۲-۷- کارآفرینی و اشتغال
بی‏تریده گسترش کارآفرینی می‏تواند گره‏گشای بسیاری از مشکلات موجود در بخش اشتغال کشور باشد و راه توسعه همه جانبه را هموار نماید. اشتغال مترادف کارآفرینی نیست، اما یکی از نتایج مسلم کارآفرینی اشتغال است و یکی از ابزارهای موثر توسعه. اشتغال به‏ویژه وقتی که اساس کار بر استفاده از منابع و فرصت‏ها می‏باشد کارآفرینی است. به همین دلیل است که حتی کشورهای کاملاً پیشرفته که حداقل نرخ بیکاری را دارند، به کارآفرینی دامن می‏زنند و البته کشورهای تهی از فرهنگ کارآفرینی، بیشترین نارسایی‏ها را بویژه در نظام اشتغال خود دارند (احمدپور داریانی، ۱۳۸۰). خوشبختانه ضرورت ترویج و فرهنگ کارآفرینی، تربیت کارآفرینی و ایجاد زمینه‏های فعالیت این گروه مورد توجه قرار گرفته، لیکن هرگونه تلاش برای فعالیت این افراد، مستلزم حمایت دولت و دستگاه‏های متولی توسعه اشتغال به ویژه نظام آموزش عالی کشور و فراهم کردن زمینه‏های مساعد برای بروز خلاقیت و نوآوری کارآفرینان و دانش آموختگان دانشگاه‏هاست. زیرا در این شرایط می‏توان انتظار داشت که سایر اقشار جامعه بتوانند توان و مهارت‏های خود را در این جهت معطوف نمایند و بدین ترتیب طیف وسیعی از بیکاران نیز دارای شغل مناسب و پایدار باشند (سالازار و دیگران، ۱۳۸۰). سرمایه‏گذاری برای تمهید مقدمات و لوازم خوداشتغالی دانشگاهیان نظیر تسهیلات مالی، اطلاع ‏رسانی، آموزش و فراهم کردن بسترهای قانونی، به دلیل توان تخصصی و قدرت نوآوری دانش‏آموختگان، در شرایط کنونی ایجاد فرصت‏های شغلی انبوه بیکاران کشور بویژه فارغ‏التحصیلان بیکار اصلی‏ترین و مهمترین دغدغه سیاستگذران و تصمیم‏گیران کلان کشور است. تجربیات موجود در زمینه اشتغال بیانگر این واقعیت است که تنها با تکیه بر سرمایه‏گذاری و حمایت دولت نمی‏توان از پس بحران بیکاری بر آمد (حاجی یخچالی، ۱۳۹۰). شاید تغییر رویکرد دانشجویان و دانش‏آموختگان از کارجویی به کارآفرینی به سبب درک همین مطلب است که در دنیای امروز، دانش‏آموخته ها نسبت با سایرین دارای مزیت رقابتی هستند و پا را از حوزه دانش و محفوظات خود فراتر گذاشته و در حل مسائل علمی آن محدوده تخصصی، مهارت داشته و موفق عمل کند (طالبی و زارع یکتا، ۱۳۸۷). یکی از چالش‏های پیش‏روی جوامع مخلف، دانش‏آموختگانی هستند که توانایی‏های فردی و مهارت‏های لازم برای راه‏اندازی کسب و کار مناسب ندارند. این امر آماده‏سازی فارغ‏التحصیلان دانشگاهی را از طریق توسعه و ترویج فرهنگ کارآفرینی در آنان ضروری می‏سازد. آنچه مسلم است این آماده‏سازی نباید بعد از فارغ‏التحصیلی باشد، بلکه برای تحقق این امر لازم است طی فرایند و حین تحصیل، مقدمات لازم فراهم گردد و موانع و محدویت‏ها برطرف شوند. یکی از مهمترین این اقدامات تحت تاثیر قرار دادن نگرش‏ها و گرایش‏های کارآفرینانه دانشجویان است (امیری و مرادی، ۱۳۸۷).

۲-۸- انواع کارآفرینی
ابتدا اعتقاد بر این بود که کارآفرینان خود صاحب و مالک کار خود هستند، اما امروزه معتقدند کارآفرینان ممکن است در استخدام شرکت ها درآیند و از اینجا کارآفرینان سازمانی متولد شوند. براین اساس، انواع کارآفرینی زیر مطرح گردید:
– کارآفرینی آزاد (مستقل): فرآیندی است که کارآفرین طی می کند تا فعالیت کارآفرینانه ای را به طور آزاد به ثمر رساند.
– کارآفرینی درون سازمانی: فرآیندی است که کارآفرین طی می کند تا فعالیت کارآفرینانه ای را در سازمانی که معمولاً سنتی و بوروکراتیک است به ثمر رساند.
– کارآفرینی سازمانی: فرآیندی است که سازمان طی می کند تا همه کارکنان بتوانند در نقش کارآفرین انجام وظیفه کنند و تمام فعالیت های کارآفرینانه فردی و گروهی به طور مستمر، سریع و راحت در سازمان مرکزی یا شرکت تحت پوشش خودمختار به ثمر رسند (صمد آقایی، ۱۳۷۹).
۲-۹- آموزش کارآفرینی
اسچامپیتر (۱۹۱۱) کارآفرین را به عنوان فردی تعریف کرده است که اقتصاد موجود را به منظور ایجاد ساختار جدید و منتفع شدن از آن به وسیله معرفی محصولات و خدمات جدید یا به وسیله شکلهای جدید سازمان یا به وسیله کشف مواد خام جدید از بین می برد. هامیلتون و هارپر (۱۹۹۴) کارآفرین را فردی می دانند که ریسکهای خاصی را به منظور کسب مزیت از یک اختراع متحمل می شود. در حالیکه تامپسون (۱۹۹۹) کارآفرین را فردی می داند که برای تشخیص و کشف یک فرصت کسب و کار جدید توانا است. با آنکه تعاریفی که از کارآفرین شده متفاوتند، اما توافقی وجود دارد که کارآفرین کسی است که یک غریزه منحصر به فرد، الهام یا بینش و نیرو و رغبت و اشتیاق و توانایی عقلایی کردن عقاید و انجام یک برنامه تجاری را دارد و تغییر را به عنوان یک فرصت برای ایجاد دانش می بیند. درنتیجه کارآفرین، فردی است که با تشخیص فرصت و تبدیل ایده و فکر جدید به یک کسب و کار (خانگی، اینترنتی، خانوادگی، کسب و کار کوچک و متوسط و…) و با بسیج منابع که توام با مخاطره مالی، اجتماعی آبرویی و حیثیتی می باشد، محصول و خدمت جدید به بازار ارائه می نماید (احمدپور، ۱۳۷۷). بر این اساس، به نظر می رسد که ابعاد شخصیت یا به عبارت دیگر ویژگیهای شخصی، عواملی ضروری در تعیین کارآفرین بودن یک فرد، هستند. به طور متداول این طرز فکر منجر به دیدگاهی می شود که رابطه منطقی کمی در تدریس و آموزش کارآفرینی فردی وجود دارد، چرا که کارآفرینان، کارآفرین متولد شده اند. این دیدگاه عقیده دارد که یک کارآفرین ویژگی ذاتی دارد که بستگی به عواملی مانند سابقه و ویژگیهای شخصی، تجارب در مسیر زندگی، و تأثیرات محیطی دارد و این ویژگی (کارآفرینی) قابل انتقال از شخصی به شخص دیگر نیست. بنابراین آموزش هر کسی برای اینکه کارآفرین شود، امکان ندارد. ضرورت آموزش کارآفرینی در کشور در نتیجه پیدایش اقتصاد جدید است که در آن دانش، منبع عمده اغلب فعالیت های اقتصادی است. پویش اقتصاد جدید فرصتهای تجاری بی شماری را ایجاد می کند. مطالعات کارآفرینی، افراد را به سرمایه گذاری در مهارت های نوآوری با درک فرصتها مجهز می کند. در عین حال کارآفرینان سرعت رشد اقتصاد جدید را ازطریق پیشرفت فعالیت های کارآفرینانه جدید تعیین می کنند. موریس و دیگران (۲۰۰۱) کارآفرینی را به عنوان یک فرایند مدبرانه مرحله ای تعریف کرده اند که به وسیله عوامل بیرونی و درونی تحت تاثیر قرار می گیرد. در چارچوب مفهومی موریس فرض شده است که استعداد کارآفرینی مشخص است. از سوی دیگر دراکر (۱۹۸۵) و جورمن (۱۹۹۷) اظهار داشته اند که کارآفرینی می تواند از طریق آموزش تشویق گردد. مطالعات اخیر نشان می دهد که آموزش کارآفرینی نقش مهمی را در بهتر کردن روحیه کارآفرینی در میان فارغ التحصیلان دانشگاه دارد. طبق نظر کولورید و موان (۱۹۹۷)، دانشجویانی که دوره یا رشته ای را در زمینه کارآفرینی گذرانده اند، علاقه بیشتری برای کارآفرین شدن دارند و این دانشجویان، نسبت به دیگر دانشجویان در گرفتن دغدغه ای برای آغاز یک کسب و کار جدید کارآفرینانه تر عمل می کنند . تحقیق دلالت بر این دارد که اگر چه توسعه کارآفرینی صرفاً با آموزش کافی نیست اما به احتمال زیاد آموزش در کمک به تشکیل کارآفرینی تاثیر داشته است (۳۸ ،۲۰۰۱ ،Morris et al). در تحقیقی دیگر، وب (۱۹۸۲) نشان داد که دانشجویانی که در یک برنامه کارآفرینی شرکت می کنند نسبت به دانشجویان دیگر ، بیشتر علاقه مند به شروع کسب و کاری توسط خودشان بودند. آپتون(۱۹۹۵) دریافت که ۴۰% از آنهایی که در دوره های آموزش کارآفرینی حضور داشته اند کسب و کاری را خودشان شروع کرده اند . طبق نظر ابراهیم و سوفانی (۲۰۰۲)، مدرسه و سیستم آموزشی نقش مهمی در شناسایی و شکل دادن ویژگیهای کارآفرینانه دارد . طبق دیگرتحقیقات آموزش کارآفرینی، علی الخصوص آموزش تکنیکی، برای افزایش مهارت و نوآوری در یک محیط چالش برانگیز اهمیت دارد (۵۵۹ ،۲۰۰۹ ،Mahmood et al). مطالعات مذکور نشان می دهد که علیرغم اعتقاد به اینکه کارآفرینی ذاتی است، روش هایی برای جایگزین کردن کارآفرینی وجود دارد. بنابراین آموزش کارآفرینی در جامعه امروز ضروری است. آموزش کارآفرینی بطور سنتی به عنوان آموزشی تعریف شده که مهارت های مورد نیاز برای استقرار کسب و کار جدید را فراهم می کند اما با محتوایی