متغیر های مدل

حجم نمونه

ضریب همبستگی

سطح معنی داری

عملکرد مالی – برنامه ریزی و منابع انسانی در محیط IT

۱۲۳

۰.۶۷۱

صفر

با توجه به جدول ۴-۱۲ مقدار سطح معنی‌داری برای این دو متغیر معادل صفر است که این مقدار نشان می دهد که همبستگی خطی بین این دو متغیر کاملاً معنی دار است یعنی فرض عدم‌ارتباط عملکرد مالی و برنامه ریزی و منابع انسانی در محیط IT رد می‌شود، لذا فرضیه H0 رد می‌شود، بنابراین بین عملکرد مالی و برنامه ریزی و منابع انسانی در محیط IT رابطه معنی‌داری وجود دارد و فرضیه‌ی فرعی ۶ در سطح اطمینان ۹۵ درصد تائید می‌گردد. با توجه به اطلاعات آماری به‌دست‌آمده، همبستگی بین دو متغیر معادل۰.۶۷۱ است که نشان از رابطه‌ی معنی‌دار و مثبت بین دو متغیر مذکور می‌باشد، یعنی با افزایش یکی، متغیر دیگر افزایش و با کاهش یکی از آن‌ها، متغیر دیگر کاهش می‌یابد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۳-۷- فرضیه اصلی۱-۱ : الگوی عوامل کلیدی موفقیت در فناوری اطلاعات بر عملکرد مالی در شرکت های کوچک شهرک صنعتی دارای برازش مناسب است.
فرضیه H₀: بین عملکرد مالی و عوامل کلیدی فناوری اطلاعات شرکت های شهرک صنعتی رابطه خطی معنی داری وجود ندارد.
فرضیه H₁: بین عملکرد مالی و عوامل کلیدی فناوری اطلاعات شرکت های شهرک صنعتی رابطه خطی معنی داری وجود ندارد.
تحلیل رگرسیون چندگانه
نتایج مدل رگرسیون در صورتی می‌تواند اعتبار داشته‌باشد که پیش‌فرض‌های بکارگیری آن برقرار باشد. پیش‌شرط به‌کارگیری آزمون رگرسیون برای یک سری متغیر آن است که متغیر وابسته پیوسته بوده و دارای توزیع نرمال باشد، هم‌‌چنین مانده‌ها باید به صورت مستقل بوده و دارای توزیع باشد.
بررسی نرمال‌بودن مانده ها
در هر مدل رگرسیون خطی، چند پذیره داریم که با فرض درستی آن‌ها، نتایج رگرسیون معتبر هستند و در غیر این‌صورت باید مدل دیگری را جایگزین ساخت. این پذیره‌ها عبارتند از:
۱- میانگین خطاها صفر است یعنی E(e_i)=0 “i
۲- واریانس خطاها علی‌رغم آن‌که مجهول است، ثابت می‌باشد یعنی V(e_i)=s²
۳- Cov(e_ie_j)=0 “i,j
۴- سه پذیره فوق را می‌توان با پذیره e_i~N(0,s²) i=1,2,…,n معادل گرفت (توزیع مانده‌ها نرمال است)
برای بررسی نرمال‌بودن مانده‌ها می‌توان از نمودار احتمال نرمال استفاده نمود.
نمودار ۴-۶- نمودار pp – plot احتمال نرمال مانده های
منبع: یافته‌های محقق
نمودار ۴-۶ نمودار نرمال پلات می‌باشد. این نمودار احتمال تجمعی مشاهده‌شده را با احتمال تجمعی مورد انتظار مقایسه می‌کند. اگر در این نمودار تمام نقاط روی نیم‌ساز ربع اول باشند، آنگاه داده‌ها کاملاً از توزیع نرمال تبعیت می‌کند. نمودار فوق نشان می‌دهد که مانده‌ها تقریباً توزیع نرمال دارند.
جدول ۴-۱۳- خلاصه مدل

نام مدل

ضریب همبستگی®

ضریب تعیین

ضریب تعیین تعدیل‌شده

ورود متغیرهای مستقل به صورت یکجا در مدل(Enter )

۷۱۳/۰

۵۰۹/۰

۴۸۳/۰

منبع: یافته‌های محقق
متغیرهای مستقل مدل : x_i ها (پیش بینی در محیط IT – برنامه ریزی فروش در محیط IT- برنامه ریزی تولید در محیط IT – برنامه ریزی خرید در محیط IT- برنامه ریزی مالی در محیط IT- برنامه ریزی و منابع انسانی در محیط IT )
متغیر وابسته : Y (عملکرد مالی )
.

• از تماشای تتبلیغات بازرگانی لذت می‌برم

• بیشتر مواقع با شروع تبلیغات بازرگانی کانال تلویزیون را عوض می‌کنم

• تبلیغات بازرگانی رسانه‌ها به فکر سلامت شهروندان است.

• هدف اصلی تبلیغات بازرگانی کسب سود است نه آگاه سازی جامعه

• تبلیغات بازرگانی مصرف‌کننده را از ویژگی‌های واقعی محصول آگاه می‌کنند.

• تبلیغات بازرگانی می‌خواهد اجناس بنجل را به فروش برساند

• من محصولاتی را که بیشتر تبلیغ شده بیشتر می‌خرم

• به تبلیغات ارائه شده در اطرافم توجه نمی‌کنم

• در مجموع می توان به تبلیغات اعتماد کرد

• احساس می‌کنم تبیلغات بازرگانی بیشتر از آنکه لذت بخش باشد، اعصاب آدم را بهم می‌ریزد

• ویژگی‌های مانند صداقت و انصاف در تبلیغات بازرگانی ما به میزان زیادی وجود دارد

این گویه ها در قالب طیف پنج قسمتی لیکرت پرسیده می‌شود و از پاسخگویان پرسیده می‌شود که به چه میزان با گزاره‌های زیر موافق یا مخالف هستید؟

• کاملا مخالفم – مخالفم – بی‌نظر – موافق – کاملا موافق

در این تحقیق نگرش به تبلیغات در قالب طیف لیکرت و با نمرات ۱۱ تا ۵۵ به وسیله گویه های مذکور اندازه گیری شده است. در پرسشنامه از سول ۲۴ تا ۳۴ مربوط به بعد کنترل وزن است
۳-۳-۴- تصور از بدن

• تعریف نظری

تصور بدن یک تصور ذهنی از بدن توسط فرد است و به دریافت و احساس وی از بدن خودش اشاره دارد. به بیان دیگر به تصویر ذهنی اشاره دارد که افراد از بدن های خود دارند (ذکایی۱۳۸۵: ­­­­۶۷).

• تعریف عملیاتی و شاخص ها

بدن من برای من زیباست

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

هنگامی که در یک مهمانی دیگران به من نگاه می‌کنند احساس بدی دارم
وقتی به من گفته می‌شود “چه زیبایی” آن را زیاد جدی نمی‌گیرم
آرزو می‌کنم می‌توانستم بدنم را آنگونه که در خیالم است عوض کنم
گاهی حس می‌کنم کاش زیباتر بودم
احساس می‌کنم بدن من نسبت به دیگران غیر عادی و دچار مشکل است
در مجموع از زیبایی خودم راضی نیستم
احساس می‌کنم دیگران ظاهر مرا مسخره می‌کنند
اگر می توانستم حتما جراحی زیبایی انجام می‌دادم
این گویه ها در قالب طیف پنج قسمتی لیکرت پرسیده می‌شود و از پاسخگویان پرسیده می‌شود که به چه میزان با گزاره‌های مذکور موافق یا مخالف هستید؟

• کاملا مخالفم – مخالفم – بی‌نظر – موافق – کاملا موافق

در این تحقیق تصور از بدن در قالب طیف لیکرت و با نمرات ۸ تا ۴۰ به وسیله گویه های مذکور اندازه گیری شده است
۳-۴- تکنیک تحقیق
در انجام این پژوهش برای گردآوری اطلاعات، در روش پیمایش از تکنیک پرسشنامه استفاده شده است. برای تدوین گویه های پرسشنامه، از راه‌های مختلفی بهره گرفته شد؛ تعدادی از آن ها از پژوهش‌های پیشین و تعدادی از منابع مرتبط و مطالعه شده استخراج شدند و همچنین بخش از آن‌ها هم متناسب با موضوع و هدف تحقیق پژوهشگر ابدع شده است. پس از انجام پیش آزمایش و رفع کاستی‌ها و نقاط ضعف، به شکل نهایی تدوین شده و در نمونه مورد بررسی تدوین شدند.
۳-۵- جامعه آماری
منظور همان جامعه اصلی است که نمونه نمایا و معرف به دست آمده باشد (ساروخانی،۱۳۸۶ :۳۷۵). جامعه آماری به مجموعه ای از افراد، اشیا، اعداد و یا چیزهایی گفته می شود که حداقل در یک ویژگی مشترک باشند و محقق علاقه مند است یافته های پژوهش را به آنها تعمیم دهد (ازکیا،دربان آستانه، ۳۳۳:۱۳۸۳). از آنجا که در بسیاری از موارد امکان بررسی تمامی واحد های موجود در جامعه آماری وجود ندارد ناگزیر باید نمونه ای را از میان جامعه انتخاب نمود، آن رامورد بررسی قرار داد و نتایج حاصل را به کل جامعه تعمیم داد. این نمونه باید دارای صفاتی چون نمایا و معرف بودن^[۱۵۵]و تعمیم پذیری^[۱۵۶] باشد (ساروخانی،۱۵۷:۱۳۸۶). به عبارت دیگر همه عناصر یا واحدهای موجود در زمینه مورد بررسی را که در یک یا چند صفت یا ویژگی مشترکند را جامعه آماری می‌گویند (نقیب‌السادات، ۱۳۹۱: ۶۳).
جامعه آماری در این پژوهش شهروندان ۱۸ سال و بالاتر از آن در شهر کرمانشاه است.
۳-۶- برآورد حجم نمونه
حجم نمونه با بهره گرفتن از فرمول کوکران برابر ۳۸۳ نفر بدست آمده که برای کاهش خطا و افزایش معرف بودن و خارج کردن پرسشنامه های ناقص به ۴۰۰ نفر افزایش داده می شود.

در بهاری و ندیدستی تموز
مردم اندر حسرت فهم درست
راز های گفتنی گفته شود
زاین کنــایات دقیق مـستتر
خون ما را می‌مکد خوار و مباح^[۱۲۰]

مولوی در این حکایت شخص خام و متعصب را به میوه­های نا پخته و خام تشبیه می­ کند، که هنوز به پختگی کامل خود نرسیده است، از این جهت مانند میوه­های ناپخته که شاخ­های درخت را محکم گرفته وخود را به آن چسپانیده و جدائی از شاخ­های درخت را نابودی خود فکر می­ کند، شخص متعصب هم نظیر آن بوده بر خلاف میوه­هـــای پـــــخته ورسیده که وابستگی خود را به شاخه­ های درخت دیگر احساس نمی‌کنند، که مولوی میوه­های پخته را چنین وصف کرده می­گوید:

چون بپخت و گشت شیرین لب گزان

سست گیرد شاخ‌ها را بعد از آن

رشد نامتعادل سبب بروز مشکلات غیر طبیعی در مسیر زندگی فردی و اجتماعی انسان و جامعه نیز می‌گردد و این مشکل زمانی بغرنج و بزرگ می­ شود که اشخاص دارای مشکلات مغزی این چنینی، نه تنها تصمیم گیرنده­ی سرنوشت شخص خود بوده باشند، بلکه تصمیم گیرندگان سرنوشت جامعه و ملتی هم گردند. ضعف این بلوغ فکری و رشد ذهنی زمانی بیشتر درک می­ شود، که در سطح بالا جامعه­ای به کمبود و یا نبود چنین رشد فکری مواجه گردد. این مشکل زمانی حاد خواهد شد، که افراد دارای مغز کوچک بدون رشد ذهنی و بلوغ فکری خواسته باشند برداشت­های ناقص ونارسای خود را از مسایل عمدۀ اجتماعی و سیاسی جامعه به منزلۀ وحی منزل غیر قابل تعدیل و تغییر تلقی کرده و جامعه را به قبول چنین افکاری مجبور ساخته، به حال چنین جامعه‌ای تأسف باید خورد.
فصل پنجم: نتیجه ­گیری و ارائه پیشنهادات
۵ ـ۱ـ مقدمه
این فصل مشتمل برخلاصه مباحث و نتیجه گیری و پیشنهادات در جهت تقریب بین مذاهب (با تاکید بر دیدگاه مولانا) است.
۵ ـ۲ ـ خلاصه مباحث و نتیجه گیری
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تقریبی صوفیان ایرانی قرن هفتم با تاکید بر نظرات مولانا است. پژوهشگر برای ترسیم چگونگی تاثیر نقش صوفیان ایرانی قرن هفتم بر تقریب بین مذاهب ناچار از کند و کاو در مفهوم تقریب و تصوف، شناخت صوفیان قرن هفتم و بررسی نقش آنها در تقریب مذاهب، بررسی آثار مولانا و بالاخره بررسی نقش مولانا در تقریب مذاهب شده است .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

برای دستیابی به اهداف ذکر شده، در بخش مبانی نظری به ذکر انواع تعاریف مختلف از تصوف پرداخته شده است. برخی معتقدند که اصل کلمه صوفی از صف گرفته شده است در جای دیگر ریشه صوفی را بر گرفته از کسانی میدانند که در قسمتی از مسجد النبی به نام صفه سکنی داشتند.، ابن خلدون بر این اعتقاد است که تصوف به معنای پشمینه پوشی می‌باشد، با این حال زنجانی این ادعا را رد می‌کند و معتقد است که تصوف یک مسلک و طریقه بوده است، که از زهد خشک و ترک دنیا آغاز شده است و در طول سالیان اشکال مختلف به خود گرفته است؛ به هر روی می‌توان از نظرات گوناگون اینطور برداشت کرد که تصوف یک نوع روش خاص زندگی است؛ که آرامش درونی و سعادت ایده ال را از راه کوشش در تحمل مشقات، زهد و ترک لذات دنیوی می‌یابند. این افراد حقیقت را از راه های غیر راه های عقلانی و برهان و علوم مختلف جستجو می‌کنند.
در مورد ریشه های تصوف اختلاف نظرهای فراوان وجود دارد. برخی آنرا برگرفته از فلسفه یونان و گروهی آنرا ناشی از اندیشه ی عرفانی و فلسفی هندی می‌دانند. اما زرین کوب فرض منشا غیر اسلامی تصوف دارد، را رد می‌کند، اما اینکه عرفان اسلامی به سبب آشنایی با افکار ملل دیگر دست به نوعی اقتباس زده باشد، دور از ذهن نمی‌داند.
اندیشه عرفانی از ابوهاشم کوفی شروع شد، با وجود اشخاصی چون سنایی، عطار و جامی و … رشد یافت و نهایتا با وجود مولوی به اوج رسید، بطوریکه پس از آن دیگر هیچکس به چنین پایگاهی نرسید.
در طول دو قرن پنجم تا هفتم کتاب های عرفانی متعددی تدوین شد. قرن هفتم از این جهت در تاریخ صوفیه اهمیت دارد، که به دلیل یکی از وحشتناک ترین حملات به ایران که توسط مغولان صورت گرفته است، بحث‌ها و مناظره های علمی رو به تعطیلی رفته است از سوی دیگر مردم وحشتزده از این جریانات اجتماعی به خانقاه‌ها روی می‌آوردند و این موضوع موجبات گسترش صوفیه و صوفیگری می‌شده با وجود مسایلی که ذکر آن رفت.
شعر عرفانی که همگام با شکل گیری عرفان رشد می‌کرد؛ که با سنایی غزنوی آغاز شده بود در قرن هفتم با عطار و سعدی رشد کرد و نهایتا با مولانا به اوج خود رسید.
تصوف در ایران کارکردهای ویژه‌ای داشته است که از مهمترین آنها عبارتند از : جلوگیری از تعصب و سخت گیری نسبت به سایر ادیان، احترام به انسانیت، تعلیم وارستگی، بی ریایی و پاکی دل، دعوت به اجتماع (بوسیله سماع) و از همه مهم تر تعلیم عشق و محبت و ایمان بطوریکه آنان عشق و محبت را برترین صفت انسان دانسته اند.
از مهم ترین صوفیان قرن هفتم نجم الدین کبری، عطار، سعدی، سهروردی بودند، که البته تاثیر گذارترین آنها مولانا است.
از اساسی ترین ویژگی های آموزه های نجم الدین کبری ارتباط و نزدیکی این تعالیم با آموزه های تعالیم مکتب تشیع است، بها الدین ولد (پدر مولانا) از بزرگان صوفیه بود، وی دشمنی زیادی با حکیمان و فیلسوفان بویژه فخر رازی داشت. بها ء ولد اختلاف میان ادیان و مذاهب را سودمند می‌داند و ترجیح یکی را بر دیگری لازمه زندگی می‌داند، وی معتقد است، که از بین ادیان و مذاهب باید تنها یکی را اختیار کرد، که البته راه محمد(صلی الله علیه و اله) از همه بهتر است .
عطار از دیگر عرفایی است که با آنکه برخی مذاهب وی را سنی مذهب می‌دانستند مهم ترین اثر وی منطق الطیر است .هر چند که بسیار به توصیف عشق می‌پردازد، اما درک عشق را تنها در گرو تجربه مستقیم آن می‌داند، او فلسفه را نوعی انحراف از متن شریعت می‌دانست با اینکه وی سنی مذهب بود، اما نحوه ستایش او از حضرت علی(علیه‌السلام) به شیوه‌ای است که شوشتری وی را شیعه دانسته است او حضرت علی(علیه‌السلام) را اختر برج ولایت و باب ولایت دانسته است. عطار حضرت علی(علیه‌السلام) را پیشوایی می‌داند، که همچون سروشی او را در درون رهنمون می‌سازد.
از سوی دیگر وی در مورد بقیه امامان شیعه از جمله امام حسن(علیه‌السلام) نیز شعرهایی را سروده است وی همچنین مصیبت نامه در شهادت امام حسین(علیه‌السلام) دارد. عطار حضرت ولی عصر(عج الله تعالی فرجه) را دوازدهمین پیشوای مسلمانان و در شمار معصومان آورده است.
سعدی در کتاب کلیات از سفر دهلی یاد می‌کند که درک عمیق تر آنها نشان از اشاعه فرهنگ گفتگوی بین مذاهب و درک حقیقت تقریب دارد. او از مریدان سهروردی بود و بدین جهت وی را از پیروان خرقه سهروردیه می‌دانند.
سعدی به تصوف مثبت و مفید؛ و تربیت و اخلاق عرفانی نظر دارد، و حدت خلق و معاشرت و صمیمت با مردم و دانش اندوزی را توصیه می‌کند، وی همچنین بهره گیری از دنیا به صورت معتدل و مشروع را جایز می‌شمارد.
سعدی علی رغم تاثیر پذیری از تصوف با هر گونه افراطی گری صوفیانه مخالف است، در دو اثر مهم خود بوستان و گلستان به تکریم قناعت و درویشی می‌پردازد، اما در غزلیات خود عرفان شهودی را به نمایش می‌گذارد
وی برای مدارا و تساهل ارزش بسیار قایل است، وی در جایی آورده است در گذشته من از دوست خود روی بر می‌تافتم، اگر کیش وی همسان عقیده خویش نمی‌یافتم، لیکن امروز قلب من پذیرای هر نقش شده است، صومعه راهبان، بتکده، کعبه، تورات و … من به این وحدت عشق؛ سر سپرده ام.
شمس تبریزی، صلاح الدین زرکوب، چلبی همراهان اصلی مولانا بودند، مولانا تصوف را به معنای عشق و رهایی از خویش و فنا فی الله می‌دانست. مولانا تصوف را کمال یابی در عالم حقیقت می‌دانست، وی دوری از اعمال متظاهرانه که نافی اخلاص عمل باشد؛ را واجب می‌دانست، اجرای کامل شریعت را هدف اصلی سالک در نیل به حقیقت تلقی می‌کرد، مولوی در داستان هایی که نقل می‌کرد، دنبال درک معارف ربانی برای افراد عادی بشر بوده به کمک این داستان‌ها وی اسرار معرفت ربانی را می‌گشاید.
نقش اساسی و موثر مولانا در تقریب بین مذاهب و ادیان انکار ناپذیر است، هنگامیکه حسام الدین چلبی به دلیل علاقه زیاد خود به مولانا قصد آن داشت تا مذهب خود را از شافعی به حنفی (مذهب مولانا) تغییر دهد.
او را از این کار منصرف کرد، محبوبیت مولانا در میان مسیحیان و یهودیان نشانه دیگری از احترام وی به پیروان دیگر ادیان است. مولانا با روحانیون یونانی در تعامل مستقیم بود، مثنوی مولانا در هندوستان طرفداران زیادی داشت. اقبال لاهوری مولانا را در برگیرنده نیروی محرکه عشق خداوندی می‌داند.
مولانا در اثر اعتقاد به وحدت وجود، اختلاف بین مذاهب را صوری می‌داند، آموزه های مولانا فراتر از ادیان خاص است، به اهداف اصلی ادیان و نیل به حقیقت می‌اندیشد، به زعم وی همه ادیان هدف مشترکی را دنبال می‌کنند، وی در جایی عنوان می‌کند، نه ترسا، نه یهودی ام، نه گبر و نه مسلمانم.
در دیدگاه مولاتا هدف نهایی دین هدایت انسان به سوی خدا است و برای رسیدن به این هدف شریعت ضرورت دارد، وی تعدد ادیان را گریز ناپذیر می‌داند و معتقد است که تنها در قیامت این تعدد از بین می‌رود و یکی می‌شود.
او بر مبنای اعتقادی که به وحدت وجود دارد، تلاش می‌کند، کثرت ظاهری ادیان را به یک وحدت باطنی بر گرداند به زعم وی این کثرت‌ها فقط برای ظاهر پریشان اهمیت دارد و واقعیت ندارد، در واقع همه ادیان حامل نور حقیقت هستند و فقط متعصبین و نادانان آنها را از هم جدا می‌دانند.
او برای نشان دادن منظور خود بیان می‌کند که آفتاب واحد است و تعدد سایه‌ها نمی‌تواند دلیل بر تعدد آفتاب باشد، زیرا سایه‌ها وجود مجازی دارد و دیری نمی‌پاید که این سایه‌ها رو به زوال می‌رود و آنچه باقی می‌ماند نور حقیقت است، در داستانی دیگر بیان می‌کند که ممکن است، اشخاص متفاوت با زبان های مختلف عربی، ترکی و … معنای یکسانی را بیان کنند، او اذعان می‌کند که اختلاف و ستیزه میان مردم به سبب اختلاف نامها است. و برای بر چیدن این اختلاف‌ها تنها کافی است که به عمق معنا توجه شود.
مولوی در فیه ما فیه می‌نویسد حق یکی است و راه یکی است، سخن ممکن است، متفاوت نشان داده شود، اما در حقیقت معنا یکی است او حقیقت را یکی می‌داند، که در کالبد های متفاوت (ادیان مختلف) در زمان های مختلف ظاهر می‌شود، تفاوت این ادیان تفاوت حق و باطل نیست، بلکه تفاوت نگاه پیامبران بوده است در واقع تجلی های گوناگون خداوند عالم همانطور که در طبیعت تنوع شده است، شریعت را هم متنوع ساخته است.
در داستان فیل مولانا اختلاف افراد در زمینه حقیقت را ناشی از اختلاف دیدگاه های می‌داند، وی معتقد است که انسان گرفتار حواس و عقل است که امکان درک حقیقت مطلق را ندارد، هر کدام از افراد برای شناخت حقیقت ادعای روش خاص خود را دارند، اما مهم این است که هر کدام جلوه‌ای از حقیقت مطلق را نشان می‌دهند.
از دیدگاه مولانا روز ی می‌آید که عالم صورت می‌لرزد و دیوارهایی که آفتاب وحدت را متکثر کرده اند، فرور می‌ریزد و همه یک نور می‌شوند و به اصل خود باز می‌گردند.
در دیدگاه وی ادیان مختلف اگر چه در ظاهر با یکدیگر متفاوت هستند، اما همه درهای یک خانه هستند و مقصد یکی است.
مولانا اسلام را خورشید و سایر ادیان را ستاره می‌داند، که همانطور که با طلوع خورشید ستارگان از بین نمی‌روند و تنها نور آنها مخفی می‌شود.

