• • • صرفه جویی نسبت به مقیاس: با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری از گردآوری پول‌های اندک تعداد زیادی سرمایه‌گذار تشکیل می‌شوند، ‌بنابرین‏ امکان استفاده از مزایای یک مجموعه سرمایه‌گذاری بزرگ برای اجرای آن فراهم خواهد بود. طبیعی است که یک سرمایه‌گذار به تنهایی امکان پرداخت هزینه های مشاوره و یا استفاده از نرم افزارهای مختلف اطلاع رسانی را نخواهد داشت، ولی با کنارهم قرار گرفتن سرمایه های اندک سرمایه‌گذاران خرد، امکان استفاده از مزایای این چنین فراهم خواهد شد.

    

  

• انگیزه مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری: با توجه به ساختار طراحی شده صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در سهام و ارتباط مستقیم بین رشد ارزش دارایی‌های صندوق و منتفع شدن مدیر و سایر ارکان صندوق، قابل پیش‌بینی است که مدیر انگیزه کافی برای تشکیل بهترین ترکیب سبد سرمایه‌گذاری را داشته، تلاش نماید تا خالص ارزش دارایی‌های صندوق را به حداکثر ممکن برساند. (خانزاده، مدیریت آموزش بورس و اوراق بهادار تهران،ص۲)

۲-۴-۲- معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

• • مدیریت حرفه ای: توجه داشته باشید که در زمان ذکر مزایای صندوق، عامل مدیریت حرفه ای را با قید حداقل در تئوری آوردیم. عده ای از سرمایه‌گذاران در این مورد که مدیران صندوق‌ها بهتر از ما اوراق بهادار مناسب را تشخیص می‌دهند تشکیک می‌کنند. مدیران لغزش ناپذیر نمی‌باشند و در صورتی هم که صندوق زیان می‌کند حقوق خود را دریافت می‌کنند. (و یا به گونه ای دیگر می‌توانند مزایای خود را کسب کرده باشند).

• • هزینه ها: صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری تنها ‌به این علت به وجود نیامده اند که زندگی شما را آسانترکنند، هرصندوقی به دنبال کسب سود برای مؤسسان آن نیز می‌باشد. صنعت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در مخفی کردن هزینه ها در لابلای عبارات پیچیده استادی تمام دارند.

• • رقیق سازی: به علت تنوع سازی زیادی که صورت گرفته است بازده‌های عالی شرکت‌های مختلف صندوق در میان انبوه شرکت‌ها گم می‌شود و اثر کمی بر عایدی کل صندوق دارد. رقیق سازی ممکن است حاصل فرایند بزرگ شدن صندوق‌های موفق نیز باشد. ‌به این صورت که مدیریت با پول‌های زیاد و جدید سرازیر شده به صندوق مواجه می‌شود، ولی نمی‌تواند زمینه‌های سرمایه‌گذاری‌های موفق قبلی را پیدا کند و همان بازدهی را از پول‌های جدید به دست آورد.

• • نامناسب برای سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت: به دلیل کارمزد قابل توجه معاملات اوراق، چنین سرمایه‌گذاری برای کوتاه مدت چندان مناسب نیست و سود رضایت بخشی را برای سرمایه‌گذار نخواهد داشت.

• • عدم امکان دسترسی سریع به وجه نقد: از آنجایی که طبیعت چنین سرمایه‌گذاری‌هایی بلند مدت است، امکان نقدشوندگی سریع برای آن فراهم نیست و بازپرداخت وجه اوراق فروخته شده تا هفت روز می‌تواند به تعویق بیفتد.

• • ریسک پذیری: هر چند در مقایسه با بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های دیگر از ریسک پذیری کمتری برخوردار است ولیکن ریسک‌های زیر برای چنین اوراقی متصور است:

• • ریسک بازار: که به واسطه نوسان قیمت اوراق بهادار موجود در سبد دارایی و سود حاصل از آن به وجود می‌آید و هیچ تضمین و بیمه ای برای آن وجود ندارد.

• ریسک عملیاتی: به واسطه عدم اطمینان از عملکرد مدیریت صندوق و ارکان آن به وجود می‌آید. (خانزاده، مدیریت آموزش بورس و اوراق بهادار تهران،ص۳).

۲-۵- بازده مازاد بر بازار^[۳۳]

بازده مازاد بر بازار هریک از صندوق‌های سرمایه‌گذاری از اختلاف بازده هر صندوق سرمایه‌گذاری و بازده بازار به دست می‌آید. دراینجا توضیحاتی را به تفصیل دررابطه با بازده وشاخص‌ها بخصوص شاخص کل آورده‌ایم:

۲-۶- بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری

هدف اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ایجاد درآمد و فراهم نمودن فرصت رشد برای سرمایه‌گذاری صورت گرفته بر روی سهام عادی است. صندوق‌ها در درجه اول سرمایه‌گذاری خود را در سهام عادی شرکت‌های بزرگ و معتبر و نیز ابزارهای مالی مطرح در بازار سرمایه متمرکز می‌نمایند. یکی از معیارهای انتخاب سهام عادی برای صندوق، شرکت‌هایی هستند که دارای تاریخچه مناسبی از سود ایجاد شده هر سهم و سود تقسیمی هر سهم می‌باشند. با تمرکز بر تأمین خواسته‌های سرمایه‌گذاران نهادی و افراد با ریسک متوسط، استراتژی اصلی صندوق، سرمایه‌گذاری در سهام عادی با کیفیت بالا و نیز اوراق بهادار قابل تبدیل به سهام عادی است. (گزارشات سایت مدیریت پژوهش و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، ۱۳۸۸).

۲-۶-۱- تعریف بازده

در بیانی ساده می‌توان بازده را اینگونه تعریف نمود: ” هر سهم یا هر پرتفوی‌ای از سهام اگر در فاصله خاصی از زمان خریداری، نگهداری و فروخته شود، بازده خاصی نیز نصیب دارنده آن می‌کند. این بازدهی، شامل تغییر قیمت و منافع حاصل از مالکیت است. اصطلاح نرخ بازده (یا نرخ عایدی) برای توصیف نرخ افزایش یا کاهش سرمایه‌گذاری در طول دوره نگهداری دارایی به کار می‌رود. ” (راعی، ۱۳۸۳، ص ۱۱۲)

۲-۶-۲- اجزای بازده

اصولاً مبلغ یا مبالغی که امروز توسط سرمایه‌گذار درخرید اوراق بهادار نظیر سهام عادی صرف می‌شود پتانسیل کسب دونوع سود یا عایدی دارد:

الف- سود دریافتی: مهم‌ترین جزء بازده، سودی است که به صورت جریانات نقدی دوره‌ای سرمایه‌گذاری بوده و می‌تواند به شکل بهره یا سود تقسیمی باشد. ویژگی متمایز این دریافت‌ها این است که منتشرکننده پرداخت‌هایی را به صورت نقدی به دارنده دارایی پرداخت می‌کند. این جریانات نقدی با قیمت اوراق بهادار نیز مرتبط است.

ب- سود (زیان) سرمایه: این جزء که ناشی از افزایش (کاهش) قیمت دارایی است، را سود (زیان) سرمایه می‌گویند. این سود (زیان) سرمایه ناشی از اختلافات بین قیمت خرید و قیمت در زمانی است که دارنده اوراق قصد فروش آن‌ ها را دارد. این اختلافات می‌تواند سود و یا زیان باشد.

درحالت کلی می‌توان بازده را اینگونه تعریف کرد:

افزایش قیمت

± سود دریافتی = بازده کل هرورقه بهادار

کاهش قیمت

فرمول ۲-۱- روش محاسبه بازده کل

معادله فوق، عبارت مفهومی بازده کل برای هر ورقه بهادار است. عبارت فوق را می‌توان اینگونه بیان کرد: نرخ بازده کل اوراق بهادار، شامل مجموع دو جزء سود دریافتی و تغییرات قیمت است. هریک از این دو جزء می‌توانند صفر باشند و یا تغییرات قیمت می‌تواند منفی باشد، اما سود دریافتی نمی‌تواند منفی باشد. (‌شه میرزادی، ۱۳۸۸، ص۲۸)

۲-۶-۳-انواع بازده

تعیین تفاوت میان بازده تحقق یافته و بازده مورد انتظار بسیار با اهمیت است:

الف- بازده تحقق یافته^[۳۴]: ‌بازدهی است که واقع شده است یا ‌بازدهی است که کسب شده است. در واقع بازده تحقق یافته، ‌بازدهی است که به وقوع پیوسته است.