در بعضی از این مواد، مانند ۶۲۱ و ۶۳۱ علاوه بر جرم آدم ربایی، جرم اخفای دیگری نیز مورد نظر مقنن بوده که باید جرم مستقلی تلقی گردد. ^[۱۷]

و همین طور قانون‌گذار لبنان ماده قانونی را تحت عنوان ماده ۵۶۹ برای آدم ربایی مقرر کرده تا کسانی را که آزادی شخصی افراد دیگر را خدشه دار می‌کنند، چه با ربودن یا به هر وسیله ای دیگر مورد مجازات قرار دهد.

والبته قابل ذکر است، که قانون‌گذار نخواسته مثل قانون مجازات اسلامی کشورمان، این جرم را تحت ماده ای مشخص (۶۲۱) قرار دهد و از این رو آنان را با توجه به سن ،جنسیت و نحوه آدم ربایی تفکیک کرده، و هرکدام از آنان در بخش های مختلف حقوق جزا و فصول گوناگون پرداخته می شود.

در پایان بحث رکن قانونی لازم است که ذکر شود این مبحث به ۳ گفتار تقسیم شده که در (گفتار اول : اصول حاکم بر سیاست کیفری، گفتار دوم: تحولات قانونگذاری کیفری و گفتار سوم: ارزیابی و انتقادات ) حول محور بزه آدم ربایی بحث خواهد شد.

گفتار نخست : اصول حاکم بر سیاست های کیفری :

اصولی که بر سیاست کیفری ایران ‌در مورد بزه آدم ربایی حاکم است می توان به صراحت بیان کرد که قانون‌گذار با تدبیر سیاست های مختلف در این باره خواسته و هدفش بر این بوده است که از گذشته تا به امروز به نوعی از افرادی که در قانون نام آنان ذکر شده، مورد حمایت قرار گیرند.

سیاست کیفری ایران در قبال بزه آدم ربایی :

الف)حمایت از طفل کمتر از ۱۵ سال تمام : که این افراد به دلیل کم سن و سال بودن و عدم توانایی لازم در برخورد با زور و اجبار فرد آدم ربا مورد حمایت قرار گرفته است که قانون‌گذار مجازات آنان را تا حداکثر ۱۵ سال قرار داده است.

ب) حمایت از طفل تازه متولد شده : این نوزادان در بدو تولد باید قانوناً مورد حمایت والدین خود قرار گیرند و چون چهره آنان به سادگی قابل تشخیص برای افراد نیست به آسانی می توان آنان را جابه جا کرد. ‌بنابرین‏ کسانی که طفل را پیدا می‌کند، باید به تکلیف قانونی خود عمل کنند و لا به جرم ترک فعل محکوم می‌شوند و می توان مرتکب را با توجه به قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین رفع خطرات جانی مصوب ۱۳۵۴ به مجازات حبس تا ۱ سال و یا جزای نقدی تا ۰۰۰/۵۰ هزار ریال، محکوم کرد.

ج) از این رو اصول دیگر، حمایت از اشخاص است که مورد آسیب و صدمه جسمی و حیثیتی قرار گرفته اند که قانون‌گذار با وضع ماده (۶۲۱) قانون مجازات اسلامی با تعیین کردن مجازات حداکثر ۱۵ سال حبس خواسته از این افراد در برابر هجوم ناحق افراد آدم ربا، حمایت کند.

در نتیجه این که قانون‌گذار برای آدم ربایان و واکنش های آنان جرم سنگین و در عین حال مشدد در نظر گرفته است که تدابیری باشد برای جلوگیری از جرم آدم ربایی.

معمولاً افراد مسن و ناتوان بیشتر در معرض این جرم قرار می گیرند. ^[۱۸]

گفتار دوم : تحولات قانونگذاری کیفری

«قانون مجازات عمومی مصوب سال ۱۳۰۴ به ترتیب ربودن طفل تازه متولد شده و طفل کمتر از ۱۵ سال تمام و همچنین ربودن پسر یا دختر بیش از ۱۵ سال و کمتر از ۲۰ (۲۰۳ و ۲۰۲) برای اولین بار در حقوق کیفری ایران مواد (۱۹۵، ۱۹۶) را جرم تلقی و بر آن مجازات تعیین نمود.

همچنین ماده ۲۰۹ این قانون، آدم ربایی برای انجام عمل منافی عفت و یا ازدواج را نیز جرم تلقی و برای مرتکب و یا مرتکبان آن مجازات در نظر گرفته است.

قانون مجازات عمومی تغییر یافتند و ماده ۲۰۳ اصلاحی، قید کمتر از ۲۰ سال را حذف و به جای آن با اصلاح قانون مذکور در سال ۱۳۳۷، مواد ۲۰۲ و ۲۰۳،مجنی علیه استفاده نمود.

در کنار این مقررات، قانون‌گذار به موجب قانون تشدید مجازات رانندگان متخلف عبارت «پسر یا دختر» از اصطلاح در ۵/۱۰/۱۳۳۵، ‌در مورد رانندگانی که شخصاً یا با شرکت دیگری مرتکب ربودن شخص یا اشخاص موجود در آن وسیله می‌شوند، حکم خاص پیش‌بینی نمود.