که در آن مهارتها مهم هستند و حالت بهینه برونداد دارند. طبق دیدگاه هیتی و جورمن (۲۰۰۴) تعدادی روش برای آموزش کارآفرینی بر اساس اهداف چنین آموزشی پیشنهاد شده است (۴۹۵ ،۲۰۰۵ ،Verheul et al). در صورتیکه هدف آموزش افزایش درک ما از کارآفرینی باشد، اغلب روش مؤثر برای عملی سازی هدف، فراهم کردن اطلاعات از طریق کانالهای عمومی مانند رسانه، سمینارها یا سخنرانی ها است. این شیوه از لحاظ ارسال اطلاعات به جمعیت گسترده ای در یک دوره زمانی نسبتاً کوتاه مؤثر است. در صورتیکه هدف آموزش، مجهزکردن افراد به مهارتهای کارآفرینانه ای است که به طور مستقیم قابل کاربرد برای کار هستند، بهترین روش برای انتشار آموزش و پرورش از طریق ابزاری مانند آموزش صنعتی است. در پایان، در صورتیکه هدف آموزش آماده کردن افراد برای فعالیت به عنوان یک کارآفرین است، تکنیک مؤثرتر، تسهیل کسب تجارب از طریق تلاش برای کارآفرینی در یک محیط کنترل شده است. برای نمونه از طریق تظاهر به کسب و کار یا نقش بازی کردن. مفهوم ضمنی این دیدگاه این است که مؤسسات آموزشی نقش بالقوه ای در ارائه آموزش کارآفرینی دارند (۱۳۹ ،۲۰۰۳ ،Luthje et al). کیبری (۲۰۰۲) دیدگاهی کمی متفاوت را با تأکید بر اینکه آموزش کارآفرینی متفاوت با مطالعات مدیریت سنتی است که بعدها ممکن است مانع توسعه ویژگی و مهارت کارآفرینی شود بیان نمود. بنابراین، آموزش کارآفرینی نیاز به یک تدریس متفاوت دارد که در آن آموزش کارآفرینی باید با یادگیری تجربی، یادگیری همراه عمل، و آموزش کارآفرینانه همراه باشد. آموزش کارآفرینی بیشتر از مدیریت یا شروع یک کسب وکار جدید است، بلکه در مورد یادگیری است. یعنی یادگیری همراه با تجربه، مهارت و دانش، به منظورکسب آمادگی برای شروع یک سرمایه گذاری جدید. بنابراین، در این مقاله آموزش کارآفرینی اشاره به یک برنامه رسمی برای تجهیز دانشجویان با دانش و مهارت های مورد نیاز جهت تشخیص فرصتهای کسب و کار، جستجوی دیدگاه های مشتری، شبکه و درک نیازهای بازار، خلق ایده، توسعه یک برنامه کسب و کار، انجام یک کسب و کار و ارزیابی مسائل محیطی، سازمانی و سیاسی دارد (۵۰۰ ،۲۰۰۳ ،Li et al).
۲-۱۰- کارآفرینی، دانشگاه و دانشجویان
خوشبختانه ضرورت ترویج و فرهنگ کارآفرینی، تربیت کارآفرینی و ایجاد زمینه‏های فعالیت این گروه مورد توجه قرار گرفته، لیکن هرگونه تلاش برای فعالیت این افراد، مستلزم حمایت دولت و دستگاه‏های متولی توسعه اشتغال به ویژه نظام آموزش عالی کشور و فراهم کردن زمینه‏های مساعد برای بروز خلاقیت و نوآوری کارآفرینان و دانش آموختگان دانشگاه‏هاست. زیرا در این شرایط می‏توان انتظار داشت که سایر اقشار جامعه بتوانند توان و مهارت‏های خود را در این جهت معطوف نمایند و بدین ترتیب طیف وسیعی از بیکاران نیز دارای شغل مناسب و پایدار باشند (سالازار و دیگران، ۱۳۸۰). سرمایه‏گذاری برای تمهید مقدمات و لوازم خوداشتغالی دانشگاهیان نظیر تسهیلات مالی، اطلاع ‏رسانی، آموزش و فراهم کردن بسترهای قانونی، به دلیل توان تخصصی و قدرت نوآوری دانش‏آموختگان، در شرایط کنونی ایجاد فرصت‏های شغلی انبوه بیکاران کشور به ویژه فارغ‏التحصیلان بیکار، اصلی‏ترین و مهمترین دغدغه سیاست‏گذران و تصمیم‏گیران کلان کشور است. تجربیات موجود در زمینه اشتغال بیانگر این واقعیت است که تنها با تکیه بر سرمایه‏گذاری و حمایت دولت نمی‏توان از پس بحران بیکاری برآمد (حاجی یخچالی، ۱۳۹۰). شاید تغییر رویکرد دانشجویان و دانش‏آموختگان از کارجویی به کارآفرینی به سبب درک همین مطلب است که در دنیای امروز دانش‏آموخته‏ها نسبت به سایرین دارای مزیت رقابتی هستند و پا را از حوزه دانش و محفوظات خود فراتر گذاشته و در حل مسائل علمی آن محدوده تخصصی، مهارت داشته و موفق عمل می کنند (طالبی و زارع یکتا، ۱۳۸۷). یکی از چالش‏های پیش‏روی جوامع مخلف، دانش‏آموختگانی هستند که توانایی‏های فردی و مهارت‏های لازم برای راه‏اندازی کسب و کار مناسب ندارند. این امر آماده‏سازی فارغ‏التحصیلان دانشگاهی را از طریق توسعه و ترویج فرهنگ کارآفرینی در آنان ضروری می‏سازد. آنچه مسلم است این آماده‏سازی نباید بعد از فارغ‏التحصیلی باشد، بلکه برای تحقق این امر لازم است طی فرایند و حین تحصیل، مقدمات لازم فراهم گردد و موانع و محدودیت‏ها برطرف شوند. یکی از مهمترین این اقدامات، تحت