۵-۱ اهداف تحقیق

به عقیده پیتر دراکر دو شرط اساسی و ضروری در موفقیت، بازاریابی و نوآوری است. اغلب بازاریابان برای اطمینان از اینکه نیازها و خواسته های مشتریان به درستی شناخته شده و تأمین شود، از بازاریابی برای رسیدن ‌به این هدف استفاده می‌کنند. سازمان ها بر این عقیدهاند که شرکت بدون مشتری موفق نمی شود و ‌بنابرین‏ وظیفه مهم سازمان جذب و نگهداری مشتری است. در بازاریابی نوین خدمت به مشتری هدف اصلی سازمان ها می‌باشد. رفتار خرید مشتریان تحت تأثیرعوامل گوناگونی است. آمیخته بازاریابی تأثیر قابل توجهی در رفتار خریداران دارد.

۱-۵-۱ هدف اصلی تحقیق

هدف اصلی این پژوهش ،مشخص نمودن اولویت عناصر آمیخته بازاریابی فرش دستباف(عناصر (۴p) و اصالت هنری وتاریخی)از دیدگاه خریداران فرش دستباف در فروشگاه های فرش کرمان است.

۲-۵-۱اهداف فرعی تحقیق

-۱میزان اهمیت عنصر محصول( نسبت به عناصر دیگر ‌آمیخته بازاریابی فرش دستباف ) در رفتار خریداران فرش دستباف در فروشگاه های آن در کرمان

-۲میزان اهمیت عنصر قیمت( نسبت به عناصر دیگر ‌آمیخته بازاریابی فرش دستباف ) در رفتار خریداران فرش دستباف در فروشگاه های آن در کرمان

۳-میزان اهمیت عنصر ترفیع( نسبت به عناصر دیگر ‌آمیخته بازاریابی فرش دستباف) در رفتار خریداران فرش دستباف در فروشگاه های آن در کرمان

۴-میزان اهمیت عنصر توزیع( نسبت به عناصر دیگر ‌آمیخته بازاریابی فرش دستباف) در رفتار خریداران فرش دستباف در فروشگاه های آن در کرمان

۵-میزان اهمیت عنصر اصالت هنری تاریخی( نسبت به عناصر دیگر ‌آمیخته بازاریابی فرش دستباف) در رفتار خریداران فرش دستباف در فروشگاه های آن در کرمان

۶-۱فرضیات تحقیق

۱-۶-۱فرضیه اصلی

اولویت واهمیت عناصر آمیخته بازاریابی فرش دستباف(عناصر (۴p (‌و عنصر صالت هنری) از نظر میزان تاثیر گذاری بر رفتار خریداران فرش دستباف در فروشگاه های فرش کرمان متفاوت می‌باشد.

۲-۶-۱فرضیه های فرعی

۱-محصول

۱-۱عنصر محصول و عناصر تشکیل دهنده آن بر رفتار خریداران فرش دستباف در فروشگاه های فرش کرمان مؤثر می‌باشد.

۲-۱میزان اهمیت عناصر مربوط به عنصر محصول بر رفتار خریداران فرش دستباف در فروشگاه های فرش کرمان متفاوت می‌باشد.

-۲قیمت

۱-۲عنصر قیمت و عناصر تشکیل دهنده آن بر رفتار خرید اران فرش دستباف در فروشگاه های فرش کرمان مؤثر می‌باشد.

۲-۲ میزان اهمیت عناصر مربوط به عنصر قیمت بر رفتار خریداران فرش دستباف درفروشگاه های فرش کرمان متفاوت می‌باشد.

۳-عنصر ترفیع

۱-۳عنصر ترفیع وعناصر تشکیل دهنده آن بر رفتار خریداران فرش دستباف درفروشگاه های فرش کرمان مؤثر می‌باشد.

۲-۳ میزان اهمیت عناصر مربوط به عنصر ترفیع بر رفتار خریداران فرش دستباف درفروشگاه های فرش کرمان متفاوت می‌باشد.

۴-توزیع

۱-۴ عنصرتوزیع وعناصر تشکیل دهنده آن بر رفتار خریداران فرش دستباف درفروشگاه های فرش کرمان مؤثر می‌باشد

۲-۴ میزان اهمیت عناصر مربوط به عنصر ترفیع بر رفتار خریداران فرش دستباف درفروشگاه های فرش کرمان متفاوت می‌باشد.

-۵اصالت هنری ،تاریخی

۱-۵عنصراصالت هنری ،تاریخی وعناصر تشکیل دهنده آن بر رفتار خریداران فرش دستباف درفروشگاه های فرش کرمان مؤثر می‌باشد.

۲-۵ میزان اهمیت عناصر مربوط به عنصر اصالت هنری،تاریخی بر رفتار خریداران فرش دستباف درفروشگاه های فرش کرمان متفاوت می‌باشد.

۷-۱ابعاد و متغیرهای تحقیق

۱-۷-۱متغیر وابسته

متغیری است که محقق، تأثیر متغیر مستقل را بر آن اندازه گیری می‌کند و بعبارتی دیگر با تغییر متغیرمستقل تغییر می‌کند. متغیر وابسته در این پژوهش رفتارخریداران فرش دستباف در فروشگاه های شهر کرمان می‌باشد.

۲-۷-۱متغیر های مستقل

متغیری است که محقق آن را دستکاری می‌کند تا تأثیر آن را بر روی متغیر وابسته اندازه گیری نماید.

۴ کلاسیک p ‌و عنصر اصالت هنری تاریخی در این پژوهش۵ متغیر مستقل به کار گرفته شده است؛ این پنج متغیر که به عناصرآمیخته بازاریابی فرش دستباف(۴p و اصالت هنری تاریخی) معرو ف اند، عبارتند از متغیرهای محصول، قیمت، ترفیع و توزیع واصالت هنری تاریخی.

(٢٠٠٩ ) در این تحقیق، برای هرکدام از عناصر آمیخته بازاریابی، بر اساس نظر کاتلر و کلر^[۱] متغیرهایی در نظر گرفته شده است که به شرح زیر می‌باشد:

• • متغیر محصول شامل تنوع محصول، کیفیت، طرح کالا، بسته بندی، ویژگی های محصول، نام و نشان تجاری، خدمات محصول.

• • متغیر قیمت، شامل لیست قیمت، تخفیف ها، دوره پرداخت و شرایط اعتباری و پاداش ها یا فوق العاده ها.

• • متغیر ترفیع، شامل پیشبرد فروش، تبلیغات، فروش حضوری، روابط عمومی.

• • متغیر توزیع، شامل کانال های توزیع کالا، پوشش، طبقه بندی، مکان، سطح موجودی کالا وحمل و نقل.

• متغیر اصالت هنری تاریخی ، شامل طرح،نقش،نوع بافت و ‌رنگ‌بندی ورعایت اصالت هنری وتاریخی وزیباشناسی درطراحی ورنگبندی

۸-۱قلمرو تحقیق

قلمروهای زمانی، مکانی و موضوعی این پژوهش به شرح ذیل می‌باشند:

۱-۸-۱قلمرو زمانی: این پژوهش در فاصله زمانی ۶ماهه ازشهریورماه تا بهمن ماه سال۱۳۹۳ انجام شده است.

۲-۸-۱قلمرو مکانی: این تحقیق در سطح شهر کرمان به اجرا درآمده است.

۳-۸-۱قلمرو موضوعی: این پژوهش در حوزه بازاریابی می‌باشد. تحقیقات بازاریابی در زمینه‌های متفاوتی از جمله خصوصیات بازار و مشتریان، تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی فروش، محصول و چگونگی طرح آن، تبلیغات و فروش شخصی، قیمت محصولات، توزیع، انگیزه های خرید و غیره می‌تواند انجام پذیرد. پژوهش حاضر، شامل تجزیه و تحلیل اجزا و عناصر آمیخته بازاریابی فرش دستباف و تأثیراین عناصر بر رفتار خریداران فرش دستباف در فروشگاه های شهر کرمان می‌باشد.

۹-۱روش جمع‌ آوری داده ها

۱-۹-۱منابع اولیه

از آنجایی که پژوهش مذبور از نوع توصیفی وپیمایشی می‌باشد،علاوه براین همچون بسیاری از مطالعات توصیفی مشابه برای جمع‌ آوری اطلاعات مورد نظر در جهت آزمون فرضیات از روش می‌دانی استفاده گردیده است.

۲-۹-۱ منابع ثانویه

برای روشن شدن مباحث نظری تحقیق و به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز از روش جمع‌ آوری اطلاعات کتابخانه‌ای به عنوان مفیدترین روش استفاده می شود. از این روش برای جمع‌ آوری اطلاعات در زمینه ادبیات و پیشینه تحقیق استفاده گردید. لذا با مطالعه ی کتاب ها، مقالات و تحقیقات دیگرپژوهشگران و جستجو در اینترنت، اطلاعات مورد نیاز جمع‌ آوری می‌گردد.

۱۰-۱روش تحقیق

۱-۱۰-۱جامعه آماری

جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که دریک زمان معین، مطلوب ما قرار می گیرند. در این تحقیق، جامعه خریداران فرش دستباف شهر کرمان می‌باشد.

۲-۶-۶ اهداف و کاربردها

هدف اصلی دلفی، پیش‌بینی آینده بود [۴۰] اما در زمینه‌های تصمیم گیـری و افـزایش اثربخشـی آن، قضـاوت، تسـهیل حـل مسأله، نیازسنجی، هدف گذاری، کمک بـه برنامـه ریـزی، تعیـین اولویـت، پیش بینـی آینـده، خلاقیـت، سـازماندهـی ارتباطـات گروهـــی، جمـــع آوری گروهـــی اطلاعـــات، آمـــوزش گـــروه پاسخ دهنده، تعیین سیاست ها، تخصصـیص منـابع و اجمـاع یـا توافق گروهی نیز به کار می رود [۴۱, ۴۲, ۴۳, ۴۴, ۴۵, ۳۱] همچنـین بـه عنوان روش تحقیق: تحقیـق کمـی در مطالعـات توصـیفی، روش تحقیق کیفی و تلفیقی ذکر شـده اسـت [۲۹, ۴۶, ۴۷] در منـابع بـه مصاحبه دلفی به عنوان نوعی مصاحبه اتنوگرافیک نیـز اشـاره شده است [۴۸].

۲-۶-۷ شرایط کاربرد

مهمترین شرایط مورد نیـاز بـرای کـاربرد دلفـی: نیـاز بـه قضاوت متخصصان و نظرات گروه وسیع، توافـق گروهـی در دستیابی به نتایج، وجود مشکل پیچیده، بزرگ و بـین رشـته ای و عــدم توافــق یــا ناکامــل بــودن دانــش، در دســترس بــودن متخصصین با تجربه و متخصص،حتی از نظر جغرافیایی پراکنده، لزوم گمنامی در جمع‌ آوری داده ها، عدم محدودیت زمانی و عدم وجـود روش با هزینه اثربخش دیگری است [۴۹, ۵۰, ۴۱].

۲-۶-۸ اجزای اصلی دلفی

اجـزای اصـلی دلفـی شـامل تکـرار یـا بـازگویی^[۲۳]، پرسشنامه، متخصصین، بازخورد کنترل شده، گمنامی، آنالیز نتایج، اجماع، زمان و تیم هماهنگ کننده است [۵۱, ۵۲, ۵۳] که در زیـرهر یک به اختصار شرح داده می شود.

بازگویی یا تکرار : منظــور تکــرار یکســری دورها بــه صــورت فراینــدی، سیستماتیک و نوشتاری به وسیله پرسشنامه و با هدف روشن تا اجماع نظرات اسـت [۵۱] کـه متخصصـین حـداقل دو بـار در مــورد ســؤال مشــابه نظــر داده [۴۴] و بــا دریافــت اطلاعــات از سایرین، امکان تجدید نظردر پاسخ های خود را دارند که باعـث توسعه کار گروهی بدون آگاهی از وجود سایرین می شود [۴۲] و در اصـــل، از تـــأثیر منفـــی نفـــوذ شخصـــیت و وضـــعیت شرکت کنندگان در پاسخ های سایرین اجتناب می‌گردد [۳۲]. از نظر تعداد دورها، مقالات ۲ تا ۱۰ دور را گـزارش داده انـد [۳۳]. اما دلفی کلاسیک در برگیرنـده چهـار دور بـوده کـه محققـین معمولاً برای دستیابی به اهداف تحقیق خود، آن را به دو تا سه راند کوتاه می نمایند [۴۴, ۵۱]. در هر صـورت، تصـمیم گیـری ‌در مورد تعداد دورها تا حد زیادی عملی یا تجربی بوده و بسـتگی به زمان در دسترس و نوع سؤال آغازین دارد [۲۹, ۲۳, ۴۹]. گرچه با افزایش دورها، صحت افزایش یافته اما اغلب بعد از سه دور، خستگی ایجاد می‌کند و معمولاً نتایج جدید و مفیـدی بـه دسـت نمی آید. همچنین شیوه تکرار در طی دورها نوشـتاری و به طور معمـول مـداد و کاغـذی، از طریـق پسـت معمـولی و یـا پسـت الکترونیک و دورنگار است [۳۴]

۲-۷ منطق فازی

از آن زمانی که انسان اندیشیدن را آغاز نمود، همواره کلمات و عباراتی را بر زبان جاری ساخته که مرزهای روشنی نداشته اند. کلماتی نظیر “خوب”، “بد”، “جوان”، “پیر”، “بلند”، “کوتاه”، “قوی”، “ضعیف”، “گرم”، “سرد”، “خوشحال”، “باهوش”، “زیبا” و قیودی از قبیل ” معمولاً”،”غالباً”، “تقریباَ”، “بندرت”. روشن است که نمی توان برای این کلمات مرز مشخصی یافت، برای مثال در گزاره “علی باهوش است ” یا ” گل رز زیباست ” نمی توان مرز مشخصی برای “با هوش بودن” و “زیبا بودن” در نظر گرفت. اما در بسیاری از علوم نظیر ریاضیات و منطق، فرض بر این است که مرزها و محدوده های دقیقا تعریف شده ای وجود دارد و یک موضوع خاص یا در محدوده آن مرز می گنجد یا نمی گنجد. مواردی چون همه یا هیچ، فانی یا غیرفانی، زنده یا مرده، مرد یا زن، سفید یا سیاه، صفر یا یک، یا “این” یا “نقیض این”. در این علوم هر گزاره ای یا درست است یا نادرست، پدیده‌های واقعی یا “سفید” هستند یا “سیاه”. این باور به سفید و سیاه ها، صفر و یک ها و این نظام دو ارزشی به گذشته باز می‌گردد و حداقل به یونان قدیم و ارسطو می‌رسد.

در سال ۱۹۶۵ پروفسور لطفی زاده مقاله “مجموعه های فازی” را در مجله اطلاعات و کنترل منتشر ساخت در این مقاله لطفی زاده چیزی را که برتراند راسل،جان لوکاسیه ویچ و ماکس بلک و دیگران آن را “ابهام” یا “چند ارزشی” نامیده بودند “فازی” نامید مجموعه های فازی با مثال مجموعه قد انسان آغاز به کار کرد این مورد اولین مجموعه فازی معرفی شده توسط لطفی زاده بود. لطفی زاده مفهوم بلندی قد انسان را با منحنی متناسب آن بیان کرد .

۲-۷-۱ متغیرهای زبانی

متغیرهای زبانی به متغیرهایی گفته می شود که مقادیر مورد قبول برای آن‌ ها به جای اعداد، کلمات و جملات زبان‌های انسانی یا ماشینی هستند.
همان گونه که در محاسبات ریاضی از متغیرهای عددی استفاده می‌گردد، در منطق فازی نیز از متغیرهای زبانی (گفتاری یا غیر عددی) استفاده می‌گردد. متغیرهای زبانی بر اساس ارزش های زبانی (گفتاری) که در مجموعه عبارت)کلمات/اصطلاحات(قرار دارند بیان می شود. عبارت زبانی^[۲۴] صفاتی برای متغیرهای زبانی هستند. به عنوان مثال: متغیر زبانی «سن» بسته به تقسیمات مورد نظر شخصی و شرایط می‌تواند مجموعه عباراتی از قبیل «نوجوان»، «جوان»، «میان سال» و «سالمند» باشد.

مجموعه عبارات (اصطلاحات) فازی (سن) = { «جوان»، «نه جوان»، «نه چندان جوان»، «خیلی جوان»،…، «میان سال»، «نه چندان میان سال»…، «پیر»، «نه پیر»، «خیلی پیر»، «کم و بیش پیر»…، «نه خیلی جوان و نه خیلی پیر»، «نه جوان و نه پیر… »}

یا در مثالی دیگر، فشار(خون) را می توان متغیری زبانی در نظر گرفت، که ارزش هایی (خصوصیت‌هایی) از قبیل پایین، بالا، ضعیف، متوسط و قوی را می‌تواند در خود جای دهد. به زبان ریاضی داریم (T = Terms):

۲-۱-۵ فرایند ارزیابی عملکرد

هر فرایندی شامل مجموعه ای از فعالیّت ها و اقدامات با توالی و ترتیب خاص منطقی و هدف­دار می‌باشد. در فرایند ارزیابی عملکرد نیز هر مدل و الگویی که انتخاب شود، رعایت نظم و توالی فعالیّت های ذیل در آن ضروری می‌باشد: (رحیمی ، ۱۳۸۵ ، صص ۴۲-۴۱)

• • تدوین شاخص ها و ابعاد و محورهای مربوطه و تعیین واحد سنجش آن ها

• • تعیین وزن شاخص ها به لحاظ اهمیّت آن ها و سقف امتیازات مربوطه

  

• • استاندارد گذاری و تعیین وضعیّت مطلوب هر شاخص

• • سنجش و اندازه ­گیری از طریق مقایسه عملکرد واقعی پایان دوره ارزیابی ، با استاندارد مطلوب از قبل تعیین شده

• استخراج و تحلیل نتایج

۲-۱-۵-۱ تدوین شاخص ها

شاخص ­ها مسیر حرکت سازمان­ها را برای رسیدن به اهداف مشخص ‌می‌کنند. نگاه اول در تدوین شاخص ­ها متوجه چشم انداز^[۷] و مأموریت‌^[۸] و اهداف کلان، راهبردهای بلند­مدت و کوتاه­مدت و برنامه ­های عملیاتی و به فعالیّت­های اصلی متمرکز می­ شود. مثلاً در بخش دولتی منابع احصا و اقتباس برای تدوین شاخص­ های ارزیابی عملکرد سازمان­ های دولتی، قوانین و مصوبات مجلس و هیئت دولت، برنامه ­های توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین چشم انداز ۲۰ ساله کشور و استراتژی توسعه صنعتی کشور ‌می‌باشد. در بخش غیر­دولتی، اساسنامه و برنامه ­های عملیاتی و سهم بازار و هر هدفی که مد نظر سازمان ‌می‌باشد، ملاک قرار ‌می‌گیرد. برای شرکت­ها و گروه ­های صنعتی که چندین شرکت اقماری را تحت پوشش دارند ‌می‌توان شاخص­ هایی را در ابعاد عمومی مشترک و در ابعاد اختصاصی هر یک از آن­ها با توجه به وظایف و فعالیّت و تکنولوژی و محصول و منابع و مسئولیّتی که دارند ، تدوین نمود. شاخص­ های ارزیابی عملکرد تدوین شده باید ویژگی یک سیستم SMART & D را داشته باشند. این واژه از حروف اول کلمات زیر تشکیل یافته است (عفتی داریانی، ۱۳۸۶، ص ۱۲ ).

(S) Specific : به معنای مخصوص، معیّن، مشخص، واضح، قابل فهم و چالشی است. یعنی شاخص، جامع، مانع، شفاف و ساده باشد به طوری که برداشت یکسانی از مفاهیم ایجاد نماید.

(M) Measurable : به معنای قابل اندازه ­گیری بودن است. یعنی سنجش شاخص به سادگی مقدور باشد و علاوه بر عملکرد کمّی، قابلیّت تعریف عملکرد کیفی شاخص در قالب های متغیر کمّی را نیز داشته باشد.

(A) Achievable : به معنای قابل دستیابی است.

® Realistic : به معنای واقع گرایانه است. یعنی شاخص باید با فعالیّت­ها، مأموریّت­ها و خط­مشی و راهبردهای واقعی سازمان و با حوزه ­های حساس و کلیدی عملکرد سازمان مرتبط باشد.

(T) Time frame : به معنای چهارچوب و محدوده زمانی است. یعنی شاخص باید دوره­ ارزیابی معیّن داشته باشد.

(D) Data Base : به معنای بانک اطّلاعاتی است. یعنی داده ­ها، اطّلاعات لازم و مربوط به شاخص باید وجود داشته باشد.

هر شاخص عملکرد از یک عدد دارای واحد اندازه ­گیری تشکیل شده­است. عدد، میزان اهمیّت (مقدار) و واحد، معنای آن عدد را به ما نشان می­دهد و همواره به یک هدف متّصل اند. شاخص ­ها می ­توانند توسط واحدهای یک بعدی مثل ساعت، متر، نانو ثانیه، دلار، تعداد گزارشات و … نشان داده شوند. واحدهای اندازه ­گیری چند بعدی نیز می ­توانند مورد استفاده قرار گیرند. این ها شاخص­ هایی هستند که به صورت نسبت دو یا چند واحد پایه بیان می‌شوند. اکثر شاخص­ های عملکرد جزء یکی از شش گروه زیر قرار می­ گیرند:(عفتی داریانی و دیگران،۱۳۸۶،ص ۱۳)

• • اثربخشی: میزان برآورده شدن نیازها توسط فرایند را نشان می­دهد.

• • کارایی: میزان استفاده از منابع توسط هر یک از فرایندها برای رسیدن به اهداف نهایی را نشان می­دهد.

• • کیفیت: درجه­ تطابق کالا و یا خدمت با انتظارات و نیازهای مشتری.

• • زمان سنج: میزان درست انجام شدن و سر وقت بودن هر یک از عملیات را اندازه ‌می‌گیرد. محدودیتی باید برای زمان انجام این فعالیّت­ها تعیین شود این محدودیّت­ها بر مبنای نیاز مشتریان تعیین می‌شوند.

• • بهره ­وری: میزان ارزش افزوده هر فرایند را نشان می­دهد که می ­تواند بر مبنای تقسیم ­بندی ارزش نیروی کار و منابع مصرف شده باشد.

• امنیّت: میزان سلامتی سازمان و محیط کاری کارمندان را اندازه ­گیری می­ نماید.

همچنین باید در نظر داشت شاخص­ های عملکرد و اهمیّتشان باید در راستای مقوله­ های زیر تعیین شود :

• • نیاز مشتریان

• • حصول توافق در تصمیم ­گیری

• • قابل فهم بودن

• • قابلیت استفاده وسیع

• • تفسیر پذیری یکنواخت

• • قابلیّت انطباق با حسگرها (شاخص های فعلی )

• • توانمندی در تفسیر نتایج

• اقتصادی بودن اجرایی

با بررسی متون ‌می‌توان دریافت که شاخص ­ها و سنجه­ های ارزیابی عملکرد می ­توانند دارای سرفصل­های کلی ذیل باشند : (آرمسترانگ،۱۳۸۵،صص ۶۳-۶۲)

مالی – مانند درآمد، ارزش صاحبان سهام، ارزش افزوده، نرخ‌های بازده، هزینه ها

خروجی – مانند واحدهای تولید یا پردازش شده، ظرفیت پذیرش، حسابهای جدید

اثر گذاری – دستیابی به یک استاندارد (کیفیت، سطح خدمات و غیره)

تغییرات رفتار – در قبال مشتریان داخلی و خارجی مانند تکمیل کار، پروژه، سطح استقبال از خدمات، نوآوری واکنش – مانند قضاوت دیگران، همکاران، مشتریان داخلی و خارجی

زمان – مانند سرعت ‌پاسخ‌گویی‌ یا گردش کار، دستاوردها در مقایسه با جدول زمانبندی، میزان کار عقب افتاده ، زمان بازاریابی، زمان‌های تحویل.

۲-۱-۵-۲ تعیین وزن شاخص ها و اهمیت آن ها

تعیین اهمیّت هر کدام از ابعاد و محور شاخص ­ها سبب مشخص شدن شاخص­ های دارای بیشترین و کمترین اهمیّت می­گردد. برای تعیین ضرایب و اوزان شاخص ­ها، روش­هایی از جمله روش لیکرت، روش گروه غیرواقعی^[۹] (NGT) ، روش بوردا^[۱۰]، روش انتخاب نظریات کارشناسان^[۱۱]و روش تحلیل سلسله مراتبی^[۱۲] (AHP) را ‌می‌توان نام برد.

روش تحلیل سلسله مراتبی یکی از روش­های مهم قابل استفاده در این زمینه که در علم مدیریت نیز کاربرد زیادی دارد، به حساب می ­آید که از اصول اساسی تفکّر منطقی زیر تبعیت می‌کند: (رحیمی،۱۳۸۵،ص ۴۳)

• • اصل ترسیم درخت سلسله مراتبی

• • اصل تدوین و تعیین اولویّت­ها

• اصل سازگاری منطقی قضاوت­ها

تصمیم ­گیری بر اساس روش AHP از مزیّت­های بسیاری از جمله الگوی واحد قابل فهم، تکرار فرایند اجماع و تلفیق قضاوت­ها، بده و بستان بین عوامل تشکیل­دهنده گزینه، ترکیب مطلوبیت گزینه­ ها، رویکرد تحلیلی و سیستمی، عدم اصرار بر تفکّر خطی، ساختار سلسله مراتبی و اندازه ­گیری موارد نامشهود در تدوین و تعیین اولویت ها برخوردار است.

روش AHP با طبقه ­بندی سلسله مراتب ساختاری و وظیفه ­ای بر اساس مقایسات زوجی اولویت­ها بنا شده است، که تصمیم گیرنده، به ترسیم درخت سلسله مراتب تصمیم که عوامل مورد مقایسه و گزینه­ های رقیب مورد ارزیابی در تصمیم را نشان می­دهد پرداخته و سپس مقایسات زوجی صورت ‌می‌گیرد.

‌بنابرین‏ احزاب مخالف، به کارکرد پاسخ گویی و مسئولیت دولت متوسل می‌شوند و خود را در جایگاهی قرار می‌دهند که هزینه سیاسی چنین پاسخ گویی­ای را برای انتخابات بعدی ارزیابی کنند. در نتیجه مواجهه با چنین رویدادی در آینده دولت ممکن است به گونه ای عمل کند که برخی مخالفت های اولیه پیش‌بینی شده نسبت به لوایح را خنثی سازد. به علاوه احزاب مخالف موجود در پارلمان می‌توانند پیشنهادهای قوه مجریه را تغییر داده یا متوقف کنند، یا بالعکس می‌توانند باعث و عامل ارائه پیشنهادی ازسوی دولت باشند. فشار احزاب مخالف بر دولت در سؤالات یا مذاکرات پارلمانی، می‌تواند چنان افکار عمومی را تحریک کند که دولت مجبور شود لوایحی را ارائه نماید که هیچ تمایلی به آن ها ندارد.

برخی بحث های علمی و پژوهشی بر موضوع مزیت نسبی نظامهای پارلمانی و ریاستی متمرکز اند، جان لینز(۱۹۹۴)^[۶۰] مدعی است که ویژگی نظام های ریاستی ناکارایی آن ها از حیث سیاست‌گذاری و در نهایت بی ثباتی سیاست‌گذاری است؛ زیرا رئیس جمهور و قوه مقننه هر دو منتخب مردم اند و از مشروعیت دمکراتیک برخوردارند و ‌به این ترتیب امکان حل اختلاف های این دو نهاد با توسل به معیار مشروعیت دمکراتیک، وجود ندارد. همچنین نبود عدم انعطاف در چنین نظام هایی بی ثباتی سیاست‌گذاری را به همراه دارد چرا که دوره های تقنینی و ریاست جمهوری، دوره هایی متمایز، ثابت و مستقل از یکدیگرند. اگر خط مشی های سیاسی تغییر کند؛ یا نظام سیاسی با چالش های جدیدی روبه رو شود، امکان تعدیل و تعیین کارمندان دولتی تا انتخابات برنامه ریزی شده و ثابت بعدی وجود ندارد. نظام ریاستی همواره در معرض بازی با حاصل جمع صفر است؛ ‌به این معنا که پیروزی یکی از قوای حکومتی، باخت قوه دیگر محسوب می شود. به ویژه زمانی که حزبی که ریاست جمهوری را تحت کنترل دارد با حزبی که اکثریت قوه مقننه را در اختیار دارد متفاوت باشد. ازاین رو، نظام ریاستی با پرهیز از اتخاذ تصمیمات مشکل، خواه به دلیل اینکه قوای مجریه و مقننه برای دستیابی به توافق قادر نیستند، یا به دلیل اینکه یکی مصلحت سیاسی خود را در متوقف کردن برنامه های دیگری می بیند، ممکن است به سوی بن بست سوق یابد. در بعضی نظام های ریاستی، رئیس قوه مجریه به انسداد سیاسی رضایت نمی‌دهد. به طوری که رئیس جمهور خود را از احزاب و مناسبات سیاسی بالاتر و نهادهای تقنینی را جزئی و فرعی می‌داند؛ گویا اساسًا آن ها را به حساب نمی آورد.

چنین فضایی به طورکلی، حیات قوه مقننه و نهادهای دمکراتیک را در معرض خطر قرار می‌دهد. از این رو، نظام های ریاستی درهای خودکامگی را همواره باز نگاه می دارند. منتقدان مخالفان نظام های ریاستی، معتقدند کارآمدی یک نظام حکومتی بیشتر به وجود یک حزب اکثریت وابسته است تا به شکل خاصی از قانون اساسی. نظام های پارلمانی فاقد حزب اکثریت یا واجد اکثریت ائتلافی شکننده یا دولت های اقلیتی، همانند نظام های ریاستی، دارای کندی و ناکارآمدی در فرایند قانون گذاری اند. برخی معتقدند مدل های نیمه ریاستی این قبیل ضعف های نظام های پارلمانی را اصلاح می‌کند درحالی که هم زمان خطرات خودکامگی که بعضی آن را ذاتی مدل ریاستی می­دانند را دفع می‌کند. رئیس جمهور با دارا بودن برخی اختیارات می‌تواند به طور مستقل و آزادانه عمل کند؛ بن بست سیاسی را بشکند و در نتیجه کارآمدی حکومتی را افزایش دهد. هرچند قالب یک نظام نیمه ریاستی، جاده صاف کن نظام توتالی­تر بود. توفیق مدل جمهوری پنجم فرانسه، نه مدیون ساختار بلکه به خاطر استحکام نظام حزبی ای بود که محصول کنار گذاشتن نظام نمایندگی تناسبی در انتخابات پارلمانی به نفع نظام تک نمایندگی بود.

مطالب گفته شده حاوی برخی نکات آموزنده است: اول اینکه َاشکال قانون اساسی، می‌تواند محمل مناسبی برای بحث درباره روابط قوای مقننه و مجریه باشد؛ اما به یقین برای پایان دادن ‌به این مباحث جایگاه مناسبی نیست. دوم اینکه وضعیت نظام حزبی هر کشور عامل مهمی برای فهم روشی است که قوای مقننه و مجریه طی آن در فرایند قانونگذاری با یکدیگر تعامل می‌کنند. سوم اینکه لازم است مباحث ناظر بر تعامل قوای مقننه و مجریه، از نتایج آرای صحن علنی پارلمان فراتر رفته و به تعامل و رایزنی هایی معطوف شود که در جریان پیشبرد مراحل قانونگذاری میان دو قوه رخ می‌دهد. چهارم، به جای طرح این سؤال ساده که «آیا قوه مجریه بر مقننه برتری دارد یا خیر؟» باید بر موضوع تعاملات و خط مشی هایی که این دو نهاد ارائه می‌کنند، تمرکز کنیم و در نهایت دیگر ضرورتی به تصریح برتری یک شکل خاص از رابطه قوه مجریه و مقننه وجود ندارد بلکه رابطه قوه مقننه و مجریه باید در هر کشور خاص فقط از نظر تأثیر آن ها در توان نظام سیاسی آن کشور، در تولید سیاست های عمومی خوب و مناسب ارزیابی شود.^[۶۱]

مبحث دوم: قوه مقنن در گذر دمکراتیک

گفتار اول: قوانین اساسی و نظام حزبی

قوای مقنن نهادهایی جالب توجه و فراگیرند که کمتر کشوری ممکن است حداقل واجد یکی از این نهادها نباشد. کشورهای فدرال نوعًا از قوای مقنن متعددی برخوردارند. قوای تقنینی جزء اصلی حکومت های دمکراتیک محسوب می‌شوند.^[۶۲]

۴-۱ ضرورت تحقیق:

با توجه ‌به این موضوع که انسان‌ها همواره با خطرات و سوانح مختلفی روبرو هستند و جبران خسارات وارده برای آن ها مقدور نمی باشد، با توسعه و رشد بیمه های اشخاص توسط شرکت‌های بیمه می‌توانند حامی و پشتیبان برای آن ها باشند که این موضوع می‌تواند صرفه اقتصادی را به همراه داشته باشد و با آگاه سازی مردم می‌توانند بهبود شرایط زنگی در افراد جامعه را فراهم نماید و رضایت خاطر را در آن ها ایجاد نماید.

۵-۱ پرسش های پژوهش:

۱- آیا وجود فرهنگ نا مناسب و نا متناسب با جامعه می‌تواند در عدم توسعه بیمه های اشخاص مؤثر باشد؟

۲- آیا نبود تبلیغات مناسب توسط شرکت‌های بیمه می‌تواند در عدم استقبال مردم از بیمه های اشخاص مؤثر باشد؟

۳- آیا انجام ندادن بموقع تعهدات شرکت‌های بیمه در جبران خسارت‌ها در عدم گرایش افراد بسوی بیمه های اشخاص می‌تواند مؤثر باشد؟

۴- آیا نبود طرحهای متنوع و مناسب با درخواست بیمه گذاران و متقاضیان می‌تواند در عدم توسعه بیمه های اشخاص مؤثر باشد؟

۵- آیا افزایش تورم و پایین بودن قدرت خرید مردم می‌تواند در عدم استقبال و توسعه بیمه های اشخاص مؤثر باشد.

۶-۱ فرضیه های پژوهش:

۱- وجود فرهنگ نا مناسب و نا متناسب با جامعه می‌تواند در عدم توسعه بیمه های اشخاص مؤثر باشد.

۲- نبود تبلیغات مناسب توسط شرکت‌های بیمه می‌تواند در عدم استقبال مردم از بیمه های اشخاص مؤثر باشد.

۳- انجام ندادن بموقع تعهدات شرکت‌های بیمه در جبران خسارت‌ها در عدم گرایش افراد بسوی بیمه های اشخاص می‌تواند مؤثر باشد.

۴- نبود طرحهای متنوع و مناسب با درخواست بیمه گذاران و متقاضیان می‌تواند در عدم توسعه بیمه های اشخاص مؤثر باشد.

۵- افزایش تورم و پایین بودن قدرت خرید مردم می‌تواند در عدم استقبال و توسعه بیمه های اشخاص مؤثر باشد.

۷-۱ روش تحقیق:

نوع روش تحقیق برای مطالعه و شناسایی علل عدم توسعه بیمه های اشخاص توصیفی می‌باشد. در این پژوهش از روش کتابخانه ای برای جمع‌ آوری اطلاعات و پیشینه تحقیق و ادبیات موضوع از کتابها و مقالات تخصصی موجود در کتابخانه و اینترنت استفاده شده است. همچنین به منظور جمع‌ آوری اطلاعات مورد نیاز در بررسی علل عدم توسعه بیمه های اشخاص از روش می‌دانی با مراجعه به افراد شعب بیمه ایران استفاده شده است. همچنین در این تحقیق از پرسشنامه به عنوان ابزار اصلی تحقیق برای مطالعه و بررسی مسائل و مشکلات اعضای جامعه از نمونه آماری و همچنین مصاحبه با متخصصین امور بیمه ای علی الخصوص بیمه های اشخاص استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق از آمار استنباطی شامل آزمون کلموگروف اسمیرنف یک نمونه ای و آزمون دو جمله ای استفاده می‌کنیم.

۸-۱ قلمرو پژوهش:

قلمرو تحقیق حاضر از لحاظ موضوعی مربوط به بررسی عواملی است که موجب عدم توسعه بیمه های اشخاص می‌باشد که با شناسایی این عوامل راهکارهایی برای حل این مشکل ارائه می شود. از لحاظ مکانی این تحقیق در شهر تهران و در شعب اصلی و نمایندگی های شرکت سهامی بیمه ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۹-۱ تعریف واژه ها و اصطلاحات:

بیمه: واژه ی بیمه مشتق از بیمه(به معنی خطر) و اسمی فارسی به معنای اطمینان در مقابل مخاطره متحمل الوقوع دانسته شده است و در فرهنگ معین بیمه به معنی (ضمانت) و معادل (بیما) در زبان اردو و هندی تعریف شده است. برای بیان آن در زبان فرانسه از واژه ی ( Assuance) و در انگلیسی (Insurance) و یا (Assurance) استفاده می شود لیکن در زبان انگلیسی واژه ی اخیر بیشتر در خصوص بیمه های اشخاص به کار می رود. معادل عربی بیمه نیز واژه ی (التامین) است.

بیمه گر: شخص حقوقی که در مقابل دریافت مبلغی به نام حق بیمه از بیمه گذار تعهد می‌کند در صورت بروز حادثه، خسارت وارده را جبران کند و یا مبلغ معینی را به او بپردازد.

بیمه گذار: شخص حقیقی یا حقوقی است که پرداخت حق بیمه را به عهده می‌گیرد و جان، مال و مسئولیت خود و یا دیگری را تحت پوشش قرار می‌دهد.

خسارت: زیان وارده به مورد بیمه را که در اثر حادثه رخ داده است خسارت می‌گویند.

بیمه های اشخاص: در این بیمه موضوع تعهد بیمه گر،فوت یا حیات یا سلامت بیمه شده است.در بیمه اشخاص بیمه گر نمی تواند غرامت وارده به بیمه شده را برآورد کند. تعیین سرمایه بیمه بر عهده بیمه گذار است که به سه شاخه بیمه عمر، حوادث و درمان تقسیم می شود.

بیمه عمر: قراردادی است دو طرفه که به موجب آن یکی از طرفین تعهد می‌کند در ازای دریافت وجه یا وجوهی از طرف دیگر سرمایه ای را یک جا با به صورت اقساط در صورت حیات یا ممات شخص معینی بپردازد.

بیمه حوادث: نوعی پوشش بیمه ای است که بیمه گذار با پرداخت حق بیمه، خود را برای زمان دلخواه ( از یک روز تا یک سال) در برابر حوادث گه باعث فوت یا نقص عضو دائم، اعم از کلی یا جزئی وی گردد، بیمه می‌کند.

بیمه درمان: تأمین و جبران هزینه های درمانی (اعم از سرپایی یا بستری شدن در بیمارستان) است که در اثر بروز بیماری یا وقوع حوادث برای بیمه شده ضرورت پیدا می‌کند، ولی فوت بر اثر بیماری هیچگاه در بیمه درمان مورد تأمین قرار نمی گیرد.

فرهنگ بیمه: فرهنگ عبارت است از مجموعه ای از ارزش‌ها، عقاید، هنجاها، آداب و رسوم، زبان و میراث فرهنگی و تاریخی یک جامعه که از پیشینیان به ارث رسیده است و منظور از فرهنگ بیمه نیز عبارت است از آشنایی مردم کشور با بیمه و انواع و شناخت آن و استفاده و استقبال از پوشش های بیمه ای جهت مقابله با خطرات احتمالی و پیشرو و ایجاد تعاملی پایدار و منطقی بین صنعت بیمه و آحاد مردم ‌کشور و تقویت باور و نگرش مثبت مردم نسبت به صنعت بیمه، خدمات بیمه ای و شرکت‌های بیمه.اما ضریب نفوذ بیمه، تعداد بیمه نامه های اختیاری و خریداری شده، حجم حق بیمه های دریافتی و نحوه تعامل مردم با شرکت های بیمه، نشان دهنده نهادینه شدن فرهنگ بیمه بین مردم است.

تورم : تورم و فراز و نشیب های اقتصادی در کشور یکی از بزرگترین موانعی است که توسعه بیمه های اشخاص را به مخاطره می اندازد و مردم را در هنگام خرید بیمه نامه به تردید جدی وا می‌دارد.

ضریب نفوذ بیمه: برای مقایسه وضعیت صنعت بیمه کشور با کل اقتصاد از شاخص ضریب نفوذ بیمه استفاده می شود. این شاخص حاصل تقسیم حق بیمه تولیدی به تولید ناخالص داخلی است و بیانگر حرکت سریع یا آهسته تر صنعت بیمه در مقایسه با مجموعه اقتصاد کشور است.

حق بیمه سرانه: از تقسیم حق بیمه تولیدی صنعت بیمه بر جمعیت هر کشور به دست می‌آید و بیانگر مقدار حق بیمه ای است که به طور متوسط هر نفر پرداخت ‌کرده‌است.

سیاست ترویجی و تبلیغاتی فراگیر: اثرات ترویج و تبلیغ در فروش کالاها و از جمله بیمه انکارناپذیر است. با عنایت به ضرب المثل”بیمه فروختنی است نه خریدنی” و با توجه به بررسی های صورت گرفته، بیمه های اشخاص و فروش آن رابطه مستقیمی با تبلیغ دارد و ‌بنابرین‏ بدون داشتن یک برنامه ترویج و تبلیغ مناسب از طرف صنعت بیمه، انتظار توسعه بیمه های نامحتمل بنظر می‌رسد.

فصل دوم:

(ادبیات تحقیق)

مقدمه: