پروژه های پژوهشی و تحقیقاتی دانشگاه ها در مورد بررسی مولکولار و فنوتیپی- ... - منابع مورد نیاز برای پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین |
۱-۱- مقدمه
باکتری های تحت نام انتروباکتریاسه ارگانیسمهایی هستند که عامل بیش از ۷۰ درصد عفونتهای مجاری ادراری هستند. پروتئوسها از باکتری های گرم منفی شایع در عفونت های ادراری بوده و همواره از اهمیت ویژه ای بعدازاشریشیا کلای برخوردار هستند. عفونت های مجاری ادراری ناشی از پروتئوس میرابیلیس شایع ترین بیماری ایجاد شده توسط این جنس می باشد .این ارگانیسم مقادیر زیادی اوره آز تولید می کند که اوره را به دی اکسیدکربن وآمونیاک تجزیه می کند. این روند سبب افزایش pH ادرار ، رسوب منیزیم وکلسیم شده و به ترتیب موجب تشکیل کریستالهای استرووایت و آپاتیت شده و منجر به پیدایش سنگهای کلیوی می گردد. افزایش خاصیت قلیایی ادرار برای اپی تلیوم مجرای ادراری نیز سمیت دارد، پروتئوس تعداد زیادی فیمبریه تولید می کند که برخی از آنها در اتصال به اپی تلیوم دستگاه ادراری اهمیت دارند [۱]. درمان عفونت ادراری باتجویز آنتی بیوتیک مناسب وبه موقع، بویژه باتوجه به عوارض آن اهمیت خاصی دارد. میکروارگانیسم ها با روش های مختلفی می توانند با ناملایمات محیطی سازگاری حاصل کنند،که یکی ازاین سازگاری ها مقاومت دارویی است.باتوجه به افزایش مقاومت دارویی در بین میکروارگانیسم ها،آنتی بیوتیک هایی که زمانی موثربودند.درحال حاضر تاثیر بسیارکمی برباکتری های مولد عفونت ادراری دارند که این امربه علت ویژگیهای ژنتیک باکتری، مصرف غیر استاندارد آنتی بیوتیک وغیره است. براساس نوع باکتری و نوع آنتی بیوتیک مورد استفاده مکانیسم های متفاوتی برای ایجاد مقاومت دارویی وجوددارد ازاین روتعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری های بیماریزای شایع برای هدایت درمان تجربی و اختصاصی علیه یک پاتوژن حائزاهمیت است [۲].
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۱-۲- اهمیت و ضرورت تحقیق
یکی از شایعترین عفونتهای مشاهده شده در اجتماعات و بیمارستانها عفونتهای مجاری ادراری است. عامل اصلی ایجاد عفونت ادراری، باکتری های طبیعی روده هستند. عوامل دیگر از جمله ناهنجاریهای موجود در ساختمان دستگاه ادراری و سایر عوامل عفونتزا ، از قبیل باکتری ها، قارچها و ویروسها نیز میتوانند در تولید بیماری دخالت داشته باشند. شیوع عفونت ادراری به دلایل آناتومیک و فیزیولوژیک در زنان به ویژه زنان باردار بیشتر است. علیرغم اینکه بیماری جریان تهاجمی ندارد ولی در صورت درمان نامناسب، عوارض بیماری به ویژه در خانمهای باردار می تواند بسیار شدید باشد و سادهترین راه درمان عفونتهای ادراری استفاده از آنتی بیوتیکها است. امروزه با استفاده نابجا از آنتیبیوتیکها و ایجاد باکتری های مقاوم، ریشهکنی کامل این بیماری دشوار شده است. بدین ترتیب ممکن است مشکلات زیادی را برای بیمار، به ویژه کودکان
وخانمهای باردار ایجاد کند از طرفی با توجه به آنکه پروتئوسها از جمله باکتری های رایج عفونتهای مجاری ادراری هستند و این بیماری از جمله بیماریهایی است که در اکثر نقاط دنیا دیده می شود لذا در این تحقیق سعی میگردد با بررسی شیوع و الگوی مقاومت دارویی و بررسی ژن مقاوم به آنتیبیوتیک سویههای پروتئوس ایجاد کننده عفونتهای ادراری گامی هرچند کوتاه برای سلامت جامعه برداشته شود.
