این پژوهش اهداف زیر را دنبال می کند:
۱ـ بررسی جاذبه ها و پتانسیل های گردشگری شهرستان کوهدشت.
۲ـ شناسایی موانع موجود در زمینه جذب گردشگران در شهرستان کوهدشت.
۳ـ بررسی میزان رضایتمندی گردشگران از امکانات و خدمات گردشگری شهرستان کوهدشت.
۴ـ ارائه راهکارهایی برای استفاده بهتر از جاذبه ها و رونق صنعت گردشگری شهرستان کوهدشت.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۴- اهمیت و ارزش تحقیق
صنعت گردشگری یکی از عرصه های نو و زمینه های جدید مورد مطالعه علوم مختلف بوده و امروزه از جهات گوناگونی مورد توجه و عنایت کشورها واقع شده است. توجه به گردشگری از یک سو به علت ارزشهای اقتصادی و از سوی دیگر به دلیل اثرات فرهنگی و اجتماعی آن است.
به دلیل آنکه بهره برداری از توانها و قابلیت‌های گردشگری در هر منطقه می تواند زمینه ای پویا و فعال برای توسعه آن منطقه فراهم نماید، بررسی توانها و قابلیت‌های مزبور به گونه ای جغرافیایی، ضرورتی ویژه خواهد داشت.
ضرورت و اهمیت انجام این تحقیق از آنجا ناشی می شود که شهرستان کوهدشت با داشتن ویژگیهای خاص برای توسعه گردشگری می تواند نقش خود را در زمینه های اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی با توجه به موقعیت جغرافیایی آن ایفا نماید، اما تاکنون این جاذبه های متنوع و ارزشمند طبیعی و انسانی کمتر مورد توجه، برنامه ریزی و استفاده قرار گرفته است. در صورتی که اگر بهای بیشتر و جامعتری به گردشگر و گردشگری در این منطقه داده شود می تواند فواید زیر را دربر داشته باشد:
– افزایش درآمد اقتصادی ساکنین.
– جلوگیری از انهدام و تخریب پتانسیلهای گردشگری منطقه.
– جلوگیری از مهاجرت بی رویه به سمت مرکز شهرستان.
– بالا رفتن فرهنگ عمومی مردم منطقه به دلیل ارتباط فرهنگی با گردشگران.
– تسریع در عمران و انجام پروژه های منطقه با هدف برنامه ی معین.
– ارزش آن برای مناطق پیرامونی و شهرستان کوهدشت.
۱- ۵- کاربرد نتایج تحقیق
نتایج این تحقیق می تواند مورد استفاده نهادهای زیر قرار گیرد:
– سازمان ایرانگردی و جهانگردی.
– وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
– اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان.
– اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان کوهدشت.
– سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
– اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان کوهدشت.
– اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان کوهدشت.
– استانداری لرستان.
– فرمانداری شهرستان کوهدشت.
– شهرداری کوهدشت.
– مهندسین مشاور.
– محققین و دانشجویان علاقمند.
۱-۶- فرضیات تحقیق
۱ـ به نظر می رسد بین عدم آشنایی گردشگران از جاذبه های گردشگری و تعداد گردشگران در این شهرستان رابطه معناداری وجود دارد.
۲ـ به نظر می رسد بین کمبود امکانات زیربنایی و توسعه نیافتگی صنعت گردشگری در شهرستان کوهدشت رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۷- روش انجام تحقیق
روش تحقیق این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی،اسنادی و تحلیلی می باشدکه بخشی از اطلاعات از طریق مطالعات میدانی(مصاحبه شخصی) تهیه خواهد شد.
۱- ۷-۱- جامعه آماری
جامعه آماری پژوهش مورد نظر، کلیه افرادی هستند که جهت گذراندن وقت خود به اماکن و مناطق تاریخی، طبیعی و مذهبیشهرستان ممسنی سفر کرده اند.
۱- ۷-۲- روش و طرح نمونه برداری
شیوه نمونه گیری به صورت تصادفی انتخاب شده است، و به علت پراکنش جاذبه ها و پتانسیل های گردشگری در بخش های مختلف این شهرستان، مصاحبه به صورت تصادفی در بین گردشگران صورتگرفته است.
۱- ۷-۳- حجم نمونه و روش محاسبه
بر اساس اطلاعات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان کوهدشت میانگین کل گردشگران شهرستان در سال ۱۳۸۶ بالغ بر ۵۰۰۰۰ نفر بوده،
۱- ۷-۴- ابزار گردآوری داده ها
ابزار گردآوری در این تحقیق به صورت کتابخانه ای، اسنادی، مصاحبه ای و استفاده از منابع سازمانهای مربوطه می باشد.
۱- ۷- ۵- ابزار تجزیه و تحلیل
ابزار تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از نرم افزارSPSS و EXCEL و سایر نرم افزارهای مورد نیاز انجام خواهد شد.
۱- ۸- محدودیتهای پژوهشی
قاعدتاً یک محقق در جوامعی که کمتر با کارهای میدانی و آماری آشنایی دارند با مشکلات متعدد و عدیده ای مواجه است، چنانکه حتی برای بدست آوردن کوچکترین اطلاعات و یا آماری باید مشقات فراوانی را متحمل شد که بعضی مواقع نیز به نتیجه مطلوب نمی رسیم.
در اینجا لازم می دانم که توجه مسولین امر را به همکاری هرچه بیشتر با محققین جلب نمایم تا انشاء الله نتایج بهتری عاید شود. اهم مشکلاتی که محقق با آن روبرو بوده است عبارتند از:
۱- عدم همکاری بعضی ادارات و سازمانها.
۲- کمبود امکانات و بودجه لازم برای تحقیق.
۳- کمبود منابع و اطلاعات مورد نیاز در ارتباط با موضوع تحقیق.
۴- نبود آمار و تناقض در آمار و اطلاعات موجود در منابع آماری.
فصل دوم:
مفاهیم و مبانی نظری تحقیق
۲-۱- تعریف گردشگری

– همچنانکه مشاهده می شود۴/۱۸ درصد پاسخگویان در پاسخ به گویه « در جامعه ما آنقدر بی‌نظمی وجود دارد که نمی‌توان گفت فردا چه خواهد شد. » پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و ۱/۷۱ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۵/۱۰ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « اوضاع آنچنان سریع تغییر می‌کند که معمولاً برای مردم مشکل است رفتار سالمی در پیش بگیرند »۱/۲۲پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و۳/۶۱ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۳/۱۱ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

– در پاسخ به گویه « پیش از این مردم خوشبخت‌تر بودند و انتظاراتی که افراد از همدیگر داشتند مشخص بود» ۵/۱۴پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و ۹/۷۳ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۶/۱۱ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « در این وضعیت آدم ناچار است عمدتاً به فکر امروز باشد و فردا هر چه بادا باد»۸/۲۵پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و ۲/۶۵ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۹ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « این روزها به نظر می‌رسد واقعاً نمی‌توان به کسی اعتماد کرد »۷/۹پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و۸۵ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۲/۵ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « وضع طبقات محروم روز به روز بدتر می‌شود »۷/۹پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و ۵/۸۱ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، ۷/۸ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « گرانی دارد روز به روز بیشتر می‌شود و قابل کنترل نیست. » ۳/۶پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و ۵/۸۹ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۲/۴ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « در مملکت ما کارها براساس قانون نیست و هر کسی هر کاری دلش بخواهد انجام می‌دهد. » ۹/۲۴پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و ۲/۶۳ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۹/۱۱ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « برای رسیدن به هدف می‌توان از هر وسیله‌ای استفاده کرد » ۱/۴۳پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و ۱/۴۳درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۸/۱۳ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « فکر می‌کنم در این زمانه نمی‌شود روی دوستی کسی حساب کرد » ۸/۱۹پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و ۳/۷۱ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۹ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « قوانین این قدر دست و پاگیرند که اگر آدم آنها را رعایت کند کاملاً از زندگی عقب می‌افتد. »۶/۳۵پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و ۵/۴۷ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۹/۱۶ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « به نظر می‌رسد که بدون پارتی کار آدم راه نمی‌افتد. »۷/۸پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و۱/۸۶ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و ۵ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
– در پاسخ به گویه « امروزه در این شرایط هر کسی باید خودش حق خودش را بگیرد » ۱۷پاسخ کاملا مخالفم یا تا حدودی مخالفم داده اند و۳/۷۳ درصد آنها پاسخ کاملا موافقم یا تا حدودی موافقم را داده اند، و۴/۹ درصد پاسخ نظری ندارم را داده اند.
جدول و نمودار ذیل توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر آنومی اجتماعی. این متغیر از ترکیب ۱۳ گویه تشکیل یافته است.

