند و سلسله‌مراتبی با تعریف مسئله آغاز و سپس با تعیین الزامات، تبیین اهداف، شناسایی گزینه‌ها، تعریف شاخص‌ها، انتخاب ابزار تصمیم‌گیری و ارزیابی جهت رتبه‌بندی گزینه‌ها به اتمام می‌رسد. در این فرایند روش‌ها و مدل‌های متفاوتی برای تصمیم‌گیری به کار گرفته می‏شود که یکی از بارزترین آن‌ها استفاده از مسائل مبتنی بر تصمیم‌گیری‌های‏ چند معیار شامل مدل‌های تصمیم‌گیری چند‌هدفه و چند شاخصه است (پورطاهری، ۱۳۹۱).
تصمیم‌گیری مکانی
بیش از ۸۰ درصد داده‌ها و اطلاعات مورداستفاده جهت اتخاذ تصمیم، دارای ماهیت و جنبه‌های مکانی و البته زمانی هستند (محمدی، ۱۳۸۶). داده‌های مکانی^[۷]، عبارت از اقلام اطلاعاتی خام، نامرتب و پردازش نشده هستند که مرتبط با موقعیت مکانی و جغرافیایی مشخصی می‌باشند. داده‌های مکانی به‌خودی‌خود از ارزش و کارایی اندکی برخوردار هستند و جهت سودمند ساختن آن‌ها بایستی تحت پردازش و تحلیل‌های مکانی قرار گیرند. نتایج حاصل از پردازش داده‌های مکانی منجر به مجموعه‌ای از آگاهی‌ها و یا اطلاعات مکانی می‏گردند. این اطلاعات خمیر‌مایه‌ی فرایند تصمیم‌سازی‌های مکانی را تشکیل می‏دهند. بخش اعظم تصمیم‌گیری‌ها دارای ماهیت مکانی است بنابراین می‏توان آن‌ها را تصمیم‌گیری مکانی نامید. این نوع تصمیم‌گیری‌ها که بایستی با لحاظ کردن ابعاد مکانی و زمانی به همراه عدم قطعیت آن‌ها صورت گیرد، بسیار دشوار پیچیده و وقت‌گیر می‌باشند و لذا، بهره‌گیری ازنظریات تصمیم به همراه فناوری تصمیم ضروری است (محمدی، ۱۳۸۶).
دیدگاه‌های متفاوت در تصمیم‌گیری
بنا به نظر کینی^[۸] دو دیدگاه در تصمیم‌گیری وجود دارد:
روش گزینه‌محورکه در آن ایجاد گزینه‌های تصمیم‌گیری مورد تاکید قرار می‌گیرد.
در این روش گزینه‌ها باارزش‌های از قبل تعیین‌شده ارزیابی می‌شوند.
روش ارزش محور که در آن ارزش‌ها (معیارهای ارزیابی) به‌صورت عناصر پایه‌ای در تحلیل تصمیم مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این روش ارزش به‌عنوان عنصر اصلی در تصمیم بررسی می‌شود؛ بنابراین در اولین مرحله بر روی تعیین ارزش‌ها تمرکز می‌شود؛ و مطابق باارزش‌ها به ایجاد گزینه اقدام می‌شود.
تفاوت اساس بین این دو روش در این است که در روش گزینه محور ابتدا گزینه‌ها شناسایی می‌شوند و یا از قبل وجود دارند و سپس به تعیین ارزش‌ها اقدام می‌شود اما در روش ارزش محور ابتدا ارزش‌ها تعیین و سپس بر اساس این ارزش‌ها اقدام به ایجاد گزینه می‌کنند.
اصل کلی در ساخت فرایند تصمیم‌گیری بر این قرار است که ایجاد گزینه‌های تصمیم‌گیری باید به‌گونه‌ای باشد که رسیدن به ارزش‌های تعیین‌شده در یک وضعیت تصمیم‌گیری به بهترین صورت انجام پذیرد (پرهیزگار، ۱۳۸۶).
مراحل تصمیم‌گیری چندمعیاری مکان
تصمیم‌گیری یک فرایند است که دربرگیرنده مراحل مختلف زیر است (محمدی، ۱۳۸۶):
تعریف مسئله
هر فرایند تصمیم‌گیری با شناخت و تعریف مسئله تصمیم‌گیری شروع می‌شود. عمدتاً نظر بر این است که مسئله تصمیم‌گیری درک تفاوت بین وضعیت مطلوب و موجود سامانه است. تعریف مسئله با مرحله آگاهی و بینش در فرایند تصمیم‌گیری هم‌پوشی دارد. در این مرحله می‏توان از فناوری تصمیم و توانمندی‌های مختلف سامانه اطلاعات جغرافیایی کمال بهره‌برداری را نمود. در این مرحله می‌توان پس از شناخت و تعریف دقیق مسئله، می‌توان داده‌های مکانی خام را در یک سامانه اطلاعات جغرافیایی جمع‌ آوری و پردازش ‏نمود.
معیارهای ارزیابی
در تحلیل چندمعیار مکانی، بعد از شناسایی مسئله تصمیم‌گیری مجموعه‌ای از معیارهای ارزیابی در کانون توجه قرار می‌گیرند.
اصطلاح معیار یک واژه کلی است که مفاهیم مربوط به صفت و هدف را در برمی‌گیرد بنابراین معیار یک اساس برای ارزیابی و اندازه‌گیری تصمیم است. معیارهای ارزیابی باید دارای خصوصیات زیر باشند:
۱-به‌اندازه کافی معرف طبیعت چندمعیار یک مسئله تصمیم‌گیری باشد.
۲-جامع و قابل‌اندازه‌گیری باشد.
۳-یک مجموعه معیار باید کامل، عملیاتی و حتی‌الامکان در حالت کمینه باشند.
۴- بتوان آن را به‌صورت یک نقشه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی نشان داد.
۵- قابلیت تبدیل به واحدهای قابل‌مقایسه و متناسب باهم را داشته باشند.
معیار دو نوع می‌تواند باشد:
الف- فاکتور، یک فاکتور معیاری است که شایستگی یک گزینه ویژه برای فعالیت تحت بررسی را کاهش یا افزایش می‌دهد. برای مثال در احداث ایستگاه آتش‌نشانی، شبکه ترافیک می‌تواند یک فاکتور باشد.
ب- محدودیت‌ها، محدودیت به محدود کردن گزینه‌های تحت بررسی گفته می‌شود (پرهیزکار، ۱۳۸۶).
تولید نقشه‌های معیار
با تعیین مجموعه‌ای از معیارها برای ارزیابی گزینه‌های تصمیم‌گیری هر معیار با بهره گرفتن از توابع موجود در سامانه اطلاعات جغرافیایی به‌صورت یک نقشه معیار درمی‌آید و سپس در پایگاه داده آن ذخیره می‌گردد.
یک نقشه معیار بیانگر توزیع مکانی از صفتی است که بر پایه آن صفت درجه دست‌یابی به اهداف ملازم با آن اندازه‌گیری می‌شود. بر همین اساس نقشه‌های معیار در دو نوع، با عنوان نقشه‌های عامل (معیار ارزیابی) و نقشه‌های مربوط به محدودیت مطرح می‌شوند.
در ارزیابی چندمعیار مکانی برای دست‌یابی به یک هدف معین باید سنجه‌ها یا شاخص‌هایی را تعریف و معین کرد که بر مبنای آن‌ها بتوان به هدف معین دست‌یافت. این سنجه‌ها یا شاخص را معیار ارزیابی می‌نامند.
استاندارد‌سازی نقشه‌های معیار
نقشه‌های معیار را می‌توان در انطباق با مقیاس‌های اندازه‌گیری تحت عنوان نقشه‌های معیار کیفی و کمّی طبقه‌بندی کرد. ازآنجایی‌که هر نقشه معیار یا هر صفت دارای محدوده و مقیاس‌های اندازه‌گیری متفاوتی است، برای تحلیل و ارزیابی چندمعیاری مکانی باید مقیاس اندازه‌گیری آن‌ها را همخوان و متناسب باهم کرد. برای همسان‌سازی مقیاس‌های اندازه‌گیری و تبدیل آن‌ها به واحدهای قابل‌مقایسه از فرایند استاندارد‌سازی معیارها استفاده می‌شود.
سه رویکرد اصلی برای استانداردسازی نقشه‌های معیار وجود دارد:
۱) روش‌های قطعی مانند روش خطی
۲) روش احتمالی
۳) روش فازی
گزینه‌ها
گزینه‌ها یا انتخاب‌ها در کانون تصمیم‌گیری قرار دارند زیرا در غیر این صورت بیش از یک‌راه برای اقدام وجود نداشته و هیچ گزینشی به عمل نمی‌آید. گزینه‌های تصمیم‌گیری شامل مسیرهای پیشنهادی از اقداماتی است که تصمیم گیر باید از میان آن‌ها یکی را انتخاب کند.
هر گزینه تصمیم‌گیری مکانی در حداقل حالت خود شامل دو مولفه پایه است:
۱) اقدام (چه) کاری باید انجام داد؟
۲) مکان (کجا باید انجام شود؟)
هر گزینه بر اساس متغیر (صفات) سنجیده می‌شود. یک متغیر یک کمّیت قابل‌اندازه‌گیری است که در هر مقطع دارای یک ارزش معین است. اگر یک متغیر توسط تصمیم گیر قابل‌کنترل باشد آن را متغیر تصمیم می‌گویند. متغیرهای تصمیم بر اساس وضعیت مسئله در قالب‌های تعیینی، تصادفی (احتمال) و زبانی مطرح می‌شوند.
متغیر تعیینی: متغیرهای که ارزش آن‌ها به شانس وابسته نیست و گزینه‌ای که با این متغیر سنجیده می‌شود نتیجه قطعی و مشخص دارد.
متغیر تصادفی: اگر متغیرهای توصیف‌کننده یک گزینه دارای توزیع احتمالاتی شناخته‌شده‌ای باشند، این متغیرها را تصادفی می‌گویند که دارای آمیزه‌ای از تغییرپذیری و عدم قطعیت هستند.
متغیرهای زبانی (فازی): متغیرهایی که ارزش آن‌ها در قالب کلمات و جملات مطرح در زبان عادی بیان می‌شود (مانند فاصله زیاد و خیلی زیاد، فاصله کوتاه و خیلی کوتاه)
محدودیت‌ها
محدودیت‌ها، قیودی‌اند که به‌طور طبیعی یا از سوی جوامع انسانی تحمیل‌شده و اجازه نمی‌دهند برخی از اقدامات خاص صورت پذیرد (محمدی، ۱۳۸۶). گزینه‌هایی را که در آن ملاحظات مربوط به تمام محدودیت‌ها در نظر گرفته‌شده است گزینه‌های ممکن می‌گویند. به همین ترتیب به گزینه‌هایی که در انطباق با محدودیت‌ها قرار ندارند، گزینه‌های ناممکن (غیرقابل‌قبول) گفته می‌شوند.
روش‌های‌ وزن دهی: