تغذیه (داشتن الگوی غذایی و انتخاب غذا)، فعالیت بدنی (تعقیب الگوی ورزشی منظم)، مسئولیت پذیری ‌در مورد سلامت، مدیریت استرس (شناسایی منابع استرس و اقدامات مدیریت استرس)، رشد معنوی یا خودشکوفایی (داشتن حس هدف مندی، به دنبال پیشرفت فردی بودن و تجربه خودآگاهی و رضایتمندی) و حمایت بین فردی (حفظ روابط همراه با احساس نزدیکی) از مؤلفه های قابل اندازه گیری سبک زندگی است و پرسشنامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت (والکر، سچریت و پندر[۲۳]، ۱۹۸۷)، ابزار استاندارد سنجش کمیت های مفهوم سبک زندگی می‌باشد و نمره ای که آزمودنی ها در این پرسشنامه کسب می‌نمایند، معیار ارزیابی سبک زندگی آن ها می‌باشد.

تعریف مفهومی باورهای شناختی:

باورهای شناختی یکی از مفاهیم پایه ای رویکرد شناختی – رفتاری در روان شناسی است. باورهای شناختی عوامل تعیین کننده رفتار می‌باشند (بک و ویشار[۲۴]، ۲۰۰۰؛ به نقل از کوری، ۱۳۹۰). بک (۱۳۶۹) در تعریف کلمه شناختی به طرز قضاوت، تصمیم گیری و تعبیر و تفسیر درست یا اشتباه اشاره دارد.

تعریف عملیاتی باورهای شناختی:

ضرورت تأیید و حمایت دیگران، انتظار بالا از خود، تمایل به سرزنش خود، واکنش به ناکامی، بی مسئولیتی عاطفی، دل مشغولی زیاد همراه با اضطراب، اجتناب از مسائل، وابستگی، ناامیدی نسبت به تغییر و ‌کمال‌گرائی از مؤلفه‌ های باورهای غیر منطقی است و نمره ای که آزمودنی ها در پرسشنامه آزمون باورهای غیر منطقی (جونز، ۱۹۶۸) کسب ‌می نمایند، معیار ارزیابی باورهای شناختی آن ها می‌باشد.

تعریف مفهومی نگرش به مرگ:

بر طبق نظریه وجود گرایی (فرانکل[۲۵]، ۱۹۶۳) که بیان می‌کند افراد برای جستجو و یافتن یک معنای شخصی برانگیخته می‌شوند، افرادی که به درکی از زندگی خود به عنوان یک انسان رسیده اند، تا حدی مرگ را نیز پذیرفته اند. البته ممکن است اضطراب مرگ و پذیرش مرگ به طور همزمان وجود داشته باشند (ونگ، رکر و گسر[۲۶]، ۱۹۹۴). می‌توان فرایند درک وابستگی دوسویه زندگی و مرگ (یالوم، ۱۳۹۰) را نگرش به مرگ نامید، که در پنج حیطه ترس از مرگ، اجتناب از مرگ، پذیرش خنثی، پذیرش گرایشی و پذیرش اجتنابی، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

تعریف عملیاتی نگرش به مرگ:

به منظور سنجش مؤلفه‌‌های نگرش به مرگ، نمره ای که آزمودنی ها در ابزار نیم رخ تجدید نظر شده نگرش نسبت به مرگ (ونگ، رکر و گسر، ۱۹۹۴) به دست می آورند، ملاک اندازه گیری این متغیر می‌باشد.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه پژوهش

در این قسمت از پژوهش به مبانی نظری مرتبط با نگرش به مرگ، باورهای شناختی، سبک زندگی و تحول رشدی افراد میانسال پرداخته شده و در انتها نیز تحقیقات انجام شده در ارتباط با متغیرهای پژوهش ارائه می‌گردد.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه پژوهش

در این قسمت از پژوهش به مبانی نظری مرتبط با نگرش به مرگ، باورهای شناختی، سبک زندگی و تحول رشدی افراد میانسال پرداخته شده و در انتها نیز تحقیقات انجام شده در ارتباط با متغیرهای پژوهش ارائه می‌گردد.