جدول ۴-۱۵توزیع فراوانی پاسخگویان نسبت به متغیر آنومی اجتماعی

درصد تراکمی
درصد معتبر
درصد
فراوانی
۱/۲%
۱/۲%
۱/۲%
۸
خیلی کم
۴/۸%
۳/۶%
۳/۶%
۲۴
کم
۵/۲۱%
۱/۱۳%
۱/۱۳%
۵۰
متوسط
۱/۴۹%

عنوان صفحه
جدول ۱-۱- واکنشهای متناوب همجوشی………………………………………………………………………………………………………………..۱۱
جدول ۱-۲- پارامترهای محصورسازی در MCF و ICF…………………….. …………………………………………………………………..15
جدول ۱-۳- مراکز تحقیقاتی مهم MCF……………………………………………………………………………………….. .. …………………….17
جدول ۳-۱- پارامترهای ثابت برای پتانسیل باکینگهام مخلوط ایزوتوپهای هیدروژن…………………………………………………………..۷۴
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول. ۳-۲ پارامترهای ثابت برای پتانسیل دوبل یوکاوا مخلوط ایزوتوپهای هیدروژن و هلیوم [۷۲] ……………………………………۷۴
جدول ۳-۳- ثوابت برازش شدۀ تابع توزیع پرکوش-یوییک برای سیستم کروی سخت، که برای محاسبه مقادیر
مورد استفاده قرار می­گیرد………………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۸
جدول ۳-۴- پارامترهای ثابت مورد استفاده در انتگرالگیری گاوس-لژاندر………………………………………………………………………۸۲
جدول ۳-۵- مقایسۀ فشار مخلوط هلیم و هیدروژن در این مطالعه با نتایج شبیه سازی مونت کارلو…………………………………………۸۷

مقدمه:

مسئله انحلال پذیری متقابل به عنوان تابعی از نسبت اجزای سازنده^[۱]، دما و فشار در یک مخلوط برای طراحی دستگاهی جهت جداسازی یا ترکیب(تشکیل) یک فاز همگن بسیار مفید می­باشد. همچنین شرایط با دما و فشار بسیار زیاد شرایط لازم برای تحقیق در مورد انفجارهای چگال را فراهم می ­آورد. محصورسازی اینرسی با تراکم سوخت تا چگالی زیاد و زمان محصورسازی بسیار کوتاه روشی متفاوت را برای دستیابی به همجوشی هسته­ای ایجاد می کند. در این روش با بهره گرفتن از تابش باریکه های لیزری پرقدرت و یا ذرات باردار پرانرژی که از شتابدهنده ها تولید می شوند، مواد همجوشی کننده را بهم نزدیک کرده و احتمال همجوشی را افزایش می دهند. برای این منظور ساچمه^[۲] های بسیار کوچک (به قطر ۱٫۰ تا چند میلیمتر) که حاوی سوخت همجوشی با چگالی حجمی هیدروژن مایع در حدود۴٫۵ ۱۰^۲۲ cm^-3 و چگالی جرمی حدود ۰٫۲ g .cm^-3 ]۱[ هستند، از جهات مختلف و بطور متقارن و همزمان تحت تابش پرتوهای لیزر با انرژی بالا و یا پالس شدیدی از ذرات شتابدار پر انرژی قرار می گیرند. در دما و فشار خیلی زیاد، اندازه ­گیری مستقیم به علت شرایط نامطلوب آزمایشگاهی امکان پذیر نمی ­باشد، از این رو، یک رهیافت تئوری، در صورتیکه اثرات دما (T) و فشار(P) بوضوح در فرمالیزم وارد شود، بر اساس تئوری مخلوط بسیار مورد سودمند است. برای تحت شوک قرار دادن مخلوط مورد نظر باید معادله حالت مخلوط معلوم باشد. لذا ما در این کار تحقیقاتی معادلۀ حالت مخلوط مایع در دمای پائین و فشار نسبتا بالا را مورد بررسی قرار داده­ایم.
سیستم مخلوط به علت اهمیت زیاد از دیدگاه تئوری مورد توجه قرار گرفته است [۴-۲]. اجزاء سازنده­ای از این نوع بعنوان موادی که در دما و فشار زیاد خصوصیات مشخصی را بروز دهند شناخته شده ­اند، زیرا در فشارهای زیاد این مخلوط جداشدگی فازی مایع-مایع را بروز می­دهد. هر دو دارای برهمکنش­های­ جاذبه و دافعه پیچیده­ای هستند [۵]. از این رو نیروهای بین مولکولهای متفاوت در مخلوط نقش قابل توجهی [۷و۶] در شکل گیری خصوصیات آنها ایفا می کند. همچنین به علت جرم پایین این دو ذره تاثیرات کوانتمی را در دماهای پائین با اهمیت می­گردد.
ما در این کار تحقیقاتی نظریه اختلال مکانیک آماری [۸] را بر روی یک مخلوط دوتایی کروی سخت^[۳]با تصحیحات لازم برای نیروهای جاذبه و اثرات کوانتمی مورد مطالعه قرار داده­ایم. شعاع پوسته سخت وابسته به دما است، از این رو، حلالیت مخلوط را در بازه وسیعی از دما و فشار می­توان بدست آورد. پتانسیلهای با دافعه ملایم مانند باکینگهام exp-6 حقیقی­تر از پتانسیلهای یوکاوا یا چاه مربعی می­باشد و خواص ترمودینامیکی دقیقی را ارائه می­دهد [۸]. از اینرو برای رسم نمودار فاز مخلوط دوتایی مولکولهای کروی سخت از پتانسیل باکینگهام استفاده کرده­ایم [۹]. همچنین برای بررسی اثر کوانتمی، تصحیح مرتبه اول بسط ویگنر-کریکوود^[۴] [۱۱و۱۰] را اعمال خواهیم کرد. با احتساب بخش­های مختلف انرژی آزاد هلمهولتز، ما قادر به ارائه نسخه پیشرفته­تری از معادله حالت برای مطالعه عامل تراکم (Z) و دیگر پارامترهای ترمودینامیکی خواهیم بود. از این فرضیات برای تحقیق اثرات فشار و دما (T , P) روی خواص ترمودینامیکی مخلوط در بازه وسیعی از چگالی و نحوه ترکیب اجزای سازنده آن استفاده خواهیم نمود. علارغم ساختار ساده الکترونی هیدروژن و ایزوتوپهای آن، توصیف دقیقی از خصوصیاتشان در چگالیهای بالا تحت تراکم شوک و معادله حالت آنها در مخلوط در دست نیست اما به کمک بعضی مدلهای تقریبی وبا استغاده از تئوری اختلال و وردشی با تصحیح کوانتمی و پتانسیلexp-6 باکینگ هام برای استفاده در معادله شوک هیوگونیت برای مخلوط فوق استفاده نموده­ایم. چن^[۵] در سالهای ۱۹۹۹و۲۰۰۶ میلادی با بهره گرفتن از روش وردشی معادله حالت مخلوط رابدست آورد و با نتایج تجربی چگالی مایع بدست آمده توسط شبیه سازی و آزمایشات نیلز در۱۹۸۰ مقایسه نمود ونشان داد که تئوری مورد استفاده با نتایج تجربی تطبیق خوبی دارد. در چند سال گذشته پیشرفت های چشم گیری به صورت تئوری و عملی در معادله حالت هیوگونیت دوتریم مایع وهلیم توسط ابلینگ و بولو^[۶] در۱۹۹۱ میلادی و انجام گرفت. علی^[۷] در ۲۰۰۴ میلادی بر روی مخلوط با بهره گرفتن از روش اختلال مطالعاتی انجام داده و در مقایسه با نتایج تجربی در محدوده خاص این روش را تائید نمود. اما روش های تئوریکی هنوز کاملا قادر به توصیف این عناصر ساده در چگالی های بالا نمی­باشند. ما نیز با بهره گرفتن از روش های فوق به بررسی معادله حالت مخلوط دو ذره ، می­پردازیم. لذا ابتدا در فصل یک اصول و مبانی همجوشی هسته­ای را شرح داده و ارتباط مطالعۀ انجام شده را با همجوشی بیان می­کنیم. سپس در فصل دوم به شرح اصولی که نظریه مورد استفادۀ ما بر آن استوار است می­پردازیم. در فصل سوم نحوه استفاده از این نظریه در مخلوط مورد نظر را ارائه خواهیم نمود. و در نهایت نتایج خود را با نتایج نظریات دیگر و شبیه سازی مقایسه کرده و پارامترهای ترمودینامیکی دیگر مربوط به مخلوط دوتریوم و تریتیوم را محاسبه می­کنیم.
فصل اول
مبانی همجوشی هسته­ای

فصل اول- مبانی همجوشی هسته­ای

تولید انرژی به همان روشی که در خورشید انجام می­گیرد برای مدت های طولانی رؤیای بشر بوده است. از اوایل قرن بیستم، دانشمندان دریافتند که منبع انرژی خورشید-همانند دیگر ستارگان- فرآیندی موسوم به همجوشی هسته­ای می­باشد. تا سال ۱۹۵۰ هنوز فعالیتهای تحقیقاتی مقدماتی در این زمینه شروع نشده بود. اما امروزه کشورهای زیادی از تحقیق در ارتباط با همجوشی در جستجوی منبعی برای تولید انرژی پشتیبانی می­ کنند. انجام چنین تحقیقاتی بطور فزاینده­ای مهم است، زیرا مسئلۀ بحران انرژی روز به روز به موضوعی مهمتر بدل می­ شود.
امروزه استفاده از همجوشی بعنوان یکی از راه حل­های بحران انرژی مطرح است. بخصوص به این دلیل که مزیت های عدم آلودگی محیط زیست را در مقایسه با سوزاندن زغالسنگ و نفت یا رأکتورهای شکافت هسته­ای را داراست. همجوشی از این جهت که سوخت همجوشی قابل استخراج از آب دریاست، بسیار جذاب است، به طوریکه برای بیشتر کشورهای در جهان بطور مستقیم قابل دسترسی می­باشد.
اگرچه پیشرفت های چشمگیری در علم همجوشی و تکنولوژی صورت گرفته، تا کنون هیچ رآکتور همجوشی در حال کار نیست. به عنوان اولین گام جهت درک همجوشی به روش محصورسازی لختی، ما به این سؤال که چگونه خورشید انرژی تولید می­ کند رجوع خواهیم نمود. کلید واکنشهای همجوشی هسته­ای و آزادسازی انرژی، در تعبیرات انرژی بستگی نهفته است. انیشتین نشان داد که جرم و انرژی توسط رابطه زیر با هم ارتباط دارند:
(۱-۱)

