بر اساس ماده ۱۲۶ فصل دهم به منظور بهک‌ارگیری جوانان در سازندگی و فعالیت های اجتماعی، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شهردار یها، دهیاری ها، جمعیت هلال احمر و سایر دستگاه های ذی ربط مجازند در اجرای طرح های تملک دارای یهای سرمای های و خدمات اجتماعی خود
از ظرفیت جوانان کشور اعم از تشکل های غیردولتی جوانان و نیروی مقاومت بسیج استفاده کنند. آیین نامه اجرایی این بند، به پیشنهاد مشترک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و سازمان ملی جوانان به تصویب هیأت وزیران رسید. این ماده تعدادی از نهادهای دولتی و عمومیاز جمله شهرداری ها را ملزم به استفاده از جوانان در فعالی تهای اجتماعی می کند. گروه هدف در این ماده جوانان و زمینه مشارکت اجرای طرح های اجتماعی است.
۲-۲۸-جایگاه مشارکت درقانون شوراهای اسلامی کشور
بند ۵ ماده ۷۱ بر برنامه ریزی در خصوص مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی با موافقت دستگاه های ذی ربط تاکید دارد. در این بند از قانون شوراهای اسلامی، زمینه های مشارکت اجتماعی، اقتصادی، عمرانی و سایر امور رفاهی سخن رفته است و گروه هدف مشارکت مردم است.
بند ۷ ماده ۷۱ در خصوص تشکیل انجم نها و نهادهای اجتماعی، امدادی، ارشادی و تاسیس تعاونیهای تولید، توزیع و مصرف، و نیز انجام آمارگیری، تحقیقات محلی و توزیع ارزاق عمومی با توافق دستگاه های ذی ربط است.
۲-۲۹-نگاهی اجمالی به وضعیت مشارکت اجتماعی در شهردار یهای کشور
بررسی سیر تطور نهاد مدیریت شهری در ایران نشان می دهد که یکی از مهمترین نقاط ضعف این نهاد در دوره کنونی، محدود بودن وظایف آن است. در کشورهای پیشرفته وظایف شهرداری ها بسیار گسترده تر شده و شهرداریها به عنوان نهادهای محلی مطرح می شوند که از خواسته های عمومی نشأت می گیرند( برک پور و همکاران،۱۳۸۹، ۲۱۶). در ایران برخلاف بسیاری از نقاط جهان که شهرداری ها عملاً بازوی اجرایی دولت در سطح ملی محسوب می شوند، شهرداری ها وظایف و اختیارات بسیار متفاوتی دارند. اختیارات شهرداری ها و حوزه فعالیت شهرداری ها در ایران در بعضی حوزه ها نسبت به دیگر کشورها محدودتر بوده و در بعضی حوزه ها بسیار گسترده تر است. شاید بتوان گفت که یکی از مهم ترین وجوه تمایز شهرداری ها در کشور ما نسبت به دیگر کشورها، کاهش وابستگی مالی آنها به دولت است. در حالی که آمار جهانی نشان می دهد که در اکثر کشورها بخش عمده درآمد شهرداری ها را دولت تأمین می کند، در کشور ما شهرداری ها، تا حدود زیادی به درآمدهای خود وابسته اند(امانی، ۱۳۸۹، ۱۰۵)
این امر لزوم و اهمیت مشارکت اجتماعی شهروندان در امور برنامه ریزی شهری و شهرداری را دو چندان می سازد، و مسؤولیت شهرداری ها در ایران برای تحقق و عملیاتی شدن این بستر بیش از پیش به عنوان یک مسأله اجتماعی مطرح می شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

یکی از راه های رسیدن به تحقق مشارکت اجتماعی، استفاده از تجربیاتی است که شهرداری های کشورها و شهرهای پیشرفته در این زمینه اعمال نموده اند. البته کاربرد این تجربیات در جامعه ما لزوماً نباید به معنای تقلید صرف این راهکارها تفسیر شود و باید حتماً مدل بومی سازی این الگوها، با عنایت به شناخت بستر مورد نظر پیاده گردد. همچنین اینگونه نباید در نظر گرفته شود که حتماً باید الگوهای جوامع دیگر در جامعه ما پیاده شود. در این مسیر تجربیات داخلی بعضی از شهرداری های کلان شهرهای کشور ما هم می تواند به عنوان نقطه شروع برای تحقق این اهداف در شهرداری های شهرهای کوچکتر مورد توجه قرار گیرد.
