• • باید معلوم باشد؛ بنابراین بیع چیزی که از جهت مقدار، جنس و وصف مجهول است، صحیح نیست.

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

احکام بیع.‌

• در عقد بیع‌، وجود خیار فسخ براى طرفین یا وجود مدت براى تسلیم مبیع یا ثمن، اشکال ندارد.

• بیع فاسد اثرى در تملیک ندارد و اگرکسى به بیع فاسدى‌، مالى را قبض کند باید آن را برگرداند.

• عقد بیع‌، بایع را به تسلیم مبیع و مشترى را به پرداخت ثمن ملزم می‌کند.

• کیفیت تسلیم در انواع مبیع متفاوت است و در تمام موارد، حکم عرف، ملاک صدق تسلیم است.

• اگر مبیع پیش از آن در تصرف مشترى بوده باشد نیازى به قبض جدید نیست و در ثمن نیز چنین است.‌

• در صورت تأخیر در تسلیم مبیع یا ثمن‌، ممتنع‌، اجبار به تسلیم مى‌شود (موسویان, ۱۳۸۸).

تقسیمات بیع‌. قرارداد بیع از جهت‌های گوناگون قابل تقسیم است:
بیع مؤجّل و حالّ‌. بیع بر حسب حال یا مدت‌دار بودن ثمن یا مبیع یا هر دوى آنها چهار قسم می‌شود‌:‌
أ. بیع نقد. بیعى که در آن هم مبیع و هم ثمن حالّ (نقد) باشد بیع نقد گویند.
ب. بیع نسیه. بیعى که در آن مبیع حالّ اما ثمن مؤجّل باشد بیع نسیه گویند که خود به دو نوع دفعی و تدریجی (اقساطی) تقسیم می‌شود.
ضوابط بیع نقد و نسیه.

• اطلاق عقد بیع مقتضى آن است که ثمن و مبیع، نقد باشند‌.

• در معامله نسیه‌، باید زمان پرداخت ثمن معیّن شود مگرنه بیع باطل مى‌شود. ‌

• در بیع نسیه پیش از تمام‌شدن مدت، بایع نمى‌تواند ثمن را از مشترى مطالبه کند.

• اگر فروشنده‌، قیمت نسیه مبیع را گران‌تر از قیمت نقدى آن اعلام کند، به‌طورى که مشترى از قیمت نسیه و نقدى آن‌ خبر داشته باشد، معامله صحیح است.

• مدت‌دار کردن بیعى‌که در اصل به‌صورت نقدى منعقد شده است، در برابر افزودن چیزى بر ثمن آن‌، جایز نیست اما عکس آن، یعنى کم‌کردن مقدارى از ثمن برای پرداخت زودتر، جایز است.

ج. بیع سَلَف یا سلم‌. سلف عکس نسیه بوده و آن بیعی است که مبیع مدت‌دار بوده اما ثمن نقد است.
شرایط بیع سَلَف. در بیع سلف باید شرایط ذیل رعایت شود:

• ویژگی‌های مبیع که قیمت به واسطه آنها فرق می‌کند، از نظر جنس و وصف باید مشخص باشد تا حدى که عرفاً، جهالت درباره آن کالا رفع شود.

• ثمن در معامله سلف نقد است و کل آن باید در مجلس عقد تحویل بایع شود.

• در صورتی که مبیع، طلا یا نقره است ثمن آن طلا یا نقره نباشد. (..و. ی

• زمان تحویل کالا به روز، ماه و سال تعیین شود.

• مقدار مبیع با مقیاس خاص خودش (با کیل، وزن، شمردن یا متر کردن) مشخص شود.

• مکان تحویل کالا مشخص شود، اگر قرینه براى آن وجود دارد ذکر مکان لازم نیست.

د. بیع کالی به کالی. بیعى است که در آن مبیع و ثمن مدت‌دار باشد و عملاً حین عقد چیزى معاوضه نشود (مراجع تقلید،.
چند نکته درباره بیع کالى به کالى.‌

• عبارت کالى به کالى در فقه امامیه وجود ندارد و از فقه اهل سنت اقتباس شده است.

• این بیع بنابه قول مشهور فقیهان باطل است و ملحق به بیع دَین به دَین مى‌شود. برخی فقط بیع دَین به دَین را باطل مى‌دانند اما بیع کالى به کالى را صحیح مى‌دانند.‌

ه‍ . بیع دَین.‌ اگر کسى دَینى بر عهده دیگرى داشته باشد، فروش آن به ثمنى کمتر از مقدار دَین یا مساوی یا بیشتر از آن، به خود مدیون یا شخص ثالث را در اصطلاح بیع دَین می‌گویند. مشهور فقیهان شیعه، بیع دین به شخص ثالث (مانند بانک) را در صورتى که دین حقیقى باشد (ناشی از معامله واقعى باشد)، جایز می‌شمرند.
کاربرد قراردادهای بیع در مالیه اسلامی. قراردادهای بیع نسیه اقساطی و دفعی، بیع سلف و بیع دین می‌توانند گسترده‌ترین کاربردها را در سیستم مالیه اسلامی با رعایت ضوابط ذیل داشته باشند:

• بانک اسلامی می‌تواند کالاهای مورد نیاز خانوارهای متوسط به بالای جامعه را به‌صورت نقد خریداری و با احتساب سود بانکی به‌صورت نسیه دفعی یا اقساطی به آنان بفروشد.

• بانک اسلامی می‌تواند مواد اولیه، کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای مورد نیاز بنگاه‌های اقتصادی را به‌صورت نقد خریداری و با احتساب سود بانکی به‌صورت نسیه دفعی یا اقساطی به آنان بفروشد.

• بانک اسلامی می‌تواند جهت تأمین سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی بخشی از محصول‌های تولیدی آنها را با احتساب سود بانکی، به‌صورت بیع سلف بخرد.

• بانک اسلامی می‌تواند در موارد بیع سلف، فروشنده سلف را وکیل در فروش و تسویه نقدی کند.