بنابراین ما با جرم هسته ها شروع می­کنیم. مطابق با درک کنونی ما، جرم یک هسته در یک دیدگاه نیم کلاسیکی توسط فرمول نیمه تجربی زیر توصیف می­گردد:
(۲-۱)
که و به ترتیب جرم پروتون و نوترون و ، ، ، و ثوابتی هستند که توسط برون­یابی با انرژی­های بستگی تجربی بدست می­آیند، جملۀ ذوجیت است. بنابراین انرژی بستگی (در واحد ) هسته­ اختلاف جرم اجزاء تشکیل دهنده هسته زمانیکه بسیار از یکدیگر دورند، بصورت زیر می­باشد:
(۳-۱)
این انرژی جهت جدا کردن نوکلئون ها تا فاصله ای که آنها دیگر برهمکنشی هسته­ای نداشته باشند مورد نیاز می­باشد. با بهره گرفتن از معادلات (۱٫۲) و (۱٫۳) برای انرژی بستگی به ازاء هر نوکلئون داریم:
(۴-۱)

شکل ‏۱‑۱- نمودار متوسط انرژی بستگی برحسب عدد جرمی[۱۳]
شکل (۱-۱) انرژی بستگی متوسط تجربی را به بصورت تابعی از نشان می­دهد. این تابع یک بسشینه تخت را در ناحیه­ای برای هسته هایی نزدیک آهن نشان می­دهد، که از پایدارترین هسته ها است. برای هسته های بسیار سبکتر یا سنگینتر از آهن، انرژی بستگی متوسط به طور قابل ملاحظه­ای کوچکتر است. این اختلاف در میزان انرژی بستگی پایه فرایند همجوشی و شکافت هسته­ای است. اساس همجوشی هسته­ای این است که دو هسته خیلی سبک باهم ترکیب شده و از ترکیب آنها یک هسته با انرژی بستگی بیشتر تشکیل شود (جرم کمتر). بنابراین انرژی مطابق فرمول انیشتین (۱-۱) آزاد می­ شود. همچنین هنگامی که یک هسته سنگین به دو پاره شکافته می­ شود، دو هسته با مجموع جرم کمتر از جرم هسته اولیه تولید می­ شود که به آزاد شدن انرژی می­انجامد.
فرآیندهای همجوشی زیادی بین عناصر سبک امکان پذیر است. هرچند مسئله در شروع چنین واکنش­هایی این است که هسته­های سبک بار مثبت دارند و با شدت زیادی یکدیگر را دفع می­ کنند. بنابراین تحت شرایط عادی فاصله بین هسته­ها برای انجام همجوشی بسیار زیاد است، که در این شرایط برهمکنش هسته­ای تقریبا غیرممکن است. اما علی­رغم این مشکل چگونه این پدیده به تولید چنین انرژی قدرتمندی در خورشید می­انجامد؟ در پاسخ به این سؤال می­توان گفت که به علت دما (۱۰^۶K) و فشار بالا در مرکز خورشید، و وجود تعداد زیادی ذره، همچنین زمان به اندازه کافی طولانی، سطح مقطع برخورد برای چنین برهم­کنشی به اندازه کافی بزرگ است که تولید انرژی مشخصه خورشید را نسبتاً ثابت نگه دارد. در خورشید انرژی در اصل از یک چرخه برهمکنش پروتون-پروتون بدست می ­آید. که همگی به شکل زیر خلاصه می­شوند:
(۵-۱)
حاصل برهمکنش زنجیری تولید پایدار از ۴ پروتون به صورت زیر است:
(۶-۱)
در مراتب پایین تر، دیگر فرآیندهای همجوشی از چرخه­های برهمکنش متفاوت منجربه تشکیل هلیوم در همان زمان استفاده می­ کنند. برای توصیف جزئیات بیشتر منابع [۱۲و ۱۳] را ملاحظه کنید. انرژی بعد از یک سفر طولانی در خورشید و انرژی حمل شده توسط تشعشعات گاما سرانجام این انرژی به نور مرئی تبدیل می­ شود، که به دنیای محیط خورشید می­تابد. این تابش است که حیاط در زمین را ممکن می­سازد.
ستاره های با جرم بیشتر یا مسن تر برای تولید انرژی می­توانند از برهمکنش­های همجوشی متفاوتی بهره­مند ­شوند. فرایند سوختن هیدروژن، به وضوح زمانی پایان می­یابد که بیشتر هیدروژن موجود در ستاره تبدیل شده باشد. اگر جرم ستاره کافی باشد، بوسیلۀ انقباض گرانشی^[۸] ستاره سرد شده و مقابله آن با تبهگنی نوع دیگری از فرایند همجوشی می ­تواند شروع می­ شود^[۹]، و در دمای (۱۰^۸K) هلیوم سوزی امکان پذیر می­گردد. همجوشی هلیم موجب تولید و نهایتاً محصول همجوشی را ایجاد می­ کند. و این پروسه می ­تواند تا تولیدعناصر سنگین ادامه یابد.
سؤالی که پیش می ­آید این است که چرا ما تولید انرژی را به همان روش خورشید انجام ندهیم؟ مسئله این است که اینجا روی زمین، زمان و فضایی که در خورشید و دیگر ستارگان موجود است فراهم نیست. تولید انرژی در مقیاس بزرگ نیاز به انجام تعداد زیادی از برهمکنش­ها باهم دارد و دافعه کولونی از ترکیب هسته­ها ممانعت می­ کند. اما می­توان توسط اعمال انرژی جنبشی اولیه به هسته بر این دافعه غلبه کرد، که این عمل با گرم کردن مواد تا دماهای خیلی زیاد امکان­ پذیر است. این رهیافت در مورد همجوشی با عنوان “همجوشی گرماهسته­ای” شناخته شده است. انرژی نیز از طریق همجوشی کنترل شده در یک رآکتور همجوشی یا با روش غیر کنترلی در یک بمب گرماهسته­ای می ­تواند ظاهر شود. آزمایشات نشان داده­اند که همجوشی گرماهسته­ای (بمب های هیدروژنی) امکان­ پذیر است. مسئله این است که آن را توسط یک روش کنترل شده و با معنا انجام دهیم.
به علت دماها و چگالی­های خیلی بالای مورد نیاز برای انجام عمل همجوشی، سوخت در این شرایط باید در حالت پلاسما باشد. منظور از پلاسما یک گاز داغ به شدت یونیزه و رسانای گرماست. اگر دما به اندازه کافی بالا باشد سرعت گرمایی هسته­ها خیلی زیاد می­ شود و تنها از این به بعد است که آنها شانس رسیدن به یکدیگر را در فاصلۀ به اندازه کافی نزدیک برای غلبه بر نیروی کولونی بدست می­آورند و نیروی جاذبه کوتاه برد هسته­ای در این فاصله )فاصلۀ مؤثر (۱۰^-۱۵m)( عمل می­ کند. در این شرایط هسته­ها می­توانند ترکیب شوند و مقدار عظیمی انرژی آزاد می­ شود. تحت این شرایط ماده بعلت انرژی جنبشی به شدت تمایل به پراکنده شدن به اطراف را دارد، بطوریکه با بعضی از روشها باید آن را محصور کرد. در خورشید این محصور سازی توسط نیروی گرانشی صورت می­گیرد. از آنجاییکه بر روی زمین چنین نیروی گرانشی بزرگی وجود ندارد، موضوع اصلی ساخت وسایلی است که محدود سازی را در شرایط چگالی، فشار و دمای بالا بطور همزمان برای مدت زمان به اندازه کافی طولانی می­سازد. با بالا رفتن دما و چگالی، محصورسازی پلاسما مشکل تر می­ شود. اکنون به این سؤال می­رسیم که کدامیک از واکنشهای همجوشی ممکن تحت شرایط آسانتر امکان پذیر می­گردند؟ حتی اگر انرژی ذرات کمی کمتر از مقدار مورد نیاز برای غلبه بر سد کولنی باشد، فرایند همجوشی هنوز می ­تواند توسط پدیده تونل زنی کوانتمی رخ دهد. هرچند، اگر انرژی ذره به انرژی غلبه بر سد کولنی نزدیکتر باشد، احتمال وقوع فرآیندهای تونل زنی بیشتر می­ شود. برای ترکیب تعداد ذرات به اندازۀ کافی، انرژی گرمایی هسته­ها نباید خیلی کمتر از سد دافعۀ کولونی، ، باشد، که با بهره گرفتن از رابطه زیر به دست می ­آید:
(۷-۱)
که و به ترتیب بار و شعاع ذرات و در واحد بار بنیادی و شعاع در واحد فرمی ( ) هستند.
همانگونه که در بخش قبل متذکر شدیم، بیشترین انرژی زمانی آزاد می­ شود که دو هستۀ بسیار سبک باهم ترکیب شوند، برای مثال ایزوتوپهای هیدروژن. سد کولونی هیدروژن در حدود ۷۰۰ کیلو الکترون ولت است و گرم کردن گاز هیدروژن برای رسیدن به انرژی­های معادل ، را ایجاد می­کندکه جنبه واقعی ندارد. خوشبختانه هسته ایزوتوپهای سنگین تر هیدروژن سد کولونی کوچکتری برای غلبه دارند، اگرچه انرژی آزاد شده از فرایند همجوشی آنها کمتر است. واکنش همجوشی دوتریوم تریتیوم به علت سطح مقطع برخورد بزرگتر و اختلاف جرمی خیلی زیاد [۱۴] آسانتر است. زمانیکه این دوهسته(ایزوتوپهای هیدروژن) ترکیب می­شوند، یک هسته واسط شامل دو پروتون و سه نوترون تشکیل می­ شود، که این هسته فوراً به یک نوترون با انرژی۱۴٫۱MeV و یک ذره با انرژی۳٫۵MeV شکافته می­ شود، یعنی:
این واکنش همجوشی این مزیت را دارد که منابع سوخت آن تقریبا نا محدوداست. دوتریم می ­تواند توسط آب دریا تولید شود، درحالی که تریتیم می ­تواند با برهمکنش مستقیم لیتیم با نوترون در یک رآکتور تولید شود. لیتیم در روی کره زمین دارای فراوانی نسبس خوبی است و منابع موجود برای چند ده هزار سال کافی به نظر می­رسد. هرچند، انجام این واکنش در رآکتور دارای دو ضرر است: تریتیوم یک گاز رادیواکتیو است و لیتیم نیز یک ماده بسیار سمی است. این به معنی بروز یک مشکل بزرگ در طراحی رآکتورسالم است. با وجود این در مقایسه با رآکتورهای شکافت، این مشکل نسبتاً کوچک است. نیمه عمر تریتیوم حدوداً ۱۲٫۵ سال است در حالیکه نیمه عمر اورانیم ۲۳۶ که حدود ۲٫۴×۱۰^۷ سال ، اورانیم ۲۳۵ که حدود *۱۰^۸۷٫۱۳× سال ، اورانیم ۲۳۸ حدود ۴٫۵×۱۰^۹ سال ، نیمه عمر پلوتونیم ۲۳۸، ۲۴۰۰۰ سال و پلوتونیم ۲۴۰ حدود ۶۶۰۰، سال است. از این عناصر سنگین بعنوان سوخت رآکتورهای شکافت هسته­ای استفاده می­ شود.
جدول۱-۱- واکنشهای متناوب همجوشی [۱۵].