قانون تشدید مجازات ربایندگان اشخاص،مصوب ۱۸/۱۲/۱۳۵۳ در ۱۱ ماده به تصویب رسید و ماده ۱۲ آن صراحتاً مواد ۲۰۲ و ۲۰۳ قانون مجازات عمومی را لغو نموده است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ماده ۹۷ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) مصوب سال ۱۳۶۲، ربودن طفل تازه متولد شده را جرم شناخت و برای آن مجازات تعیین کرد، لیکن این قانون ‌در مورد سایر موارد آدم ربایی کاملاً ساکت بود و محاکم با در نظر گرفتن موازین شرعی و قانونی به قوانین موضوعه سابق در این زمینه مراجعه و استناد می‌کردند. تا این که در سال ۱۳۷۵، قانون‌گذار در اصلاح قانون مجازات اسلامی با وضع مواد ۶۲۱ و ۶۳۱، مقررات کلی و عام مربوط هرکس به قصد مطالبه وجه یا مال… به جرم آدم ربایی و همچنین ربودن طفل تازه متولد شده را پیش‌بینی نمود.

به موجب ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی قصد انتقام یا به هر منظور دیگری به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگری شخصاً یا توسط دیگری شخص را برباید یا مخفی کند به حبس از ۵ تا ۱۵ سال محکوم خواهد شد. در صورتی سن مجنی‎علیه کمتر از ۱۵ سال تمام باشد یا ربودن توسط وسایل نقلیه انجام می پذیرد یا به مجنی‎علیه آسیب‎جسمی یا حیثیتی وارد شود، مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌گردد. تبصره مجازات شروع به ربودن ۳ تا ۵ سال حبس است.» ^[۱۹]

«به دنبال شکل گیری اهداف جنایی آدم ربایی در لبنان در سبز فایل آن زمان، قانون‌گذار تصمیم بر آن داشت که ماده قانونی را در این باره برای مانع شدن این جرم وضع کند که تفسیر آن در قانون مجازات های صادره در سال ۱۹۴۳، به ترتیب در مواد ۵۱۴، ۵۱۵، ۵۱۶ قرار داد که مقرر کرده بود که این مواد اعلام شده ویژگی کسانی خواهد بود که پشت سر هم اقدام به آدم ربایی و ‌فریب‌کاری چه به طریق عنف یا ازدواج یا به قصد ارتکاب فجور کرده باشد، خواهد شد.

۲ ماده ۵۱۴ و ۵۱۵ را مخصوص جرائمی قرار داد که آدم ربایی همراه با خدعه یا عنف باشند. در بیان ماده ۵۱۴ تأکید بر این بود که هرکس با خدعه یا عنف دختر جوانی و یا خانمی را به قصد ازدواج برباید مجازات آن ۱ تا ۳ سال زندان است.

و همینطور در ماده ۵۱۵ از قانون مجازات های لبنان بر این قضیه اذعان می‌کند که ربودن با خدعه و عنف یکی از اشخاص، فرقی نمی کند چه مذکر و یا مونث و قصد ارتکاب، فجور باشد و به هر صورت مجازات آن اعمال شاقه موقت خواهد بود، اگر فعل مذکور را تماماً ارتکاب یابد مجازات آن کمتر از ۷ سال نخواهد بود.

قانون‌گذار در کنار ماده ۵۱۴، ۵۱۵، ماده ۵۱۶ را را هم برای حالت آدم ربایی (قاصر) نوجوان وضع کرد و هدف قانون‌گذار با وضع این ماده، در کنار ۲ ماده دیگر که همان مجازات اعمال شاقه موقت را خواهد داشت این بود که مرتکبین آن ها به دلایل مختلف از مسئولیت جزایی شانه خالی نکنند و از تلاش کردن برای تبرئه خود از جرم های زشت (آدم ربایی) بازداشته شوند.

مرور سرمایه اجتماعی به سرعت برای خواننده آشکار می‌کند که پژوهشگران مختلف در زمینه تعریف سرمایه اجتماعی اتفاق نظر ندارند. آنچه بر ابهامات فراوان پیرامون تئوری سرمایه اجتماعی می افزاید، تعاریف متعدد در حوزه های گوناگون توسط افراد مختلف است چنان که در بررسی ادبیات موضوع با انبوهی از تعاریف روبرو می‌شویم که در حوزه های متفاوتی ارائه شده اند. هر یک از این تعاریف به جنبه ای از سرمایه اجتماعی اشاره می‌کند .

جدول ۲-۱: تعاریف سرمایه اجتماعی ، اندیشمند مطرح کننده ، عناصر محوری هر تعریف

ارائه کننده تعریف

تعریف سرمایه اجتماعی

کارل مارکس^[۲۱] (karl Marx)سرمایه، جلد اول ۱۰۵:۱۹۸۶، چاپ نخست ۱۸۸۵

“ارزش کل تولید سالیانه کار ؛ به بیان دیگر عبارت است از ارزش تولید کل سرمایه اجتماعی”

“چنانچه سرمایه اجتماعی، انقلابی در ارزش را تجربه کند، محتمل است که سرمایه فردی سرمایه دارا در مقابل انقلاب یادشده سرفرود آورده، تسلیم آن شود و سقوط کند زیرا سرمایه پیش گفته قادر نیست خود را با شرایط چنان جنبش و تکانی منطبق سازد.”

جین جاکوب ^[۲۲](J-Jacobs)، ۱۹۶۱

شبکه های شهری، سرمایه اجتماعی بدون جایگزین شهر است. هرگاه سرمایه ای از کف برود حال به هر دلیلی، در آمد حاصل از وجود آن سرمایه نیز محو می‌گردد و هرگز بازگشتی ندارد مگر آن که سرمایه جدیدی به تانی و یا تصادفی دوباره انباشته شود.

هانرز (Hannerz^[23]) ، ۱۹۶۹

“سرمایه اجتماعی منابعی است که در لطف و محبت دوستان آشنایان به یکدیگر منعکس می شود. این لطف و محبت می‌تواند به شکل کمک و یاری برای فقر زدایی ارائه گردد”.

هانرز (Hannerz^[24]) ، ۱۹۶۹

“سرمایه اجتماعی منابعی است که در لطف و محبت دوستان آشنایان به یکدیگر منعکس می شود. این لطف و محبت می‌تواند به شکل کمک و یاری برای فقر زدایی ارائه گردد”.

لوری ^[۲۵](Loury)، ۱۹۷۷

لوری با اشاره به تضاد شایسته سالاری یا مشاهدات اش از جامعه سرمایه دار، نتیجه می‌گیرد که سرمایه اجتماعی کمک افراد به یکدیگر به شکل منابعی است که در اختیار یکدیگر قرار می‌دهند و لذا زمینه تبعیض نسبت به دیگران را فراهم می آورند. جمله معروف او چنین است که “در مسیر، ترقی هیچ کس به تنهایی سفر نمی کند”.

شیخت^[۲۶] (Schiht)، ۱۹۸۴

“بدیهی است که برای کار آیی هر نظام اقتصادی بسیار مهم است که افراد از قواعد و قوانین حتی آن قواعد و قوانینی که

چندان اجراء نمی شود نیز اطاعت کنند زیرا اطاعت مردم از قوانین هزینه ها را کنترل می‌کند و تمایل آنان ‌به این امر که حتی نزد خودشان شهروندانی قانون گرا به حساب آیند، را افزایش می‌دهد. چنین امری ثروت اقتصادی مهمی است که می‌تواند نوعی سرمایه اجتماعی به حساب آید. او با اشاره به نظرات ون وایز ساکر^[۲۷] (Van Weizsacker)از سرمایه سازمانی نیز یاد کرده، مفهوم سرمایه اخلاقی را نیز به کار برده است”.

“بدیهی است که برای کار آیی هر نظام اقتصادی بسیار مهم است که افراد از قواعد و قوانین حتی آن قواعد و قوانینی که

چندان اجراء نمی شود نیز اطاعت کنند زیرا اطاعت مردم از قوانین هزینه ها را کنترل می‌کند و تمایل آنان ‌به این امر که حتی نزد خودشان شهروندانی قانون گرا به حساب آیند، را افزایش می‌دهد. چنین امری ثروت اقتصادی مهمی است که می‌تواند نوعی سرمایه اجتماعی به حساب آید. او با اشاره به نظرات ون وایز ساکر^[۲۸] (Van Weizsacker)از سرمایه سازمانی نیز یاد کرده، مفهوم سرمایه اخلاقی را نیز به کار برده است”.

“در مطالعه ما سرمایه اجتماعی مقوله ای است که در طبقات بالا شکل می‌گیرد و بر زندگی شغلی مدیران شرکت های سهامی به هنگامی که ویژگی های تحصیلی و شایستگی های یکسانی دارند، اثری مثبت می‌گذارد”.

“مجموع منابع بالفعل و بالقوه که به داشتن شبکه پایداری از روابط متقابل کم وبیش نهادینه شده ناشی از آشنایی، مورد پذیرش قرار گرفتن وشناخته شده بودن،متصل مربوط است”.

“سرمایه اجتماعی از تعهدات و وظایف و مسئولیت های اجتماعی ( پیوندها و روابط اجتماعی ) تشکیل می شود که تحت شرایطی خاص قابل تبدیل شدن به سرمایه اقتصادی می‌باشد و در قالب عنوان، منزلت، نسب و حسب اجتماعی

( مانند نجیب زاده بودن و اشراف بودن ) نهادینه گردد”.

بیکر ( Baker)، ۱۹۹۰: ۶۱۹

“سرمایه اجتماعی منبعی است که کنش گر از ساختارهای اجتماعی خاص، آن را به کف می آورد و پس از به کف آوردن آن را برای رسیدن به علایق و منافع خود به کار می‌برد. این منبع از طریق دگرگونی در روابط متقابل کنش گران به دست می‌آید”.

کلمن ( ( Coleman ، ۱۹۹۰: ۳۰۲

“سرمایه اجتماعی از طریق کارکردش تعریف می شود و مقوله ای واحد نیست، بلکه متشکل از مقوله های متعددی است که دو ویژگی مشترک دارند : تمامی شان از جنبه ای از ساختار اجتماعی تشکیل شده اند و همچنین تمامی آن ها برخی از کنش های افراد درون ساختار اجتماعی را تسهیل می نمایند”.

باکس من، دگرایی و فلپ ،^[۲۹] (Boxman: De Graai &Flap)59:1991

“سرمایه اجتماعی بر تعداد افرادی اشاره دارد که از آنان انتظار حمایت کردن وجود دارد و همچنین در برگیرنده منابعی است که آن افراد در اختیار دارند”.

بوردیو و واکوانت،^[۳۰] (Bourdieu& Wacquant)، ۱۹۹۲: ۱۹

“مجموع منابع بالفعل و بالقوه ای که نصیب فرد یا گروه آن هم به علت داشتن شبکه ای پایدار از روابط اجتماعی کم و پیش نهادینه شده می‌گردد و نشأت گرفته از آشنایی دو سویه، معروف بودن و پذیرفته شدن است”.

بوردیو و واکوانت،^[۳۱] (Bourdieu& Wacquant)، ۱۹۹۲: ۱۹

“مجموع منابع بالفعل و بالقوه ای که نصیب فرد یا گروه آن هم به علت داشتن شبکه ای پایدار از روابط اجتماعی کم و پیش نهادینه شده می‌گردد و نشأت گرفته از آشنایی دو سویه، معروف بودن و پذیرفته شدن است”.

بورت^[۳۲]، (Burt)،۱:۱۹۹۲

“سرمایه اجتماعی متشکل از دوستان، همکاران و تماس ها و ارتباطات عمومی تری است که از طریق آنان هر فرد فرصت هایی برای استفاده از سرمایه مالی و انسانی خود را به کف می آورد”.

لوری، (Loury) ، ۱۹۹۲: ۱۰۰

“سرمایه اجتماعی گویای روابط اجتماعی متقابلی است که به طور طبیعی بین افراد شکل می‌گیرد و به کف آوردن

مهارت ها و ویژگی هایی که در بازارگاه صاحب ارزش اند را ترویج و یا یاری می رساند. لذاسرمایه اجتماعی دارایی است که گاه چون میراث مالی برای حفظ نابرابری در جامعه واجد اهمیت محسوب می‌شوند”.

شیخت،(Schiht)، ۱۶۰:۱۹۹۲

“سرمایه اجتماعی مجموعه عناصری از ساختار اجتماعی است که بر روابط بین مردم اثر می‌گذارند و داده ها و مدارک مرتبط با تولید و یا کارکردی منفعت بنیادند”.

روان‌درمانی دینی، رویکردی نوین در درمان بیماری‌های روانی است. دین و سلامت روان هر دو به منزله یک سیستم با عوامل بی‌شماری در ارتباط هستند. البته باید ‌به این امر توجه داشت که برداشت افراد از دین (یا مذهب) متفاوت است و دارای طیف وسیعی می‌باشد که می‌توان سه گروه را از میان آن‌ ها تعریف کرد:

گروه اول معتقدند که دین فقط برای پاک شدن روح و تصفیه خودی و فردی است ولی حیات روزانه بستگی به پیشرفت‌ها و اندیشه‌های بشری دارد. لذا فایده دین فقط در حوزه فردی است و هر نوع زمینه و عرصه اجتماعی باید از دستورات انبیاء گذر کرد و به تحولات منتج از پیشرفت‌ها و تمدن رنسانس روی آورد. در چنین جوامعی مسائل معنوی کاملاً خارج از تبحر پزشکان و صاحبان حرف پزشکی است و فقط زمانی مورد توجه قرار می‌گیرد که فردی احساس کند مسائل روحی و دینی می‌تواند برای بهبود یا تقلیل بیماری به او کمک کند (رومبولد، ۲۰۰۷؛ به نقل از ساجدی، ۱۳۹۰).

گروه دوم آن‌هایی هستند که دین را یک سلسله تکالیف الهی می‌دانند که به آن‌ ها در تولید حیات روش و دقیق کمک می‌کند، ولی جامعیت دین را منحصر به احکام محدودی می‌دانند که از طرف انبیاء آورده شده و باید از آن‌ ها در مسائل فردی و برخی مسائل اجتماعی مانند ارث استفاده کرد. لذا جامعه مطلوب در نظر آن‌ ها مجموعه دستورات از پیش تعریف شده به اضافه اندیشه‌های جدید در مسائل اجتماعی مبتنی بر صرفاً پیشرفت‌های علمی است.

گروه سوم، دین را به طور جامع و کامل قبول دارند، معتقدند که انسان در هیچ حوزه‌ای نیست که نیاز به هدایت و دستگیری انبیاء و اولیای الهی نداشته باشد و این شامل حوزه حیات فردی و حیات اجتماعی است. پیشرو این دیدگاه، امام راحل(ره) بوده‌اند که این باور را نشر داده‌اند که در باطن و ظاهر، عرصه خصوصی و اجتماعی، همه نیاز به هدایت دینی و انبیاء دارند. همان‌طوری که دستورات دینی باید در حوزه فردی منعکس شود، در حوزه اجتماعی نیز این طریق الزامی است و برای رسیدن به ارتقا و سعادت باید در هر دو حوزه صراط مستقیم فردی و اجتماعی انبیاء و اولیاء تبعیت کرد (ساجدی، ۱۳۹۰).

نگاهی به تعالیم اسلامی نشان می‌دهد که اسلام برای هر یک از امور زندگی دستورالعمل دقیق و تعریف‌شده‌ای دارد که راه و رسم زندگی را در تمامی زمینه‌ها در نظر می‌گیرد. البته تردیدی نیست که اسلام در حوزه تربیت انسان سالم و نجات انسان از افسردگی و استرس، با تکیه بر نگرش خاصی ‌در مورد بشر، آموزه‌های خود را در قالب دعا و نیایش و آیات قرآنی ارائه می‌کند. اسلام مبدأ و منشأ عالم هستی را صرفاً ناظر به ذات اقدس ربوبی می‌داند. حقیقت وجود آدمی را محدود به جسم نمی‌داند بلکه علاوه بر آن روح نیز مورد تصدیق قرار می‌گیرد. اسلام ضمن اینکه نیاز به امور دنیوی و توجه به ملزومات جسمانی را مورد عنایت قرار می‌دهد اما در نهایت یاد خداوند را به عنوان آرامش جان و روح به انسان معرفی می‌کند. لازم به ذکر است آیه قرآنی «ألا بذکرالله تطمئن‌القلوب»؛ با یاد خداوند دل‌ها آرامش می‌یابد (سوره رعد/ ۲۸). بر این نتیجه صحه می‌گذارد. بدون شک در قرآن، نیروی عظیمی وجود دارد که در نفس انسان تأثیری شگرف بر جای می‌گذارد. این نیرو باعث بیداری وجدان و تیزی احسان و شعور و صیقل روح انسان می‌شود و ادراک و تفکرش را بیدار می‌کند. به همین دلیل است که انسان پس از اینکه در معرض تأثیر قرآن قرار می‌گیرد، ناگهان تبدیل به انسانی می‌شود که تازه آفریده شده است. لذا برقراری ارتباط با منبع اصلی آرامش، یعنی خالق یکتا، منجر به پیشگیری و درمان افسردگی می‌شود. بدین ترتیب در کنار درمان‌های کلاسیک، می‌توان با بهره گرفتن از عوامل مؤثر در کاهش افسردگی، به تقویت باورها و رفتارهای دینی از جمله نماز، دعا و نیایش، استغفار و تفکر، با همین کارکرد پرداخت.

ب- جهان‌بینی اسلامی

جهان‌بینی‌ به مفهوم نوع دیدگاهی است که یک مکتب و به تبع آن پیروان یک مکتب نسبت به جهان هستی دارد. هر مکتبی ‌بر اساس نوع شناختش از عالم، در جواب سؤالاتی از اینکه جایگاه انسان در دنیا کجاست؟ انسان از کجا آمده است؟ اصلاً آفرینش انسان به چه خاطر بوده و هزاران سوال دیگر، بر اساس نوع نگاهش به عالم هستی و مبدأ این عالم و مقصدش جواب داده است. در جهان مجموعاً سه نوع جهان‌بینی وجود دارد، جهان‌بینی تجربی، جهان‌بینی فلسفی و جهان‌بینی دینی (کمپانی‌زارع، ۱۳۸۹) که در این نوشتار به جهان‌بینی دینی توحیدی که مصداق بارز آن اسلام است پرداخته می‌شود.

انسان در مسیر رشد، در مواجهه با مشکلات و شکست‌‍‌ها، همواره با سؤالاتی در ذهن خود مواجه می‌شود که عدم پاسخ صحیح و ‌قانع کننده به آن ها می‌تواند عاملی در ایجاد افسردگی گردد. اساسی‌ترین سؤالات ‌در مورد منشأ انسان، وضعیت زندگی، هدف خلقت انسان و وظایف انسان در زندگی است. در نگرش قرآنی به روزگاری اشاره می‌شود که در آن انسان موجود قابل توجهی نبوده (دهر، ۱)، انسان از گل آفریده شده و پس از طی مراحل مختلف و تبدیل شدن به نطفه و جنین، مرحله دیگری در او آغاز گردیده‌است که در برگیرنده ویژگی خاصی است و پس از زندگی در دنیا می‌میرد و سپس همه انسان‌ها برانگیخته خواهندشد (مؤمنون، ۱۲ تا ۱۶). بر این اساس، در انسان «روح خدا» دمیده شده است و این ویژگی متمایز کننده انسان است (حجر، آیات ۲۸ تا ۲۹) و سایر موجودات به تسخیر او درآمده‌اند. این کارها بدین منظور صورت گرفته تا انسان بیاندیشد و تعقل کند (غافر، ۶۷).

قرآن کریم زندگی را بازیچه کودکانه و عیاشی و زینت و آرایش و تفاخر و خودستایی و افزودن مال و فرزندان تعریف نموده (حدید،۲۰) و شرایط پایداری نتیجه اعمال انسان را پرهیزگاری و ایمان به خدا بیان می‌کند (محمد، ۳۳) و به شدت تأکید دارد که آفرینش بی‌هدف و بیهوده نیست (مؤمنون، ۱۱۵؛ انبیاء، ۱۶). با این توصیفات به ضرورت شروع، ادامه و پایان هر فعالیت «در جهت خداوند» تأکید می‌کند (آل عمران، ۲ و ۱۹۱).

نبودن صمیمیت در خانواده ،به مانندبنایی است که میان اجزای تشکیل دهنده ی آن آجر ها وجود ندارد و به حکم ضرورت ،آن ها در کنار یکدیگر قرار گرفته اند . عامل مهم برای اقدام به ازدواج و تداوم موفقیت آمیز آن در طی زندگی مشترک ،محبت است که نباید زوجین اجازه دهند بروز مسائل و مشکلات در زندگی ،این

۱-Bowen 2-Rubin 3-Bern

موضوع را در آن ها خاموش کند و از آن غفلت نمایند .مهم ترین عامل موفقیت در مبارزه با مشکلات در

