۱-۵- سؤال­های پژوهش

سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که: آیا ارزش دارایی­ های وثیقه­ای شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بر تصمیم­های تأمین مالی و سرمایه ­گذاری آن­ها تأثیری دارد؟ همچنین، این پژوهش به دنبال یافتن پاسخی برای این سؤال است که آیا کیفیت گزارشگری مالی بر رابطه بین ارزش دارایی­ های وثیقه­ای و تصمیم­های تأمین مالی و سرمایه ­گذاری تأثیری می­ گذارد؟ در نهایت، سؤال سوم پژوهش حاضر این است که آیا کیفیت گزارشگری مالی شرکت­ها از میزان دارایی­ های وثیقه­ای آن­ها تأثیری می­پذیرد؟

۱-۶- فرضیه ­های پژوهش و مبانی نظری

در این قسمت در خصوص دستیابی به اهداف پژوهش و بر اساس مبانی نظری و پیشینه پژوهش مطرح شده، فرضیه ­های پژوهش به شرح زیر طراحی و تدوین شده است:

فرضیه اول: در شرکت­های با کیفیت گزارشگری مالی بالاتر نسبت به شرکت­های با کیفیت گزارشگری مالی پایین­تر، اثر تغییر در ارزش وثیقه­های شرکت­ها بر تصمیم­های تأمین مالی کمتر است.

فرضیه دوم: در شرکت­های با کیفیت گزارشگری مالی بالاتر نسبت به شرکت­های با کیفیت گزارشگری مالی پایین­تر، اثر تغییر در ارزش وثیقه­های شرکت­ها بر تصمیم­های سرمایه ­گذاری کمتر است.

فرضیه سوم: بین تغییر در ارزش وثیقه شرکت­ها و کیفیت گزارشگری مالی رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۷- روش انجام پژوهش

۱-۷-۱- روش پژوهش و گردآوری داده ­ها

از لحاظ طبقه ­بندی پژوهش بر مبنای هدف، این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ طبقه‌بندی برحسب روش، از نوع تحقیقات توصیفی است. از بین تحقیقات توصیفی این تحقیق از نوع تحقیقات پس رویدادی ‌می‌باشد. در تحقیق پس رویدادی محقق به دنبال کشف و بررسی روابط بین عوامل و شرایط خاص که قبلاً وجود داشته یا رخ داده از طریق مطالعه نتایج حاصل از آن­هاست، لذا محقق در پی بررسی امکان وجود روابط علّت و معلولی از طریق مشاهده و مطالعه نتایج موجود و زمینه قبلی آن­ها به امید یافتن علّت وقوع پدیده یا عمل است. به عبارت دیگر، محقق در روش تحقیق علّی-مقایسه­ ای به دنبال مطالعه و بررسی علل احتمالی متغیر وابسته ‌می‌باشد. زیرا متغیر وابسته و مستقل هر دو در گذشته رخ داده ­اند و بر همین مبنا این نوع تحقیق را غیر آزمایشی (تجربی) یا پس از وقوع (پس رویدادی) می­نامند.

از سوی دیگر، این تحقیق از لحاظ تئوریک از نوع تحقیقات اثباتی و از لحاظ استدلال از نوع استقرایی ‌می‌باشد. تئوری اثباتی حسابداری به تشریح رویه ­های حسابداری می ­پردازد. این تئوری برای توضیح و پیش ­بینی رفتار شرکت­هایی که از یک رویه خاص استفاده ‌می‌کنند، و همچنین شرکت­هایی که نمی‌خواهند از یک رویه مشخص استفاده کنند به کار می­رود. این تئوری ‌در مورد اینکه شرکت­ها از چه رویه ­ای باید استفاده کنند، توضیحی نمی­دهد (تئوری دستوری). تئوری اثباتی به روابط میان تأمین‌کنندگان مختلف منابع واحد تجاری توجه داشته و چگونگی کمک حسابداری در انجام این وظیفه را توضیح می­دهد. هم­چنین، این تحقیق از نوع تحقیقات شبه‌تجربی در حوزه تحقیقات حسابداری مالی می‌باشد. در واقع تحقیقات شبه‌تجربی به منظور نزدیک ساختن تحقیق به شرایط تجربیات حقیقی، در مواردی به­کار گرفته می‌شود که امکان کنترل یا به‌کارگیری تمام متغیرهای مربوط وجود ندارد.

لازم به ذکر است که در این پژوهش برای جمع‌ آوری داده ها و اطلاعات، از روش کتابخانه‌ای استفاده می‌شود. برای نگارش و جمع ­آوری اطلاعات مورد نیاز بخش مبانی نظری از مجلات تخصصی داخلی و خارجی، و برای گردآوری سایر داده ها و اطلاعات مورد نیاز عمدتاًً از طریق بانک­های اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و نرم­افزار تدبیرپرداز گردآوری شده است.

۱-۷-۲- متغیرهای پژوهش

۱-۷-۲-۱- متغیر مستقل

متغیر مستقل مورد استفاده در این پژوهش تغییرات در ارزش وثیقه شرکت­ها است.

۱-۷-۲-۲- متغیرهای وابسته

در این پژوهش متغیرهای تأمین مالی و سرمایه ­گذاری در خصوص آزمون فرضیه ­های اول و دوم به­عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته ‌شده‌اند. افزون­بر این، برای آزمون فرضیه سوم پژوهش متغیر کیفیت گزارشگری مالی به عنوان متغیر وابسته ایفای نقش می­ کند.

۱-۷-۲-۳- متغیر تعدیل­کننده

در این پژوهش متغیر کیفیت گزارشگری مالی در خصوص آزمون فرضیه ­های اول و دوم پژوهش به­عنوان متغیر تعدیل­کننده در نظر گرفته شده است.

۱-۷-۲-۴- متغیرهای کنترلی

به­منظور کنترل سایر متغیرهایی که به­نحوی در تجزیه و تحلیل مسأله پژوهش مؤثرند، متغیرهای کنترلی لازم با توجه به مرور متون تعیین شدند. متغیرهای کنترلی این پژوهش عبارتند از: متغیرهای اندازه شرکت در سال قبل، عمر شرکت در سال قبل، بازده کل دارایی­ ها، جریان­های نقد ناشی از فعالیت­های عملیاتی تقسیم شده بر کل دارایی­ ها، کیوتوبین سال قبل و اهرم مالی شرکت در سال قبل. شرح و دلایل استفاده از این متغیرهای کنترلی در فصل سوم ارائه می­ شود.

۱-۷-۳- جامعه آماری و نمونه پژوهش

جامعه آماری این پژوهش شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه، گروه کوچک‌تری از جامعه می‏ باشد که برای مشاهده و تجزیه و تحلیل‏ انتخاب می‏ گردد و در صورتی که نمونه با دقت و به روش علمی انتخاب شود، نتایج‏ آن می‏تواند به کل جامعه مربوطه تعمیم داده شود. در تحقیق حاضر با توجه به محدودیت عناصر جامعه، کل عناصر جامعه مشروط به داشتن شرایط زیر به عنوان نمونه انتخاب شده‏اند:

1. 1. با توجه ‌به این که دوره مورد مطالعه در این پژوهش دوره هفت ساله ۱۳۸۶ الی‏ ۱۳۹۲ می‏ باشد، شرکت‌هایی که حداکثر تا تاریخ ۲۹ اسفندماه سال ۱۳۸۵ در بورس‏ اوراق بهادار تهران پذیرفته شده و عناوین آن‌ ها در تابلوی بورس درج و سهامشان‏ مورد معامله قرار گرفته باشد.

1. 1. معاملات آن‌ ها نباید به‏طور مداوم متوقف و یا نماد معاملاتی آن‌ ها بسته و یا طبق‏ تصمیمات شورای بورس از لیست شرکت‌های پذیرفته شده در بورس حذف و خارج‏ شده باشند.

1. 1. سال مالی آن‌ ها به پایان اسفندماه ختم شود.

1. 1. جزء بانک­ها و مؤسسات مالی (شرکت­های سرمایه ­گذاری، واسطه­گری مالی، شرکت­های هلدینگ و لیزینگ­ها) نباشد؛ زیرا افشای اطلاعات مالی و ساختار­های راهبری شرکتی در آن­ها متفاوت است.