مثال بارز الگوی داخلی می تواند عملکرد شهرداری تهران باشد. شهرداری تهران به خاطر نقش چند وجهی کلان شهر تهران، به عنوان یکی از کانونهای تأثیر گذار در منطقه مطرح است(امانی، ۱۳۸۹، ۱۰۵) به همین دلیل شهرداری تهران، برای تحقق اهداف خود برنامه های ویژه ای را برای مشارکت هرچه بیشتر شهروندان در نظر گرفته و به این پتانسیل به مثابه یک سرمایه می نگرد(امانی، ۱۳۸۹، ۱۰۶) از مهمترین اقدامات شهرداری تهران می توان به این موارد اشاره نمود: توسعه دولت الکترونیک با ایجاد دفاتر الکترونیک خدمات شهر(برای کاهش دخالت افراد در کارها و شفاف سازی)، ایجاد بانک شهر(برای تمرکز امور مالی مربوط به شهرداری و گشایش حسابهای اعتباری بین المللی شهرداری)، تقویت شرکت شهر سالم و همچنین تقویت چتر بیمه کارکنان، برون سپاری امور خدماتی، استفاده از پتانسیل بخش خصوصی، بهبود ارتباط و مشارکت با شهروندان، گسترش فعالیت های هنری، فرهنگی و اجتماعی و استفاده از تکنولوژی های فوق مدرن و در نهایت برنامه ریزی و عملکرد موفق ادار ه کل منابع انسانی و اداره کل رفاه و تعاون شهرداری تهران(امانی، ۱۳۸۹، ۱۰۶)
۲-۳۰-بسترسازی مشارکت اجتماعی در شهرداری های کشور های خارجی
مطالعات انجام شده در کشورهای پیشرفته نشان می دهند که وظایف شهرداری ها در جهان روز به روز گسترده تر می شود و شهرداری ها به عنوان نهادهای مدنی، محلی، عمومی و غیر انتفاعی وظایف بیشتری را بر عهده می گیرند. بدین ترتیب وظایفی که تاکنون بر دوش دولتها قرار داشته است به نهادهای محلی واگذار می شود و مفهوم دولت حداقل مطرح می گردد که نقش اصلی آن نظارت، هدایت، مدیریت، سیاست گذاری و پژوهش است؛ به عبارت دیگر فعالیت از طریق نهادهای خصوصی و عمومی غیر دولتی انجام می شود و از لحاظ انطباق با قانون و سیاست گذاری به وسیله نهاد های دولتی کنترل می شود.(مرکز مطالعات و برنامه ریز شهری وزارت کشور، ۱۳۸۹، ۶۴)
شهرداری های کشورهای رده اول صنعتی در درج ه نخست در لوای تنظیم لوایح و تصویب آن توسط نهادهای قانو نگذاری آغاز به کار کردند. آنان برای آیند ه شهرها از طریق تنظیم برنامه برای وضع موجود به کار پرداختند. با محو واحدهای مسکونی غیر بهداشتی و ارتقای سطح بهداشت شهری، در درجه نخست به ایجاد تأسیسات زیربنایی برای شهرها اقدام نمودند. شهرداری ها مالک اراضی اطراف شهرها شدند تا از این طریق بر نحوه قیمت زمین، شکل گیری بافت ها و قانون مند کردن رشد و توسعه شهری ، نظارت کامل داشته باشند. سراسر تاریخ قرن نوزدهم اروپا به بحث و مجادله در زمینه زیباسازی شهر ، هویت بخشی، بهداشت بصری، اعتدال در قیمت زمین،رفع مشکلات اجتماعی ،نحو ه شکل گیری بافتهای سالم از طریق انجمن ها و شوراهای برخاسته از اقشار مختلف مردم گذشت.(شیعه، ۱۳۸۲، ۶۰)
شهرداری در فرانسه نهادی دارای شخصیت حقوقی است که از طریق آن نظر کلی ساکنان شهر توسط منتخبین آنان در مورد مسائل اداری ابراز می گردد. شهردار پاریس نه تنها نماینده دولت (فرماندار) است، بلکه ریاست اجرایی حکومت محلی (شهرداری) را نیز بر عهده دارد؛ بنابراین شهرداری پاریس در عین وابستگی نسبی به دولت از اختیارات و وظایف گسترده ای برخوردار است. .(مرکز مطالعات و برنامه ریز شهری وزارت کشور، ۱۳۸۹، ۵۶)
۲-۳۱- نمونه ای از مشارکت اجتماعی شهروندان برای حل مشکلات شهری
در دهه ۷۰ در آمریکا، بعد از آنکه معضلات شهری به حداکثر رسید، گروه ها و افراد محلی تلاش کردند که شهرهای قدیمی خود را ابقا کنند، بطوری که ساکنین بعضی از مناطق درون شهری تلاش نمودند که از درون، شهر را بازسازی و تعمیر نمایند. بهترین مثال برای نشان دادن این مشارکت اجتماعی، تلاش های ساکنین برونکس جنوبی آمریکااست. در دهه ۶۰ ، بدلیل مهاجرتهای کارگری زیاد به این شهر ،مشکلات و نزاع های قومی و نژادی زیادی در این شهر بوجود آمد. همچنین معضلات مصرف مواد مخدر و فقر نیز در این شهر بیدا می کرد. این معضلات شهری باعث گردیدند که بعضی از شهروندان در پی این باشند که محل سکونت خود را تغییر دهند. با این وجود، بعضی از ساکنین قدیمی در شهر ماندند و آنها یک انجمن توسعه اجتماعی مبتنی بر خود اکتفایی ساکنین محله را تشکیل دادند که شرایط محله را بهبود بخشند. شعار اصلی آنها این بود “کوچ نکن و به شهر کمک کن”. اقدامات مشارکت جویانه این انجمن مردم نهاد بدین صورت بود: این انجمن به ساکنان محله وام دادند و در جهت آموزش مهارتها و ایجاد اشتغال در محله سرمایه گذاری کردند. این ابتکارات محلی نیروی محرکی را بوجود آوردند و به هیچ وجه به عوامل و کارگزاران بیرونی وابسته نبودند. آنها نه تنها بر ساکنین ساختمان ها نظارت می کردند، بلکه همچنین بدقت مستاجران آینده را نیز غربال می کردند و آنها را برای مشارکت در امور اجتماعی آموزش می دادند. در مجموع با پیاده شدن این طرح، این شهر جذابیت خاصی پیدا کرد که بوسیله تعامل فرهنگی، اجتماعی اهل محله تغذیه می شد. شهروندان این شهر با مشارکت خود، نه تنها مسائل شهری خود را حل نمودند، بلکه خود را بعنوان الگویی برای دیگر شهرهای آمریکایی مطرح نمودند(چوداکف و اسمیت، ۲۰۰۰، ۳۱۷). مشارکت اجتماعی شهروندان در این شهر همگانی بود و نوعی تلاش عمومی برای فائق آمدن بر مشکلات اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در این شهر بوجود آمد. ساکنین محله توانستند بدون وابستگی به بودجه ها و درآمدهای دولتی، برنامه های خود را در شهر و محله ها پیاده نمایند
۲-۳۲- نگاهی به تجربه کشورها درزمینه مشارکت درمدیریت :
یکی از مهمترین عواملی که به تداوم حیات بشر بر روی کره زمین یاری رسانده است همکاری و مشارکت میان انسانهاست. نگاهی به تاریخ جوامع انسانی نشان می دهد که افراد بشر به گونه ای تدریجی ارزش کار کردن و معنای مشارکت را آموختند. آنان در ابتدا به اعضای قبیله و قوم خود کمک می کردند، بی آنکه بیندیشند همسایه ها چگونه مشکلاتشان را حل می کنند. آنها به تدریج دریافتند که اگر نیروهایشان را با هم در آمیزند، می توانند بیشتر از آنچه به تنهایی قادرند کار انجام دهند. رفته رفته آرزوی اولیه بشر یعنی کارکردن با دیگران برای یک هدف مشترک جنبه جهانی گرفت و سمت یافت به گونه ای که هم اکنون سرعت حمل و نقل و ارتباطات، تمام ملل را به یکدیگر نزدیک ساخته است. امروزه هیچ فرد و یا ملیتی بدون کمک دیگران نمی تواند به حیات خویش ادامه دهد. (علوی تبار،۱۳۷۹ ، صفحه۹۴ ).