Reaction

نظریه پردازان شناخت گرا ^[۲۹] قبول دارند که بسیاری از یادگیری‌ها در ارتباط با مجاورت و تکرار حاصل می‌شوند. همچنین به اهمیت تقویت اذعان دارند، ولی تأکید دارند که نقش آن عمدتاً فراهم آوردن بازخورد درستی جواب‌هاست تا به عنوان یک عامل انگیزشی، و این چنین مفاهیم رفتاری را قبول دارند. دیدگاه این نظریه پردازان دربارۀ یادگیری انسان عبارت است از: «تحصیل یا سازماندهی مجدد ساختارهای شناختی که از طریق آنها انسان‌ها اقدام به پردازش و ذخیره اطلاعات می‌کنند». این نظریه مبتنی بر فرایند تفکری است که در ورای رفتار قرار دارد.

نظریۀ سازنده گرایان

سازنده گرایان^[۳۰] اعتقاد دارند که یادگیرندگان خود، واقعیت خویش را می‌سازند یا حداقل آن را بر مبنای ادراکات خود از تجارب تفسیر می‌کنند. بنابراین دانش هر فردی تابعی از تجارب اولیه، ساختارهای ذهنی و باورهای اوست که در تفسیر اشیاء و رویدادها از آنها استفاده می‌کند. دیدگاه سازنده گرایان به دانشجویان کمک می‌کند تا با بهره گرفتن از دانش یا اطلاعات به ساختن معانی بپردازند. در این رویکرد بیشترین تکیۀ طراحان آموزشی بر فناوریهای نوظهور آموزشی است و این دو با هم رابطۀ تراکنشی دارند که حاصل آن تولید دانش است. چیزی که باید بیش از همه در مورد یادگیری الکترونیکی به آن توجه کنیم رشد تنوع و گوناگونی آن است، که فراسوی کلاسهای درسی و آموزشی به تولید و پخش اطلاعات و پشتیبانی مستقیم از اجرای آن می‌پردازد. ایجاد دسترسی به اطلاعاتی که شامل دانش و معرفت جمعی است می‌تواند زمینۀ قدرتمندی برای آموزش باشد(روزنبرگ،۱۳:۱۳۸۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

برای اجرای یادگیری الکترونیکی، در سطح نظام آموزشی باید به چند محور توجه شود: تمهید مقدمات، قلمرو عملیات، مراکز مجری، مدیریت و سازمان، مقاطع مورد عمل، برنامۀ درسی و نحوۀ اعطای مدرک رسمی(مجیدی،۱۳۸۸). زیر محورهایی که برای این محورها در نظر گرفته شده‌اند به شرح زیر می باشد:
تمهید مقدمات: ایجاد مؤسسه‌‌‌‌‌‌های یادگیری، پذیرش رویکرد تلفیقی به روش‌های آموزشی و انعقاد توافقنامه‌های فی ما بین واحدهای مربوط ؛
قلمرو عملیات: تمام گروه‌های برخوردار از یادگیری الکترونیکی ؛
مراکز مجری: مراکز مجاز ؛
مدیریت وسازمان: تعیین خط مشی، تعریف استاندارد، تفکیک و واگذاری تصدی‌گری در اجرا، طراحی و تدوین نظام مدیریت یادگیری فراگیر، کنترل و نظارت، ارزیابی و رتبه بندی مراکز ؛
مقاطع مورد عمل: آموزش‌های رسمی و غیر رسمی ؛
برنامۀ درسی: کلاس مجازی، تعریف استاندارد، ارزشیابی دربدو ورود و حین تحصیل، ارزشیابی مستمر، تعامل چند سویه از طریق ویدئو کنفرانس، پست الکترونیکی و فرم‌های مباحثه و گفت و گوهای علمی ؛
اعطای مدرک رسمی: تدارک امتحانات حضوری و غیر حضوری پایانی .

دسته‌بندی آموزش الکترونیکی

آموزش الکترونیکی را می توان به سه دسته تقسیم کرد:

یادگیری شخصی

در این دسته فرد رشته‌ مورد علاقه‌ی خود را انتخاب می‌کند و در محیط اطراف خود مخصوصاً اینترنت، به دنبال اطلاعات مرتبط با آن می‌گردد و در آن زمینه تحقیق می‌کند، سپس سؤالات خود را از اساتید آن رشته به صورت آف لاین می‌پرسد.

یادگیری جمعی

در این دسته شرایطی برای افراد مهیا می‌شود تا با یکدیگر و اساتید خود ارتباط برقرار کنند. از جمله این ابزارفرم ، چت^[۳۱] و غیره است. در این روش معمولاً زمان شروع و خاتمه‌ی دوره‌ی آموزشی و امتحانات برای همه‌ی آن گروه یکسان است.

کلاس های مجازی

در این دسته، شرایط کاملاً مانند کلاس درس است و حتی در بعضی از موارد در کلاس‌های فیزیکی برگزار می‌شود. در این جا از ویدئو کنفرانس و به جای تخته سیاه از یک ویدئو پروژکتور استفاده می‌شود. ارتباط ویدئویی از طریق صفحه‌ی نمایشگر و دوربین یا وب کم می‌باشد و هر کس می‌تواند از طریق کامپیوتر با استاد ارتباط برقرار کند(کیا، ۱۳۸۸).
وسیع بودن حوزه آموزش باعث ایجاد نهادهای گوناگون آموزشی شده است که این خود زمینه‌ای را برای شکل‌گیری فعالیت‌های یادگیری در حوزه‌های عمومی و تخصصی فراهم می‌کند. نیازهای جدید، گستردگی تقاضا، تکامل ابزار، و به ویژه ظهور فناوریهای نوین عرصۀ آموزش را دچار تحولات عظیمی کرده است. رویکردهای نوینی در نتیجه این تحولات در عرصه آموزش پدید آمد، که یکی از این رویکردها آموزش از راه دور می‌باشد(بابایی،۳۹:۱۳۸۹).