زندگی زناشویی ،استقامت و دلگرمی به یکدیگر است . در سایه ی این عامل ،موانع از سر راه برداشته می شود و زندگی روال عادی خود را پی می‌گیرد . انسان در هر موقعیت سنی و شغلی ،از تنهایی گریزان است و نیاز به دوستی صمیمی دارد تا علاقه اش را برای او ابراز نماید و از میزان علاقه او نسبت به خود اطمینان داشته باشید . همسران در زندگی باید بکوشند تا محبت به یکدیگر براورده نمایند و از این نظر یکدیگررا ارضاءکنند. اجرای این مهم ،نیاز به اصول و قواعدی دارد که با رعایت این می توان صمیمیت را در زندگی حاکم کرد . در فضای آغشته به مهربانی و محبت ،معادلات و معیارها ،به طور کلی دگرگون می شود و در این فضا است که انسان رشدکرده و احساس نشاط می کندو در برابر خطاها ،سختی ها و کمبود ها ،واکنش مناسبی نشان می‌دهد و برایش جلوه ی زیبایی دارد (اسماعیل بیگی و ‌غلام‌ رضایی ،۱۳۸۸).

۲-۲-۱-۱-ابعاد صمیمیت زوجین:

صمیمیت فرایندی تعاملی است وشامل مؤلفه‌ هایی می شودکه با یکدیگر ارتباط دارند .مرکز این فرایند ،آگاهی ،فهم ‌و قبول‌ همسروهمدلی برای درک احساسا ت وفهم دیدگاه بی همتایی اوازجهان است.باگاورزی (۲۰۰۱)بعداز سی سال کار با زوج ها،ابعاد صمیمیت را شناسایی کرده این ابعاد عبارت انداز:

۲-۲-۱-۱-۱-صمیمیت عاطفی :

صمیمیت عاطفی شامل انتقال و در میان گذاشتن احساسات مثبت شامل شادی،خوشحالی ،رضایت واحساسات منفی شامل غمگینی ،ناراحتی ،ترس ،خشم،گناه،شرم،تنهایی ،بی حوصلگی ‌و خستگی است.برای این که صمیمیت عاطفی به وجود آید،بازداری ها یا محدودیت های اندکی برای ابراز احساساتی که در یک رابطه مجاز شمرده می شود ،وجودخواهد داشت.اگر تنها هیجان های مثبت اجازه ابراز داشته باشند ،یک جو مثبت ساختگی یا مصنوعی در رابطه به وجود خواهد آمد.از سوی دیگر ،اگر تنها هیجان های منفی اجازه ی بیان داشته باشند ،آن گاه جو احساسی ارتباط به یکی ازدو حالت نابودی ‌و ناامیدی خواهد رسید.نظام وقواعد بیان نشده زوجین ممکن است ابراز هیجان هارا محدود کند.زوجین ممکن است خوشحالی یا خوشیشان را ابراز دارند.اما شعف یا برانگیختگی شان را ابراز نکنند ،یایک همسر ممکن است قادر به ابراز ناکامی وناراحتی اش باشداماخشمش را ابراز نکند.مشابه همین،یک شخص ممکن است آزاد باشد که غمگینی اشرا ابراز دارد ولی در ابراز افسردگی ونومیدی اش محدود باشد.

۲-۲-۱-۱-۲-صمیمیت روانشناختی :

صمیمیت روان شناختی شامل انتقال و در میان گذاشتن ‌و تماس با همسر با افشای عمیق مسائل شخصی مهم وپر معنا در باره ی خود واقعی ،خود درونی وحتی خود آرمانی است. صمیمیت روانشناختی در میان گذاشتن ترس ها ،علایق ،تردیدها ،عدم اطمینان ،مشکلات و تعارضات درونی با همسر است . در دسترس بودن همسر،دفاعی نبودن و اطمینان در رابطه ،شرط ضروری این نوع صمیمیت است .همسر باید برای در میان گذاشتن مسائل شخصی خود با همسر بدون ترس از قضاوت ،ارزیابی شدن ،ترد ،شرم ،مقصر سازی یا تنبیه احساس امنیت نماید .

۲-۲-۱-۱-۳-صمیمیت عقلانی :

صمیمیت عقلانی شامل در میان گذاشتن عقاید افکار و باور های مهم با همسر است .این صمیمیت نباید با مکانیزم های دفاعی ناخود اگاه مانند عقلانی کردن افکار ،هیجانات خاص ،تأیید برتری عقلانی فرد و کسب تأیید اشتباه شود . عقلانی کردن برای ایجاد فاصله بین افراد طرح ریزی می شود و در جهت مخالف افزایش صمیمیت واقعی عمل می‌کند . برای ایجاد صمیمیت عقلانی احترام به دیدگاه همسر به ویژه عقاید مخالف یا متفاوت او ،ضروری است شرط لازم این بعد صمیمیت توانایی نقش پذیری یعنی دیدن دنیا از دریچه نگاه همسر ،درک انجه همسر درک می‌کند و درک اینکه فرد به وسیله دیگری جگونه دیده می شود .این توانایی برای رشد صمیمیت واقعی ضروریی است تکمیل کننده صمیمیت عقلانی ،توانایی همدلی است همدلی یعنی توانایی قرار دادن خود در جای دیگری و احساس آنچه همسر احساس می‌کند .همدلی با احساسات همسر به عنوان یک فرا هیجان و یک پاسخ هیجانی توجه آمیز نسبت به احساس همسر در نظر گرفته می شود .

۲-۲-۱-۱-۴-صمیمیت جنسی :

صمیمیت جنسی شامل انتقال و در میان گذاشتن و بیان افکار، احساسات ،آرزو ها و اشتیاق هایی است که ماهیت جنسی دارد . صمیمیت جنسی ارضاءجنسی انجام می شود.فعالیت های تحریک جنسی شامل تجاربی مانند تماشای فیلم های عاشقانه ،گوش دادن یا نواختن موسیقی عاشقانه ،خواندن داستان ها ‌و مطالب عاشقانه با همسر می شود،ومقدمه برانگیختگی جنسی است.صمیمیت جنسی موضوع پیچیده ای است که احتیاج به توجه ویژه ای دارد.عدم رضایتمندی در این زمینه بر جنبه‌های دیگر روابط زوجین مؤثر است.مشاوران در طول سال ها کار با مراجعین مختلف متوجه شده اند که صمیمیت جنسی بیش ترین حساسیت و در عین حال بیش ترین مشکلات را برای بسیاری از زوج ها به ارمغان می آورد .اگر زوجین نسبت به تفاوت های مسئله ساز در تقاضاهای جنسی وتمایلات مختلفشان در آمیزش آگاهی داشته باشند. می‌توانند قبل از آن که ارتباط شان دچار مشکل گردد،آن را مورد درمان قرار دهند،‌و برعکس اگر زوجین به صمیمیت جنسی خود آگاه نباشند می توان شاهد برون ریزی مشکلات بود(باگاروزی ،۲۰۰۱).صمیمیت جنسی هنگامی وجود دارد که همسران در بیان امیال جنسی یا عدم میل جنسی ،احساس راحتی نمایند .صمیمیت جنسی مستلزم توافق ضمنی دو جانبه همسران برای رابطه جنسی است ‌و مبتنی بر تمایل هر یک از زوجین برای درک همسر وانتظاراتی است که از خود دارد(کوین^۱ ،۱۳۸۷،نقل از بطلانی اصفهانی )

۲-۲-۱-۱-۵-صمیمیت جسمانی (غیر جنسی):

صمیمیت جسمانی نیاز به نزدیکی جسمانی با همسر است این نزدیکی بدنی نباید با صمیمیت جسمانی که برای ایجاد تحریک جنسی انجام می شود ،اشتباه شود.صمیمیت جسمانی ممکن است به وسیله یک لمس یا تماس ساده بدنی مانند در آغوش گرفتن ابراز شود .صمیمیت جسمانی شامل تجاربی مانند گرفتن دست ها ،در آغوش گرفتن یکدیگر ،رقصیدن با همسر ،لمس غیر جنسی ،بوسیدن که مقدمه رابطه جنسی نباشد ،خوابیدن در کنار همسر ،قدم زدن با یکدیگر می شود.

۲-۲-۱-۱-۶-صمیمیت معنوی:

کریمی و صادقی (۱۳۸۹)، در تحقیقی با عنوان “محاسبه کیفیت سود بر اساس سرمایه‌گذاری در دارایی‌های سرمایه‌ای و نیروی کار و رابطه آن با پایداری سود در شرکت‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران”، رابطه کیفیت سود با پایداری سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را بررسی نمودند که در تحقیق یاد شده، کیفیت سود بر اساس سرمایه‌گذاری در دارایی‌های سرمایه‌ای و نیروی کار محاسبه گردیده است. نتایج حاصل از تحقیق آن‌ ها، وجود رابطه معنادار بین کیفیت سود و پایداری سود را هم در رویکرد گذشته‌نگر و هم در رویکرد آینده‌نگر نشان می‌دهد. آن‌ ها در رویکرد گذشته‌نگر، از نسبت‌های مالی و در رویکرد آینده‌نگر، از رگرسیون‌های سری زمانی برای محاسبه کیفیت سود بر مبنای سرمایه‌گذاری استفاده کرده‌اند.

بولو و میرزایی (۱۳۹۰)، در پژوهشی با عنوان “رشد درآمد و سود پایدار، کیفیت سود و ضریب واکنش سود”، به بررسی کیفیت سود و ضریب واکنش سود بر اساس رشد درآمد و سود پایدار پرداختند. جامعه آماری این تحقیق شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری شامل ۲۰۸ شرکت-سال و دوره زمانی تحقیق نیز سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶ بوده است. روش مورد استفاده در این تحقیق روش تحقیق همبستگی مقطعی و از نوع پس‌رویدادی بوده است و جهت آزمون فرضیه‌ها نیز از تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته های این تحقیق نشان داد که شرکت‌هایی که افزایش پایدار در سود و درآمد را گزارش می‌کنند، در مقایسه با شرکت‌هایی که صرفا افزایش پایدار در سود را گزارش می‌کنند، کیفیت سود و ضریب واکنش سود بالاتری دارند. همچنین نتایج تحقیق حاکی از آن بود که شرکت‌هایی که افزایش سودشان از طریق افزایش درآمد تامین شده است، پایداری سود بالاتری دارند، از قابلیت کمتری جهت مدیریت سود برخوردارند و کارایی عملیاتی آتی بیشتری دارند. با توجه به ضریب واکنش سود، شرکت‌هایی که افزایش سودشان از طریق افزایش درآمد تامین شده است، منطبق با مدل اوهلسن، ضریب واکنش سود بالاتر و ضریب واکنش ارزش دفتری کمتری دارند.

