در این فصل از پایان نامه، به قسمت بسیار مهم و اساسی از فرایند تحقیق یعنی روش های مورد استفاده در تحقیق جهت بررسی جامعه آماری، روش های نمونه گیری، حجم نمونه، هم چنین روش ها و ابزار مورد استفاده جهت گردآوری اطلاعات و روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده پرداخته خواهد شد.

۲-۳ روش تحقیق

تحقیقات این پژوهش از نظر روش تحقیق تو صیفی از نوع همبستگی است. تحقیقات توصیفی محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است و می­خواهد بداند پدیده، متغیر، شیء یا مطلب چگونه است. به عبارت دیگر،تحقیق توصیفی وضع موجود را بررسی می­ کند و به توصیف منظم و نظام­دار وضعیت فعلی آن می ­پردازد و ویژگی­ها و صفات آن را مطالعه و در صورت لزوم ارتباط بین متغیرها را بررسی می­ نماید. همچنین این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است.

۳-۳ جامعه آماری تحقیق

جامعه آماری پژوهش حاضر جانبازان استان گیلان می‌باشند . جامعه آماری در زمان پژوهش ۲۱۲۰۰بودند.

۴-۳حجم نمونه

با توجه به جدول مورگان، حجم نمونه این تحقیق ۳۸۰ نفر انتخاب شد.

۵-۳ روش نمونه گیری و اجرا

در این تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است که در آن هریک از اعضای جامعه مورد مطالعه شانس مساوی جهت انتخاب شدن دارند. با توجه به احتمال عدم بازگشت پرسشنامه تعداد ۴۲۰ پرسشنامه پخش گردید که در نهایت ۳۸۰ پرسشنامه توسط پاسخ دهندگان تکمیل گردید و در تحلیل نهایی استفاده گردید.

۶-۳ روش جمع‌ آوری اطلاعات

روش جمع‌ آوری اطلاعات در این تحقیق می‌دانی می‌باشد و با مراجعه مستقیم به اعضای نمونه انجام شد.

۷-۳ ابزار جمع‌ آوری اطلاعات

ابزارهای استفاده شده به منظور جمع‌ آوری اطلاعات در این پژوهش عبارتند از:

• پرسشنامه حمایت اجتماعی ساراسون و همکاران

پرسش نامه حمایت اجتماعی ساراسون و همکاران توسط خود فرد شرکت کننده تکمیل می شود و شامل ۲۷ قسمت می‌باشد.هر قسمت شامل ۲ سوال می باشدسوال اول،در هر قسمت مربوط به شرایط خاصی است شرکت کننده باید فکر کند و نام افرادی را که احساس می‌کند در شرایط خاص می‌توانند به وی کمک کند را بنویسد.این افراد می‌توانند تا ۹ نفر باشند.سوال دوم در رابطه با میزان رضایتمندی فرد از درک حمایت اجتماعی در آن شرایط خاص است که در یک مقیاس شش قسمتی از خیلی ناراضی تا خیلی راضی امکان پاسخ دهی وجود دارد.ساراسون و همکارانش (۱۹۸۳)پایایی برای مقیاس اندازه شبکه اجتماعی را ۹۰/۰ و برای مقیاس رضایتمندی عدد ۸۳/۰ را به دست آوردند.میزان ثبات درونی به دست آمده نیز،۷۰/۰ اعلام گردید.

• پرسشنامه راهبردهای مقابله با استرس اندلر و پارکر(CISS )

این تست شامل ۴۸ ماده است که پاسخ‌ها به روش لیکرت از هرگز( ۱) تا همیشه( ۵) مشخص شده است. با توجه به اینکه به صورت ۵ درجه لیکرت می‌باشد حداکثرنمره برای هر ماده ۵ و حداقل ۱ می‌باشد. دامنه تغییرات سه نوع رفتار رویارویی ‌به این شکل است که نمره ی هر یک از رفتارهای رویارویی سه گانه یعنی مسئله مدار، هیجان مدار و اجتنابی از ۱۶ تا ۸۰ است. به عبارتی شیوه رویارویی غالب فرد با توجه به نمره ای که در آزمون کسب می‌کند مشخص می شود. یعنی هر کدام از رفتارها نمره ی بالاتری را کسب کند،آن رفتار به عنوان شیوه رویارویی فرد در نظر گرفته می شود(اندلر و پارکر،۱۹۹۰، به نقل از حاجت بیگی ،۱۳۷۹).

برای به دست آوردن پایایی پرسشنامه سبک های مقابله با استرس در گروه دانشجویان از آلفای کرونباخ استفاده شده است که در مقابله مسئله مدار پسران۹۲/۰ و دختران ۸۵/۰ و هیجان مدار پسران ۸۲/۰ و دختران۸۵/۰ واجتنابی پسران ۸۵/۰ و دختران ۸۲/۰ به دست آمده است( فتوت احمدی،۱۳۸۰). ضریب اعتبار پرسشنامه با موقعیت های استرس زا از طریق آلفای کرونباخ در پژوهش قریشی در سطح بالایی (۸۱۳۳/۰) به دست آمده است( حاجی بیگی،۱۳۷۹).روایی پرسشنامه مذکور نیز طی تحقیقاتی که در ایران انجام شده ثابت گردیده است.به منظور محاسبه همبستگی عوامل پرسشنامه مقابله با استرس از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردیده و برای مسئله مدار ۵۸/۰ ، هیجان مدار ۵۵/۰ و اجتنابی ۹۳/۰ به دست آمد.

• پرسشنامه اضطراب زونگ (SAS)

به هنگام استفاده از این مقیاس از پاسخگو خواسته می شود که به هر یک از ۲۰ ماده بر اساس تطابق ماده ها با وی در خلال هفته گذشته پاسخ دهد. حداکثر و حداقل نمره این پرسشنامه ۸۰ و ۲۰ است.

ملاک‌های تشخیصی مقیاس خودسنجی اضطراب زانگ دارای ۵ نشانه عاطفی و ۱۵ نشانه بدنی است. نشانه های عاطفی اضطراب عبارتند از: ۱-تشویش و عصبانیت ،۲- ترس ، -۳وحشت و هراس ،۴- عدم انسجام روانی ،۵- بیم و هراس ناشی از یک پیشامد نامطلوب. نشانگان جسمی (بدنی) اضطراب عبارتند از: ۱- لرزش ،۲- ناراحتی و دردهای بدنی ،۳- تهوع و استفراغ ،۴- تنگی نفس ،۵- احساس بی حسی و مور مور شدن ،۶- ضعف و سستی ،۷ -ضعف و خستگی زودرس ،۸- بیقراری و ناآرامی ،۹- تپش قلب ،۱۰- گیجی ،۱۱- تکرار ادرار ،۱۲- عرق کردن ۱۳- برافروختگی چهره ،۱۴- بیخوابی،۱۵-بختک زدگی.

در مطالعه اولاتونجی و همکاران (۲۰۰۶) همسانی درونی مقیاس به روش آلفای کرونباخ ۸۱/۰گزارش شد. به علاوه همبستگی هر ماده با نمره کل مقیاس بین ۳۴/۰ تا ۶۵/۰ قرار داشت. صاحبی، اصغری و سالاری ( ۱۳۸۴ ) همبستگی این مقیاس با مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس را ۶۷/۰ گزارش کردند. دادستان ( ۱۳۷۶ ) همبستگی این مقیاس با مقیاس درجه بندی اضطراب همیلتون۵ را ۷۵/۰ و همسانی درونی را ۸۴/۰ گزارش ‌کرده‌است. ابوالقاسمی ( ۱۳۸۲ ) نیز آلفای کرونباخ مقیاس را ۸۲/۰ گزارش ‌کرده‌است.

۸-۳ پایایی تحقیق

در پژوهش حاضر پایایی پرسشنامه‌ها با بهره گرفتن از شاخص آلفای کرونباخ محاسبه شده است که ضرایب محاسبه شده برای پرسشنامه افسردگی زونگ در جدول زیر آمده است.

جدول ۱-۳ضریب پایایی پرسشنامه افسردگی زونگ

متغیر
ضریب پایایی
هیجانی و خلقی

۷۱/۰

فیزیولوژیک
۸۱/۰
روانی- شناختی
۷۸/۰
نمره کل افسردگی
۸۹/۰

با توجه به جدول ۱-۳ضریب پایایی مؤلفه‌ های هیجانی و خلقی(۷۱/۰)،فیزیولوژیک(۸۱/۰)، روانی-شناختی(۷۸/۰و نمره کل افسردگی (۸۹/۰)می‌باشد در جدول ۳- ضریب پایایی مؤلفه‌ های حمایت اجتماعی آورده شده است.

جدول ۲-۳ضریب پایایی پرسشنامه حمایت اجتماعی

متغیر

ضریب پایایی

بعد شبکه

۹۲/۰

بعد رضایت مندی

۹۴/۰

نمره کل حمایت اجتماعی

۹۶/۰

با توجه به جدول ۲-۳ ضریب پایایی مؤلفه‌ های بعد شبکه(۹۲/۰)، بعد رضایت مندی(۹۴/۰)، نمره کل حمایت اجتماعی(۹۶/۰) می‌باشد. در جدول ۳- ۳ ضریب پایایی مؤلفه‌ های شیوه های مقابله با استرس گزارش شده است.

جدول ۳- ۳ ضریب پایایی پرسشنامه شیوه های مقابله با استرس

متغیر

ضریب پایایی

شیوه مقابله ای مسأله مدار

۷۸/۰

شیوه مقابله ای هیجانی مدار

۸۵/۰

شیوه مقابله ای اجتنابی

۷۹/۰

با توجه به جدول ۳-۳ ضریب پایایی مؤلفه‌ های، شیوه مقابله ای مسأله مدار(۷۸/۰)، شیوه مقابله ای هیجان مدار (۸۵/۰)، شیوه مقابله ای اجتنابی (۷۹/۰) می‌باشد.

۹-۳ روش تجزیه و تحلیل داده ها

فرضیه اول: کارایی مدیریت با احتمال نکول رابطه معنی‌داری دارد.

فرضیه دوم: اهرم با احتمال نکول رابطه معنی‌داری دارد.

فرضیه سوم: بخش ریسک‌پذیر وام با احتمال نکول رابطه معنی‌داری دارد.

فرضیه چهارم: نسبت کفایت سرمایه با احتمال نکول رابطه معنی‌داری دارد.

فرضیه پنجم: هزینه تأمین مالی با احتمال نکول رابطه معنی‌داری دارد.

فرضیه ششم: ریسک دارایی‌های موزون شده با احتمال نکول رابطه معنی‌داری دارد.

فرضیه هفتم: لگاریتم دارایی‌ها با احتمال نکول بانک‌ها رابطه معنی‌داری دارد.

فرضیه هشتم: نسبت وام به سپرده با احتمال نکول بانک‌ها رابطه معنی‌داری دارد.

نتایج تحقیق حاکی از این بود که تأثیر متغیر هزینه تأمین مالی بر متغیر وابسته نکول در یک مدل رگرسیون معنی‌دار مشاهده نشده و این فرضیه رد شده است و افزایش ریسک دارایی‌های موزون شده، احتمال نکول در بانک‌های کشور افزایش و با کاهش ریسک دارایی‌های موزون شده، احتمال نکول نیز کاهش می‌یابد، افزایش لگاریتم دارایی‌ها، احتمال نکول در بانک‌های کشور افزایش و با کاهش لگاریتم دارایی‌ها، احتمال نکول نیز کاهش می‌یابد و با افزایش یا کاهش نسبت وام به سپرده، احتمال نکول در بانک‌های کشور تغییر نمی‌یابد.

فخاری و رسولی (۱۳۹۲)، در تحقیقی به بررسی رابطه میان محافظه‌کاری و کیفیت اقلام تعهدی بر کارایی سرمایه‌گذاری پرداختند. برای اندازه‌گیری محافظه‌کاری از معیار خان و واتز (۲۰۰۹) و برای اندازه‌گیری کیفیت اقلام تعهدی از تفاوت سود عملیاتی و جریان وجه نقد عملیاتی استفاده شده است. در این پژوهش، داده های ۱۱۱ شرکت، طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ مورد آزمون قرار گرفت. جهت بررسی ارتباط میان متغیرها، از روش تحلیل رگرسیون مبتنی بر داده های ترکیبی استفاده شد. نتایج نشان داد، اعمال محافظه‌کاری، کارایی سرمایه‌گذاری شرکت ما را افزایش داده اما ارتباط معنی‌داری میان کیفیت اقلام تعهدی و کارایی سرمایه‌گذاری وجود ندارد. یافته مذکور تأکید مجددی بر نقش اقلام حسابداری در کمک به سرمایه‌گذاران هست.

آذری پناه و همکاران (۱۳۹۳)، به بررسی ارتباط بین احتمال نکول بدهی و ساختار سرمایه با بهره گرفتن از مدل KMV و روش پنل دیتا پرداختند. تحقیق آن‌ ها به دنبال آن بوده است که از میان این عوامل، به بررسی مؤلفه‌های فرهنگ‌سازمانی بر کیفیت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار بپردازد. آن‌ ها در تحقیق خود به بررسی ارتباط اجزاء ساختار سرمایه با احتمال نکول شرکت‌ها پرداختند شش متغیر به عنوان اجزاء ساختار سرمایه در نظر گرفته شدند که این شش متغیر عبارت‌اند از اندازه شرکت، نسبت B/M، بازده سهم ونوسان بازده دارایی، اهرم و بتا. بر این اساس شش فرضیه تدوین گردید و با بهره گرفتن از مدل‌های آماری مناسب آزمون شدند. نتایج به دست‌آمده نشان داد که از میان شش متغیر، اندازه شرکت و بازده سهم رابطه معکوس و معنادار و نسبت B/M، بتا، اهرم و نوسان بازده دارایی رابطه مستقیم و معنادار با احتمال نکول دارد، روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع تحلیل همبستگی و رگرسیون بود. در این تحقیق اطلاعات مربوط به مباحث نظری تحقیق، از منابع مختلف مانند کتب و نشریات معتبر داخلی و بین‌المللی، جمع‌ آوری گردیدند، بر اساس مبانی نظری و سؤال اصلی پژوهش و با بهره‌گیری از یافته های پژوهش‌های مرتبط قبلی، فرضیه پژوهش به صورت زیر تبیین می‌گردد:

فرضیه تحقیق: بین احتمال نکول و اجزاء ساختار سرمایه شرکت‌ها ارتباط معناداری وجود دارد.

قلمرو تحقیق حاضر به لحاظ موضوعی در حوزه ریسک اعتباری و به لحاظ زمانی از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ بود. جامعه آماری شامل شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش نمونه‌گیری غیر احتمالی یا غیر تصادفی بود. بدین ترتیب که ابتدا یکسری الزامات برای انتخاب عناصر نمونه تعیین کرده به‌نحوی‌که محقق در فرایند نمونه‌گیری قادر به دخالت نباشد. این الزامات به شرح ذیل می‌باشد:

شرکت‌هایی که طی دوره تحقیق از بانک‌های ایرانی تسهیلات دریافت کرده‌اند.

اطلاعات و گزارشات دوره‌ای و سالیانه شرکت‌ها موجود باشد.

حداقل ۵۰% روزهای کاری در طی قلمرو زمانی تحقیق، مورد معامله قرارگرفته باشند.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه‌ای و بانک‌ها به علت متفاوت بودن گزارش‌های مالی جزء جامعه آماری نمی‌باشد. شرکت‌های منتخب که حائز شرایط فوق بوده شامل ۴۰ شرکت بود. نتایج تحقیق آن‌ ها نشان‌دهنده رابطه مستقیم و معنی‌دار بین اهرم و احتمال نکول بود. مشابه با پژوهش حاضر در سایر کشورها، گرگری، چن و فاف (۲۰۰۹) رابطه بین شش متغیر اندازه، بازده سهم، نوسان بازده دارایی، اهرم، B/M، بتا و احتمال نکول را موردمطالعه قراردادند که در این میان رابطه مستقیم و معنی‌دار بین احتمال نکول و B/M، اهرم، نوسان بازده دارایی و رابطه معکوس معنی‌دار با اندازه و بازده سهم و رابطه مستقیم و معنی‌دار ضعیفی با بتا مورد تأیید قرار گرفت.

تحقیقات خارجی

دیچو و دیچو (۲۰۰۲)^[۱۲] نقش اقلام تعهدی را در جهت اندازه‌گیری بهتر عملکرد شرکت‌ها در یک سری زمانی بررسی کردند. به دلیل آن‌که اقلام تعهدی نیازمند مفروضات و پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی است، ‌بنابرین‏ کیفیت اقلام تعهدی و سود با افزایش در خطای پیش‌بینی مقدار اقلام تعهدی کاهش می‌یابد. آن‌ ها درنهایت چنین نتیجه‌گیری می‌کنند که ویژگی‌های هر شرکت همانند قدر مطلق میزان اقلام تعهدی، طول چرخه عملیاتی، انحراف معیار فروش، جریان‌های نقدی اقلام تعهدی و سود و اندازه شرکت را می‌توان به عنوان ابزاری برای ارزیابی کیفیت سود به کار گرفت.

لو و نیسیم (۲۰۰۴)^[۱۳] با بررسی پایداری اقلام تعهدی نشان دادند که رابطه منفی میان اقلام تعهدی و بازده آتی سهام با فرض فقدان کارایی در بازار منجر ‌به این می‌شود که افراد با یافتن این روابط اقدام به استفاده از فرصت‌های آربیتراژ کرده و به منفعت برسند. آن‌ ها نشان دادند که این مغایرت‌ها در طی دهه گذشته وجود داشته و کاهش نیافته است؛ اما به دلیل حجم معاملات و هزینه اطلاعات مربوط به به‌کارگیری اقلام تعهدی سرعت واکنش افراد چندان زیاد نیست.

چمبرز (۲۰۰۵)^[۱۴] نشان داد که سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند تا پایداری اقلام تعهدی و جریان‌های نقدی را پیش‌بینی کرده ولی قادر به انعکاس آن در قیمت‌ها نیستند. بر این اساس در بعضی شرکت‌ها پایداری اقلام تعهدی بیش از واقع و برای بعضی دیگر کمتر از واقع برآورد می‌شود. وی این مورد را از طریق طبقه‌بندی شرکت‌ها برحسب اقلام تعهدی و نحوه قیمت‌گذاری شرکت‌ها در هر طبقه نشان داد.

(کلیات تحقیق)

۱-۱- مقدمه

اگر سازمانی به دنیال پیشرفت باشد، باید خود را با نیازهای جدید و تغییرات محیطی هماهنگ کرده
و همگام با تغییرات محیط، ساختار خود را تغییر دهد تا (دست کم ) بتواند نیازهای جدید خود را (متناسب با تغییرات یادشده ) برآورده کند. نوآوری، بیشتر وقت ها به عنوان یکی از مهم ترین
نگرش های راهبردی سازمان ها برای دست یابی به موفقیت های بلندمدت، دیده می شود و تأثیر قابل توجهی بر امور مخاطره آمیز دارد. همچنین به دلیل ارتباط نوآوری با انعطاف پذیری و تولید، به عنوان مقوله ای بسیار مهم برای افراد، نهادها و درمجموع برای همه ی جوامع به شمار می رود. از طرفی استرس شغلی و متعاقب آن فرسودگی شغلی می‌تواند این روند نوآوری را تحت تاثیر قرار دهد.

۱-۲- بیان مسأله

پیشرفت‌های شگرف فناوری و تغییرات نظام اجتماعی باعث گردیده که جوامع امروزی شکل پیچیده ای
به خود بگیرند .عوامل متعددی همچون: مشکلات مالی و خانوادگی، تضاد با دوستان و همکاران،
فشار روانی ناشی از عوامل محیطی و سازمانی باعث شده است که به نحوی زندگی طبیعی انسان را تهدید نماید (رستمی نیا، ۱۳۷۹ ). این فشار سبب می‌گردد تا وظایفی که انسان به سادگی در شرایط طبیعی انجام می‌دهد، با مشکل رو به رو شود، به گونه ای که با دشواری بدان پرداخته و حتی گاهی قادر به انجام آن نباشد. در نتیجه، آسیب های جدی بر منابع مالی و انسانی سازمان وارد می شود. (شعبانی بهار، کونانی، ۱۳۹۱، ۷۸ )

هرچند “مسلچ و پاینز” در توسعه مفهوم فرسودگی شغلی نقش مؤثری داشته اند، ولی این مفهوم برای نخستین بار در دهه ۷۰ میلادی توسط “هربرت ‌فریدون برگر” بیان شد.( نیکلیک، ۲۰۰۵)

فرسودگی شغلی تنها مسئله ی برخاسته از ضعف یا ناتوانی محض در کارمندان نیست، بلکه مرتبط با محیط کار و عدم هماهنگی بین خصوصیات ذاتی افراد و ماهیت شغلشان نیز هست. به هر میزان عدم هماهنگی بیشتر باشد به همان میزان پتانسیل فرسودگی شغلی بالا می رود . (مسلچ، ۲۰۰۵) به طوری که نتایج تحقیقات نشان داده است ، فرسودگی شغلی موجب تباهی در کیفیت کار و خدمات می‌گردد
که به وسیله کارکنان ارائه می شود و می‌تواند عاملی برای ترک کار ، غیبت ، کاهش روحیه و مسئولیت پذیری گردد . علاوه بر این فرسودگی شغلی با نگرانی های شخصی مثل خستگی جسمی ، بی خوابی ، افزایش مصرف دارو و مسایل خانوادگی همبستگی دارد. (دمروت، ۲۰۰۹، ۶۴)

“مسلچ” و “جکسون” در سال ۱۹۸۲ تعریفی جامع از فرسودگی شغلی ارائه نمودند؛ این دو پژوهشگر فرسودگی شغلی را سندرمی روان شناختی می دانند که ترکیبی از سه مؤلفه تحلیل عاطفی ،
مسخ شخصیت و کاهش کفایت شخصی است که در میان افرادی که با مردم کار می‌کنند به میزان های متفاوت اتفاق می افتد(هاکانن،۲۰۰۶) در واقع گروهی فرسودگی شغلی را با استرس شغلی یکی
می دانند در حالی که برخی دیگر استرس شغلی را دلیل اصلی فرسودگی شغلی بیان می‌کنند؛ وجه اشتراک تعاریف ارائه شده این است که تمامی متخصصان به نوعی فرسودگی شغلی را در ارتباط با استرس شغلی می دانند. (فاربر،۲۰۰۳) “‌فریدون برگر” به عنوان اولین کسی که از واژه فرسودگی شغلی با مضمون امروزی آن استفاده ‌کرده‌است، فرسودگی شغلی را یک حالت خستگی مفرط که از کار سخت و بدون انگیزه و بدون علاقه ناشی می شود. ( ‌فریدون برگر،۱۹۷۵)

تحلیل عاطفی نوعی احساس تخلیه ی جسمی و روحی است که به واسطه ی فشارهای شغلی ایجاد
می شود؛ به گونه ای که فردی که قبلاً دارای انگیزه، پرانرژی، سرزنده و پرنشاط بوده، احساس می‌کند کارش خسته کننده و بی معنا شده است. از طرفی مسخ شخصیت عبارت است از پاسخ منفی و سنگدلانه، عاری از احساس و همراه با بی اعتنایی مفرط نسبت به مشتریان و ارباب رجوع؛ یعنی از دست دادن تمامی علاقه و احساسات عاطفی در برابر مراجعان و یا پاسخ گویی به آنان، به صورت غیر انسانی. (مک گراث، ۱۹۸۹) ‌در مورد مؤلفه‌ کاهش کفایت شخصی باید گفت که این مؤلفه‌ ‌به این معنا است که فرد احساس می‌کند عملکرد وی با موفقیت همراه نیست؛ در واقع می توان گفت که در این رابطه موفقیت ادراکی مطرح است نه موفقیت واقعی. (مسلچ ، لیتر،۲۰۰۵)

شواهد تحقیقاتی نشان می‌دهد که فرسودگی شغلی با غیبت های مکرر، بازنشستگی زودرس، عملکرد نامناسب و عزت نفس پایین و از لحاظ روانشناختی با علائم افسردگی رابطه دارد . علاوه بر آن ، تحقیقات متعدد دیگری نیز نشان می‌دهند که فرسودگی شغلی با علا ئم روان شناختی از قبیل افسردگی، اضطراب و مشکلات جسمانی از همبستگی مثبت و بالایی برخوردار است. (رستمی و همکاران، ۱۳۸۷)

مدت زمان طولانی است که توانایی یک سازمان در نوآوری، به عنوان یکی از عوامل اصلی بقا و موفقیت شناخته شده است. (وانگ و احمد، ۲۰۰۴، ۳۰۴)

امروزه نوآوری و نوجویی به یک مسأله حیاتی برای حفظ مزیت رقابتی ، بخصوص در سازمان های بالغ و بزرگ تبدیل شده است. سازمان هایی که قادر نیستند به طور مستمر نوآور باشند، راهی جز نابودی و زوال نخواهند داشت. بدین ترتیب اهمیت نوآوری و نوجویی برای حفظ مزیت رقابتی واقعیتی بدیهی به نظر می‌رسد.(الونن و همکاران، ۲۰۰۸، ۱۶۰)

محققان علوم اجتماعی و رفتاری علاوه بر آنکه ریشه‌های اقتصادی ، کمبود سرمایه ، منابع مالی و از این قبیل موارد را در ضعف نوآوری دخیل می دانند ولی باید سازمان‌ها را به ‌عنوان عناصر اصلی اثربخش که در فرایند های اقتصادی و اجتماعی جوامع به طور مؤثری دخیل هستند و ظهور خلاقیت و نوآوری در آن ها می تواندعامل مهمی در رشد اقتصادی باشد به حساب آورد . موانع پیش روی نوآوری به طور کلی در سازمان‌ها به دو بخش تقسیم بندی می‌شوند یکی عوامل فرهنگی که شامل ارزش‌ها و سنت ها و نوع تلقی افراد آن سازمان را مشخص می کند و دیگری عوامل انسانی منظور ‌همان‌هایی که در سازمان ها
نظریه پرداز ، مبتکر و یا حاملان و مجریان نوآور محسوب می‌شوند .

یکی از اساسی ترین موانع در راه تغییر و نوآوری در سازمان جهاد کشاورزی استان قم نبود نگرش انتقادی در سطح سازمان است زیرا تغییر با تردید و سوال و نهایتاًً تعارض آغاز می‌گردد و ‌بنابرین‏ مدیریت سنتی از انتقاد و تعارض دوری می جوید علت این است که تحمل انتقاد و تغییر ریشه در فرهنگ و خرده فرهنگ های سازمان جهاد کشاورزی استان دارد و آن نیز ریشه در فرهنگ های خانوادگی می‌تواند محسوب نمود . این ارزش‌های ضد انتقادی را از دوران کودکی به آن ها تلقین
نموده اند . از جمله موانع دیگر نوآوری در سازمان جهاد کشاورزی استان قم می توان به عوامل ساختاری ، سلسله مراتب اداری ، محیط درون سازمانی ، تعامل با محیط بیرون و سلسله فرایند های داخلی سازمان دانست ، ساختاری که جایگاه مدیران را درآن موقعیت تثبیت می کند و لذا هر گونه تغییر را چالشی برای موقعیت و ثبات و دوام مدیریت خود می دانند. همچنین می توان ‌به این نکته اشاره کرد که ایجاد محیط استرس زا می‌تواند مانع بروز نوآوری شود.

در این تحقیق محقق به دنبال پاسخ ‌به این سوال است که ” فرسودگی شغلی چه تاثیری می‌تواند بر نوآوری در سازمان در بین کارکنان سازمان جهادکشاورزی استان قم داشته باشد ؟ “

نظر به اهمیت و نقش پژوهش در توسعه اقتصادی هر کشور، ارزیابی و سنجش اثربخشی طرح های پژوهشی و تعیین میزان موفقیت آن ها در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده، ابزاری ارزشمند جهت توسعه و شکوفایی به شمار می‌آید که نتایج آن می‌تواند اطلاعات مناسبی را جهت بهبود عملکرد طرحها و واحدهای پژوهشی فراهم سازد (میرزایی, ۱۳۸۸).

مسئله ارزیابی پروژه­ های تحقیقاتی به یکی از پر چالش­ترین مسائل تصمیم ­گیری تبدیل شده­است. پروژه­ ها باید قابل ارزیابی و اولویت­ بندی بوده تا بتوان منابع را به نحو موثرتری به آن­ها تخصیص داد. تا کنون سیستم­های ‌ارزیابی عملکرد متفاوتی توسعه داده شده است و مسئله قابل تأمل این است که این سیستم از جامعیت لازم برخودار بوده و بتواند به گونه ­ای ­مؤثر به به ارزیابی پروژه­ ها بپردازد.

لذا با توجه به هدف این پژوهش و رویکرد پیشنهادی برای سنجش اثربخشی پروژه­ های تحقیقاتی، در این فصل به مرور تاریخچه و تعاریفی از ارزیابی عملکرد پروژه ها و اثربخشی و مدل­های مختلف مورد استفاده برای سنجش آن ‌و تئوری فازی پرداخته می­ شود.

۲-۲- تحقیق و توسعه

بر طبق تعریف منووال^[۲] در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی^[۳] در سال‌های ۱۹۹۴ و ۲۰۰۲، نوآوری علمی و تکنولوژیکی، تبدیل ایده به محصول جدید یا محصول بهبود یافته، صنعت یا فرایند تجاری جدید یا بهبود یافته و یا شیوه جدیدی که به کار جامعه بیاید، می‌باشد و تحقیق و توسعه^[۴] بر اساس گفته او در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در سال‌های ۱۹۹۴ و ۲۰۰۲ و همچنین مطالعات زمینه یابی نوآوری تکنولوژیک شرکت های اسپانیایی در سال ۱۹۹۹، ‌به این صورت تعریف می شود: کارخلاقانه سیستماتیک برای افزایش ذخیره دانش، شامل دانش افراد، فرهنگ و جامعه و استفاده از این ذخیره دانش برای کاربرد در اختراعات جدید می‌باشد.

بر اساس تعریف فریمن ‹‹تحقیق و توسعه عبارت از کار خلاقی است که به طور منظم برای افزایش ذخیره علمی و دانش فنی و نیز استفاده از این دانش در اختراع و طرح کاربردهای جدید، انجام می شود.›› (علی احمدی، ۱۳۷۷)

بر طبق تعریف دین ولگدهار‹‹فرایند تحقیق و توسعه عبارت از شناسایی نیاز یا استعداد، پیدایش اندیشه ها، آفرینش، طراحی، تولید و معرفی و انتشار یک محصول یا نظام تکنولوژیک تازه است.›› (علی احمدی، ۱۳۷۷)

همچنین نواز شریف تحقیق و توسعه را بزرگترین بزرگترین منبع نوآوری است و توانایی حرکت همگام با دیگران و پیش افتادن از آن ها، چه ‌در مورد کشورها و چه ‌در مورد افراد، بستگی به مهارت‌های نوآوری ایشان دارد. (نواز شریف، ۱۹۸۳)

یونسکودر سال ۱۹۸۰ تحقیق و توسعه را چنین تعریف ‌کرده‌است: ‹‹هر گونه فعالیت منسجم و خلاق در جهت افزایش سطح دانش و معرفت علمی اعم از دانش مربوط به انسان، فرهنگ، جامعه و استفاده از این دانش برای کاربردهای جدید.›› (علی احمدی، ۱۳۷۷)

بر اساس تعریف رایپوت‹‹ تحقیق و توسعه، کلیه فعالیت های توسعه ای دانش علمی را در بر می‌گیرد، چه هدف علمی خاصی در ذهن داشته باشد یا نداشته باشد. چه از نتایج تحقیقات نظری و کاربردی برای ارائه فرآورده ها و فرآیندهای جدید، استفاده بکند یا نکند.›› (علی احمدی، ۱۳۷۷)

‹‹ تحقیق و توسعه، اصطلاح عامی است که فعالیت های بسیار گسترده ای را از تکوین تکنولوژی جدید، ابداع، اختراع، بهبود کمی و کیفی محصولات و خدمات تا کاربردهای صنعتی، اقتصادی، اجتماعی آن ها به منظور تأمین نیازهای روزافزون جوامع بشری را در بر می‌گیرد و دارای ابعاد بسیار وسیع انسانی، فنی، ابزاری (مادی)، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و … می‌باشد. که هر یک به نوبه خود ابعاد دقیق تر و گسترده ای را در برگرفته و مستلزم آگاهی های اجتماعی، علمی، فنی، تحقیقی، برنامه ریزی دقیق و مدیریت کارآ برای حصول نتیجه مطلوب می‌باشد.›› (ساپ چوی، ۱۳۶۷)

در بعضی از متون نظیر فریمن در سال ۱۹۷۴، اصطلاح ‹‹تحقیق و توسعه تجربی ›› بجای ‹‹ تحقیق و توسعه›› به کار رفته تا واژه ‹‹ توسعه ›› که یکی از بخش های فعالیت تحقیق و توسعه است با همین واژه که در اقتصاد به کار می رود، تداخل معنی پیدا نکند. (علی احمدی، ۱۳۷۷)

تحقیق و توسعه یکی از فعالیت هایی است که در مراحل مختلف فرایند نوآوری ممکن است درگیر آن شویم. تحقیق و توسعه فقط منبعی برای ایده های جدید نیست بلکه می‌تواند برای حل مسائل شناسایی شده هم به کار رود (والدراما^[۵] و دیگران، ۲۰۰۸). به بیان دیگر فعالیت تحقیق و توسعه ، یک فرایند سازمان یافته شامل ایجاد، تولید، انتشار و به کارگیری دانش می‌باشد (ونگ^[۶] و هانگ^[۷]، ۲۰۰۷؛ ونگ، ۲۰۰۷؛ لو^[۸] و هانگ، ۲۰۱۰). از آنجا که سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه یکی از مهمترین عناصر پیشرفت علمی و تکنولوژیکی است، هر کشوری که از منابعش به صورت ناکارا استفاده کند، جریمه اش پیشرفت کندتر می‌باشد. به گونه ای که سرمایه گذاری بیشتر در چنین شرایطی، کمک کمتری در ایجاد پیشرفت خواهد کرد (ونگ و هانگ، ۲۰۰۷؛ ونگ، ۲۰۰۷). در کمیسیون صنایع سال ۱۹۹۴، تحقیق و توسعه را یک منبع اصلی نوآوری و یک محرک مهم در رشد اقتصادی کشور دانسته اند (هیرونز^[۹] و دیگران، ۱۹۹۸). در سال های اخیر در کشورهای زیادی، حجم وسیعی از منابع صرف فعالیت های تحقیق و توسعه شده است. برای مثال در سال ۲۰۰۳، هزینه ناخالص داخلی تحقیق و توسعه به تولید ناخالص داخلی^[۱۰] در آمریکا، ژاپن و ۲۵ کشور اروپایی به ترتیب ۲٫۶۷%، ۳٫۱۲% و ۱٫۸۶% بوده است (ونگ، ۲۰۰۷).

۲-۳-۱ اهمیت نقدشوندگی در رشد و توسعه بازار و به عنوان شاخص اصلی توسعه یافتگی بازار

نقدشوندگی یک جنبۀ اساسی از توسعۀ بازار سهام به شمار می رود و به لحاظ روش شناسی، اکثر تئوری های مربوط به مطالعه ریزساختار بازار^[۹]، مفاهیم مربوط به رفتار نقدشوندگی را بیش از سایر ویژگی های بازار مورد توجه قرار می‌دهند. در تحقیق نسبتاً جامعی که توسط دالسنیوس^[۱۰]( ۲۰۰۷) با عنوان “تأثیرات نقدشوندگی بازار سهام بر رشد:تئوری و تجربی” با بهره گرفتن از یک نمونه متشکل از داده های کشورهای پیشرفته و در حال توسعه انجام شده است، اهمیت نقدشوندگی بازار سهام در رشد اقتصادی کشورها مورد آزمون و تأیید قرار گرفته است. از این لحاظ می توان گفت اهمیت اصلی نقدشوندگی از آن جهت است که مهم ترین شاخصه توسعه بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد. یکی از مهم ترین کارکردهای بازارهای سرمایه ایجاد و حفظ قابلیت نقدشوندگی انواع دارایی های مالی و کاهش صرف ریسک نقدشوندگی این دارایی هاست. بازار سرمایه به موازات فراهم ساختن امکان تخصیص بهینه منابع، باید قابلیت نقدشوندگی دارایی های مالی و نزدیک ساختن ابزارهای بازار سرمایه به ابزارهای بازار پول را نیز ایجاد کند. هرچه درجه نقدشوندگی یک بازار بالاتر باشد جذابیت و رونق آن بالاتر خواهد بود. در صورتی که نقدشوندگی اوراق در بازار بالا باشد، سرمایه گذاران می‌توانند اوراق بهادار خود را به سهولت و با قیمت منصفانه معامله کنند. لیکن در صورت پایین بودن میزان نقدشوندگی اوراق موجود در بازار، انجام معامله بر روی اوراق بهادار به دشواری صورت می پذیرد.

در چنین شرایطی، سرمایه گذاری که مایل به فروش اوراق بهادار تحت مالکیت خود باشد، به سادگی قادر به یافتن خریداری که آماده خرید اوراق باشد نخواهد بود. در واقع بالا بودن درجه نقدشوندگی، کارایی اطلاعاتی و تخصیصی بازار سرمایه را ارتقا می‌دهد. ‌به این ترتیب، از مهم ترین کارکردهای بازار ثانویه علاوه بر ایجاد ساز و کاری برای کمک به تعیین قیمت عادلانه اوراق بهادار، کمک به تشکیل بستری برای معامله سریع، آسان و کم هزینه این اوراق است. بازارهای ثانویه به منظور افزایش قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار برای سرمایه گذاران ایجاد می‌شوند تا اوراق را به دارایی های نقدشونده تبدیل کرده و در نتیجه اطمینان بیشتری نسبت به دستیابی سریع به وجه نقد حاصل نمایند. افراد در سرمایه گذاری های خود خواهان گزینه ای هستند که همواره بتوانند به عنوان پشتوانه نقدی خود به آن بنگرند. خریداری یک سهم و نبود امکان تبدیل آن به وجه نقد، به طور قطع انگیزه سرمایه گذاری را در آن سهم کاهش می‌دهد.

از سوی دیگر افراد را به فکر سرمایه گذاری در سایر زمینه ها یا سایر بازارها می اندازد. برای اینکه یک دارایی از نقدشوندگی برخوردار باشد، وجود یک بازار نقدشونده برای آن دارایی ضروری است. بازارهای نقدشونده به خاطر ایجاد برخی مزایا از قبیل تخصیص بهتر و کارایی اطلاعاتی، مطلوب تلقی می‌شوند. ‌بنابرین‏ بازارهای نقد باید امکان ورود و خروج سرمایه گذاران را به گونه ای فراهم سازند که ورود و خروج با حداقل کاهش ارزش ، حداقل هزینه های معاملاتی و در کمترین زمان ممکن صورت گیرد. هر چه نقدشوندگی بازار بیشتر باشد، تعداد سفار شهای متقابل برای سفارش های انجام نشده بیشتر است و ‌بنابرین‏ احتمال انطباق مطلوب سفارش ها افزایش می‌یابد. سرمایه گذاران به بازارهایی روی می آورند که از نقدشوندگی بالاتری برخوردارند. ‌بنابرین‏ نقدشوندگی عامل مهمی در رشد و توسعه بازارها محسوب می شود ۲۰۰۷) (IOSCO,.

ناکیور و دیگران( ۲۰۰۷) با مطالعه داده های ۱۲ کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در می‌یابند نرخ پس انداز و حضور واسطه های مالی به همراه نقدشوندگی بازار از عوامل مهم توسعه بازارهای سهام هستند و توسعه بازار سهام نیز نقش اساسی را در رشد اقتصادی ایفا می‌کند.

۲-۳-۲ نقدشوندگی معیاری برای ارزیابی ریسک سرمایه گذاری

در یک بازار مالی نقد، سرمایه گذاران می‌توانند بلوکهای بزرگ دارایی و اوراق بهادار را بدون تغییر محسوسی در قیمت معامله کنند. ‌بنابرین‏، می توان گفت بهینه نبودن مقدار نقدشوندگی بازار موجب بروز نوسانات قیمتی در سهام و افزایش ریسک سرمایه گذاری می شود. به طور معمول در موارد زیادی، نقدشوندگی در نقش یک عامل ریسک قیمت گذاری شده^[۱۱] ظاهر می شود (Pastor and Stambaugh,2003)

۲-۳-۳ تأثیر نقدشوندگی بر هزینه سرمایه

شیوه مهمی که از طریق آن بازارهای ثانویه به کاهش هزینۀ سرمایه کمک می‌کنند، ایجاد نقدشوندگی است. یک بازار ثانویه عمیق تر، از طریق کاهش ریسک عدم نقدشوندگی و در نتیجه کاهش نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذاران، امکان افزایش سرمایه با هرینۀ کمتر را برای شرکت ها فراهم می‌سازد (Ellul and Pagano, .2004)

باتلر و دیگران( ۲۰۰۵) با بهره گرفتن از نمونه ای از داده های وسیع مربوط به عرضه های فصلی انجام شده از طریق شرکت های تأمین سرمایه ‌به این نتیجه می‌رسند که کارمزدهای دریافتی توسط شرکت های تأمین سرمایه برای تعهد پذیره نویسی و عرضه سهام ‌در مورد شرکت های با نقدشوندگی بالا به مراتب کمتر از شرکت هایی است که سهام آن ها از نقدشوندگی پایین تری برخوردار است. بر اساس برآورد این محققان، تفاوت کارمزد دریافتی شرکت های تأمین سرمایه در مقایسه شرکت های با بالاترین درجه نقدشوندگی سهام و شرکت های دارای پایین ترین میزان نقد شوندگی سهام در نمونه مورد مطالعه به طور متوسط در حدود ۲۱ % بوده است. ‌به این ترتیب شرکت ها می‌توانند از طریق بالا بردن درجه نقد شوندگی سهام خود در بازار هزینه افزایش سرمایه و تأمین مالی از محل منابع خارج از شرکت را به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش دهند. به علاوه، بازار نقدشونده و کارا موجب جذب ناشران اوراق بهادار گردیده و از طریق فراهم کردن فرصت های گوناگون سرمایه گذاری، موفق به جذب سرمایه گذاران می شود و در نهایت امکان تأمین وجوه با هزینۀ اندک را برای شرکت ها به نحو مطلوبی فراهم می‌سازند.

۲-۳-۴ نقدشوندگی عامل بهبود عملکرد شرکت ها و کل اقتصاد

بررسی فنگ^[۱۲] و دیگران (۲۰۰۹ ) در باره تأثیر نقد شوندگی سهام بر عملکرد و ارزش شرکت ها نشان می‌دهد که شرکت های با سهام نقدشونده تر از عملکرد بهتری (بر اساس معیار نسبت قیمت بازار شرکت به ارزش دفتری) برخوردارند.این نتیجه ‌در مورد صنایع و شرکت های مختلف و بر مبنای معیارهای مختلف اندازه گیری نقدشوندگی برقرار است. در واقع، نقدشوندگی از طریق افزایش محتوای اطلاعاتی قیمت های بازار و پاداش مدیران در ازای عملکرد، موجب بهبود عملکرد و ارزش شرکت می‌گردد.

۲-۳-۵ نقدشوندگی اوراق بهادار عامل مورد توجه در مدیریت سبد به همراه ریسک و بازده