آموزش از راه دور

در شرایط تغییر سریع فناوری و تحولات بازار، نظام آموزش عالی با چالش فراهم آوردن فرصت‌های یادگیری در حال افزایش بدون افزایش بودجه روبرو است. ویلیامز^[۳۲](۲۰۰۲)، معتقد است بیشتر مؤسسات آموزشی برای مواجه شدن با این چالش به توسعه برنامه‌های آموزش از راه دور روی آورده‌اند. در ابتدایی‌ترین سطح ، آموزش از راه دور زمانی اتفاق می‌افتد که مدرس و فراگیر در محیط فیزیکی یکسان قرار نگرفته و جدا از یکدیگر باشند. بنابراین فناوری(صدا، تصویر، اطلاعات و چاپ) که اغلب در ارتباط رو در رو مورد استفاده قرار می‌گیرند برای از بین بردن این شکاف آموزشی بکار برده می‌شود. این گونه برنامه‌ها فرصت دیگری فراهم می‌آورد تا اطلاعات حرفه‌ای خود را بر موقعیت‌های کاری ارتقاء دهند. ویلیامز یکی از ابعاد آموزش از راه‌دور را به صورت رسانه‌های اطلاعاتی یا الکترونیکی معرفی می‌کند. استفاده از سیستم رایانه‌ای و به صورت الکترونیکی در فرایند یادگیری یکی از ابزارهای مورد استفاده در آموزش از راه دور می‌باشد(امین پور،۱۳۸۶).
آموزش از راه دور که تقریباً همزمان با شروع انقلاب صنعتی در اروپا، ابتدا از طریق مکاتبه‌ای توسط پیتمن^[۳۳] در انگلستان در سال ۱۸۵۰ آغاز شد که هیچکس فکر نمی‌کرد این شیوه بتواند توفیقی در آموزش به ویژه آموزش عالی پیدا کند اما بر خلاف انتظار، این روش به ویژه پس از جنگ جهانی دوم گسترش یافت(کاظمی،۴۵۲:۱۳۸۱). آموزش از راه دور برای یادگیرنده به معنای آزادی بیشتر در دسترس و نتیجتاً طیفی گسترده‌تر از فرصتهای یادگیری و تحصیل است و می‌تواند مشکلاتی از قبیل محدودیتهای شخصی، موانع فرهنگی و اجتماعی و فقدان زیرساختهای آموزشی را نیز جبران کند(طبایی عقدایی،۲۷:۱۳۸۴). این آموزش دسترسی به یادگیری را در مناطق دور جغرافیایی امکان‌پذیر می‌سازد و یادگیرنده در مکان‌ها و زمان‌های مختلف می‌تواند، آموزش ببیند و یادگیری از طریق رسانه‌های الکترونیکی انجام می‌شود. در این آموزش مهمترین مسئله آمادگی استاد و نگرش دانشجو است، همچنین تعامل خوب بین اعضا و دانشجویان برای موفقیت در بسیاری از دوره‌های آموزشی ضروری است(مور،دن و گالین^[۳۴]،۲۰۱۱). در قرن حاضر ما با تعارضات و بحران‌های اجتماعی و اقتصادی شدیدی روبرو هستیم. به خصوص در کشورهای جهان سوم و توسعه نیافته این بحران‌ها جدی‌تر است. گرچه تاکنون برنامه‌های توسعه و رفاهی طرح‌ریزی شدۀ سازمان‌های بین‌المللی نتوانسته‌اند در توسعه کشورهای جهان سوم موفق باشند اما به کمک آموزش و آثار آن یعنی علم، تکنولوژی و ارتباطات هنوز فرصت‌هایی وجود دارد(فولتون^[۳۵]،۳۵:۱۳۷۶).
این نوع آموزش از راه دور یا باز نمونه‌ای از نظام‌هاست که حاصل پیشرفت سریع تکنولوژی و ارتباطات می‌باشد و مقوله‌ای جدید و انقلابی را در روش‌های آموزشی مطرح می‌سازد. فرصت‌هایی را برای افراد فراهم می‌سازد تا بتوانند مهارت‌ها و توانایی‌های خویش را در عین حفظ شغل افزایش دهند و معلومات خود را نیز با تکنولوژی‌هایی که همواره در حال تغییرند افزایش داده و موقعیت اجتماعی خویش را بهبود بخشند. این آموزش دو ویژگی ممتاز برای یادگیری اثربخش دارد: (۱) بر خود آموزی تأکید می‌کند و به بهترین وجه امکان توسعه آن را به صورتی جذاب فراهم می‌آورد و (۲) با تشکیل کلاسهای مجازی و محیط‌های گفتمان گروهی، امکان دسترسی به مخاطبان جهانی، مهارت‌های لازم برای تعامل، گفت و گو، یادگیری مشارکتی، پژوهش، ارزشیابی، مشارکت و سرانجام کار از راه دور را در دانشجویان پرورش می‌دهد(سرکارآرانی و مقدم،۱۳۸۲).

نسلهای آموزش از راه دور

دانش پژوهان و محققان در آموزش از راه دور برای فهم بهتر دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم دسته‌بندیها و الگوهای مفهومی در آموزش از راه دور را به صورت قالب‌هایی در نسل‌های مختلف، که مبنای آن ابزارهای فناورانه پشتیبانی کننده این نسل‌ها می‌باشند را به شرح زیر در نظر گرفته اند:

نسل اول

اولین نسل در آموزش از راه دور یا ویژگیهای یک الگوی صنعتی، یا سازمانی به نام فوردیست^[۳۶] شناخته می‌شود. نظام‌های نسل اول بر مبنای نظریات رفتارگرایانه پاسخگویی، مشاهده‌پذیری و تقسیم مفاهیم پیچیده به اجزاء کوچکتر و قابل‌تر ‌پایه‌ریزی شده است. نظام‌های نسل اول آموزش از راه دور با عنوان مطالعه مستقل شناخته می‌شوند، بدین معنی که دانشجویان به صورت مستقل و نه به عنوان اعضای یک گروه کار می‌کنند. نظام‌های نسل اول می‌توانند به سرعت به قالب‌های متناسب با وب تبدیل شوند و غالباً از آنها در محیط یادگیری الکترونیکی استفاده می‌شود(گریسون و اندرسون،۸۷:۱۳۸۳).

نسل دوم

نسل دوم در عصری رشد یافت که با پذیرش فزاینده نظریه یادگیری شناختی و ظهور فناوری‌های جدیدتر در عرصه رسانه عمومی شناخته می‌شود. این نسل ویژگی تأکید بر مطالعه مستقل را با محدودیت زمانی اندک حفظ کرده بود. در نسل دوم گروه‌های برنامه درسی با افزایش مهارت کارکنان، بالا‌رفتن سطح دیدگاه آنها و افزایش ارزش محتویات بسیار گسترده‌تر شدند. لازمۀ عرضه نسل دوم دوره درسی به بازار جهانی این بود که تعداد دانشجویان به منظور کاهش هزینه‌ها و تلاشها افزایش یابد.

نسل سوم

نسل سوم دو نوع تعامل انسانی را به صورت همزمان و غیرهمزمان، توسط فناوری‌های ارتباط از راه دور(کنفرانس‌های صوتی، تصویری و رایانه‌ای) دربرمی‌گیرد. نظام نسل سوم در آموزش از راه دور نظریه‌های یادگیری سازنده گرایانه را مورد توجه قرار می‌دهد، تا برای دانشجویان فرصت‌هایی برای یادگیری، تولید و بازتولید معرفت به صورت گروهی و منفرد ایجاد شود.

نسل چهارم

این نسل سه ویژگی اصلی شبکه را با هم آمیخته است: بازیابی محتوای با حجم زیاد، توانایی ارتباط از طریق رایانه و قدرت پردازش توزیع شده محلی از طریق برنامه‌ریزی رایانه‌ای که بیشتر به زبان جاوا^[۳۷] صورت می‌گیرد.

نسل پنجم

نسل پنجم توانایی‌های سازمانی و خدمات مؤسساتی است که قابلیت نظم بخشیدن به تخصص‌های مدیریتی و فنی را دارند. همچنین هوش مصنوعی را به وب می‌‌افزاید و یا از نظر برنرزلی^[۳۸] ، مفهوم معناشناختی^[۳۹] در وب ایجاد می‌کند به گونه‌ای که وب می‌تواند هم از سوی انسان‌ها و هم از سوی عوامل مستقل غیر انسانی راهبری و پردازش شود(همان،۹۱).

تاریخچه آموزش از راه دور در ایران

برای اولین بار در ایران در سال ۱۳۵۰ دانشکده‌ای در دانشگاه ابوریحان بیرونی برای ارائه آموزش از راه دور و به طریق «مکاتبه‌ای» شکل گرفت که مقدمات آن از سال ۱۳۴۸ به بعد فراهم آمده بود. این دانشکده با نام دانشکده مکاتبه‌ای فعالیت خود را در چهار رشته تحصیلی آغاز کرده بود. آموزش از راه دور در دانشگاه ابوریحان بیرونی، تلفیق مجموعه‌ای از ابزارهای آموزش حضوری و آموزش از راه دور بود. یکسال پس از تاسیس نظام آموزش مکاتبه‌ای در دانشگاه ابوریحان در سال ۱۳۵۱ دست اندرکاران امور آموزش عالی در اندیشۀ تاسیس دانشگاهی بودند که قادر به ارائه آموزش از راه دور باشد. پس از انجام مطالعات مقدماتی، دانشگاه آزاد ایران در سال ۱۳۵۲ تاسیس شد (عاصمی، ۱۳۸۵). در پایان دهۀ ۷۰ آموزش مجازی در دستور کار دانشگاه تهران قرار گرفت و پروژه‌ای تحت این عنوان آغاز شد. در سال ۱۳۸۰ سایت آموزش مجازی دانشگاه تهران با ارائۀ ۹ درس برای دانشجویان روزانۀ دانشگاه راه‌اندازی شد و از نیمسال اول تحصیلی همان سال، از آن بهره برداری شد(نصیری،۱۷:۱۳۸۳).

آموزش مجازی

آموزش مجازی یکی از شکوفایی‌های پیشرفت تکنولوژی در تعلیم و تربیت می‌باشد. همگام با رشد تکنولوژی و تبلور آن در حوزه یادگیری، متخصصان این حیطه را به این فکر واداشت که به نیاز آموزشی فراگیران از طریق راه اندازی دوره‌های یادگیری الکترونیکی پاسخ گو باشند. آموزش مجازی بسیاری از آرمان‌های آموزشی مانند: یادگیری در هر مکان و هر زمان، یادگیری مشارکتی، خودارزیابی و خود راهبری را تحقق بخشیده است(رستگارپور و گرجی‌زاده،۱۳۹۱). این یادگیری، رویکردی تازه در ارائه محیط یادگیری مجهز، تعاملی و یادگیرنده محور است که در هر زمان و مکانی با به کارگیری منابع و مشخصه‌ های فناوری‌های مختلف دیجیتالی و همسو با شکل‌های دیگر محیط‌های آموزشی برای ایجاد نظامی آزاد، منعطف و توزیع شده در آموزش استفاده می‌شود(کرمی، آهنچیان، ابراهیمی،۱۳۹۱). در سال‌های اخیر آموزش مجازی به عنوان یکی از کاربردهای مهم فن‌آوری‌های جدید اطلاعات و ارتباطات در جهان مطرح و فعالیت‌های گسترده‌ای را در این راستا آغاز گردیده است. با توجه به تغییرات سریعی که در محیط پیرامون در حال شکل‌گیری است، اجرای نظام‌های مجازی به منظور ارائه خدمات و فن‌آوری‌های جدید در زمینه‌ی تدریس و یادگیری به صورت یک نیاز اساسی مطرح شده است(فتحی و اجارگاه، پرداختچی، ربیعی،۱۳۹۰).
آموزش مجازی مهم‌ترین کاربرد فن‌آوری اطلاعات است که در قالب نظام‌های مختلف مثل یادگیری رایانه محور، یادگیری برخط، یادگیری شبکه محور و آموزش تحت شبکه ارائه می‌شود(لادوسر و هام^[۴۰]،۲۰۰۱). گاوینداسمی^[۴۱] در آموزش مجازی به هفت عامل اشاره می‌کند که در موفقیت آن تأثیر دارد : پشتیبانی سازمانی، تدوین محتوا، تدریس و یادگیری، ساختار درسی، پشتیبانی از دانشجویان، پشتیبانی از اعضای هیات علمی و ارزشیابی. آموزش مجازی بر آموزشی دلالت دارد که شاگرد و معلم از نظر مکان و زمان یا هر دو از یکدیگر جدا هستند و معلم محتوای درس را با کمک نرم افزار مدیریت دروس، منابع چند رسانه ای، اینترنت، ویدیو کنفرانس و مانند آن ارائه می‌کند. فراگیران محتوا را از این طریق دریافت می‌کنند و به کمک این فناوریها به معلم متصل می‌شوند(عطاران،۵۵:۱۳۸۶).
آموزش مجازی به عنوان تعامل بین یک فراگیر با یک منبع دانش سیار، که به طور فیزیکی از فراگیر جدا شده تعریف می‌شود(هیلاک،۶۸:۱۳۸۸). اجزاء تکنیکال آموزش مجازی از یک طرف سیستم مدیریت آموزش^[۴۲] و سیستم مدیریت محتوی آموزش^[۴۳] است که بیشترین زمان و هزینه را به خود اختصاص می‌دهد. از دیگر سو ابزارهای ارزیابی و کلاس‌های مجازی از اجزاء اصلی آموزش مجازی است. اجزاء سیستم آموزش مجازی در یک تقسیم‌بندی جزیی ، شامل کتابخانه مجازی، کتاب الکترونیکی، خدمات مالی^[۴۴] ، سیستم ارزشیابی الکترونیکی، ابزار تولید و تدوین محتویات و مطالب الکترونیکی^[۴۵]، سیستم‌های هوشمند آموزش و فراگیری الکترونیکی^[۴۶]، پورتال آموزش الکترونیکی، سیستم‌های شبیه‌سازی و واقعیت‌های مجازی است(امامی، اقدسی و آسوشه،۱۳۸۸).
چشم اندازی که در این مرحله پیش روست این است که هر دانشجویی بتواند به فرصتهای آموزشی یکسان و انعطاف پذیر دست یابد. کارکردهایی که برای این نوع آموزش می‌توان در نظر گرفت از جمله امکان استفاده از قابلیت‌های مختلف رسانه‌ای مانند: متن، صوت، انیمیشن، ویدئو، کلیپ، نقشه‌های سه بعدی و .. در محیط یکپارچه، استمرار یادگیری از طریق ارتباط محیط کلاس با محیط شبکۀ وب و ساختار پیچیده و تودرتوی کلاس و حضور پیوسته هندسه آموزش و معماری یادگیری مبتنی بر دیدگاه خبره در عرصه آموزش است که این نوع آموزش را در عرصۀ عمل امکان‌پذیر می‌کند(منتظر،۱۳۸۴). آموزش مجازی به دوشکل هم زمان و ناهم زمان، یا به صورت ترکیبی از این دو ارائه می‌شود. از هر یک از این دو روش می‌توان برای سؤال و جواب، بحث‌های کلاسی، یا ارائه‌ تکالیف به دانشجویان استفاده کرد. در یادگیری هم‌زمان ، مدل کلاس سنتی الگو قرار داده می‌شود که در آن یک کلاس درس، سخنرانی یا گردهمایی با بهره گرفتن از فناوری‌های اینترنتی شکل می‌گیرد. بسته‌های نرم‌افزاری تخصصی متعددی برای این منظور طراحی شده‌اند. در این شیوه از ویدئو کنفرانس(کنفرانس صوتی) دو طرفه استفاده می‌شود. در سیستم‌های آموزشی ناهمزمان که از شیوه‌های هم‌زمان رایج‌ترند، محتوا و مطالب آموزشی از قبل تهیه و بر روی دیسک فشرده یا بر روی اینترنت قرار داده می‌شود و در اختیار دانشجو قرار می‌گیرد. دانشجو در هر زمانی که خواست می‌تواند این مطالب را مطالعه کند. محتوای آموزشی ممکن است، ترکیبی از متن، تصاویر ساکن، تصاویر متحرک، صوت یا فیلم باشد. از ویژگی‌های محتوای خوب، محاوره‌ای و تعاملی بودن این سیستم‌هاست(کاظم زاده و قهرمانی،۱۳۸۸).
برای تحقق آموزش مجازی لازم است ابعاد مختلف آمادگی از لحاظ زیرساخت فنی، آمادگی سیاسی، آمادگی منابع انسانی و آمادگی سازمانی مورد ارزیابی قرار گیرد. چارچوب کلی این ارزیابی در سه بخش اصلی تقسیم بندی می شود که شامل: آمادگی سخت، آمادگی نرم، آمادگی پشتیبانی، نظارت و هماهنگی است.
الف- آمادگی سخت: این بخش ناظر به کلیه وجوهی است که به لحاظ سخت افزاری، تجهیزاتی و ارتباطی مورد نیاز است. بنابراین می‌توان آن را شامل دو بخش اصلی زیرساخت شبکه‌ای و تجهیزات دانست.

درپایان هر چهار دهه رشدچشمگیری رادرتعدادکانون های تفکرشاهد بوده ایم. دراواخردهه ۱۹۷۰،۱۶۱ کانون تفکر وجود داشته که این رقم درپایان دهه ۱۹۸۰ به ۳۲۴ رسیده است. تا سال ۱۹۹۰، ۲۷۸ کانون تفکردیگر تأسیس شده است که مجموع کانون های تفکر از ابتدای قرن تا آن زمان را به رقم ۶۰۲ می رساند. از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰، ۳۳۸ کانون تفکر دیگرایجاد شدند که جمعاً رقم کانون های تفکر تا سال ۲۰۰۰ به ۹۴۰ رسید. در اواسط ۲۰۰۶ ،۱۶۰ کانون تفکردیگر شکل گرفتند که تعداد کانون های تفکر را از ۹۴۰ به۱۱۰۰ کانون ارتقاء داد.
د)موضوعات تحقیق:
بسیاری از کانون های تفکر موضوعات ومسائل مختلفی را برای تحقیق در دستور کار خود قرار می دهند، اما برخی از آن ها تنها بر روی یک یا دو موضوع متمرکز وبه تحقیق می پردازند. برطبق نظرسنجی صورت گرفته از۶۸ موسسه تحقیقات سیاستگذاری عمومی ،۶۰ موسسه براساس منافع، موضوعات زیر را به عنوان مهمترین عرصه های تحقیقاتی خودطبقه بندی کرده اند.

٪۴٨ سیاستگذاری اقتصادی
٪٣٧سیاستگذاری بهداشت
٪٢٩آموزش ابتدایی وراهنمایی
٪٢٧حمایت ازمحیط زیست
٪٢۶اموربین الملل
٪٢۵سیاست
برطبق گزارش تینک تنک دیرکتری می توان دریافت که کانون های تفکر در ایالات متحده امریکا
درشش عرصه ١)سیاستگذاری اقتصادی ٢)سیاستگذاری بهداشت ٣)آموزش ابتدایی وراهنمایی ۴)حمایت ازمحیط زیست ۵)اموربین الملل ۶)سیاست، به تحقیق وارائه راه حل می پردازند که این موسسات غیرانتفاعی با تمرکزبرحوزه سیاستگذاری نقشی منحصر به فرد را درنظام سیاسی ایالات متحده ایفا می کنند.(Thinktankdirectory,2007)
۲۵ تا ۳۰ کانون تفکر معتبری که در ایالات متحده وجود دارند دارای دستور کارهای متنوع تحقیقاتی می باشند که طیف وسیعی از مسائل سیاستی را در سطوح ملی وبین المللی در بر می گیرند. با این وجود از سال ۱۹۸۰ اکثریت کانون های تفکر جدید تخصصی می باشند. بدین معنا که آن ها تمرکز خود رابیشتر برروی تحقیق در زمینه یک موضوع خاص(از قبیل گرمایش زمین) ویا یک حوزه خاصی ازسیاستگذاری عمومی(ازقبیل امنیت ملی) می گذارند.
اغلب کانون های تفکرنقش درونی ها^[۲۴] را ایفا می کنند وجزء جدایی ناپذیر فرایند سیاستگذاری می شوند نظیر رند کورپوریشن^[۲۵] و اربن اینستیتیوت^[۲۶] که برای سازمان های مهم دولتی به تهیه وانجام تحقیق می پردازند. همچنین آن ها می توانند درنقش بیرونی ها^[۲۷] نظیرموسسه سیاست اقتصادی^[۲۸] وموسسه هریتیج^[۲۹] به فعالیت بپردازند که از طریق انجام تحقیق وتحلیل به دنبال بکارگرفته شدن ایده هایشان در سیاستگذاری می باشند و برای این منظور بطور گسترده ایده های خود را بین نخبگان سیاستی ومردم بازاریابی می کنند. همواره بین این موسسات ودرجامعه سیاستی بین کسانی که معتقدند کانون های تفکر باید بی طرف و علمی^[۳۰] باشند وکسانی که بر این عقیده اند که کانون های تفکر بایستی مرتبط سیاستی ^[۳۱]باشند وبرای برخورداری از ارزش باید به انتشار تحقیقات بین سیاستگذاران بپردازند، تضاد وجود داشته است. البته این تنش دیرینه همواره بین دنیای ایده ها ودنیای سیاستگذاری بوده است. افلاطون درکتاب”جمهوری”^[۳۲] این تنش را به خوبی بیان کرده است. وی می نویسد که”هیچ دولت خوبی وجود نخواهد داشت تا زمانی که فلاسفه پادشاه هستند وپادشاهان فیلسوف هستند. “(McGann,2007,PP.5-7)
تاریخچه کانون های تفکر
اکثرتاریخدان ها برسراین موضوع که منشأ احزاب سیاسی وجنبش اصلاحات ایالات متحده امریکا می باشد به توافق رسیده اند. اما درمورد این که اولین کانون تفکر یا سازمان برنامه ریزی سیاستی چه زمانی شکل گرفته است هیچ گونه توافقی بین آن ها بوجود نیامده است. درواقع صرف نظر ازمطالعات صورت گرفته اخیردرزمینه کانون های تفکر درقرن بیستم(Smith,1991) محققان انگشت شماری تلاش نموده اند تا درمورد گسترش ودگرگونی موسسات تحقیقاتی امریکا گزارش مستند تهیه کنند ویا به تحلیل عملکرد آن ها درفرآیند سیاستگذاری بپردازند(Peschek,1987). ازآن جایی که بیش از یک هزار کانون تفکر در ایالات متحده امریکا وجود دارد جای هیچ گونه شگفتی نیست که محققان تمایلی نداشته اند تا گسترش موسسات تحقیقات امریکایی را به ترتیب زمانی ثبت کنند.
قبل از این که به چگونگی گسترش کانون های تفکر بپردازیم باید اشاره داشت که تا قبل از دهه ۱۹۶۰ اصطلاحی به نام کانون تفکر^[۳۳] به طور گسترده متداول نشده بود و در میان سربازان و افسران آمریکایی در طول جنگ جهانی دوم تینک تنک^[۳۴] به مکانی اطلاق می شد که در آن افسران ارشد برنامه های تدافعی ودیگر برنامه های نظامی خود را تنظیم می کردند واین اصطلاح در سال ۱۹۵۹ با برداشت از شرکت رند^[۳۵] متداول شد واز آن پس تمامی مؤسساتی که به ایده پردازی، تجزیه و تحلیل مسائل عمومی و ارائه راه حل برای سیاست گذاران می پردازند را کانون تفکر یا تینک تنک می نامند.(Abelson,2002,P.9)
در ابتدای قرن بیستم چالش هایی نظیر، مدیریت اقتصاد صنعتی پیشرفته و افزایش پیمان های خارجی منجر شد تا دولت ها در زمینه علم وعقلانیت احساس نیاز کنند. در ایالات متحده آمریکا و اروپا اولین موج کانون های تفکر، دارای یک هدف مشترکی بودند وآن ارائه مشاوره کارشناسانه وبی طرفانه به دولت ها بود و اغلب این کانون های تفکر از نوع کانون های تفکر دانشگاهی بودند که اعضای آن ها را افرادی دانشگاهی و عضو هیئت های علمی دانشگاه ها تشکیل می دادند (McGann,2000,P.9).
نظرات مختلف در مورد اولین کانون تفکر
در مورد این که اولین کانون تفکرچه نام داشت و در چه مقطع زمانی از تاریخ شکل گرفته است بین محققان و صاحب نظران اختلاف نظر وجود دارد که در این بخش به مواردی از آن اشاره خواهیم کرد:
جیمز اسمیت^[۳۶] در کتاب ایده پردازان^[۳۷] می نویسد : “کانون های تفکر ابتدا در ایالات متحده آمریکا وپس از جنگ داخلی شکل گرفتند. کانون های تفکر اولیه وابسته به بخش خصوصی بودند و به مسائل علوم اجتماعی می پرداختند که با هدف یاری دولت در اتخاذ کارآمدترین سیاست برای اجرای اصلاحات تأسیس شده بودند. از میان کانون های تفکراولیه می توان به اداره تحقیقات حوزه شهرداری نیویورک^[۳۸]،کمیسیون صنعتی ایالات متحده امریکا^[۳۹] ، فدراسیون ملی شهری^[۴۰]‌، بنیاد راسل سیج ^[۴۱]و کمک صلح بین المللی کارینج ^[۴۲]اشاره داشت” (Smith,1991).
لورنس رید^[۴۳] در کتاب ” ایده های ناب و حقایق غیر قابل انکار، سلاح وی خواهند بود”^[۴۴] می نویسد: “ایده کانون تفکر به احتمال زیاد توسط توماس کلارسون انگلیسی ^[۴۵]در سال ۱۷۸۲ مطرح گردید وی مؤسس جامعه لغو تجارت برده های آفریقایی بود و لورنس رید در این کتاب انجمن کلارسون رابه عنوان اولین کانون تفکرمعرفی می کند”. (Reed,2005)
اما برخی دیگر نیز موسسه بروکنیگز ^[۴۶] که در سال ۱۹۱۶ تأسیس شده است را به عنوان اولین کانون تفکرمعرفی می نمایند با نگاهی به این دیدگاه های مختلف در زمینه اولین کانون تفکر به این نتیجه خواهیم رسید که بین صاحب نظران و محققان دراین زمینه هیچ گونه اجماع نظری وجود ندارد ، اما اینکه کانون های تفکر پدیده قرن بیستم هستند حقیقتی غیر قابل انکار است.(Abelson,2002,P.9)
گسترش کانون های تفکرجدید با توسعه رهبری ایالات متحده آمریکا در جهان همراه بود. که این مسئله نقش کلیدی کانون های تفکر را در نظام سیاستی ایالات متحده بیشتر نمایان می سازد. در سال ۱۹۱۰ بنیاد کارنیج اولین مؤسسه آمریکایی بود که به مسائل سیاست خارجی آمریکا پرداخت و در زمینه دلایل وقوع جنگ و شیوه های حل مسالمت آمیز درگیری ها، بررسی های زیادی را صورت داد(Hass,2002) . در طی جنگ جهانی اول به دلیل نیاز شدید برای درک مسائل بین المللی، مؤسسات جدیدی نظیر مؤسسه تحقیقات دولتی ^[۴۷] در سال ۱۹۱۶ تأسیس گردید که در سال ۱۹۲۷ تحت عنوان مؤسسه بروکینگز به کار خود ادامه داد. (Abelson,2002,P.10)
دومین موج گسترش کانون های تفکر بین سال های ۱۹۴۵ و ۱۹۸۹ پدیدار گشت، بعد از جنگ جهانی دوم، دو عامل زمینه ساز گسترش کانون های تفکر شد: اولین عامل ابرقدرتی آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم بود که پس از جنگ، آمریکا دیگر از سیاست انزوا پیروی نمی کرد و به عنوان قدرت جهانی نیاز بیشتری در زمینه بهره گیری از مشاوران سیاسی را احساس می نمود. دومین عاملی که زمینه سازگسترش کانون های تفکر شد تهدید جنگ سرد بود.