تاثیر قرار دادن نگرش‏ها و گرایش‏های کارآفرینانه دانشجویان است (امیری و مرادی، ۱۳۸۷). ایجاد نگرش‏های کارآفرینانه در دانشجویان شرط لازم برای بروز رفتار کارآفرینانه از سوی آنان است (اللهیاری و همکاران، ۱۳۸۸). در مجموع، دانش که در نیروی انسانی متخصص و فناوری تجسم می‌یابد، همیشه برای توسعه اقتصادی مهم بوده است. در پاردایم جدید که پاردایم فراصنعتی یا اقتصاد دانش بنیان نامیده می‌شود، از نظر اقتصادی تولید، انتشار و استفاده از دانش اهمیت اساسی دارد و به همین لحاظ نظام علمی کشورها از اهمیت رو به تزایدی برخوردار شده‌اند و نظام آموزش عالی کشور به عنوان یکی از دو قطب تعلیم و تربیت مسئولیت تربیت نیروی انسانی متخصص و کارمد مورد نیاز جامعه را در سطوح و رشته‌های مختلف به عهده دارد. جذب فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور منوط به داشتن توانایی‌ها و ویژگی‌هایی است که بخشی از آن می‌بایست در طول دوران تحصیلی در دانشگاه‌ها ایجاد گردد. عواملی همچون عدم تناسب بین ظرفیت فعلی پذیرش در دانشگاه و نیازهای آتی بازار کار، عدم تناسب بین محتوای آموزشی با مهارتهای شغلی، عدم توفیق دانشگاه‌ها در ایجاد و تقویت روحیه علمی و انگیزه خدمات رسانی به جامعه در دانشجویان، حداقل قابلیت‌های علمی و عملی برای فارغ التحصیل شدن، فقدان زمینه‌های مناسب برای آموزش علمی و کاربردی، ناکارآمدی اعضای هیئت علمی در تربیت نیروی کار متخصص مورد نیاز جامعه و مطرح نبودن مسائل علمی و پژوهشی به عنوان اولویت علمی در دانشگاه ها، از جمله مهم ترین عوامل مطرح نبودن فارغ التحصیلان در کاریابی و استقلال است (اسدی و قاسمی، ۱۳۸۹، ۱۵). نظام آموزش عالی در هر جامعه ایی وظایف ویژه ایی به عهده دارد که از جمله می‌توان آزاد سازی و رهایی افراد جامعه از ناتوانی، آموزش و هدایت آنان به بازار کار را مورد نظر قرار داد (امامی نژاد، ۱۳۸۳). از این رو، در عرصه‌های نوین رقابتی جامعه ایی پیشتاز است که از دانش آموختگانی برخوردار باشد که بتوانند با خلاقیت و پویایی منابع تولید را گردآوری کنند و با کوششهای خلاقانه خود به کسب و کار بپردازندو کار آفرین باشند (جریبی، ۱۳۸۳، ۱۶۰).
۲-۱۱- عوامل موثر بر قصد کارآفرینانه
۲-۱۱-۱- دانش
در سال‌های اخیر یکی از موضوعاتی که نظرات بسیاری از مدیران را به خود جلب کرده است موضوع “دانش و کارآفرینی” است. دانش در سال‌های اخیر این موضوع با برجستگی بیشتری مطرح شده است. این رشته از دانش بشری ریشه در رشته‌هایی مانند هوش مصنوعی، مدیریت صنایع، فناوری اطلاعات، مدیریت بازرگانی، جامعه شناسی، علوم تربیتی، روانشناسی و اقتصاد دارد. رشد مدیریت دانش و کارآفرینی به عنوان یک راهبرد برای مدیریت درسازمان‌ها به عنوان رویکردی جدید قلمداد می‌شود. رویکرد‌های متعددی تا‌کنون در عرصه مدیریت ظاهر شده اند اما به تدریج پس از اندک زمانی دستخوش تغییر شده‌اند (مهرعلی زاده، ۱۳۸۰). دانش و کارآفرینی، در دنیای پرشتاب معاصر، فرصت مناسبی است برای سازمان‌هایی که به خوبی آن را نمی‌شناسند و بکار می گیرند. در عین حال تهدیدی جدی برای سازمان‌هایی است که به تحولات محیطی کم توجه بوده و آن را نمی‌شناسند. در حال حاضر، مدیریت دانش و کارآفرینی یک مفهوم جدید و پرطرفدار محسوب می‌شود و فرآیندی است که به سازمان کمک می‌کند تا اطلاعات و تخصص‌های مهمی را که قسمتی از حافظه سازمان هستند و معمولاً به یک حالت بدون ساختار در سازمان وجود دارند، شناسایی، انتخاب، سازماندهی، توزیع و منتقل نمایند (لاجوردی و خانبابایی، ۱۳۸۶). عصر حاضر، عصر تغییر و تحول سریع دانش و نوآوری است. هر پنج سال و نیم حجم دانش دو برابر می شود، در حالی که عمر متوسط آن کمتر از چهار سال است. در چنین شرایطی دانش به عنوان یک “منبع ارزشمند استراتژیک ” و “دارایی” مطرح می‌شود که نیازمند مدیریت است. اگر به شرایط فوق “رقابت شدید موجود در بازارهای جهان” را نیز اضافه نماییم، اهمیت مدیریت کردن دانش های سازمان به عنوان یک مزیت رقابتی در اقتصاد دانش محور کنونی دو چندان می‌شود (جلالی و همکاران، ۱۳۸۶). فقدان اعتماد در بین کارکنان یکی از مهمترین موانع انتقال دانش و گرایش یه کارآفرینی است. افزایش و تبادل دانش در اثر اعتماد متقابل موجب خلق دانش و کارآفرینی می‌شود. وجود اعتماد در سیستم‌های فراوظیفه‌ای و بین سازمانی نیز یک عامل ضروری است. زیرا مضایقه در اطلاعات آسیب جدی به خلق دانش خواهد رساند (Lee and Choi, 2004). در زمانی که مسائل پیش بینی نشده رو به افزایش‌اند، سازمان‌ها باید در ساختارها و فرآیندهایشان تنوع ایجاد کنند. رسمیت سبب کاهش نوآوری می‌شود. کاهش رسمیت، تنوع ایده‌ها و کارآفرینی رفتارهای جدید را تشویق می کند (Liedtka, 1999). وجود ارتباطات و تعاملات غیر‌رسمی نیز به خلق و انتقال دانش کمک می‌کنند. رسمیت موجب از بین رفتن ارتباطات و تعاملاتی می‌شود که برای خلق دانش ضروری‌اند. وجود رسمیت پایین در ساختار سازمانی به اعضا سازمان اجازه می‌دهد که به منظور خلق و انتقال دانش با یکدیگر تعامل و ارتباط برقرار کنند (فرهنگی و همکاران، ۱۳۸۳). پروبست و همکارانش طی مطالعه‌ای، مدل مفهومی خاصی برای مدیریت دانش و نوآوری توسعه داده اند. این مدل مشتمل بر دو بعد اساسی است. بعد نخست، فرآیندهای اصلی عملیاتی مدیریت دانش (شناسایی دانش، کسب دانش، توسعۀ دانش و اشاعه و اشتراک دانش) و بعد دوم، فرآیندهای استراتژیک اصلی مدیریت دانش (اهداف دانش، ارزیابی دانش) هستند (Probst et al, 2001).
۲-۱۱-۲- تجربه
مواجهه با شکست در مراحل مختلف فرایند کارآفرینی که اساس آن را یادگیری تجربی از طریق روش های آزمون و خطا تشکیل می دهد (دیدگاه خلق فرصت)، امری بسیار رایج و قابل پیش بینی است. آن چه در این میان حائز اهمیت است ضرورت تصمیم گیری و سیاستگذاری مناسب در جهت کاهش تعداد شکست ها و تقلیل پیامدهای منفی حاصل از آن هاست. این یک الگوی متعارف است که اولین کسب و کار ایجاد شده توسط یک کارآفرین با مشکلات زیادی مواجه شود، ولی آن چه مهم است ضرورت تدوین سیاست های حمایتی لازم در جهت شناسایی ریشه های شکست، جلوگیری از ورشکستگی کامل و کمک به بازتوانی کارآفرینان به منظور حفظ و تداوم فعالیت های کسب و کار است (Liedtka, 1999). در جمع بندی می توان چنین نتیجه گرفت که دلایل و ریشه های اصلی شکست کارآفرینان عبارتند از: نداشتن دانش، تجربه و مهارت های کارآفرینی، چالش بازاریاری و فروش، مشکلات شراکت نامناسب ، انعطاف پذیری در روش، مشکلات مالی، شیفتگی به مسیر خطا و نامساعدبودن محیط کسب و کار، باتوجه به یافته های سایر پژوهش ها در خصوص شکست ها از یک سو و از سوی دیگر با توجه به مشترک و عمومی بودن فرایند ایجاد و توسعه کسب و کارها در ایران و جهان، قاعدتا نبایستی تفاوت های اساسی در ریشه های شکست ها وجود داشته باشند مگر در ابعاد فرهنگی – اجتماعی تفاوت هایی آشکار شوند . البته باید توجه داشت که ریشه های شکست و اولویت بندی آن ها در صنایع خاص و در کشورهای مختلف ممکن است متفاوت باشند (طالبی و زارع یکتا، ۱۳۸۷). لازم به ذکر است که ایجاد اشتغال از طریق ایجاد کسب و کارهای جدید و تقویت کسب و کارهای موجود، از جمله هدف هایی است که نه برنامه ریزان و نه سیاستگذاران اقتصادی، هیچ یک نتوانسته اند به نتایج قابل قبولی در مورد آن دست پیدا کنند. ناهمگونی بین هدف های اقتصادی، هدف های اجتماعی و اهداف سیاسی عمده ترین دلیل این شکست به شمار می آیند. مشکل سیاستگذاری در کشور آن است که مردم می کوشند بر سیاست پیش دستی کنند و دشوارتر آن که این کار، مدام در حال تکرار است . بسیاری از اندیشمندان اثبات کرده اند که سیاست ها و قوانین قطعی برای همه ادوار، موجب تورم کمتر و بیکاری پایین تری نسبت به سیاستگذاری صلاحدیدی می شوند در حقیقت آن چه در سالیان اخیر سبب ناکامی در رسیدن به اهداف تعیین شده ، عدم قوانین نبوده، بلکه نحوه وضع قوانین و برخورد سلیقه ای با آنهاست. تعداد قوانین مرتبط با یک امر خاص در اسناد، سطوح ، سازمان ها و ادارات مختلف آن چنان زیاد و بعضا متناقض اند است که امکان عملیاتی شدن آن ها را با چالشی جدی مواجه می کنند. همیشه یک قانون بد، اگر خوب اجرا شود، بهتر از صد قانون خوب است که بد اجرا شوند. مشکل جای دیگری است. اگر این قوانین در نقطه دیگری از دینا کارآیی داشته اند، اصلا به این معنا نیست که در کشور ما نیز کارآیی دارند. قوانین زمانی موثرند که از دل نهادها، باورها، ارزش ها و هنجارهای جامعه جوشیده باشند. اول باید مردم یک جامعه به خوب بودن امری اعتقاد داشته باشند و ضرورت آن را درک کرده باشند، و پس از آن قانونی دربرگیرنده همان ارزش وضع شود، تا همه خود را ملزم به رعایت آن بدانند .
قوانینی که امروزه در کشورهای توسعه یافته مورد استفاده قرار می گیرند ، حاصل تعاملات دهه هاو شاید سده های متمادی نهادها و ارزش های گوناگونی است که در دل مردم به وجود آمده ، رشده کرده، اصلاح شده و نهایتا متناسب با وضع موجود آنان درآمده اند. این دارو، دارویی است برای دردهای اجتماعی و اقتصادی غرب که از دل تاریخ و فرهنگ آنان جوشیده است برای ما که تاریخ و فرهنگ و ارزش های متفاوتی داریم، استفاده از نسخه تجویزی دیگران، به هیچ وجه کار ساز نخواهد بود. در این میان دو راه پیش روی ماست. اول آن که میراث گرانبهایی که ادعا می کنیم از دل تاریخ و فرهنگ کهن این مرز و بوم ، برای ما به ارث رسیده است را به کلی ریشه کن کرده و فرهنگ و ارزش های غرب را جایگزین آن کنیم، به امید این که با این شبیه شدن، داروهای آنان بر ما کارگر افتد و دوم این که بر اساس شرایط خاص خودمان و با بهره گیری سنجیده و هوشیارانه از گنجینه علم و دانش بشر ، دارویی در خور خود تهیه کنیم. شیوه دوم شیوه ای است که کشور چین انتخاب کرده و بر اساس آن به سمت توسعه و پیشرفت گام بر می دارد و راه اول راهی است که کشورهایی نظیر امارات متحده عربی به کار بسته اند و این هر دو روش، بهتر از به کارگیری روشی نامتناسب با فرهنگ و ارزرش های موجود یک جامعه اند (صمدی و اصفهانی، ۱۳۸۶).
۲-۱۱-۳- خانواده
کار آفرینی مفهومی است که همراه با خلقت بشر وجود داشته است. مروری بر ادبیات کارآفرینی نشان می‌دهد که مفهوم کارآفرینی برای اولین بار توسط اقتصاددانان مطرح شد. سپس با توجه به اهمیت و نقش کارآفرینی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی در جوامع، دانشمندان علوم اجتماعی نیز به بررسی ویژگیهای فردی و اجتماعی کارآفرینان پرداختند. خانواده، کانونی است که در شکل‌گیری این ویژگیها، می‌تواند نقش حیاتی ایفا کند. در جوامع سنتی که مردان نقش «نان‌آوری» و زنان نقش «خانه‌داری و تربیت فرزندان» را بر عهده داشتند، انتقال ایده کسب و کار بیشتر از طرف مرد صورت می‌گرفت؛ ساختار جدید خانواده درجامعه امروز و به تبع آن خروج زن از خانه، ظهور جلوه‌های تازه‌ای از بروز خلاقیت و نوآوری را در هر دو جنس زن و مرد باعث شد (۲۰۱۱ ،Díaz-García. and Jiménez-Moreno). بدنبال این تغییر نگرش؛ شیوه تولید،‌ سبک زندگی و نقش‌های والدین در درون خانواده نیز دچار دگرگونی شد. به شکلی که هر کدام از والدین با رفتار خود می‌توانند در رشد اعتماد به نفس،‌خلق ایده‌های جدید در خانواده و تعیین مسیر شغلی فرزندان، نقش‌های اساسی را ایفاء کنند.اگر خانواده را از دیدگاه نهادی مورد بررسی قرار دهیم به این نتیجه می‌رسیم که که خانواده از نظر کمی و کیفی می‌تواند کانون اصلی اندیشه کار و تلاش و پرورش روحیه خلق ایده و کار در افراد باشد. تحقق این امر مستلزم توجه ویژه والدین به ابعاد و ساحتهای حیات فردی فرزند از هنگام تولد تا زمان تکوین شخصیت اوست (۲۰۰۱ ،Morris et al). وقتی پدر یا مادر همچون الگویی تلاشگر و مؤثر در عرصه کار و تولید در جامعه ظاهر شوند،‌کارکردهای مثبت ناشی از فعالیت آنها فرزند را به سمت و سویی ترغیب می کند تا ذهن خود را به صورتی منسجم و ثمربخش به ادامه شغل والدین و یا حرفه‌ای جدیدتر سوق دهد. برای چنین فردی دستیابی به منابع اقتصادی ناشی از کار و تسخیر فضاهای جدید، ارزش تلقی می‌شود. چنین طرز تلقی از دنیای پیرامون، ذهن فرد را نسبت به خلق ایده‌ای نو و استقلال اقتصادی و کسب موفقیت، دگرگون می‌سازد. در این مرحله، نوجوان یا جوان ایده‌کاری خود را با خانواده در میان می‌گذارد چه بسا بتواند از تجربیات و رهنمودهای والدین و احتمالاً حمایت مالی و اجتماعی آنها بهره‌مند شود. اینجاست که معیارها و ارزشهای خانواده برای فرزند ملاک عمل و چراغ راه او در مسیر کار و تلاش واقع می‌شود. وظیفه والدین در چنین شرایطی تشریح ابعاد گسترده فعالیت اقتصادی به عنوان ارزش بنیادی برای فرزند و هدایت او در مسیر مطلوب، آغاز توأم با موفقیت را در راه‌اندازی کسب و کار به همراه خواهد داشت (Russell, 2004). میزان تحصیلات، نوع شغل والدین، ساخت خانواده، روابط خانوادگی (خصوصاً رابطه والدین با فرزندان)، درآمد خانواده و میزان برخورداری از امکانات رفاهی در شکل‌گیری «فرهنگ کار» در خانواده می‌تواند تأثیر داشته باشد. انسانهای متفاوت، توانمندیهای متفاوتی دارند که اگر از همان دوران نوجوانی در مسیر مشخص هدایت شوند، ‌می‌توانند با خلق ایده‌های جدید خود، تغییر در روند تولید و بالطبع تغییر در فرایند تکنولوژی را آسان کنند (Mcquaid, 2002).
۲-۱۱-۴- نگرش
اشاره به میزان ارزشیابی مثبت یا منفی افراد در مورد کارآفرین بودن دارد. نگرش ها، پاسخ های ارادی، شناختی و احساسی افراد نسبت به اشیاء، سایر افراد، خودشان و یا مسائل اجتماعی هستند. نگرش ها سه ویژگی اساسی دارند: آموختنی و اکتسابی هستند، زمینه بروز اعمالی را فراهم می کنند و چنین اَعمالی تمایل مطلوب یا نامطلوب نسبت به سایر افراد یا اشیاء را ایجاد می کنند (Linan and Chen, 2009, 596). نگرش به رفتار ، یک متغیر فردی و شخصی است که طی آن رفتار از دیدگاه خود فرد ارزیابی می شود. کاربرد این متغیر در تحقیق های تمایل به کارآفرینی بدین صورت است که از دیدگاه خود کارآفرین تا چه اندازه کسب و کار جذاب به نظر می رسد (بارانی و همکاران، ۱۳۸۸).
۲-۱۱-۵- هنجارهای اجتماعی
فشارهای اجتماعی درک شده راجع به انجام دادن یا ندادن رفتارهای کارآفرینانه را اندازه گیری می کند و به طور خاص اشاره به درک و احساس موافق افراد نسبت به تصمیم کارآفرین شدن یا نشدن دارد. این متغیر تحت تأثیر عوامل اجتماعی مانند نگرش های فرهنگی، نگرش های افراد، گروه ها و شبکه های اجتماعی مانند دوستان و همکاران هستند (زالی و همکاران، ۱۳۸۹، ۵۹). هنجار ذهنی در این نظریه یعنی فشار درک شده از سوی محیط (پدر و مادر ، دوستان نزدیک ، همکاران و …) که به معنای هنجار های جامعه بوده و منعکس کننده فشار و جهت دهی مؤکد اجتماعی است که شخص آن را برای انجام دادن یک رفتار خاص، احساس می کند. به عبارت دیگر، برای شخص مهم است که جامعه چه برداشتی از رفتار مورد نظر وی داشته باشد (بارانی و همکاران، ۱۳۸۸).
۲-۱۱-۶- کنترل رفتار ادراک شده
اشاره به شناخت افراد از آسانی یا دشواری انجام رفتار دارد و یا به صورت درک از میزان سهولت و دشواری نسبت به کارآفرین شدن تعریف می شود. این عامل نیز تحت تأثیر تجربه های گذشته، دشواری ها و موانع پیش بینی شده است. این متغیر، میزان باور فرد را به اینکه می تواند یک عمل خاص را انجام دهد، نشان می دهد. از این رو آن را می توان خودباوری یا خودکارآمدی نامید (Linan and Chen, 2009, 596). منظور از این دو مفهوم، توانایی فرد برای انجام دادن یک فعالیت است و این که تا چه اندازه یک فرد توانایی انجام دادن یک فعالیت را در خود احساس می کند (بارانی و همکاران، ۱۳۸۸).