دستگیر، محسن و رستگار (۱۳۹۰)، در مقاله‌ای تحت عنوان “بررسی رابطه بین کیفیت سود (پایداری سود)، اندازه اقلام تعهدی و بازده سهام با کیفیت اقلام تعهدی”، تعداد ۹۵ شرکت از بین شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶ را مورد بررسی قرار دادند. محققان برای ارزیابی پایداری سود از داده های ترکیبی استفاده نمودند. سپس برای آزمون فرضیات، ۵ پرتفوی جداگانه بر اساس پایداری سود و بازده سهام ایجاد کردند تا رابطه بین کیفیت سود (پایداری سود) و بازده سهام با کیفیت اقلام تعهدی را آزمون نمایند. معیار اندازه‌گیری کیفیت اقلام تعهدی در این تحقیق، اقلام باقی‌مانده رگرسیون تغییرات سرمایه در گردش بر روی جریان‌های نقدی عملیاتی یک دوره گذشته، دوره جاری و یک دوره آتی بود؛ به‌طوری که بالا بودن انحراف معیار اقلام باقی‌مانده نشان‌دهنده پایین بودن کیفیت اقلام تعهدی می‌باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که کیفیت سود (پایداری سود) با کیفیت اقلام تعهدی رابطه مستقیم دارد؛ ضمن این‌که با کاهش کیفیت اقلام تعهدی و افزایش اندازه اقلام تعهدی بازده سهام افزایش می‌یابد.

جباری و مجیدی (۱۳۹۱)، در تحقیق خود با عنوان “ارزیابی پایداری سود و واکنش بازار به آن در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران”، محتوای اطلاعات مربوط به سودها، جریان‌های نقدی و عملکرد اجزای تعهدی سود و واکنش بازار به آن در بورس اوراق بهادار تهران را بررسی کردند. هدف از این تحقیق ارزیابی پایداری سود در بورس اوراق بهادار تهران و ارزیابی واکنش سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران به اجزای اصلی آن (جریان‌های نقدی و اقلام تعهدی) و ارزیابی این‌که سرمایه‌گذاران بیشتر تحت تاثیر جریان‌های نقدی قرار می‌گیرند یا اقلام تعهدی بود. آن‌ ها ۶۵ شرکت را در طی دوره زمانی ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ بررسی کردند. نتایج تحقیق حاکی از ارتباط مثبت بین سودهای جاری و عملکرد سودهای آتی بود و این‌که هر دوی اقلام تعهدی و نقدی سودهای جاری با سودهای آتی ارتباط مستقیم دارند و همچنین سرمایه‌گذاران در بازار سهام تهران به پایداری سود واکنش نشان می‌دهند و سرمایه‌گذاران به پایداری جریان‌های نقدی واکنش بیشتری نسبت به پایداری اقلام تعهدی نشان می‌دهند.

مشکی و نوردیده (۱۳۹۱)، در پژوهش خود با عنوان “بررسی تاثیر مدیریت سود در پایداری سود شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران”، آثار هموارسازی سود بر پایداری و ثبات سود شرکت‌ها را مورد بررسی قرار دادند. در این تحقیق اطلاعات مربوط به ۹۵ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طول سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ گردآوری و با بهره گرفتن از روش داده های تلفیقی ایستا تجزیه و تحلیل آماری شده است. آن‌ ها برای تعیین سطح هموارسازی سود شرکت‌ها، از روش برآورد اقلام تعهدی اختیاری با بهره گرفتن از مدل تعدیل‌شده جونز (۱۹۹۱) استفاده کردند و پایداری سود شرکت‌ها را نیز از طریق الگوی رگرسیونی دچو و دیچو (۲۰۰۲) اندازه‌گیری نمودند. نتایج پژوهش حاکی از این بود که پایداری سود شرکت‌های هموارساز بیش از پایداری سود شرکت‌های غیرهموارساز است. از طرفی آزمون‌های آن‌ ها نشان داد، شرکت‌هایی که اقدام به هموارسازی سود نموده‌اند، در مقایسه با سایر شرکت‌ها، سود سهم پایدارتری در آینده اعلام نموده‌اند.

همتی و همکاران (۱۳۹۱)، در تحقیقی با عنوان “بررسی پایداری اجزای نقدی سود”، نشان دادند که جزء نقدی سود نسبت به جزء تعهدی سود، پایدارتر است. نتایج تحقیق نشان داد که پایداری بیشتر جزء نقدی سود کاملا ‌به این دلیل است که یک جزء فرعی آن به توزیع وجه نقد بین تامین‌کنندگان سرمایه مربوط می‌شود، سایر اجزای فرعی از سطوح پایداری یکسان با اقلام تعهدی برخوردارند. نمونه تحقیق شامل ۱۳۵ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و دوره تحقیق طی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷ بود. نتایج حاصله از پایداری سود و پایداری بیشتر جزء نقدی سود نسبت به جزء تعهدی سود و از رابطه مثبت بین نگهداشت وجه نقد با اقلام تعهدی آتی حمایت کرد. در این تحقیق جزء نقدی سود به سه بخش تفکیک شده است: ۱- وجه نقد می‌تواند توسط واحد تجاری نگهداری و انباشته شود؛ ۲- وجه نقد را می‌توان بین اعتباردهندگان توزیع کرد؛ ۳- وجه نقد را می توان بین سهام‌داران توزیع کرد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های تحقیق بیانگر آن است که پایداری بالای جزء نقدی سود می‌تواند در اثر توزیع وجه نقد بین اعتباردهندگان و سهام‌داران باشد.