۴-۳-۴- فرضیه فرعی چهارم : بررسی رابطه عملکرد مالی و برنامه ریزی مالی در محیط IT
فرضیه H₀: بین عملکرد مالی و برنامه ریزی مالی در محیط IT شرکت های شهرک صنعتی رابطه معنی داری وجود ندارد.
فرضیه H1: بین عملکرد مالی و برنامه ریزی مالی در محیط IT شرکت های شهرک صنعتی رابطه معنی داری وجود دارد.
جدول ۴-۱۰- همبستگی عملکرد مالی و برنامه ریزی مالی در محیط IT

متغیر های مدل

حجم نمونه

ضریب همبستگی

سطح معنی داری

عملکرد مالی – برنامه ریزی مالی در محیط IT

۱۲۳

۰.۶۲۶

صفر

با توجه به جدول ۴-۱۰ مقدار سطح معنی‌داری برای این دو متغیر معادل صفر است که این مقدار نشان می دهد که همبستگی خطی بین این دو متغیر کاملاً معنی دار است یعنی فرض عدم‌ارتباط عملکرد مالی و برنامه ریزی مالی در محیط IT رد می‌شود، لذا فرضیه H₀ رد می‌شود، بنابراین بین عملکرد مالی و برنامه ریزی مالی در محیط IT رابطه معنی‌داری وجود دارد و فرضیه‌ی فرعی ۴ در سطح اطمینان ۹۵ درصد تائید می‌گردد. با توجه به اطلاعات آماری به‌دست‌آمده، همبستگی بین دو متغیر معادل۰.۶۲۶ است که نشان از رابطه‌ی معنی‌دار و مثبت بین دو متغیر مذکور می‌باشد، یعنی با افزایش یکی، متغیر دیگر افزایش و با کاهش یکی از آن‌ها، متغیر دیگر کاهش می‌یابد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۳-۵- فرضیه فرعی پنجم : بررسی رابطه عملکرد مالی و برنامه ریزی خرید در محیط IT
فرضیه H₀: بین عملکرد مالی و برنامه ریزی خرید در محیط IT شرکت های شهرک صنعتی رابطه معنی داری وجود ندارد.
فرضیه H1: بین عملکرد مالی و برنامه ریزی خرید در محیط IT شرکت های شهرک صنعتی رابطه معنی داری وجود دارد.
جدول ۴-۱۱- همبستگی عملکرد مالی و برنامه ریزی خرید در محیط IT

متغیر های مدل

حجم نمونه

ضریب همبستگی

سطح معنی داری

عملکرد مالی – برنامه ریزی خرید در محیط IT

۱۲۳

۰.۵۴

۰.۰۴

با توجه به جدول ۴-۱۱ مقدار سطح معنی‌داری برای این دو متغیر معادل ۰.۰۴ است که این مقدار نشان می دهد که همبستگی خطی بین این دو متغیر کاملاً معنی دار است یعنی فرض عدم‌ارتباط عملکرد مالی و برنامه ریزی خرید در محیط IT رد می‌شود، لذا فرضیه H₀ رد می‌شود، بنابراین بین عملکرد مالی و برنامه ریزی خرید در محیط IT رابطه معنی‌داری وجود دارد و فرضیه‌ی فرعی ۵ در سطح اطمینان ۹۵ درصد تائید می‌گردد. با توجه به اطلاعات آماری به‌دست‌آمده، همبستگی بین دو متغیر معادل۰.۵۴ است که نشان از رابطه‌ی معنی‌دار و مثبت بین دو متغیر مذکور می‌باشد، یعنی با افزایش یکی، متغیر دیگر افزایش و با کاهش یکی از آن‌ها، متغیر دیگر کاهش می‌یابد.
۴-۳-۶- فرضیه فرعی ششم : بررسی رابطه عملکرد مالی و برنامه ریزی و منابع انسانی در محیط IT
فرضیه H₀: بین عملکرد مالی و برنامه ریزی و منابع انسانی در محیط IT شرکت های شهرک صنعتی رابطه معنی داری وجود ندارد.
فرضیه H₁: بین عملکرد مالی و برنامه ریزی و منابع انسانی در محیط IT شرکت های شهرک صنعتی رابطه معنی داری وجود دارد.
جدول ۴-۱۲- همبستگی عملکرد مالی و برنامه ریزی و منابع انسانی در محیط IT

پیوست ۲٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫ ۱۶۲

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۷۰

فهرست جداول

عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

جدول ۲-۱- خلاصه تعاریف و مفاهیم ظرفیت جذب دانش ……………………………………………………… ۱۹

جدول ۲-۲- عناصر و مولفه های تعیین کننده ظرفیت جذب …………………………………………………….. ۳۰

جدول ۲-۳- مولفه ها و ابعاد مرتبط با ظرفیت جذب دانش ……………………………………………………….. ۳۲

جدول ۲- ۴- خلاصه تعاریف و مفاهیم نوآوری ………………………………………………………………………. ۳۸

جدول ۲-۵- خلاصه تعاریف و مفاهیم انعطاف پذیری “چابکی سازمانی” …………………………………… ۶۱

جدول ۲-۶- پیشینه ظرفیت جذب…………………………………………………………………………………………… ۸۰

جدول ۳- ۱- جامعه و نمونه آماری به تفکیک معاونت های صدا و سیما ………………………………….. ۸۶

جدول ۳- ۲- آلفای کرانباخ …………………………………………………………………………………………………… ۸۹

جدول ۴- ۱- توصیف متغیر انعطاف پذیری …………………………………………………………………………….. ۹۲

جدول ۴- ۲- توصیف سازه های انعطاف پذیری ……………………………………………………………………… ۹۳

جدول ۴- ۳- توصیف متغیر نوآوری ………………………………………………………………………………………. ۹۴

جدول ۴- ۴- توصیف متغیر ظرفیت جذب دانش ……………………………………………………………………. ۹۵

جدول ۴- ۵- توصیف متغیر سازه های ظرفیت جذب دانش ……………………………………………………… ۹۶

جدول ۴- ۶- آزمون کولموگروف- اسمیرنف برای متغیرهای تحقیق ………………………………………….. ۹۷

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول ۴ -۷- آزمون کولموگروف- اسمیرنف برای متغیر وابسته تحقیق ………………………………………. ۹۸

جدول ۴-۸- آزمون تی تست تک نمونه ای برای متغیرهای تحقیق …………………………………………….. ۹۸

جدول ۴- ۹- آماره دوربین- واتسون ………………………………………………………………………………………. ۹۹

جدول ۴-۱۰- ضرایب و آماره های عامل تورم واریانس و مقادیر قابل اغماض برای ظرفیت جذب دانش با نوآوری انعطاف پذیری …………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۰

جدول ۴- ۱۱- تحلیل واریانس رگرسیون بین نوآوری و جذب دانش ……………………………………….. ۱۰۱

جدول ۴-۱۲- تحلیل واریانس رگرسیون بین انعطاف پذیری و جذب دانش ………………………………. ۱۰۱

جدول ۴-۱۳- ضرایب همبستگی پیرسون بین متغیر وابسته و متغیرهای مستقل ………………………….. ۱۰۱

جدول ۴-۱۴- آزمون رگرسیون بین ظرفیت جذب دانش و نوآوری ………………………………………….. ۱۰۲

جدول ۴- ۱۵- آزمون رگرسیون بین اکتساب دانش و نوآوری ………………………………………………….. ۱۰۲

جدول ۴- ۱۶- آزمون رگرسیون بین ادغام دانش و نوآوری ……………………………………………………… ۱۰۳

جدول ۴-۱۷- آزمون رگرسیون بین تبدیل دانش و نوآوری ……………………………………………………… ۱۰۳

جدول ۴-۱۸- آزمون رگرسیون بین به کارگیری دانش و نوآوری ……………………………………………… ۱۰۴

جدول ۴-۱۹- آزمون رگرسیون بین ظرفیت جذب دانش و انعطاف پذیری ………………………………… ۱۰۴

جدول ۴-۲۰- آزمون رگرسیون بین ابعاد ظرفیت دانش و انعطاف پذیری ………………………………….. ۱۰۵

جدول ۴-۲۱- آزمون رگرسیون بین اکتساب دانش و انعطاف پذیری …………………………………………. ۱۰۵

جدول ۴-۲۲- آزمون رگرسیون بین ادغام دانش و انعطاف پذیری …………………………………………….. ۱۰۶

جدول ۴-۲۳- آزمون رگرسیون بین تبدیل دانش و انعطاف پذیری ……………………………………………. ۱۰۷

جدول ۴-۲۴- آزمون رگرسیون بین به کارگیری دانش و انعطاف پذیری ……………………………………. ۱۰۷

فهرست نمودارها

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

نمودار ۲-۱- فرایند یادگیری سازمانی گومز و همکاران …………………………………………………………….. ۳۴

نمودار ۴- ۱- هیستوگرام متغیر انعطاف پذیری …………………………………………………………………………. ۹۳

نمودار ۴- ۲- هیستوگرام متغیر نوآوری …………………………………………………………………………………… ۹۵

نمودار ۴- ۳- هیستوگرام متغیر ظرفیت جذب دانش …………………………………………………………………. ۹۶

فهرست اشکال

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………………………… صفحه

شکل ۱-۱- برگرفته از مدل تحلیلی تحقیق ………………………………………………………………………………… ۹

شکل ۲-۱- عوامل موثر بر نوآوری سازمانی …………………………………………………………………………….. ۴۷

شکل ۲-۲- مولفه های نوآوری سازمانی …………………………………………………………………………………. ۴۹

شکل ۲-۳- ابعاد چابکی از دیدگاه نظام مند……………………………………………………………………………… ۶۷

شکل۲-۴- مدل چابکی سازمانی یوسف و همکاران …………………………………………………………………. ۶۹

شکل ۲-۵- مدل چابکی سازمانی شریفی و ژانگ …………………………………………………………………….. ۷۰

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی نقش جذب دانش در نوآوری و انعطاف پذیری و همچنین چابکی واحدهای سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان است. با توجه به اهمیت کسب اطلاعات در جامعه رقابتی امروز، جذب دانش برای استفاده کارکنان و سازمان امری ضروری و اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. ظرفیت جذب دانش را توانایی یک سازمان در یادگیری از یک سازمان دیگر تعریف نموده اند، از طرفی نوآوری فرآیندی است که در آن دانش با هدف خلق دانش جدید کسب، تسهیم و تلفیق می شود تا خدمات جدیدی به مخاطب ارائه شود. همچنین انعطاف پذیری را به عنوان شاخص ارتباط دهنده بین سیستم و محیط خارجی اش برای شناخت درجه پویایی سیستم و نیز به عنوان توانایی تغییر و سازگاری می توان در نظر گرفت. مطالعات مختلف نشان داده است که مفهوم جذب دانش ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با نوآوری و انعطاف پذیری داشته و سازمان ها را برای رویارویی با چالش ها و بهبود عملکرد نوآورانه و رسیدن به موفقیت همراهی می کند. با توجه به اینکه هدف این تحقیق، مطالعه نقش جذب دانش در نوآوری و انعطاف پذیری سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان است، روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری مورد نظر ۳۵ واحد صدا و سیمای مرکز گیلان بوده که موضوع تحقیق در آن ها مصداق پیدا می کند. با بهره گرفتن از نمونه گیری غیر احتمالی در دسترس، ۳۲ واحد با بهره گرفتن از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری داده ها برای سنجش متغیرها، پرسشنامه های استاندارد است که پایایی ابزار با بهره گرفتن از آلفای کرانباخ برای پرسشنامه ظرفیت جذب دانش ۹۴/۰ و پرسشنامه نوآوری سازمانی ۹۵/۰و پرسشنامه انعطاف پذیری سازمانی۹۶/۰ محاسبه گردید. داده های به دست آمده با نرم افزار SPSS18 تجزیه و تحلیل گردید و نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که ظرفیت جذب دانش و ابعاد آن بر نوآوری و انعطاف پذیری واحدهای صدا و سیمای استان گیلان تاثیر دارد.

واژگان کلیدی: ظرفیت جذب، جذب دانش، نوآوری سازمانی، انعطاف پذیری، چابکی سازمان.

فصل اول

کلیات تحقیق

۱- ۱- مقدمه:

ظرفیت جذب دانش به مجموعه ای از فرایندها و روندهای سازمانی اشاره دارد که طی آن سازمان به کسب، شبیه سازی، انتقال و استخراج دانش می پردازد، تا قابلیت های پویایی در خود ایجاد کند. این قابلیت ها، توانایی سازمان را برای دستیابی و حفظ مزیت رقابتی افزایش می دهند (مرادی و همکاران، ۱۳۹۲).

امروزه با شکل گیری محیط های پیچیده رقابتی، تنها سازمان هایی می توانند به فعالیت خود ادامه دهند که عملکرد خود را در قابلیت های مهم سازمانی همچون نوآوری تقویت کنند (فارسیجانی و نیستانی، ۱۳۸۹). انجام فعالیت های نوآورانه، منبعی پایان ناپذیر برای مزیت رقابتی فراهم می کند (آزاد و ارشدی، ۱۳۸۸). عملکرد نوآورانه، با خلق دانش مورد نیاز برای توسعه محصول و فرایندهای تولیدی جدید، یا بهبود فرایندهایی موجود، به دست می آید.

سازمان ها با تکیه بر نوآوری در پی افزایش بهره وری و بهبود وضعیت اقتصادی خود هستند (میرفخرالدینی و همکاران، ۱۳۸۹). نوآوری، فعالیت پیچیده ای است که دانش جدید را برای اهداف تجاری به کار می گیرد. بخشی از این دانش از منابع خارجی به دست می آید، از این رو توانایی برای بهره برداری از دانش خارجی یک عامل حیاتی برای قابلیت های نوآورانه است (فسفری و تریبو^[۱]، ۲۰۰۸).

مفهوم ظرفیت جذب دانش، به دیدگاه کلانی برمی گردد که توانایی اقتصاد را برای بهره گیری و جذب اطلاعات و منابع خارجی مدنظر قرار می دهد. کوهن و لوینتال^[۲] در سال۱۹۹۰ این مفهوم کلان اقتصادی را به حوزه نظریه های سازمانی وارد کردند و ظرفیت جذب را به عنوان توانایی یک سازمان برای تشخیص ارزش اطلاعات جدید از منابع بیرونی، شبیه سازی و به کارگیری آن را برای اهداف تجاری در نظر گرفتند. ظرفیت جذب به خودی خود هدف نیست، اما می تواند بروندادهای سازمانی مهمی چون عملکرد نوآورانه را خلق کند (کاستوپولوس^[۳] و همکاران،۲۰۱۱ ).

ظرفیت جذب دانش با قابلیت پویا و منعطف رابطه تنگاتنگی دارد. از نقطه نظر قابلیت پویا، سازمان ها به عنوان نهادهای دانش در قالب فرایندهای دانش به فعالیت می پردازند (جانتونن^[۴]، ۲۰۰۵). بر این اساس، زهرا و جرج در سال ۲۰۰۲ تعریف عمومی کوهن و لوینتال (۱۹۹۰) را گسترش دادند و ظرفیت جذب را به عنوان یک مجموعه از فرایندها و روندهای سازمانی معرفی کردند که طی آن سازمان به کسب، شبیه سازی، انتقال و استخراج دانش می پردازد تا قابلیت هایی پویا در خود ایجاد کند. این قابلیت ها به خلق و بهره گیری از دانش مرتبط هستند و توانایی سازمان را برای دستیابی و حفظ مزیت رقابتی افزایش می دهند (زهرا و جرج^[۵]، ۲۰۰۲).

۱- ۲- بیان مسئله:

در عصر حاضر، سازمان ها به صورت فزاینده ای با محیط های پویا و فعال مواجه اند، از این رو به منظور حفظ بقا و گسترش پویایی مجبورند خود را با تغییرات محیطی سازگار کنند. امروزه توسعه رسانه ها و جوامع، رابطه مستقیم و تنگاتنگی با یکدیگر یافته اند و جامعه ای توسعه یافته تلقی می شود که بتواند در کنار شاخص های اقتصادی مانند درآمد سرانه، توزیع ناخالص ملی و …. بر معیار آموزش و اطلاعات، نوآوری و خلاقیت تأکید کند. در چنین جامعه ای، رسانه ها با تولید و توزیع مطلوب اطلاعات، نقش چشمگیری در ارتقای آگاهی های گوناگون و ضروری بر عهده می گیرند و جامعه را در نیل به تعالی و ترقی همه جانبه یاری می کنند (هاشمی گیلانی، ۱۳۷۹). رسانه ها با تزریق ایده ها، نقش های جدیدی را به مردم شناسانده و راه و رسم متفاوت و بهتری برای زندگی، پیش روی آنها می گذارند (رحمانی فضلی و بوذری، ۱۳۸۸). سازمان رسانه ای باید همواره خود را با تغیرات دائمی و گریزناپذیر تکنولوژی وفق دهد و هماهنگ کند. صنایع رسانه ای بر واحدهای تحقیق و توسعه (R & D) به عنوان کلید رشد، سرمایه گذاری خواهند کرد و دولت ها به همان دلیل برای نوآوری در این حوزه فشار خواهند آورد. اگر صنایع رسانه ای نسبت به پیشرفت های تکنولوژی انعطاف پذیر نباشد، مسلماً توسط صنایع مشابه کنار زده می شود(Kung, 2008, p.220) . و در ادامه توضیح می دهد که حیات سازمانی (در سازمان های رسانه ای) مستلزم انطباق با تحولات تکنولوژی و انعطاف پذیری است. نوآوری فرایند اخذ ایده خلاق و تبدیل آن به محصول، خدمات و روش های جدید عملیات است (رابینز، ۱۹۹۱). نوآوری همانند هر فعالیت عینی در کنار نبوغ و استعداد، نیازمند دانش، توجه و سختکوشی همه دست اندرکاران است (دراکر، ۱۹۸۵). اصطلاح نوآوری، یک مفهوم وسیع به عنوان فرایندی برای استفاده از دانش یا اطلاعات مربوط به منظور ایجاد یا معرفی چیزهای تازه و مفید است (هالت، ۱۹۹۸). بنابراین، در یک تعریف کلی می توان نوآوری را به عنوان هر ایده ای جدید نسبت به یک سازمان و یا یک صنعت و یا یک ملت و یا در جهان تعریف کرد (خداداد حسینی، ۴۸:۱۳۷۸). سازمان های نوآور نیازمند جوی انعطاف پذیر هستند تا از نوآوری آن ها حمایت نمایند. انعطاف پذیری، قدرت انطباق و بارور کردن را که پذیرش نوآوری‌ها را آسان تر می‌کند بیشتر می‌کنند (نیلی آرام، ۱۳۷۷). انعطاف‌پذیری، «انطباق با تغییرات» تعریف شده است، انعطاف پذیری یکی از مهم ترین توانایی های مورد نیاز سازمان ها و شرکت ها در مواجه با تغییرات محیطی است (اسکات، ۲۰۰۷). انعطاف پذیری راز زنده ماندن و بقاء است. هر چه این توانمندی بیشتر باشد شانس بقای بیشتری را ایجاد می کند (Maskell, 2001). لذا در این خصوص برای سنجش نوآوری از: ۱٫ مخارج تحقیق و توسعه، ۲٫ اختراعات ثبت شده، ۳٫ ارجاعات صورت گرفته درباره یک اختراع و ۴٫ محصول جدید، بهره گیری خواهد شد و برای سنجش انعطاف پذیری نیز از: ۱٫ کارایی، ۲٫ پاسخگویی، ۳٫ چند کاره بودن سیستم و ۴٫ توانمندی، استفاده می شود. در تحقیقی که توسط حسینی و حاجی پور در سال ۱۳۸۵ به منظور تعیین روابط بین ظرفیت جذب دانش، نوآوری و انعطاف پذیری در شرکت های دارویی کشور انجام شد، تأثیر ظرفیت جذب دانش بر نوآوری را آشکار ساخت و تأثیر آن را به عنوان یک فعالیت چند بعدی بر نوآوری را نشان داد همچنین این تحقیق نشان داد که انعطاف پذیری تا حد بسیار زیادی وابسته به ظرفیت جذب دانش است (حسینی و حاجی پور، ۱۳۸۶). مفهوم ظرفیت جذب دانش اولین بار در سطح اقتصاد کلان مطرح شد و به توانایی یک اقتصاد در استفاده از اطلاعات و دانش تولید شده در خارج از مرزهای یک کشور اشاره دارد. لان و لاباتکین (۱۹۹۸) ظرفیت جذب دانش را توانایی یک شرکت در یادگیری از یک شرکت دیگر تعریف می کنند. طبق تعریف کوهن و لوینتال (۱۹۹۰) ظرفیت جذب به عنوان توانایی سازمان ها در تحصیل، تحلیل و ادغام، تبدیل و استخراج دانشی یاد می شود که می تواند شایستگی شرکت را تعیین کند. در واقع آن ها ظرفیت جذب را به عنوان توانایی سازمان برای یادگیری از دانش خارجی از طریق فرآیندهای شناسایی و شبیه سازی و بهره بردای از دانش تعریف می کنند (Cohen & Levinthal, 1999). در اقتصاد امروزی سرمایه و نیروی کار نمی تواند به تنهایی متضمن بقا و موفقیت یک سازمان باشد و دانش به عنوان منبع کلیدی در بقاء و رشد سازمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، آنچه که حائز اهمیت است این است که بدون دانش و اطلاعات کافی از محیط داخلی و خارجی سازمان، ادامه حیات یک سازمان با مشکلات فراوانی رو به رو می شود. از این رو کسب و به کارگیری دانش به یکی از مهم ترین دغدغه های مدیران تبدیل شده است (Cohen & Levinthal, 1999). با توجه به نظریه جورج و زهرا (۲۰۰۲) چهار ظرفیت یا فرایند اصلی سازمان، چهار بعد ظرفیت جذب را تعیین می کنند که چهار فرایند فوق در دو مولفه کلی: ظرفیت جذب بالقوه و ظرفیت جذب تحقق یافته تعریف می شوند که ظرفیت جذب بالقوه ابعاد کسب دانش و ظرفیت جذب تحقق یافته از انتقال و کاربرد دانش تشکیل می شود.

با توجه به مطالب مطرح شده سوال اصلی تحقیق به این شرح است که:

آیا جذب دانش بر نوآوری و انعطاف پذیری سازمان صدا و سیمای استان گیلان تاثیرگذار است؟

۱- ۳- اهمیت و ضرورت تحقیق:

امروزه با افزایش رقابت بین سازمان ها، آن ها درتلاشند تا با کسب دانش بیشتر و بهره گیری از آن، خود را از بقیه متمایز کنند. یکی از این راه ها، تقویت ظرفیت جذب دانش توسط سازمان ها می باشد.

ظرفیت جذب، توانایی سازمان ها در شناسایی، اکتساب، ادغام، انتقال و استفاده از دانش به دست آمده از منابع بیرونی را نشان می دهد. نظریه های مبتنی بر دانش این ادعا را ثابت می کند که این ظرفیت به طور شگفت انگیزی می تواند قدرت شناسایی و کشف فرصت ها را توسط سازمان ها افزایش دهد. دانش بیرونی که توسط ظرفیت جذب شرکت ها انتقال می یابد می تواند مفروضات مدیران راجع به صنعت، مشتریان و رقابت را به چالش بکشد. این دانش بیرونی می تواند مدیران را در یافتن فرصت های مختلف سازمانی هدایت کند (Shaker et al, 2009).

یکی از مهم ترین وظایف سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان ایجاد ارتباط با محیط و کسب اطلاعات از این محیط می باشد. ظرفیت جذب دانش و قدرت ایجاد ارتباط با محیط به جهت کسب اطلاعات به روز و جدید، سازمان را قادر می سازد که علاوه بر کسب ارزش و دانش جدید، قابلیت به کارگیری و تجاری سازی آن را هم دارا باشد. ظرفیت جذب سازمان و به تبع آن توانایی سازمان در جهت کسب و به کارگیری دانش جدید به عوامل مختلف فردی, گروهی و سازمانی بستگی دارد. یک سازمان با خاصیت پاسخگویی سریع که بر پایه ابعاد رقابتی همچون کیفیت، قیمت، قابلیت اطمینان، انعطاف پذیری، زمان و خدمات بنا نهاده شده است می تواند محلی برای به کارگیری دانش کسب شده از محیط بیرونی باشد. با توجه به مطرح شدن موضوع دانش و ظرفیت سازمان ها برای جذب و به کارگیری آن در سال های اخیر و توجه روزافزون پژوهشگران به این موضوع، توجه و انجام پژوهش در قلمرو مکانی مشخص در این حوزه می تواند یکی از موضوعات نو و کاربردی در حوزه سازمان ها باشد.

بنابراین این تحقیق از چند جهت در موفقیت سازمان صدا و سیمای استان گیلان مؤثر خواهد بود:

اولاً: اصول و ابعاد جذب دانش به عنوان یک ارزش در سازمان فوق نهادینه خواهد شد.

ثانیاً: تاثیر ظرفیت جذب دانش در نوآوری و انعطاف پذیری واحدهای سازمان، شناسایی خواهد شد.

ثالثاً: با افزایش ظرفیت های جذب دانش، شاهد پویایی و عملکرد مثبت کل مجموعه خواهیم بود.

۱- ۴- اهداف تحقیق:

بر اساس مطالب عنوان شده در بیان مسئله و اهمیت موضوع تحقیق، هدف این تحقیق، بررسی نقش جذب دانش در نوآوری و انعطاف پذیری واحدهای صدا و سیمای مرکز گیلان است. بنابراین پنج هدف ویژه برای مطالعه پژوهش حاضر طراحی می شوند که به قرار زیر هستند:

1. سنجش میزان جذب دانش واحدهای سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان
2. سنجش میزان نوآوری واحدهای سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان
3. سنجش میزان انعطاف پذیری واحدهای سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان
4. سنجش تاثیرجذب دانش بر نوآوری واحدهای سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان
5. سنجش تاثیرجذب دانش بر انعطاف پذیری واحدهای سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان

۱- ۵- چارچوب نظری تحقیق:

چارچوب نظری بنیانی است که تمامی پژوهش بر آن استوار است. این چارچوب شبکه­ ای است منطقی- توصیفی و مشتمل بر روابط موجود میان متغیرهایی که در پی اجرای فرایندهایی چون مصاحبه، مشاهده و بررسی پیشینه شناسایی شده ­اند (سکاران، ۹۴:۱۳۹۱). در تحقیقی که توسط حسینی و حاجی پور در سال ۱۳۸۵ به منظور تعیین روابط بین ظرفیت جذب دانش، نوآوری و انعطاف پذیری در شرکت های عمده تولید دارو انجام شد، تأثیر ظرفیت جذب دانش بر نوآوری را آشکار ساخت و تأثیر آن را به عنوان یک فعالیت چند بعدی بر نوآوری را نشان داد، همچنین این تحقیق نشان داد که انعطاف پذیری تا حد بسیار زیادی وابسته به ظرفیت جذب دانش است. در این پژوهش، ظرفیت جذب به عنوان فعالیتی چند سطحی و اقدامی جمعی تبیین شده است، همچنین نتایج پژوهش حاکی از تأثیر معنادار ذهنیت مشترک بر ظرفیت جذب دانش و ظرفیت جذب دانش بر نوآوری و انعطاف پذیری است (حاجی پور و حسینی، ۱۳۸۵). در تحقیق حاضر برای بررسی سنجش میزان جذب دانش واحدهای سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان، ظرفیت جذب دانش و عوامل موثر بر آن و سنجش نوآوری و انعطاف پذیری واحدهای مختلف سازمان با مطالعه کتب، مقالات، تحقیقات پیشین و کسب نظر اساتید و کارشناسان امر و خبرگان به دست آمده است که به عنوان چارچوب نظری در نظر گرفته شده است.

با توجه به مطالب مطرح شده مدل تحقیق در شکل (۱-۱) نشان داده شده است:

ظرفیت جذب دانش

۱- اکتساب دانش

۲- ادغام دانش

۳- تبدیل دانش

۴- به کارگیری دانش

نوآوری

.

انعطاف پذیری

شکل۱-۱: برگرفته از مدل تحلیلی تحقیق (کاستوپولوس، ۲۰۱۱ )، (حسینی و حاجی پور، ۱۳۸۶)

۱- ۶- فرضیه های تحقیق:

فرضیه های این تحقیق بر اساس متغیرهای تعیین شده و روش تحقیق مورد استفاده به شرح زیر هستند:

فرضیه ۱: ظرفیت جذب دانش بر نوآوری سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

فرضیه ۱-۱: اکتساب دانش بر نوآوری در سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

فرضیه ۱-۲: ادغام (همگون سازی) بر نوآوری در سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

فرضیه ۱-۳: تبدیل دانش بر نوآوری در سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

فرضیه ۱-۴: به کارگیری دانش بر نوآوری در سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

فرضیه ۲: ظرفیت جذب دانش بر انعطاف پذیری سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

فرضیه ۲-۱: اکتساب دانش بر انعطاف پذیری در سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

فرضیه ۲-۲: ادغام (همگون سازی) برانعطاف پذیری در سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

فرضیه ۲-۳: تبدیل دانش بر انعطاف پذیری در سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

فرضیه ۲-۴: به کارگیری دانش بر انعطاف پذیری در سازمان صدا و سیمای مرکز گیلان موثر است.

۱- ۷- تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای اصلی تحقیق:

۱- ۷- ۱- ظرفیت جذب دانش:

تعریف نظری ظرفیت جذب: ظرفیت جذب یعنی توانایی سازمان ها در شناسایی، جذب و انتقال برای رسیدن به اهداف سازمانی می باشد. یا در واقع مجموعه ای از فرایندها و جریان های عادی سازمانی است که سازمان ها توسط آن دانش را شناسایی کرده، جذب می کنند، انتقال و بهره برداری می کنند. بنابراین، این ظرفیت را می توانیم فعالیتی شامل ۴ مرحله مجزا دانست که از لحاظ ترتیب می تواند متفاوت باشد (Kostopoulos, 2011).

تعریف عملیاتی ظرفیت جذب: چهار بعد در نظر گرفته شده برای سنجش جذب دانش سازمانی بر اساس پرسشنامه موجود در منبع اصلی تحقیق که با طیف (خیلی کم تا خیلی زیاد) سنجیده شده است عبارتنداز: (Camison & Fores, 2010).

1. اکتساب دانش
2. ادغام (همگون سازی)
3. تبدیل دانش
4. به کارگیری دانش

۱- ۷- ۲- نوآوری:

تعریف نظری نوآوری: نوآوری فعالیتی است که هدفش ایجاد، انتقال، تغییر و واکنش به ایده های جدید است. محققان دیگر نیز تعریف مشابهی ارائه داده اند. از دید آن ها نوآوری نه تنها ابداع خودآگاه ایده های جدید است بلکه معرفی و بکار بردن این ایده ها را نیز شامل می شود و هدف کلی آن ارتقای عملکرد سازمانی است (جانسون و همکاران، ۲۰۰۴). همچنین نوآوری به عنوان خلق دانش جدید و ایده های کسب و کار برای تسهیل محصولات جدید، با هدف بهبود فرایندهای کسب و کار داخلی، ساختار و ایجاد بازار به سوی محصولات و خدمات است (باریقه و همکاران، ۲۰۰۹). امروزه موضوع نوآوری توجه بسیاری از دانشمندان و محققان از رشته های مختلف را به خود جلب کرده است و از اهمیت بسیار زیادی در سازمان های پر از تغییر و تحول امروزی برای رقابت با سازمان های رقیب و ماندن در چرخه تحولات پیدا کرده است، چرا که نوآوری به عنوان عامل مهم و حیاتی سازمان ها به منظور ایجاد ارزش و مزیت رقابتی پایدار در محیط پیچیده و متغیر امروزی می باشد. سازمان ها با نوآوری بیشتر، در پاسخ به محیط های متغیر و ایجاد و توسعه قابلیت های جدیدی که به آن ها اجازه دهد به عملکرد بهتری برسند موفق خواهند بود (برومند و رنجبری، ۱۳۸۸).