۱-۳- اهداف تحقیق
۱-۳-۱- هدف کلی
۱-بررسی الگوی مقاومت دارویی سویه های پروتئوس جداشده از بیماران مبتلا به عفونت های ادراری
۲-بررسی الگوی پلاسمیدی مقاومت به کلیندامایسین ،آمپی سیلین،آموکسی سیلین
۳-بررسی الگوی پلاسمیدی مقاومت به سیپروفلوکساسین،سفوتاکسیم،سفتازیدیم
۴-بررسی الگوی پلاسمیدی مقاومت به تتراسایکلین،نالیدیکسیک اسید،جنتامایسین
۱-۳-۲- اهداف جزیی
بررسی مقاومت پروتئوسها به کلیندامایسین، آمپیسیلین، تتراسایکلین، آموکسیسیلین، سیپروفلوکساسین، سفوتاکسیم نالیدیکسیک اسید،سفتازیدیم،جنتامایسین
۱-۴- عفونت ادراری چیست؟
دستگاه ادراری به طورطبیعی فاقد هرگونه میکروارگانیسم است و زمانی عفونت ایجاد می شودکه هریک ازانواع باکتری ها، ویروسها، قارچها و انگلها، دستگاه ادراری رامورد تهاجم قرارداده و باعث عفونت شوند [۳].گاهی اوقات علت بیماری، باکتریهایی هستند که از حیوان به انسان منتقل شده اند، اما مدرک روشنی از فراوانی آن وجود ندارد [۴].
عفونت مجاری ادراری[۱]UTI درنتیجه حضوراین عوامل در مجاری ادراری پدید می آید [۵] و شایع ترین علت عفونت مجاری ادراری ابتلای باکتریایی است [۴] .همچنین عوامل متنوعی از قبیل شرایط فیزیولوژیکی و آناتومیکی غیرطبیعی دستگاه ادراری، عدم رعایت بهداشت یا برخی از بیماری ها نیز می توانند مستعد کننده این عفونتها باشند. [۶].
عفونتهای دستگاه ادراری از مشکلاتی است که سالانه میلیون ها انسان با آن روبرو هستند. از نظر اپیدمیولوژی تخمین زده می شود به طور کلی سالیانه حدود۱۵۰ میلیون بیمار مبتلا به UTI تشخیص داده می شود و هزینه های مراقبت های بهداشتی در مورد عفونت مجاری ادراری از بالاترین هزینه های بیماری های مختلف حتی بیماران کلیوی مزمن می باشد و حداقل ۶ میلیون دلار هزینه مراقبتی دارد [۷].
عفونت دستگاه ادراری از نظر شیوع، یکی از شایع ترین عفونت ها و رتبه دوم پس از عفونتهای دستگاه تنفس را تشکیل میدهد [۸]،و شایع ترین عفونت در میان تمام بیمارستانهای جهان می باشد [۹] ازنظرمراجعات های بیماری به پزشک، بزرگسالان مرتبه اول را دارا است [۱۰]. شیوع این عفونت بر اساس سن وجنس متفاوت است و در زنان و مردان و تمامی گروه های سنی می تواند رخ دهد [۱۱]، درواقع احتمالا این عفونت دردختران بیش از۵۰ برابربیش تراست وعودمجددآن نیزدرپسران حدود۳۰% است [۱۲]. در این عفونتها محل درگیری درکلیهها، حالبها، مثانه و پیشابراه (اورترا)[۲] است و بیشتر علایم موضعی ایجاد می کنند؛ ولی تظاهرات بالینی همواره محل دقیق عفونت را نشان می دهند.
افزایش خطرعفونت ادراری در اطفال [۱۳] و [۱۴]، زنان حامله [۶]، بیماران با نخاع صدمه دیده ، دیابتی، اسکروزیس، بخش مراقبت های ویژه متعاقب استفاده ازکاتتر ادراری، جانبازان سوند گذاری شده، ایدز و بیماران بستری دارای سوند ادراری داخلی اتفاق می افتد [۱۵].
در حدود ۴۰ % از زنان لااقل یک باردر زندگی دچار عفونت ادراری می گردند [۱۵].عدم تشخیص یا درمان نامناسب عفونتهای ادراری باعث مزمن شدن و به جای ماندن آسیب شدید کلیوی و عوارض وخیمی مانند هیپرتانسیون، عفونت مکرر، نارسایی کلیه اختلات دستگاه ادراری، فشارخون، اورمی در زنان حامله، زایمان زودرس و حتی سقط جنین شود [۱۶].
اما درمان درست و به موقع با آنتیبیوتیک مناسب و به میزان کافی ،گام مهمی در بهبود بیمار میباشد و برای جلوگیری از تهدید جدی شرایط مرگ و میر به علت عفونت دستگاه ادراری ،در زنان باردار بسیار حیاتی می باشد [۱۷].
امروزه مقاومت باکتری ها نسبت به داروها موجب مشکل تر شدن درمان بیماری شده است. این مسئله به ویژه در کشورهایی که مصرف آنتی بیوتیک نابجا وزیاد است بیش تر قابل توجه میباشد. مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک به عوامل مختلفی بستگی دارد و در نواحی جغرافیایی مختلف الگوی حساسیت میکروبی نسبت به آنتی بیوتیک ها متفاوت است [۱۰].
مطالعات نشان می دهد که افزایش مقاومت در پاتوژن های ادراری به داروهای متعارف وجود دارد. در دهه های اخیراستفاده گسترده از آنتی بیوتیکها در افزایش بروز مقاومت آنتی بیوتیکی میان پاتوژن های ادراری در سرتاسر جهان حتی در کشور های توسعه یافته منجر شده است [۷].
۱-۵- انتروباکتریاسه[۳]
خانواده انترباکتریاسه شامل گروه بزرگی از باکتریها میباشند که به طور وسیع در طبیعت پراکنده بوده و باسیلهای گرم منفی، متحرک یا غیرمتحرک و بیهوازی اختیاری هستند که در روده انسان، حیوانات، خاک، آب و غیره وجود دارند. ارگانیسم های خانواده انتروباکتریاسه به همراه جنس ویبریو[۴] و جنس پسودوموناس[۵] تحت عنوان باسیل های رودهای[۶] شناخته می شوند. باسیل های گرم منفی نسبتاً پلی مورف با اندازه تقریبی µ ۳ × ۵/۰ هستند. فیمبریه یا پیلی در اغلب ارگانیسم های این خانواده وجود دارد که مسئول اتصال آنها به سلول های میزبان و باکتریوفاژ می باشد. در بعضی اعضای خانواده پوشش نازکی تحت عنوان لایه لعابی یا لایه شبه کپسولی[۷] وجود دارد که در کلبسیلا[۸] به شکل یک کپسول واضح و ضخیم است.
در حدود ۱۱ دسته[۹] و ۸۶ گونه[۱۰] در این خانواده شناسایی شده است که فقط ۲۵ گونه از آنها در بیماری زائی انسان اهمیت دارند [۱۸]. بی هوازی اختیاری هستند و روی اگار خوندار و یا آگار غذائی رشد می کنند. از محیطهای انتخابی که حاوی نمک های صفراوی و یا رنگ هائی مثل ائوزین، متیلن بلو و بریلیانت گرین می باشند و مانع رشد گرم مثبت ها می شوند نیز می توان برای جداسازی آنها استفاده نمود [۱۸].
این باکتری ها روی محیط های کشت آزمایشگاهی و محیط های اختصاصی مانند محیط کشت مک کانکی که حاوی املاح صفروای و لاکتوز است رشد میکنند. اکسیداز منفی هستند و نیترات را به نیتریت تبدیل میکنند. قند لاکتوز را تخمیر کرده و اسید یا اسید و گاز تولید میکنند. این باکتریها گلوکز را در شرایط بیهوازی تخمیر کرده و در شرایط هوازی اکسید میکنند. اعضای خانواده انتروباکتریاسه را از روی خصوصیات بیوشیمیایی از هم تفکیک می کنند. بعضی از اعضای خانواده انترویاکتریاسه مانند سالمونلا و شیگلا و گونههای بیماریزای
اشریشیا کلی برای انسان بیماریزا هستند و تشخیص دقیق آنها از نظر کلینیکی و اپیدمیولوژی اهمیت بسیار دارد. سایر اعضای خانواده انتروباکتریاسه اصولاً کومنسال یا ساپروفیت هستند، اما گاهی به صورت عوامل بیماریزا در مجاری ادراری، زخمها، کیسه صفرا و غیره یافت می شوند. این باکتریها گاهی به عنوان عوامل بیماریزای فرصت طلب در افرادی که دفاع بدنشان ضعیف است باعث ایجاد بیماری میشوند.
جداسازی و شناسایی باکتریهای رودهای از مدفوع، ادرار، خون و مواد آلوده به مدفوع در تشخیص عفونت رودهای بسیار بااهمیت است. اگر چه خانواده انتروباکتریاسه از نظر مرفولوژیک شبیه به هم هستند، اما خیلی از راههای متابولیکی آنها متفاوت از هم است. روش کار و آزمایشگاهی برای شناسایی این باکتریها براساس تفاوتهای موجود در فعالیتهای بیوشیمیایی آنها استوار است.
کوششهای زیادی برای شناسایی باکتریهای گرم منفی که در محیطهای مختلف کشت قادر به رشد هستند، انجام گرفته است. برخی از باکتریها نظیر پروتئوس به سهولت تشخیص داده می شوند، اما شناسایی سایر باکتریها عملاً مشکل است. روشهای اختصاصی برای شناسایی باکتریهای بیماریزا نظیر سالمونلا، شیگلا و گونههای بیماریزای اشریشیا کلی مورد نیاز است. از طرفی، فقط تعداد کمی از آزمایشگاهها قادرند که تمام محیطهای مورد نیاز برای انجام آزمایشهای بیوشیمایی را فراهم کنند [۱۹].
برای سهولت کار می توان این باسیلها را براساس تخمیر قند لاکتوز تا حدی شناسایی کرد. بعضی از آنها، لاکتوز را به سرعت تخمیر کرده و پس از ۲۴ ساعت، لاکتیک و گاز کربنیک تولید میکنند، در حالی که برخی دیگر قادر به تخمیر لاکتوز نیستند. البته گروهی هم ، لاکتوز را به آهستگی تخمیر می کنند. با توجه به این مسئله میتوان خانواده انتروباکتریاسه را به دو گروه عمده تقسیم کرد:
۱- باکتری هایی که قادر به تخمیر لاکتوز هستند و شامل اشریشیاکلی، کلبسیلا، انتروباکتر، سیتروباکتر میباشند. این دسته معروف به کلی فرمها هستند.
۲- باکتری هایی که قادر به تخمیر لاکتوز نیستند نظیر سالمونلا، شیگلا، آریزونا، پروتئوس و غیره. باسیلهای کلی فرم در اغلب محیطهای کشت معمولی به خوبی رشد کرده و کلنیهای بزرگی را تشکیل می دهند. برای تشخیص باسیلهای گرم منفی و به ویژه انتروباکتریاسه، نمونهها را باید روی محیطهای اختصاصی نظیر محیط مک کانکی، E.M.B یا SS کشت داد. این محیطها حاوی موادی مانند املاح صفراوی و برخی رنگها مانند کریستال ویوله، ائوزین متیلن بلو و غیره هستند که از رشد باکتریهای گرم مثبت جلوگیری میکننند. در این محیطهای کشت فقط باسیلهای گرم منفی، به ویژه خانواده انتروباکتریاسه به خوبی رشد میکنند. در این محیطهای کشت، همچنین قند لاکتوز وجود دارد. در صورتی که باکتری قادر به تخمیر لاکتوز و تولید اسید باشد، اسید با معرف موجود در این محیطها (که معمولاً معرف قرمز خنثی است) تولید رنگ قرمز می کند، در نتیجه کلنیها به رنگ قرمز در میآیند. بنابراین، کلنی باکتریهایی که قادر به تخمیر لاکتوز هستند (مانند اشریشیاکلی، کلبسیلا و انتروباکتر) به رنگ قرمز و آنهایی که قادر به تخمیر لاکتوز نیستند (نظیر سالمونلا و شیگلا) بیرنگ می شوند [۱۸].
در محیط مک کانکی، علاوه بر آن که باکتریهای تخمیر کننده لاکتوز و آنهایی که قادر به تخمیر لاکتوز نیستند، به وسیله رنگ کلنی از یکدیگر متمایز می شوند، همچنین خاصیت مخاطی بودن کلنی کلبسیلا افزایش مییابد و از انتشار پروتئوس در این محیط نیز جلوگیری می شود. علاوه بر محیطهای اختصاصی فوق، محیطهای دیگری نیز برای شناسایی باسیلهای گرم منفی، به کار می رود. این محیطها شامل محیط کشت TSI و محیطهای افتراقی دیگری که مجموع آنها آزمایش IMVIC را تشکیل میدهند [۱۸].
هدف عمده از شناسایی باسیلهای کلی فرم، در واقع یافتن اشریشیاکلی، کلبسیلا، پروتئوس و همچنین سودوموناس در نمونهها و تمایز آنها از یکدیگر و از سایر کلی فرمها است. برای این منظور می توان کلی فرم ایزوله شده را روی محیط آگار نرم حاوی تریپتون برای نشان دادن حرکت و تولید اندول در محیط کشت پپتون و اتر گلوکز دار برای مشاهده اسید و گاز،روی سطح شیبدار محیط سیمون سیترات برای اثبات مصرف سیترات، کشت در محیط اوره مایع برای نشان دادن تولید اوره آز و روی پلیت مک کانکی برای اثبات خالص بودن کشت و سایر خصوصیات آن کشت داد. انجام آزمایش اکسیداز به سهولت سودوموناس را از سایر باکتریها متمایز می سازد. تشخیص نهایی انواع بیماریزاها با آنتی سرمهای اختصاصی هر باکتری انجام میگیرد فقط در شرایط استثنایی ضروری است که شناسایی کامل گونه باکتری صورت گیرد تا ارزش واقعی کلینیکی آن آشکار شود. در این مورد میتوان از آزمایشهای بیوشیمیایی مختلف برای این منظور استفاده کرد. البته کیتهای چند آزمایشی نظیر API 20 E برای سهولت انجام ازمایشهای بیوشیمیایی موجود است [۱۸].
۱-۵-۱- روشهای تشخیصی برای ایجاد افتراق بین باکتریهای خانواده انتروباکتریاسه
۱-۵-۱-۱- تخمیر لاکتوز
تخمیر لاکتوز یکی از موارد عمدهای است که برای جدا کردن اعضای خانواده انتروباکتریاسه از نمونههای آزمایشگاهی مورد توجه قرار می گیرد. مواردی مانند مدفوع معمولاً روی محیط کشت حاوی لاکتوز و مک کانکی یا دزاکسی کولات، سیترات آگار یا DCA کشت داده میشود. کلنی باکتریهایی که لاکتوز را تخمیر می کنند به رنگ صورتی و سایر باکتریها که لاکتوز را تخمیر نمیکنند به رنگ زرد کمرنگ ظاهر میشوند. با این روش میتوان باکتریهایی نظیر شیگلا و سالمونلا را که بیماریزا بوده و قدرت تخمیر ندارند از باکتریهایی نظیر اشریشیا و کلبسیلا که لاکتوز را تخمیر می کنند، متمایز نمود. کلنیهای زرد کم رنگ را که مشکوک به سالمونلا و شیگلا هستند باید به وسیله آزمایشهای بیشتری مورد تأیید قرار گیرد. چون برخی از خانواده انتروباکتریاسه کومنسال و ساپروفیت قادر به تخمیر لاکتوز نمی باشند مانند انواع پروتئوس، پروویدنسیا، آلکاکسنس دیسپار، بلرتاپ بتسدا و گروه فاهینا [۲۰].
۱-۵-۱-۲- محیط تریپل شوگر- آیرون آگار
آزمایش تریپل شوگر- آیرون آگار (TSI) برای تشخیص افتراقی اعضاء خانواده انتروباکتریاسه از یکدیگر و همچنین شناسایی و تفکیک آنها از سایر باسیلهای گرم منفی رودهای به کار برد. تمامی باسیلهای گرم منفی رودهای توانایی تخمیر گلوکز و تولید اسید را دارند. این تفاوتها بر پایه الگوهای متفاوت تخمیر کربوهیدراتها و تولید گاز سولفید هیدروژن به وسیله گروههای مختلف ارگانیسمهای رودهای طراحی شده است.
برای بررسی راحت الگوی مصرف کربوهیدراتها، آگار مورب TSI حاوی لاکتوز و ساکارز با غلظت ۱% و گلوکز با غلظتی به میزان ۱/۰% تهیه می شود. از معرف فنل رد برای نشان دادن تخمیر کربوهیدراتها استفاده می شود. این معرف با تغییر رنگ محیط کشت به نارنجی متمایل به قرمز تا زرد در شرایط اسیدی عمل میکند.
برای تلقیح نمونه ابتدا باکتری را در عمق و سپس در سطح محیط کشت می دهند. برای این منظور با بهره گرفتن از آنس نوک تیز باکتری را به صورت عمیق کشت داده و سپس آنس را خارج کرده و سطح محیط را به صورت خطی کشت می دهند. بعد از انکوباسیون محیط شما خواهید توانست میزان فعالیت تخمیری ارگانیسمها را براساس تعاریف زیر تعیین نمایید.
۱- سطح محیط قلیایی (قرمز) و عمق اسیدی (زردرنگ) همراه یا بدون ایجاد گاز (شکسته شدن آگار در قسمت عمق): فقط گلوکز تخمیر شده است. ارگانیسمها ابتدا ترجیحاً گلوکز را تجزیه مینمایند. از آنجا که میزان گلوکز در محیط در حد پایینی میباشد در اثر تخمیر گلوکز مقدار کمی اسید تولید میشود. سطح مورب محیط به سرعت اکسید میشود.
پپتون موجود در محیط نیز مورد استفاده قرار گرفته و ترکیبات قلیایی تولید میشود. در عمق محیط واکنش اسیدی باقی می ماند. به این دلیل که فشار اکسیژن در این قسمت کم است و باکتریها در این ناحیه رشد کمتری دارند.
۲- سطح اسیدی (زردرنگ) عمق اسیدی (زرد رنگ) همراه یا بدون تولید گاز:
در این حالت دو قند لاکتوز و یا ساکارز تخمیر گردیدهاند. نظر به اینکه قندها در غلظت بالایی در محیط وجود دارنداین سوبستراها در تمام محیط برای فعالیت تخمیری در سطح و در عمق با حفظ واکنش اسیدی مورد استفاده قرار می گیرند.
۳- سطح قلیایی (قرمز) و عمق قلیایی( قرمز) یا عدم تغییر (قرمز متمایل به نارجی) عمق:
این حالت زمانی دیده میشود که کربوهیدراتها تخمیر نگردیده باشند. در عوض پپتونها تحت شرایط هوازی و یا بیهوازی تجزیه شده که در نتیجه این عمل آمونیاک تولید میشود و ایجاد PH قلیایی در محیط میکنند. اگر پپتونها تنها به صورت هوازی تجزیه شوند، واکنش قلیایی در سطح محیط کشت مشاهده شده و چنانچه مصرف پپتونها به صورت هوازی و بیهوازی انجام شود. این واکنش را هم در سطح و هم در عمق میتوان مشاهده کرد.
شما برای اینکه نتیجه صحیحی را به دست آورید باید در نظر داشته باشید که طی ۲۴-۱۸ ساعت بعد از انکوباسیون کشتها را مورد بررسی قرار دهید. با این عمل تمام سوبسترای کربوهیدراتی موجود در محیط مصرف می شود و زمانی که کربوهیدرات موجود در محیط مصرف شد، باکتریها برای تأمین انرژی به سمت تجزیه پپتونها می روند که باعث ایجاد محصول نهایی قلیایی شده و این امر باعث ایجاد تغییر رنگ در محیط کشت می گردد.
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1401-04-14] [ 05:52:00 ب.ظ ]
|