بین سال های ۱۹۴۵ و ۱۹۸۹ کانون های تفکر زیادی ایجاد شدند که به صورت مستقیم از طرف دولت مورد حمایت قرار می گرفتند و تمامی منابع مورد نیاز را دولت در اختیار محققان و دانشمندان حوزه دفاعی قرار می داد. رند کورپوریشن^[۴۸] یعنی بزرگترین کانون تفکردنیا، اولین مؤسسه غیر انتفاعی و مستقلی بود که در سال ۱۹۴۸ تأسیس شد و بودجه آن توسط نیروی هوایی آمریکا تأمین می شد و تحقیقاتی نظیر تحلیل سیستم ها ^[۴۹] تئوری بازی ^[۵۰] و چانه زنی استراتژیک^[۵۱] پیشگام بود و” رند” را به عنوان اولین نسل کانون های تفکر تحقیقات قراردادی می توان قلمداد کرد. کانون های تفکر این دوره به تحلیل استراتژیک، نظامی، سیاسی و منطقه ای در زمینه نزاع بین بلوک شرق و غرب می پرداختند. اگر بخواهیم به نمونه ای از این کانون ها اشاره کنیم می توان موسسه تحقیقاتی امورخارجی جامعه آلمان^[۵۲]، موسسه مطالعات استراتژیک سنگاپور،^[۵۳] موسسه اموربین الملل هانگارین^[۵۴] ،موسسه مطالعات استرتژیک اسپانیا^[۵۵]را نام برد .
دراین دوره علاوه بر کانون های تفکر تحقیقات قراردادی، کانون های تفکر دیگری نیز پا به عرصه حضور نهادند که عواملی همچون بحران دولت رفاه^[۵۶]، پایان کینزگرایی و افزایش نهضت جهانی محافظه کاری به گسترش این کانون های تفکر کمک فراوانی نمود. از آن جایی که این کانون ها از ایده و نگرش خاصی پشتیبانی می کردند تحت عنوان کانون های تفکر پشتیبان شناخته می شدند این مؤسسات در فرایند سیاستگذاری به جای انجام تحقیقات بنیادی بیشتر به پیروزی در نبرد ایده ها تمایل دارند نمونه کانون های تفکر پشتیبان درایالات متحده آمریکا هریتج فوندیشن ^[۵۷]و در انگلستان موسسه آدام اسمیت^[۵۸] می باشد. بعدازپایان جنگ سرد و اصلاحات اقتصادی وفروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، موج سومی از کانون های تفکر ظهور کردند که سیاستمداران را در تغییرات درحال وقوع اروپای مرکزی واتحاد جماهیر شوروی سابق یاری می رساندند از آن جمله می توان به موسسه اقتصاد آزاد گدنسک^[۵۹]ومرکز مطالعات دموکراسی^[۶۰] اشاره کرد. بسیاری از کانون های تفکر که امروزه تأسیس می شوند اغلب دارای معیارهایی مشابه کانون های تفکر دانشگاهی هستند. (McGann,2000,P.22)
طبقه بندی کانون های تفکر
کانون های تفکر یا موسسات تحلیل وتحقیق سیاستگذاری عمومی سازمان هایی هستند که به تولید مشاوره، تحلیل وتحقیق سیاست محور^[۶۱] در حوزه مسائل داخلی وبین المللی می پردازند تا بدین وسیله بتوانند به سیاستگذاران ومردم در اتخاذ تصمیم گیری های آگاهانه درزمینه مسائل سیاستگذاری عمومی یاری رسانند. کانون های تفکرممکن است به احزاب سیاسی، دولت ها، گروه های فشار^[۶۲]یا شرکت های خصوصی وابسته باشند ویا این که به عنوان سازمان های غیردولتی مستقل تأسیس شوند(NGO). این موسسات اغلب به عنوان پلی بین جوامع سیاستگذاری ودانشگاهی عمل می کنند وهمانند صدایی بی طرف در جهت منافع عموم گام بر می دارند وتحقیقات پایه ای وکاربردی^[۶۳] را به یک شکل وزبانی بیان می کنند که برای سیاستگذاران وعموم قابل فهم، قابل اعتماد ودردسترس باشند.
کانون های تفکر برعکس کمیته های ویژه^[۶۴] یا میزگرد های تحقیقاتی، بخش قابل توجهی از منابع انسانی ومالی خود را صرف انجام مأموریت وانتشار تحقیق وتحلیل سیاستی درعلوم اجتماعی (علوم سیاسی،اقتصاد،اموربین الملل،مدیریت دولتی)می نمایند وکتاب، گزارشات، خلاصه های سیاستی، کنفرانس ها، سمینارها، جلسات توجیهی، گفتگوهای غیررسمی با سیاستگذاران ومقامات دولتی وسهامداران اصلی^[۶۵] ازجمله مهمترین دستاورد تحقیقاتی این موسسات می باشند.
طبقه بندی کانون های تفکر
زمانی که می خواهیم کانون های تفکر را تعریف ویا طبقه بندی کنیم، در مورد معنای عباراتی نظیر تحقیق سیاستگذاری عمومی^[۶۶]،کانون تفکر وپشتیبان^[۶۷] مباحثی مطرح می شود. آیا کانون های تفکر دانشگاهی^[۶۸] ،مشاور^[۶۹]ویا پشتیبان ^[۷۰]هستند؟ آیا یک کانون تفکر درصورتی که مشاور ویا پشتیبان نباشد می تواند موثرباشد؟این بحث تنش طبیعی بین دنیای ایده ها ودنیای سیاست ویا تضاد فرهنگ های سیاسی ودانشگاهی را منعکس می نماید. طبقه بندی هایی که درذیل ارائه می شود به دقت تفاوت ها را آشکار می سازد وبراساس آن ها آگاهانه تر می توان بحث نمود:
الف )انواع کانون های تفکر در ایالات متحده امریکا
*کانون های تفکر سنتی^[۷۱]: که فقط منابع خود را صرف تحقیقات سیاستی علمی^[۷۲]می کنند( از قبیل موسسه هوور^[۷۳]، مرکز محققان ودرو ویلسون^[۷۴] )
*:A Think –and-Do tank که به تحقیق و تحلیل سیاستی وکمک های سیاستی^[۷۵] می پردازد. (ازقبیل موسسه بوروکینگز، موقوفه صلح بین المللی کارنیج^[۷۶]،موسسه سیاست اقتصادی^[۷۷]،موسسه امریکن اینترپرایز^[۷۸] وبنیاد هریتیج^[۷۹])
*Do Tanks:که تمامی انرژی خود را برروی بسته بندی دوباره واشاعه ایده وطرح های سیاستی کانون های تفکر دیگر متمرکز می سازند. (از قبیل دموس^[۸۰]،کپیتال ریسرچ سنتر، موسسه کنگره آزاد^[۸۱]). درهرصورت، کانون های تفکراز نظر وابستگی، فرهنگ، ساختارسازمانی وگرایش فلسفی وسیاسی با یکدیگر متفاوت هستند.
ب)نوع وابستگی
کانون های تفکردربسیاری از کشورها به طور رسمی وسنتی به دولت، احزاب سیاسی ویا شرکت ها وابسته هستند ویا این که به طور کامل توسط آن ها تأمین بودجه می شوند.اما برعکس درایالات متحده امریکا گرایش به سمت کانون های تفکر غیردولتی، مستقل وغیرانتفاعی است. بدین ترتیب آن ها از استقلال قانونی، مالی و فکری برخوردارند. درواقع توانایی این موسسات درحفظ و افزایش استقلال خود در برابر تأثیرگذاری ومداخله دولتی یا اشتراکی سبب شده است تا این سازمان های غیردولتی^[۸۲] بازیگران اصلی جامعه مدنی شوند ودر بین مردم از اعتبار بیشتری برخوردار شوند.
باتوجه به این که در ایالات متحده امریکا گرایش شدیدی به سوی کانون های تفکر مستقل وجود دارد باید خاطر نشان ساخت که اکثر کانون های تفکر درسایر نقاط جهان به احزاب سیاسی، دولت ها ویاشرکت هاوابستگی دارند. بنابراین، اکنون هرچقدر مزایای تحلیل وتحقیق مستقل سیاستگذاری عمومی آشکارمی گردد به همان نسبت نیزشاهد افزایش شمار کانون های تفکر در سرتاسر جهان خواهیم بود.
استقلال کانون های تفکر ویا فقدان استقلال، درتعیین بی طرفی^[۸۳] ونهایتاً اعتبار کانون های تفکر نقش سرنوشت سازی را ایفا می کند. اغلب کانون های تفکر وابسته به حزب^[۸۴] درایالات متحده امریکا وجود خارجی ندارند. درحالی که این گونه کانون های تفکر در اروپا بسیار متداول هستند. با این وجود، در ایالات متحده امریکا کانون های تفکری وجود دارند که به کنگره، سازمان های حکومتی^[۸۵]، دانشگاه ها و یا شرکت ها وابسته هستند. دراین تحقیق تنها کانون های تفکر غیرانتفاعی ومستقل وکانون های تفکر وابسته به دانشگاه ایالات متحده امریکا را مورد بررسی قرار می گیرد.
ج)ویژگی های سازمانی کانون های تفکر مستقل
کانون های تفکرمستقل، سازمان های خودمختاری هستند که توسط مردم ازطریق کمک های خصوصی مورد حمایت قرارمی گیرند. کانون های تفکر ممکن است ازسوی دولت کمک های مالی دریافت کنند اما اکثریت آن ها از این موقعیت بهره مند نمی شوند. کانون های تفکر مستقل به چهار نوع سازمان خاص طبقه بندی می شوند:
۱) دانشگاهی – متنوع^[۸۶] و دانشگاهی – متخصص^[۸۷]
۲)سازمان تحقیقات قراردادی^[۸۸]
۳)کانون تفکر پشتیبان^[۸۹]
۴)شرکت سیاستی^[۹۰]
۱-الف)کانون های تفکر دانشگاهی-متنوع:
کانون های تفکر دانشگاهی-متنوع تمایل دارند در طیف وسیعی ازمسائل سیاستی^[۹۱] به تحقیق وتحلیل بپردازند ازقبیل اقتصاد، سیاست خارجی، محیط زیست وغیره. بعلاوه آن ها اساساً: