۲.۱.۷.۲. نمای خلفی و قدامی
در این حالت باید بدن توسط این خط به دو نیمه مساوی و قرینه تقسیم شود و خط ثقل بین دو پا فرود آید (جینکینز و همکاران، ۱۹۸۹).
۲.۷.۲. تکامل وضعیت بدنی
ستون فقرات در افراد بزرگسال دارای چهار انحنا می­باشد. در حالیکه در بدو تولد فقط دارای یک انحنا مقعر C شکل است. انحنا­های سینه­ای و خاجی به همان حالت اولیه باقی می­مانند که به آن­ها قوس­های اولیه می­گویند. قوس­های لوردوز گردنی و کمری محدب بوده که بعد از تولد ایجاد می­شوند و به آن­ها قوس­های ثانویه می­گویند. لوردوز گردنی زمانی که نوزاد در حدود ۳ ماهگی شروع به کنترل سر می­ کند، شروع به شکل گیری کرده و در ۷-۶ ماهگی که قادر به نشستن است، به طور اولیه تکمیل می­ شود. در حالیکه لوردوز کمری همزمان با شروع ایستادن و راه رفتن کودک شکل می­گیرد. در گذر پیشرفت از مرحله سینه خیز رفتن تا راه افتادن کودک، که لگن خود را به شکل عمودی در می ­آورد، نیاز به تعادل بیشتری وجود دارد. در واقع افزایش و شکل گیری انحنای کمری در پاسخ به نیرو­های گرانشی است که در نتیجه ایستادن، راه رفتن و نگهداری تنه به طور مستقیم به وجود آمده است. توسعه انحنا­های ستون فقرات معمولاً تا کامل شدن رشد ستون فقرات تقریباً تا ۱۷-۱۲ سالگی ادامه پیدا خواهد کرد. وجود این انحنا­ها به طور مستقیم با شکل و اندازه دیسک­های بین مهره­ای و جسم مهره­ها در ارتباط است (لطافت کار و همکاران، ۱۳۸۹).
۳.۷.۲. عوامل موثر بر وضعیت بدن
وضعیت بدنی از جنبه­ های مختلف تحت تاثیر شکل بندی استخوان­ها، ویژگی تاندون­ها و عضلات متصل به آن­ها قرار می­گیرد. عملکرد غیر عادی استخوان­ها، عضلات و بیماری­های تخریب کننده به عنوان عامل اصلی بر هم خوردن راستای بدنی شناخته شده ­اند. با این وجود عواملی که در تعیین و کنترل وضعیت بدنی نقش دارند را می­توان به پنج دسته تقسیم کرد:
۱. عوامل ژنتیکی: مانند جنس، نوع بدن، نقص­های مادر زادی، بیماری­های ذاتی و ناتوانایی­ها، مشکلات بینایی و نرمی مفاصل.
۲. عوامل محیطی: تغذیه، ضربات، اعمال کشش و فشار ناشی از وضعیت بدنی خاص، بیماری، پوشش، سازگاری شغلی، ورزش و آب و هوا.
۳. عوامل روانی: اعتماد به نفس، تصور بدنی، سلامت روحی، عادات روزمره روش زندگی افراد، افسردگی و انگیزش.
۴. عوامل فیزیولوژیکی: سن، رشد، بارداری، خستگی، وزن بدن، فرسودگی و تغییر شکل بافت­ها، تون عضلانی، نرمی استخوان و درد.
۵. عوامل ایدئوپاتیک.
البته لازم به ذکر است که این نوع تقسیم بندی کامل نمی ­باشد. زیرا برای مثال عامل درد هم فیزیولوژیکی و هم روانی به حساب می ­آید و یا سن را می­توان هم در طبقه عوامل فیزیولوژیکی و هم عوامل محیطی قرار دارد (لطافت کار و همکاران، ۱۳۹۱، کیسنر و کوبی، سخنگویی، ۱۳۷۹).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴.۷.۲. دلایل وضعیت بدنی ضعیف
بعضی از دلایل وضعیت بدنی ضعیف؛ وضعیتی و بعضی ساختاری است.
۱.۴.۷.۲. عوامل وضعیتی
شایع­ترین علت وضعیت بدنی ضعیف، عادت وضعیت بدنی غلط است که در آن شخص وضعیت بدنی صحیح را حفظ نمی­کند. حفظ یک وضعیت بدنی صحیح به عضلاتی قوی و انعطاف پذیر نیاز دارد که به راحتی خود را با تغییرات محیطی وفق دهند. این عضلات بایستی دائماً بر ضد جاذبه عمل کرده و با عضلات دیگر برای حفظ وضعیت بدنی مستقیم هماهنگ باشند (نوربخش و همکاران، ۱۳۷۹). علت دیگر وضعیت بدنی ضعیف عدم تعادل یا کوتاهی عضلات است. برای مثال کوتاهی عضله ایلیوپسواس باعث افزایش لوردوز کمری می­ شود. درد نیز ممکن است سبب ایجاد وضعیت بدنی ضعیف شود. فشار بر روی ریشه عصب در مهره­های کمری ممکن است باعث کمر درد شده و به دلیل وضعیتی که فرد برای کاهش درد به خود می­گیرد، باعث ایجاد ناهنجاری­های وضعیتی بدن از جمله اسکولیوز شود (نوربخش و همکاران، ۱۳۷۹، لطافت کار و همکاران، ۱۳۹۱).
مشکلات تنفسی مثل آمفیزم، ضعف عمومی، وزن زیادی، کاهش حس عمقی و اسپاسم عضلانی (فلج مغزی) نیز ممکن است منجر به وضعیت بدنی ضعیف شوند. اکثر معایب وضعیت بدنی غیر ساختاری را بعد از تشخیص به راحتی می­توان اصلاح کرد. اصلاح آن­ها شامل تقویت عضلات ضعیف، کشش ساختار­های کوتاه شده و آموزش حفظ وضعیت بدنی مستقیم در حین نشستن، ایستادن و دیگر فعالیت­های روزمره است (لطافت کار و همکاران، ۱۳۹۱).
۲.۴.۷.۲. عوامل ساختاری
شامل آن نوع از عوامل هستند که به طور مادرزادی، حین یا بعد از تولد فرد به وجود می­آیند و به صورت تغییرات دائمی در وضعیت بدنی فرد ظاهر می­شوند. وضعیت­های ناهنجار ایجاد شده از این نوع را نمی­ توان با حرکات اصلاحی درمان کرد ولی شاید بتوان با ورزش مرتب و تمرین درمانی به موقع از وخیم­تر شدن آن­ها جلوگیری کرد (نوربخش و همکاران، ۱۳۷۹، لطافت کار و همکاران، ۱۳۹۱).
۵.۷.۲. ناهنجاری­های اسکلتی- عضلانی
بسیاری از مردم از لحاظ قامتی، در وضعیتی پایین­تر از وضعیت ایده آل هستند. اگرچه همه انحرافات وضعیتی موجب بروز آسیب، محدودیت حرکتی و یا ایجاد عوارض ثانویه نمی­شوند و لیکن افراد مرتبط با حوزه حرکات اصلاحی و تندرستی باید بتوانند وضعیت­های ناهنجار را شناسایی کنند و در جهت رفع و کنترل آن­ها برنامه ریزی­های لازم را انجام دهند. برخی از ناهنجاری­های مربوط به ستون فقرات در ادامه به طور اختصار توضیح داده شده است.
۱.۵.۷.۲. انحراف جانبی سر
در وضعیت ایستاده طبیعی و از نمای خلفی و قدامی، سر باید به شکل متعادل قرار بگیرد به
گونه ­ای که خط کشش ثقل از مرکز استخوان پس سری و از روی ستون مهره­ای ناحیه گردن بگذرد. خط شاقولی باید دقیقاً سر را به دو نیمه مساوی و قرینه تقسیم کند، چناچه سر به یک سمت متمایل باشد و خط کشش ثقل بر روی استخوان پس سری منطبق نباشد، عارصه کج گردنی ایجاد می­ شود. شدت ناهنجاری به میزان انحراف سر و مهره­های گردنی از راستای خط کشش ثقل بستگی دارد. این ناهنجاری غالباً مدت زمانی بعد از تولد یا در زمان بلوغ ظاهر می­ شود. چناچه این عارضه درمان نشود اختلال در وسعت میدان دید و چرخش چشم­ها را به دنبال خواهد داشت (جینکینز و همکاران، ۱۹۸۹). از آنجایی که سر سنگین است و از طریق یک بخش نسبتاً کوچک و انعطاف پذیر به بدن اتصال دارد از این رو مهم است که به صورت متوازن بر روی شانه­ها قرار بگیرد. برخی افراد دوست دارند که سر خود را به یک سو خم کنند، که این کار نه تنها باعث اعمال فشار به غضلات نگهدارنده و حرکت دهنده سر و شانه می­ شود، بلکه باعث ایجاد مشکلات بصری نیز می­ شود، زیرا با این کار ارتفاع چشم آن­ها به هم می­خورد، معمولاً این عارضه بر طبق عادت ایجاد می­ شود (جینکینز و همکاران، ۱۹۸۹).
از جمله روش­های تشخیص و ارزیابی این ناهنجاری می­توان به خط شاقولی، صفحه شطرنجی و آزمون نیویورک اشاره کرد که به عنوان معیار ارزیابی وضعیت سر به جلو مورد استفاده قرار می­گیرند، با این وجود اطلاعات حاصل از این روش­ها کیفی بوده و اجازه تجزیه و تحلیل دقیق و بیشتر داده ­های مربوط را فراهم نمی­آورد.
۱.۱.۵.۷.۲. علل بروز کج گردنی
الف- انقباضات تند و تیز: اغلب بعد از یک تصادف کوچک با یک حمله التهاب روماتیسمی شدید به وجود می ­آید و یا به طور کلی در هنگام بیدار شدن از خواب یا اعمال زور شدید در تماس با عضلات گردن رخ می­دهد. انقباضات به وجود آمده غیر ارادی مسبب انقباضات غیر ارادی در عضلات گردن، چرخش­های تند و تیز قابل جلوگیری و کج گردنی هستند.
ب- علت کج گردنی مادرزادی ناشناخته است، ولی چندین تئوری برجسته در این باره وجود دارد:
۱. آسیب به گردن در طول روند­های زایمان؛
۲. وجود رگ­های خونی غیر نرمال و جریان خون غیر نرمال در جنین؛
۳. احتمال قرارگیری نامناسب گردن جنین در رحم مادر؛
۴. احتمالاً ضربه­های درون رحم باعث خونریزی درون عضله شده و به تدریج تشکیل بافت زخم می­دهد و در نتیجه سبب کوتاهی عضلات گردنی می­ شود؛
۵. ضربه­های هنگام زایمان و کشیده شدن گردن در هنگام زایمان.
ج- اکتسابی
۱. فلج یا کوتاهی عضله جناغی-چنبری-پستانی در یکطرف باعث ناهنجاری می­ شود.
۲. ضربه­های وارد بر گردن باعث خونریزی در عضله جناغی چنبری پستانی می­ شود که مانند خونریزی در سایر نقاط بدن تشکیل می­ شود و به بافت جوشگاهی اسکار تبدیل می­ شود. وجود این بافت باعث کوتاهی عضله شده و منجر به کج گردنی می­ شود.
۳. علل دیگر مثل ضربه به ستون مهره­ای گردنی به علت سوختگی پوستی یاپارگی دیسک بین
مهره­ای، آدنی­های چرکی و سایر عفونت­های گردن، سل ستون مهره­ای گردنی و انقباض یکطرفه عضله جناغی چنبری پستانی به دلایل مختلف است.
۴. نگهداری سر در وضعیت بد یا نامناسب به مدت طولانی
۵. ضعف شنوایی و بینایی به گونه ­ای که فرد برای بهتر شنیدن یا بهتر دیدن به طور ناخودآگاه گردن خود را کج می­ کند.
۶. تومورها
۷. بیماری­های دیسک گردنی: نیمه در رفتگی و فتق دار شدن دیسک بین مهره­ای گردنی نیز می ­تواند باعث کج گردنی شود.
۸. داروها
۹. الکل: ممکن است باعث بدتر شدن کج گردنی به طور غیر ارادی شود.

شکل ۱.۲. انحراف جانبی سر
۲.۵.۷.۲. عارضه شانه نابرابر
چنانچه سطح شانه را با یک خط افقی مرجع مورد ارزیابی قرار دهیم، در شرایط طبیعی هر دو شانه باید نسبت به این خط، فاصله یکسانی داشته باشند. یکسان نبودن شانه­ها با خط افقی مرجع در یک طرف را عارضه شانه نابرابر می­نامند. در این عارضه معمولاً شانه­ی سمت دست برتر فردد چار افتادگی می­ شود. اگر در مراحل اولیه این ضعف تشخیص و درمان نگردد، پیشرفت آن موجب تغییراتی در ستون فقرات مثل پشت کج (اسکولیوزیس) می­ شود.
جهت تشخیص و ارزیابی این ناهنجاری نیز از روش­هایی مانند خط شاقولی، صفحه شطرنجی و آزمون نیویورک استفاده می­ کنند که همانطور که عنوان شد، اطلاعات حاصل از این روش­ها کیفی بوده و اجازه تجزیه و تحلیل دقیق و بیشتر داده ­های مربوط را فراهم نمی­آورد.
عوارض و نشانه­ های ناشی از این ناهنجاری عبارتنداز:
-نابرابری زاویه تحتانی کتف­ها؛ نابرابری زاویه بین گردن و سر شانه؛ از دست دادن وضعیت چهار شانه؛ درد در اطراف شانه و گردن؛ ضعف عضلات اطراف شانه­ها؛ کاهش تحرک مفصل شانه؛ نابرابری در ارتفاع دو زائده آخرمی و یا دو استخوان ترقوه و خارج شدن شانه­ها از وضعیت تعادل؛ ناهمسان بودن فاصله میان ناحیه داخلی بازو و تنه در دو طرف بدن.

شکل ۲.۲. ناهنجاری شانه نابرابر
۳.۵.۷.۲. اسکولیوزیس (کج پشتی)