الف) پیشینه نظری

۱٫ نگرش به مرگ:

انسان با سایر مخلوقات، در تولد، بیماری، جوانی، بلوغ، سالخوردگی و مرگ سهیم است ولی از میان همه جانداران تنها انسان است که به عنوان موجودی هوشمند می‌داند که روزی خواهد مرد و تنها انسان است که قادر است پایان کار خویش را به انتطار کشد. آگاه است از اینکه بالاخره زمان مرگش فرا خواهد رسید و تدابیر و دوراندیشی های خاصی به خرج می‌دهد تا از خود در برابر خطر نابودی محافظت کند (الیاس[۲۷]، ۱۳۸۵)‌. ارتباط نهادین مرگ و زندگی درکی است که برایمدت هایی طولانی در شاخه هایی از علوم تجربی و به ویژه زیست شناسی سابقه داشته است. قطعی ترین امر درباره زندگی، مرگ است. بااین وجود، شیوه های رنگارنگ انکار مرگ، الگوهای متنوع واژگونه ساختن معنای آن و روش های هوشمندانه بازتفسیر و بازخوانی این رخداد طبیعی، چنان رواجی دارند که هر ذهن کنجکاوی را در رویارویی با این مفهوم دچار سردرگمی می‌سازند. گویا ابهامی که در مفهوم زندگی تنیده شده است، به مرگ نیز سرایت کرده باشد (معتمدی، ۱۳۸۹).

دلم نمی خواهد به فرقه ی مرده گرایان بپیوندم یا از مرگ اندیشی منکر زندگی هواداری کنم. ولی نباید فراموش کرد که معضل اساسی این است که هر یک از ما در این پهنه وجه خوب و بد را با هم داریم؛ مخلوقات میرایی هستیم که چون خودآگاهیم، می‌دانیم فانی و میرنده ایم. انکار مرگ در هر سطحی، انکار ماهیت اساسی مان است و موجب محدودیت فراگیر آگاهی و تجربه می شود. پیوستگی با اندیشه ی مرگ نجاتمان می‌دهد، به جای آنکه به وحشت یا بدبینی و منفی بافی جانفرسا محکوم مان کند، همچون میانجی ای ما را در شیوه های اصیل تر و موثق تر زندگی غوطه ور می‌کند و بر لذت زیستن می افزاید (یالوم[۲۸]، ۱۳۹۰).

تعریف مرگ :

مَرگ در زیست‌شناسی پایان زندگی موجودات زنده است و در پزشکی به معنای توقف برگشت‌ناپذیر علائم حیاتی می‌باشد (کاستنبام[۲۹]، ۲۰۰۶). مرگ رویدادی نیست که در یک لحظه روی دهد، بلکه فرایندی است که طی آن اندام ها به ترتیب از فعالیت باز می ایستند و از فردی به فرد دیگر فرق دارد (برک، ۱۳۸۴).

سیر تحقق مرگ :

مرگ بالینی (ظاهری)، مرگ فیزیولوژیک (حقیقی)، مرگ جامعه شناختی و مرگ روانی.

مرگ بالینی : توقف قابل برگشت علائم حیاتی ( نبض، تنفس، فشارخون) را گویند. در این مرحله، آسیب های وارده قابل برگشت بوده و فرد به ظاهر مرده را می توان احیاء نمود.

مرگ فیزیولوژیک : توقف دائم تمام اعمال حیاتی را گویند که در آن به علت تأخیر درآغاز احیا، فقدان اکسیژن رسانی منجر به آسیب های جبران ناپذیر مغز و سپس سایر ارگان ها شده و فرد قابل احیا و برگشت نیست. در واقع‌کاهش جریان خون و هیپوکسی بیش از ۶-۴ دقیقه منجر به مرگ فیزیولوژیک می‌گردد (رایس، ۱۳۹۰).

علائم مشترک مرگ بالینی و فیزیولوژیک :

۱ – فقدان نبض، تنفس، فشارخون

۲ – اختلال سیستم عصبی مرکزی: بی هوشی، بی حرکتی ، بی حسی، اختلال رفلکس ها (محمدی و طیب، ۱۳۸۵).

علائم ویژه مرگ بالینی و فیزیولوژیک :

۱- حرارت بدن: در مرگ حقیقی، حرارت بدن برابر با دمای محیط و سرد است ولی در مرگ بالینی حرارت بدن تابع محیط نبوده و گرم است.

۲- قوام عضلات: در مرگ حقیقی، عضلات سفت شده ولی در مرگ بالینی عضلات قوام طبیعی دارند.

۳- رفلکس مردمک: در مرگ حقیقی، مردمک ها گشاد و در مقابل نور واکنشی نشان نمی دهند ولی در مرگ بالینی مردمک های در مقابل نور تنگ می شود (همان).

مرگ جامعه شناختی:

به معنی کناره جویی دیگران و دوری گزینی آنان از بیمار است. این حالت ممکن است ‌هفته‌ها قبل از خاتمه زندگی پیش بیاید. برای مثال بیمار را به حال خود رها کنند تا بمیرد. یا خانواده، سالمند را به سرای سالمندی بسپارد، جایی که فرد ممکن است سال ها در آن، مثل یک مرده، زندگی کند (رایس، ۱۳۹۰).

مرگ روانی:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...