۲-۴-۸-۳گردشگری مذهبی:

گردشگری مذهبی، سابقه‌ای به قدمت تاریخ دارد و در ایران از مساجد، امامزاده‌ها و بقعه‌ها، آرامگاه‌ها و قبور، تکیه‌ها و حسینیه‌های قدیمی گرفته تا آتشکده‌ها و آتشگاه‌ها، صومعه‌ها و خانقاه‌ها، این نوع از گردشگری با استقبال مردم روبه‌رو شده و درآمدی نیز دارد. اما شاید جالب باشد که این نوع اماکن مذهبی امروز از حالت ملی خارج شده و به سمت فرامحلی شدن حرکت ‌کرده‌است و برای دولت‌های کشورهای مختلف که اماکن یاد‌شده در آن قرار دارد، درآمدهای هنگفتی به همراه دارد. در مقابل، دولت‌ها تلاش می‌کنند با ایجاد زیرساخت‌ها و تلاش برای حفظ میراث معماری و ابنیه تاریخی مذهبی کشورهای خود، به جذب گردشگران کمک کنند.

ولی با این حال هیچ چیز نمی‌تواند اهمیت گردشگری مذهبی را نادیده بگیرد. نوع جدیدی از گردشگری که به تمامی تاریخ بوده و هست.

۲-۴-۸-۴گردشگری ورزشی:

ورزش یکی از فعالیت‏های مهم گردشگران در حین گردشگری است و گردشگری و مسافرت نیز با انواع مختلف ورزش همراه است .گردشگر کسی است که برای مدتی،دست کم یک شب،و نه بیش از یک سال به کشوری غیر از وطن یا محل سکونت معمولی خود مسافرت می ‏کند وهدف او کار کردن وپول درآوردن در آن کشور نیست (گی چاک وای،۱۳۸۲). همچنین گردشگر ورزشی بازدید کننده‏ای موقتی است که حداقل۲۴ ساعت در محل رویداد اقامت می ‏کند و هدف او شرکت در رویدادی ورزشی است .

گردشگری ورزشی یکی از حیطه‏های رو به رشد گردشگری است ،که مسابقات و رویدادهای ورزشی تعداد کثیری گردشگر (چه داخلی و چه خارجی) را جلب می ‏کند .پژوهش‏ها‏نشان داده ‏اند که گردشگری ورزشی یکی از بخش‏هایی است، که در تمام دنیا در صنعت گردشگری بیشترین رشد را دارد و در‏این بازار رویداد گردشگری ورزشی نقش مهمی‏ایفا می ‏کند ،به گونه‏ای که همواره بر تعداد مقصد‏هایی که رویدادهای ورزشی را در آمیزه بازاریابی خود وارد می‏ کنند افزوده می‏ شود (چالیپ ، ۲۰۰۲). نظریه های جدید در زمینه گردشگری نشان می‏ دهد جذابیت‏های گردشکری بر پایه ورزش ،در مقایسه با دیگر جذابیت‏های فرهنگی ، مزیت‏های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بیشتری دارد (هینچ وهیگام،۲۰۰۵).

۲-۴-۹عوامل و عناصر مؤثر در صنعت گردشگری :

در صنعت گردشگری بخش دولتی و خصوصی مکمل همدیگر هستند و نبود یکی از آن ها باعث نا کارآمدی وجود دیگری می شود، لذا باید بخش دولتی و بخش خصوصی هر یک در جایگاه خود قرار بگیرند تا شاهد رشد و شکوفائی این صنعت باشیم.

۲-۴-۹-۱بخش دولتی

بخش دولتی با ایجاد زیر‌ساخت‌های می‌تواند نقش اساسی را در توسعه این صنعت داشته باشد. یکی از مهمترین وظایف بخش دولتی، مدیریت کلان و تعیین سیاست های کلی در این صنعت باشد. با مطالعه بر پتانسیلهای موجود در ایران، نقشه و طرح جامع گردشگری را برای کشور تدوین کنند و با تخصیص بودجه زیر ساختهای لازم برای سرمایه گذاری بخش خصوصی را مهیا کنند. با گسترش جاده ها، تجهیز فرودگاه ها و ترمیم و اصلاح سیستم های حمل و نقل زمینه‌های امنیت و آرامش خاطر گردشگران را ایجاد کنند. با وضع قوانین و مقررات بستر سازی جهت ایجاد امنیت روانی و اجتماعی برای گردشگران و جهانگردان که فاکتور مکمل و بسیار مهمی در راستای توسعه صنعت گردشگری است صورت گیرد. به توسعه منابع انسانی و ایجاد مراکز آموزشی تخصصی بپردازند. با تدوین قوانین حمایتی از سرمایه گذاری در این صنعت راه را برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی هموار سازند. با تبلیغات و اطلاع رسانی، زمینه‌های لازم را برای سفر گردشگران به ایران ایجاد کنند.

میتوان ‌به این نتیجه رسید مدیریت کلان و متخصص در صنعت گردشگری حرف اول را می زند. برنامه ریزی بلند مدت و کوتاه مدت به همراه استراتژیک می‌تواند زمینه‌های لازم جهت توسعه و گسترش این صنعت را در پیش داشته باشد.

۲-۴-۹-۲بخش خصوصی

بخش خصوصی با احساس امنیت اقدام به سرمایه گذاری می‌کند، بخش خصوصی با در نظر گرفتن طرح جامع گردشگری که توسط مدیریت کلان تدوین شده است باید طراحهای خود را به اجرا بگذارد، ساخت هتلها و تأسیسات گردشگری و ایجاد دفاتر خدمات مسافرتی و ارائه تورهای ایرانگردی و ارائه اطلاعات به گردشگران جهت سفر به شهرهای مختلف ایران دامنه توسعه صنعت توریسم و گردشگری را گسترش می‌دهند و منجر به پویای گردشگری در کشور خواهند شد.

۲-۴-۹-۳تعامل بخش خصوصی و دولتی

تأمل بخش خصوصی و دولتی هم جایگاه خاص خود را دارد. پس از ارائه طرح جامع گردشگری و سیاست‌های کلی برای این صنعت از سوی مدیریت کلان دولتی و آغاز به فعالیت بخش خصوصی، نیاز به تأمل این دو بخش بیشتر احساس می شود زیرا زمینه‌های لازم برای جذب گردشگر مهیا شده حال باید بخش دولتی با برنامه ریزی های کوتاه مدت مانند برگزاری نمایشگاه های ایران شناسی و ایرانگردی در سایر کشورها اقدام نماید و امکان بازار یابی را برای شرکت‌های خصوصی میسر سازد تا با معرفی خدمتشان به گردشگران بتوانند زمینه‌های جذب حداکثری را امکان پذیر نمایند. از دیگر اقدمات این دو بخش میتوان به تولید برنامه های ‌رادیویی و تلویزیونی، تهیه فیلم های ‌سینمایی و مستند از جاذبه های گردشگری و ایرانگردی به زبانهای پر مخاطب و پخش آن ها در شبکه های بین‌المللی اشاره کرد. همچنین میتوان به تهیه و چاپ راهنماهای گردشگری به زبانهای مختلف و توزیع آن ها از طریق سفارتخانه های ایران در کشورهای دیگر نیز اشاره نمود.

در صنعت گردشگری بخش دولتی و خصوصی به همراه هم می‌توانند به نتایج مطلوب برسند و هر یک به تنهائی فقط قسمتی از چرخهای این صنعت را بگردش در می آورند و در صورت نادیده گرفتن هر یک از این دو بخش قطعاً به بازده مثبت و شکوفائی در این صنعت نخواهیم رسید و حتی بهره برداری ناپایدار از عرصه های طبیعی می‌تواند موجبات نابودی منابع طبیعی را بهمراه داشته باشد و هزینه های جبران ناپذیری را به کشور تحمیل نماید.

۲-۴-۱۰بررسی اثرات گردشگری

گردشگری همراه با انواع اثرات مثبت و منفی در زمینه‌های مختلف اجتماعی،اقتصادی،فرهنگی،زیست محیطی و … دارد،که در زیر به طور خلاصه ‌به این موضوعات پرداخته می شود.

۲-۴-۱۰-۱اثرات مثبت و منفی زیست محیطی گردشگری

نیازهای انسانی به بهای ایجاد تغییرات زیست محیطی تامین می‌شوند . انسان از بدو آفرینش تلاش ‌کرده‌است که طبیعت را به منظور تأمین نیازهای خود ، به خدمت در آورد. هر زمان که مردم محصولات را درو می‌کنند ، مسیر رودها را منحرف می‌کنند ، ساختمان می‌سازند ، جاده های جدید احداث می‌کنند ، و یا به هر حال یک طرح توسعه را اجرا می‌کنند، این فعالیت ها به نوعی بر محیط زیست اثر می‌گذارند . (راجر، داس ویل ، ۱۳۸۴،۱۶۳).