امروزه مدیریت شهری در جهان تشکیلات وسیعی یافته است و مهمترین نقش را در بسیاری از انواع طرحها و برنامه ها و نیز تأمین مایحتاج مردم، حمل و نقل شهری، تأمین مسکن، فضای سبز، اوقات فراغت و نحوه استفاده از زمین و غیره را بر عهده دارد. مدیریت شهری در سایه پیشرفت علم مدیریت دچار تغییر و تحول شده است.
اعضای شورای شهر که به عنوان منتخبین و نماینده مردم در شهر هستند ناظر بر عملکرد بخش اجرایی شهرداری هستند و در جهت حفظ و تعالی ارزشهای شهر و مردم آم در کنار یکدیگر به مشورت می نشینند و اداره امور شهر را به عهده می گیرند. در این بین وظیفه شهرداریها برآورده ساختن نیازهای مشترک شهرنشینان می باشد. نیازهای که هر کدام از افراد به تنهایی قادر به برآورده ساختن آنها نیستندو البته شهرداریها را می توان نوع کاملی از سازمانهای محلی دانست. شهرداری معادل مدیریت شهری نیست ، اما هسته مدیریت شهری را تشکیل می دهد و وظیفه هدایت، نظارت و جلب مشارکت سایر عوامل مؤثر بر مدیریت شهری را به عهده دارد. آنها باید در برنامه های شهر برای فقر و بیکاری، جرم و جنایت، حاشیه نشینی، مسکن، حقوق فردی و اجتماعی نقش مؤثری داشته باشند.
بررسی تجربیات کشورهایی که با بهره گرفتن از اهرم مشارکت مردم به مبارزه با مسائل و مشکلات شهری برخاسته اند حاکی از آن است که مدیریت شهری بیش از اراده سیاسی نیازمند مشارکت مردم است. در این بخش تلاش می شود تا با توجه عرصه های مشارکت مردم و برنامه ها، تجربیات مشارکتی شهرهای کشورهای مختلف دنیا بررسی شود.
۲-۳۲-۱- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیر شهری در نروژ :
در شهر اسلو پایتخت نروژ برای گسترش مشارکت مردمی یک سیستم سه سطحی وجود دارد : سه سطح در اداره امور شهر دخیل هستند :
۱-مدیریت محله ای که پایین ترین سطح است.
۲- کمیته شهری که از چند هسته مدیریت محله ای تشکیل شده است.
۳- چند کمیته شهری که تشکیل شورای شهر را می دهند.
عضوهای اصلی شورای شهر ۱۳ نفر هستند. شرکت در جلسات برای عموم آزاد است. مگر آنکه از نظر قانونی منعی بر آن باشد. برای آگاهی مردم زمان تشکیل جلسه به همراه دستور کار آن آگهی می شود. از جمله وظایف مدیریت محله های شهری می توان به مسئولیت خدمات پیشگیری و درمان، تسهیلات مراقبت روزانه، فعالیتهای فرهنگی جوانان و غیره اشاره کرد. (علوی تبار، ۱۳۷۹، صفحه ۱۱۵).
۲-۳۲- ۲-مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در سوئد :
سوئد از جمله کشورهای اروپایی است که از دیر باز براساس روش های دموکراتیک و مبتنی بر مشارکت مردمی اداره می شود. در این کشور برای اجرای خودگردانی محلی، شهرداری ها وجود دارند و خودگردانی منطقه ای بر عهده شورای استان است. قانون اساسی این کشور در بخش مجموعه قوانین حکومتی که به تعبیری مهمترین بخش قوانین اساسی سه گانه سوئد است، اصول بنیادین این شیوه از اداره امور را بیان کرده است. ماده اول این قوانین مقرر می دارد در سوئد اقتدار عمومی از مردم ناشی می شود. دموکراسی در سوئد بر آزادی نظر و عمومیت برابری آراء بنا شده است که در شکل حکومت پارلمانی و خودگردانی محلی تحقق یافته است. برای افزایش مشارکت مردم در اداره امور شهر و نظارت بر فعالیت ها و اقدامات مدیریت شهری، قانون این اجازه را به شهروندان محلی داده تا با داشتن حق بازخواست در سطح محلی، شهردارها و شوراهای استان را نظارت و مراقبت نمایند. یکی دیگر از ابزارهایی که برای افزایش مشارکت مردمی در کشور سوئد به کار گرفته می شود، انجام همه پرسی مشورتی از طرف شهرداری ها و شوراهای استان است. این نهادها برای تصمیم گیری درباره فعالیت های خود می توانند این همه پرسی را انجام دهند که به طور معمول همزمان با انتخاب عمومی انجام می شود. (همان، ۱۳۷۹، صفحات ۱۱۲- ۱۱۳).
۲-۳۲- ۳-مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در دانمارک :
براساس تصمیم اتحادیه اروپا در یک دوره ۲۲ ساله در هر سال یکی از پایتختهای کشورهای عضو این اتحادیه به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا برگزیده می شود. آخرین شهر که به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا برگزیده شد، شهر کپنهاک دانمارک بود. این شهر در سال ۱۹۹۶ این برنامه را تحقق بخشید. اما مشارکت مردم در فعالیتها و اقدامات مربوط به این برنامه نقطه چشمگیری در مدیریت شهری کپنهاک به شمار رفت. شاید مهمترین کارکرد واقعی پایتخت فرهنگی، قدرت بسیار آن در جذب مباحث و اندیشه های مردم باشد. مباحث و اندیشه ورزی هایی درباره شهر، فرهنگ و هنر، کیفیت محیط زیست، کیفیت زندگی و درباره اروپا.
برای تحقق این امر پیش از هر تصمیمی دو هزار نفر از شهروندان دانمارکی از طبقات مختلف برای مشارکت در ارائه اندیشه هایشان درباره این واقعه دعوت شدند : ایده ها مورد بحث قرار گرفت و گسترش یافت در نهایت کتاب سفید برای کپنهاک ۹۶ تهیه شد. از آغاز سال ۱۹۹۲ که برنامه ریزی های لازم انجام شد نقطه بارز تمامی اتفاقات مشارکت فعال تمامی مردم بود. (همان، صفحه ۱۱۶).
۲-۳۲-۴- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در آلمان :
مشارکت مردم در کشور آلمان نسبت به دیگر کشورهای اروپایی بی نظیر است. مردم این کشور به توانایی همکاری و مشارکت با یکدیگر مشهورند. این ضرب المثل که هرگاه دو آلمانی در کنار هم قرار گیرند بیدرنگ یک انجمن تشکیل می دهند حکایت از این موضوع است. در مرحله اول که ضرورت اجرای طرح است که توسط سازمان متولی مورد مطالعه قرار می گیرد و بررسی های اولیه راجع به طرح انجام می شود. بعد از تصویب به نظر خواهی عمومی گذاشته می شود بعد از دریافت نظر خواهی عمومی طرح مورد بررسی قرار می گیرد و بعد از تهیه پیش نویس طرح دوباره به نظر خواهی گذاشته می شود و مجدداً نظرات مردم جمع آوری می شود و آنهایی که مناسب هستند جمع آوری شده و مجدداً نظرات نهایی گرفته شده و به بخش مختلف کشور ابلاغ می شود. (تبریزی، ۱۳۹۱).
۲-۳۲-۵- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در اسپانیا :
از دیگر کشورهایی که در آن مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری های شهری نقش عمده ای دارد باید به اسپانیا اشاره کرد. نباید گفت رئیس انجمن بین المللی طرح ریزی شهری اسپانیا بدون تردید شهر باید برای ساکنان آن ساخته شود و نباید از دیدگاه های این ساکنان در این باره غافل بود. در این کشور از گروه های مختلف حرفه های شهرسازی، معماری و گروه های اجتماعی مانند کارگران و حتی رسانه های گروهی برای نظر خواهی درباره طرح های محلی دعوت می شود. پرسش عمده از شرکت کنندگان این است که چه نوع مسکن، محل کار، خدمات و به طور کلی چه طرح شهری می خواهند. بر پایه خواسته ها و ایده های این افراد و گروههاست که طرح ریزی شهری در این کشور انجام می شود. (همان، صفحه ۱۱۹).
۲-۳۲-۶- مشارکت مردمی در مدیریت و تصمیم گیری شهری در کشور فرانسه :
در نظام مدیریت شهری فرانسه، شوراهای شهر نقش اساسی دارند. در سایر زمینه های مربوط به تصمیم گیری و مدیریت همانند تهیه و اجرای طرح های شهرسازی نیز این کشور مشارکت مردمی سهم قابل توجهی دارد. نگاهی به مراحل مختلف تهیه و تصویب یک طرح نشان می دهد که همه از آغاز یعنی مرحله مشورت با اجتماعات محلی بنیان کار بر پایه مشارکت مردمی نهاده شده است. مراحل دیگر نیز که عبارتند از تشکیل جلسات مشترک بین سازمانهای ذینفع، انتشار طرح ها و مراجعه به آرای عمومی، مشورت با سازمانها و انجمن هایی که در قانون پیش بینی شده است و بالاخره تأیید طرح به خوبی نمایانگر اهمیتی است که مشارکت مردم در تهیه این طرح ها دارند. (علوی تبار، صفحه ۱۱۸).
۲-۳۳- جمع بندی:
مشارکت عنصری کلیدی درفرایند توسعه پایدار تلقی می شودوازآن به عنوان حلقه گمشده فرایند توسعه یادمی شود.امروزه یکی ازراهکارها وراهبردهای موثر؛اثربخش وکارساز درمسئله مدیریت که درقالب مدیریت های استراتژیک؛آینده نگرومشارکتی متجلی می شود.استفاده ازاستعدادها؛پتانسیل وسرمایه فکری وفیزیکی ومادی بخش خصوصی ومردمی است.ازاین طریق می شود کارایی واثربخشی وبهره وری که پیامدهای آن کاهش هزینه ها؛افزایش درآمدها وبهینه سازی عملکردهاست رادرمدیریت شهری ارتقا بخشید وزمینه پایداری مدیریت شهری را فراهم کرد.
آن دسته ازحکومت های محلی که شهروندان خود رادر ارزیابی های اولیه وبرنامه های خود شریک می سازندواز نظرات آنها بصورت مستمر بهره می جویند؛دراجرای برنامه های توسعه با مشارکت ذی نفعان محلی؛اثربخش تر عمل میکنند.حکمرانی خوب شهری هر آنچه راکه برای زندگی شهروندان لازم وضروری است دراختیار می گذارد وازطریق آن است که شهروندان می توانند از استعدادها و.توانایی های خود درجهت بهبود وضعیت اقتصادی واجتماعی خویش بهره گیرند.از آنجا که حکمرانی یاحاکمیت شهری وظیفه به اجرا دراوردن تصمیمات وسیاست های عمومی درجهت منافع عامه را دارد. به عنوان فرایند مشارکتی توسعه تعریف می شود وبه موجب آن همه ذی نفعان شامل حکومت؛بخش خصوصی وجامعه مدنی تمهیداتی رادرجهت رفع ناپایداری از بدنه نهادهای مدیریتی؛برنامه ریزی شهری؛کارآمدسازی بیشتر دراداره امورشهری تفویض قدرت،وظایف وصلاحیت هابه حکومت ها وسایرذی نفعان محلی خواهد بود.
چارچوب پایه نظری دراین رویکرد،تأکیدموثروفزآینده براثرات متقابل گروه های اجتماعی ساکن شهردرتمامی ابعاداست که چون پایه ای جهت تقویت مناسبات اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی عمل میکندومحصول مطلوب آن تقویت هویت اجتماعی شهر وبهبودکیفیت زندگی ازیک سوو کارآمدی سازوکارهای مدیریت واداره امورشهری ازسوی دیگربرپایه تقویت هویت الگوهای مشارکتی مردم خواهد بود. درایران نیزتقویت مناسبات مشارکتی مردم درامورشهری مراحل مختلفی راطی دهه های گذشت طی کرده است،لیکن شکل نظامیافته آن به انتخابات شورای اسلامی در دهه ۷۰ برمیگردد. بابرگزاری این انتخابات تلاش گردید تانقش والگوی مشارکت مردم درفرآیند مدیریت شهری،جهت دستیابی به کارآمدی بیشترفرآیندبرنامه ریزی،تصمیم گیری واجراءافزایش یابدو باتشکیل شورای اسلامی بارقه های امیدنسبت به مشارکت بیشترمردم واجتماعات محلّی دراداره شهرنمایان شده است. نتایج مطالعات گذشته نشان میدهدکه اهمیت دادن بیش ازحد به کلانشهرهارویکردتفکروتصمیم گیری ازبالا به پایین ویک جانبه نگری وعدم همخوانی طرحهاوبرنامه هاباشرایط موجودسبب گسست درساختارفضایی و ازبین رفتن هویت کالبدی شهرها وعدم انسجام ارتباطات و تعاملات میان مردم گردیده است.درمدیریت شهری نوین ودرشرایطی که جهان به سمت شهری شدن گام برمی دارد،مشارکت مردمی جایگاه رفیعی دارد.مدیریت شهری خوب باید نظامی مناسب ازحکومت شهری انتخابی راگسترش دهد. چنین حکومتی به معنای مجموعه ای ازنظام هاوساختارها ومعیارهای است که بابهره گیری ازآنها تمامی تصمیمات درباره آینده شهر گرفته می شود.دراین میان یکی ازمهمترین نقشها برعهده مدیریت شهری است وباید باتوجه به وظایف محوله آن،مشکلات رارفع کند.برای انجام بهینه وظایف مدیریت شهری باید درتعریف وترمیم مجدد مدیریت شهری بازنگری اساسی انجام پذیرد.ساختار تشکیلاتی غیرمتمرکز،توسعه منابع جدید،اموزش وتعلیم نیروی انسانی ازضروریات این اقدام است.به عبارت بهتر،رویارویی بامسائل ومشکلاتی که شهرهای امروز جهان باآن درگیر هستند تنها با بهره گیری درست وبهینه ازتوان ها واستعدادهای موجوددرشهروندان شهرها
درقالب برنامه های مشارکتی،قابل دست یابی است.
نمودار۲-۵-مدل مفهومی پژوهش حاضر(نگارنده)
نقش مشارکت شهروندان در مدیریت مطلوب شهری
اهداف پژوهش
ارائه ی سیاست ها و اقدامات اجرایی مؤثر جهت مشارکت شهروندان در زمینه ی رفع مسائل و مشکلات بافت فرسوده شهر
شناسایی عوامل موثردرافزایش نقش مشارکت شهروندان در مدیریت شهری
بررسی وضعیت مشارکت شهروندان در بهبودوضعیت مدیریت شهری