تعریف عملیاتی نوآوری: مولفه های مورد استفاده برای نوآوری در این تحقیق شامل ۱۶ سوال بوده که با طیف پنج گزینه ای لیکرت در مقیاس فاصله ای (کاملاً مخالف تا کاملاً موافق) و توسط پرسشنامه استاندارد ارزیابی شده است (جمینز، جمینز، ۲۰۰۸).

نوآوری به عنوان خلق دانش جدید و اید ه های کسب و کار برای تسهیل محصولات جدید، محصولات و با هدف بهبود فرآیندهای کسب و کار داخلی، ساختار و ایجاد بازار به سوی محصولات و خدمات است (باریقه و همکاران، ۲۰۰۹).

۱- ۷- ۳- انعطاف پذیری:

تعریف نظری انعطاف پذیری: انعطاف به طور کلی توانایی یک سازمان برای درک تغییر محیطی و سپس پاسخگویی سریع و کارا به آن تغییر است. این تغییر محیطی می تواند تغییرات تکنولوژیک و کاری یا تغییر نیاز مشتری باشد. واژه «انعطاف» توصیف گر سرعت و قدرت پاسخگویی در هنگام مواجهه با رویدادهای داخلی و خارجی سازمان است (فتحیان، گلچین پور، ۱۳۸۵).

تعریف عملیاتی انعطاف پذیری: مولفه های در نظر گرفته شده برای سنجش انعطاف پذیری از طریق پرسشنامه و با طیف پنج گزینه ای لیکرت در مقیاس فاصله ای (خیلی کم تا خیلی زیاد) سنجیده شده و شامل چهار بعد می باشد که عبارتند از: (پنی گاردنر، ۱۹۹۹)

1. پاسخگویی به مشتری و خدمات گیرنده
2. آمادگی مقابله با مشکلات و تغییرات
3. اهمیت قائل شدن برای مهارت ها و دانش انسانی
4. انجام کار به صورت مجازی

۱- ۸- قلمرو تحقیق:

۱- ۸- ۱- قلمرو موضوعی تحقیق:

تحقیق حاضر از نظر موضوعی در حوزه مدیریت دانش و تئوری سازمان قرار گرفته است.

۱- ۸- ۲- قلمرو مکانی تحقیق:

قلمرو مکانی تحقیق حاضر، سازمان صدا و سیمای استان گیلان است.

۱- ۸- ۳- قلمرو زمانی تحقیق:

تحقیق حاضر در یک دوره نه ماهه از مهر ماه ۹۲ تا خرداد ماه ۹۳ انجام شده است.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه تحقیق

بخش اول ظرفیت جذب دانش

۲- ۱- ظرفیت جذب دانش

۲- ۱- ۱- مقدمه:

مزیت رقابتی سازمان ها بیش از آنکه وابسته به منابع فیزیکی آن ها باشد، به دانشی که در اختیار آن هاست بستگی دارد. خارج از مرزهای سازمانی منابعی از دانش وجود دارند که سازمان ها با بهره گیری از آن ها می توانند قابلیت های رقابتی خود را توسعه دهند یا قابلیت های نوینی را خلق کنند (Johannessen & Olsen, 2003). سازمان ها به نیروهای کارآمدی وابسته اند که به کسب و انتقال دانش حساس هستند و یادگیری از منابع داخلی و خارجی را مورد توجه قرار می دهند. کارکنان با توانایی بالا در جذب دانش، سطح جذب دانش سازمان را بهبود می بخشند و به بهبود نوآوری در عملکرد سازمان کمک می کنند (Kostopoulos, 2011).

ظرفیت جذب^[۶] توانایی شناسایی ارزش اطلاعات جدید، استخراج، جذب و استفاده از آن برای اهداف تجاری می باشد و توانایی برای قادر ساختن شرکت ها در به دست آوردن و استفاده موثر از اطلاعات بیرونی به اندازه اطلاعات درونی است، به طوری که بر نوآوری آن ها تاثیر بگذارد، همچنین ظرفیت جذب می تواند بر اثربخشی فعالیت های نوآورانه تاثیر بگذارد (Kostopoulos, 2011). ظرفیت جذب به دو قسمت بالقوه و واقعی تقسیم می شود. اکتساب و ترکیب در قسمت بالقوه و انتقال و بهره برداری در قسمت واقعی قرار دارد (Heiko gebauer, 2012).

دانش به عنوان توانایی یک شرکت در شناسایی کسب و به کارگیری دانش موجود در محیط خارج از سازمان در فرایندها و محصولات سازمان نقش مهمی در توسعه مزیت های نوآوری و انعطاف پذیری در سازمان دارد. در رویکرد سنتی این قابلیت از طریق شاخص تحقیق و توسعه اندازه گیری می شود و در رویکرد جدید ظرفیت جذب به عنوان یک قابلیت جمعی چند سطحی مورد بررسی قرار می گیرد (حاج کریمی و حاجی پور، ۱۳۸۷). از بین منابع سازمانی، دانش مهم ترین آن ها قلمداد شده است که یکی از مفاهیم مرتبط با دانش سازمانی، مفهوم ظرفیت جذب دانش است، مفهوم ظرفیت جذب دانش که اولین بار در سطح اقتصاد کلان مطرح گردید به توانایی یک اقتصاد در استفاده از اطلاعات و دانش تولید شده در خارج از مرزهای یک کشور اشاره دارد. خارج از مرزهای سازمانی منابعی از دانش وجود دارد که سازمان ها با بهره گیری از آن ها می توانند قابلیت های نوینی را خلق کنند. در ادبیات سازمان و مدیریت در طی دهه ۱۹۸۰ این مفهوم در عملکرد یادگیری سازمانی مورد توجه قرار گرفت اما با این وجود کارهای کوهن و لوینتال^[۷] (۱۹۸۹-۱۹۹۰) نقطه عطفی در به کارگیری این مفهوم در تحقیقات سازمان و مدیریت به شمار می رود (حسینی و حاجی پور، ۱۳۸۶). که در این بخش با توجه به ماهیت این پژوهش که بررسی رابطه­ ظرفیت جذب دانش سازمانی است ابتدا به تعریف مختصری از ظرفیت جذب، ظرفیت جذب دانش و اهمیت و ضرورت جذب دانش و بررسی آن در حوزه های خدماتی و دولتی و سپس خصوصی پرداخته و بعد از آن عوامل موثر بر ظرفیت جذب دانش را در سطح فردی و گروهی و سازمانی مورد بررسی قرار داده و ابعاد و شاخص های سنجش ظرفیت جذب را تحلیل خواهیم کرد.

۲- ۱- ۲- مفهوم ظرفیت جذب دانش

ظرفیت جذب در اصل به عنوان توانایی برای شناخت، ترکیب و به کارگیری دانش بیرونی تعریف شده است Jim Andersen, 2012)). دانش بیرونی یک منبع بسیار مهم برای یادگیری تکنیک های جدید، حل مشکلات، ایجاد شایستگی های فردی و بنا نهادن موقعیت های نو برای سازمان ها استWang, 2011)). مفهوم ظرفیت جذب دانش در واقع، یادگیری سازمان از محیط است؛ نوعی یادگیری که به جای تاکید بر دانش آفرینی از طریق تجربه درون سازمانی، به یادگیری از منابع دانش موجود در محیط توجه می کند. اگر رویکردهای یادگیری سازمانی را به دو دسته فردی و گروهی تقسیم کنیم، می توان گفت که دیدگاه کوهن و لوینتال درباره یادگیری سازمانی و جذب دانش از محیط، دیدگاهی مبتنی بر پردازش اطلاعات با محوریت فردی است (Deffillippi & Ornstein, 2003). کوهن و لوینتال (۱۹۸۹) سپس این مفهوم را متناسب با سطح سازمانی تعریف کرده و مورد استفاده قرار دادند. آنان تاکید کردند که سازمان برای کسب موقعیت برتر در فضای رقابتی نیازمند محصولات با کیفیت بالاتر، اثربخشی بیشتر و همچنین نوآوری و پاسخگویی سریع تر به مشتریان است. خارج از مرزهای سازمان مقادیر مناسبی از دانش وجود دارد که سازمان ها با بهره گیری از آن ها می توانند قابلیت های رقابتی خود را توسعه داده و یا قابلیت های جدیدی را خلق نمایند. نظریه ها، ابزارها و روش های جدیدی که در محیط خارج از سازمان مانند دانشگاه ها، شرکت های مشاوره ای، رقبا، سایر صنایع، مشتریان و عرضه کنندگان وجود دارد از جمله این منابع به شمار می روند (حاج کریمی و حاجی پور، ۱۳۸۷). کوهن و لوینتال (۱۹۹۰) چگونگی استفاده از دانش خارج سازمان را با مفهومی به نام “ظرفیت جذب دانش” تبیین نموده اند. آن ها ظرفیت جذب را به عنوان توانایی شرکت برای یادگیری از دانش خارجی از طریق فرایندهای شناسایی، شبیه سازی و بهره برداری از دانش تعریف می کنند (Cohen & Levinthal, 1999, p.65). لان و لاباتکین^[۸] (۱۹۹۸) ظرفیت جذب دانش را توانایی یک شرکت در یادگیری از یک شرکت دیگر تعریف می کنند. کیم^[۹] (۲۰۰۰) ظرفیت جذب دانش را قابلیت های یادگیری و مهارت های حل مسئله تعریف می کند. هر چند براساس بررسی های پیشین مانند تحقیقات آلن^[۱۰] (۱۹۸۲) ظرفیت جذب به عنوان نتیجه جنبی از تلاش های تحقیق و توسعه سازمان در نظر گرفته می شد ولی آنان بیان می کنند که ظرفیت جذب نه تنها به صورت محصول فرعی از فعالیت های تحقیق و توسعه سازمان می باشد بلکه تنوع یا گستردگی مبنای دانش سازمانی، تجربه یادگیری قبلی، زبان مشترک، وجود واسطه های میان کارکردی و مدل های ذهنی و قابلیت حل مسئله اعضای سازمان را نیز شامل می شود (Katz, 1982, p.12). وان دن بوش و همکارانش، سه ویژگی در جذب دانش را شناسایی کرده اند: بهره وری، دامنه و درجه ای از انعطاف پذیری. بهره وری در جذب دانش اشاره دارد به این دیدگاه که چگونه شرکت های مشخص، مقیاس هزینه و درآمدها را در اقتصاد دانش محور، تلفیق و بهره برداری می کند، و دامنه اشاره دارد به وسعت دانش شرکتی که قابل ترسیم است و انعطاف پذیری به میزانی که یک شرکت می تواند دسترسی های اضافی و پیکربندی مجدد به دانش موجود داشته باشد اشاره دارد (Van Den Bosch et al, 1999).

جورج و زهرا^[۱۱] (۲۰۰۲) ساختارهای قبلی را به مجموعه ای از رویه های ثابت سازمانی و فرآیندهای استراتژیکی پیوند دادند که از طریق آن، شرکت ها این دانش را با هدف ایجاد یک ظرفیت سازمانی پویا کسب می کنند، شبیه سازی می کنند، انتقال داده و به کار می گیرند. با توجه به نظریه جورج و زهرا (۲۰۰۲)، چهار ظرفیت یا فرایند اصلی سازمان چهار بعد ظرفیت جذب را تعیین می کنند که به صورت طبیعی ترکیب شده و برای تولید یک ظرفیت سازمانی پویا فعالیت می کنند. آنان این چهار فرایند را در دو مولفه کلی گروه بندی می کند که عبارتند از: ظرفیت جذب بالقوه و ظرفیت جذب تحقق یافته. ظرفیت جذب بالقوه ابعاد کسب دانش را تشکیل می دهد (هم ظرفیت برای ارزش گذاری دانش و هم ظرفیت برای کسب و شبیه سازی دانش). در مقابل، ظرفیت جذب تحقق یافته از انتقال و کاربرد دانش تشکیل می شود.آنان اظهار می کنند که ظرفیت جذب بالقوه از طریق انعطاف پذیری مدیریت و توسعه منابع و امکانات و ظرفیت جذب تحقق یافته از طریق توسعه محصولات و فرایند های جدید روی مزیت رقابتی تاثیر می گذارند.

تمایز نظری بین ظرفیت جذب بالقوه و ظرفیت جذب تحقق یافته نشان می دهد که دانش کسب شده خارجی قبل از اینکه سازمان بتواند با موفقیت از این دانش برای ارزش گذاری استفاده کند، دستخوش پروسه های تکراری متعدد می شود. با این وجود، سازمان هایی که فرایند ظرفیت جذب را توسعه می دهند در صورتی که هر دو مولفه را تقویت کنند می توانند مانع این پروسه شوند. از طرفی افراد، ظرفیت جذب دانش متفاوتی دارند که این امر روی انتقال دانش سازمان اثر می گذارد. ظرفیت جذب یک مفهوم در سطح سازمانی است که در کارکنان شرکت نهفته و با آن ها همراه است و به دو عامل توانایی (دانش پیشین) و انگیزه (شدت دانش) کارکنان برمی گردد. به منظور تسهیل در جذب حداکثری دانش در بخش ها یا کارکنان سازمان، هر دو جنبه از ظرفیت جذب باید وجود داشته باشد (مینباوا^[۱۲] و همکاران، ۲۰۰۳).

جدول۲-۱: خلاصه تعاریف و مفاهیم ظرفیت جذب دانش (منبع: پیشنهادی محقق)

ردیف
نویسنده
سال
تعاریف

۱

جیم اندرسن

۲۰۱۲

توانایی برای شناخت، ترکیب و به کارگیری دانش بیرونی است.

۲

رابرتز

۲۰۱۲

ظرفیت جذب عبارت است از توانایی یادگیری سازمانی

۳

هیکوگیبائر

۲۰۱۲

ظرفیت جذب به دو قسمت بالقوه و واقعی تقسیم می شود، اکتساب و ترکیب در قسمت بالقوه و بهره برداری و انتقال در قسمت واقعی قرار دارند.

۴

چنگ فنگ وانگ

۲۰۱۱

ظرفیت جذب، دانش بیرونی است برای یادگیری تکنیک های جدید، حل مشکلات و بنا نهادن موقعیت های نو

۵

کامیسون و فورس

۲۰۱۱

ظرفیت جذب یعنی ایجاد ارزش از طریق مدیریت دانش خارجی برای کسب مزیت رقابتی

۶

شان چن، کاستوپولوس

۲۰۰۹

توانایی سازمان برای کسب، شبیه سازی، تبدیل و استخراج دانش

۷

نیکا ماروس، ایگور پرودان

۲۰۰۹

توانایی کسب دانش خارجی

۸

لین

۲۰۰۶

ظرفیت جذب، توانایی سازمان است برای استفاده از دانش خارجی از طریق فرایند یادگیری متوالی

۹

مین باوا

۲۰۰۳

توانایی سازمان جهت استفاده و به کارگیری دانش کسب شده پیشین (توانایی و انگیزه کارکنان)

۱۰

جورج و زهرا

۲۰۰۲

ظرفیت جذب دارای دومولفه است: ظرفیت جذب بالقوه و ظرفیت جذب بالفعل

۱۱

کیم

۲۰۰۰

قابلیت یادگیری و مهارت حل مسئله

۱۲

کوهن و لوینتال

۱۹۹۰

چگونگی استفاده ازدانش خارج سازمان

۱۳

لان و لاباتکین

۱۹۹۸

توانایی یک شرکت در یادگیری ازیک شرکت دیگر

۱۴

آلن و کتز

۱۹۸۲

نتیجه جنبی ازتلاش های تحقیق و توسعه سازمان

۲- ۱- ۳- اهمیت و ضرورت جذب دانش

ظرفیت جذب در بیست سال گذشته یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث بوده است. زیرا منابع دانش خارجی از اهمیت بالایی برخوردار است. ظرفیت جذب ظرفیتی پویاست که شرکت ها را قادر می سازد تا ایجاد ارزش کرده و از مدیریت دانش خارجی، مزایای رقابتی کسب نموده و آن را حفظ نمایند (Comison & Fores ,2011).

در محیط کسب و کار که دو مشخصه اصلی آن ابهام و پیچیدگی است، افزایش رقابت پذیری و سرعت عمل در پاسخگویی به تغییرات محیطی بیش از اینکه به منابع فیزیکی وابسته باشد به دانشی که در اختیار سازمان هاست بستگی دارد (Olsen, 2003).

ظرفیت جذب سازمان و به تبع آن توانایی سازمان در جهت کسب و به کارگیری دانش جدید به عوامل مختلف فردی، گروهی و سازمانی بستگی دارد. یک سازمان با خاصیت پاسخگویی سریع که بر پایه ابعاد رقابتی همچون قیمت، کیفیت، قابلیت اطمینان، انعطاف پذیری، زمان و خدمات بنا نهاده شده است می تواند محلی برای به کارگیری دانش کسب شده از محیط بیرونی باشد. در اقتصاد امروزی، سرمایه و نیروی کار نمی تواند به تنهایی متضمن بقا و موفقیت یک سازمان باشد، از این رو دانش به عنوان منبع کلیدی سازمان در بقا و رشد آن مبدل گشته است. آنچه که تمامی مدیران درآن اتفاق نظر دارند این موضوع است که بدون دانش و اطلاعات کافی از محیط داخلی و خارجی سازمان، ادامه حیات یک سازمان با مشکلات فراوانی مواجه می شود. با توجه به اهمیت موضوع، کسب و به کارگیری دانش که در دو محیط داخلی و بیرونی انجام می پذیرد به یکی از مهم ترین دغدغه های مدیران تبدیل گشته و این موضوع در ساختار سازمانی، وظیفه تک تک اعضای سازمان است (موسوی و همکاران، ۱۳۹۲).

تعداد فزاینده ای از سازمان ها برای به دست آوردن مزیت رقابتی به جذب دانش به عنوان یک راه حل رو آورده اند تا قابلیت های متمایز اصلی خود را افزایش دهند (Bhatt, 2001) . سازمان ها از این رو به جذب دانش علاقه مند می باشند تا به وسیله آن کارائی فرایند های خود را افزایش دهند، اثربخشی و کیفیت خدمات خود را بهتر کنند و برای مشتریان خود راه حل ها و محصولات ابتکاری فراهم کنند. از این رو مشارکت جذب دانش در موفقیت کلی سازمان ها به طور گسترده ای مورد تصدیق قرار گرفته است (Lang, 2001). کاریلو^[۱۳]و همکاران (۲۰۰۴) بر این باورند که جذب دانش اثربخش تنها به تجهیزات تکنولوژی اطلاعات متکی نسیت بلکه به طور گسترده ای به فضای اجتماعی سازمان مرتبط می باشد و تکنولوژی اطلاعات تنها به عنوان تسهیل کننده عمل می کند. بسیاری از شرکت‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که برای عملکرد مؤثر در اقتصاد امروز، تبدیل شدن به یک سازمان دانش محور ضروری است. اما اندکی از آن‌ها به درستی می‌دانند که دانش محور شدن به چه معناست و یا چگونه می‌توان تغییرات لازم برای دانش محور شدن را انجام داد. احتمالاً شایع‌ترین تعبیر نادرست این است که هرچه دانش بیشتری در محصولات یا خدمات