۲-۱۱-۷- ویژگی های جمعیتی
در هزاره سوم میلادی، فرایند تغییر و تحول مستمر و پر شتاب از عمده ترین جریان های حاکم بر حیات بشری و از مهمترین مشخصات بارز آن به شمار می رود و فرایند کارآفرینی و خلاقیت که اساس و بستر ساز تغییر و تحول و دگرگونی است. در این خصوص نقش بسیار بنیادین و تعیین کننده ایفا می کند. افراد، سازمان ها و جوامعی که نتوانند خود را با این تحولات پر شتاب همگام کنند، دچار حالت ایستایی و توقف و سکون شده، بی شک در آینده حضور فعالی نخواهند داشت و سرانجام دچار اضمحلال می شوند (Ardagna and Lusardi, 2008). در این میان، افرادی هستند که در این دریای پرتلاطم انقلابهای پی در پی، بر روی موج ها سوار بوده و در زمانی که همگان بر نابسامانی، تناقض و عدم تعادل اذعان دارند، آنها به دنبال بدست آوردن فرصتی هستند تا بتوانند با ارائه محصول و یا خدمت جدیدی به جامعه، تعادل را برقرار کرده و اوضاع را سامان بخشد و ارزشی از خود بر جای گذارند (Johnston et al, 2009). تلاش صاحبنظران و متخصصان همواره بر این بوده است که برای سازمان ها شرایط و بستری رافراهم کنند که زمینه حاکمیت فناوری، خلاقیت و نوآوری در آنها مناسب تر و مستعدتر شود و بتواند هرچه بیشتر و بهتر از رویدادها و دگرگونی ها بهره مند شوند و حتی آنها را به وجود آورند و همچنین بسیاری از دانشمندان در پی آن بودند که وجه تمایز این افراد که محور توسعه اقتصادی بوده و کارآفرین خوانده می شوند، با دیگر افراد جامعه را بدست آورند و همین امر سبب به وجود آوردن علم کارآفرینی شد که در آن رویکرد رفتاری و ویژگی های شخصیتی کارآفرینان از منظر اقتصادی، روانشناسی و جامعه شناس مورد بررسی قرار می گیرد (،۲۰۰۵ ،Verheul et al).
۲-۱۲- پیشینه تحقیق
جدول ۲-۱- جدول پیشینه تحقیق:

الف: تحقیقات خارجی
نام محقق
سال تحقیق
عنوان تحقیق
نتایج تحقیق

فینی و دیگران

۲۰۱۲

عوامل موثر بر تمایل به کارآفرینی سازمانی در میان شرکتهای کوچک و تازه تاسیس

نتایج تحقیق نشان داد که تمایل به کارآفرینی سازمانی تحت تاثیر عواملی چون انگیزش، مهارت های فردی و همچنین پویایی محیطی ادراک شده قرار دارد.

در مورد طرابلس می گوید:
«از بیروت به طرابلس رفتم. این شهر یکی از مراکز پرجمعیت شام است… طرابلس کنونی شهری تازه ساخت است که دریا در دو میلی آن واقع شده اما طرابلس قدیم در کنار دریا بود و چندگاهی در دست مسیحیان افتاد و چون الملک ظاهر آن را پس گرفت ویرانش کرد و شهر تازه ساخت. در طرابلس قریب چهل تن امیران ترک بودند. امیر طرابلس طیلان حاصب بود که ملک الامرا نامیده می شد و خانه او مشهور به دارالسعاده بود…
از جمله معاریف این شهر؛ بهاءالدین بن غانم کاتب السر (دبیر خلوت) بود…» (همان :۳-۶۲)
ابن بطوطه از معره به حلب رفت که می گوید شهری بزرگ و مرکزی مهم است در مورد قلعه حلب می گوید:
قلعه حلب «الشهبا» نامیده می شود و در داخل آن دو کوه است که چشمه آبی از آن بر می آید که مصرف اهالی مصر را کافی می باشد… در این قلعه زیارتگاهی هست که بعضی از مردم به زیارت آن می روند و می گویند معبد ابراهیم خلیل بوده است… هنگامی که غازان خان امیرگردنکش مغول به حلب جمله آورد یک چند این قطعه را در محاصره خود داشت ولی سرانجام موفق به تسخیر آن شد و دست خالی بازگشت.» در مورد وجه تسمیه حلب می گوید:
«شهر حلب را « حلب ابراهیم» نامند چه حضرت ابراهیم صلوات الله علیه در این شهر سکونت داشت و او را گوسفندان زیاد بود که شیر آن ها را به فقرا و درویشان و مسافران می داد و انان که به این امر عادت داشتند برای مطالبه شیر جمع می شدند و « حلب ابراهیم» میخواستند (حلب به معنی شیر دوشیده است) و از همان تاریخ اسم حلب روی این شهر باقی ماند.» (همان : ۷-۶۶)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در مورد انطاکیه می گوید:
«از قنسرین به انطاکیه رفتم و آن شهری است عظیم و کهن. انطاکیه در گذشته باروی محکمی داشت که در میان باروهای بلاد شام بی مانند بود و چون الملک الظاهر آن شهر را بگشاد بارویش را ویران کرد.
از انطاکیه به دژ بغراس رفتم که دژی است مستحکم دارای کشتزارها و باغها. از این راه وارد بلادسیس (ارمنیه صغری) می شود که مسکن کفار ارمنی می باشد. ارمنی ها رعایای الملک ناصر بودند و به او مالیات می پرداختند. سکه آنها از نقره خالص است و « بغیله» خوانده می شود. پارچه های معروف « بیزی در این نواحی بافته می شود.» در مورد توطئه ارمنیان می گوید: «یک بار ارمنی ها از حسام الدین نزد الملک الناصر شکایت بردند و پاره ای امور ناشایست به او نسبت دادند. ناصر به امیر الامرای حلب فرمان داد تا حسام الدین را به قتل رساند… او به حضور ناصر رفت و گفت « قبله عالم! امیرحسام الدین یکی از بهترین امرای ما است، او خیرخواه مسلمانان است امنیت راه بر عهده او است و مردی دلیر می باشد، ارمنی ها خیالات بدی درباره مسلمانان دارند و او مانع کار آنها است…» (همان :۱-۷۰)
۴-۳-۹-۱-۱۱اسماعیلیان سوریه
دژهای اسماعییان نیز در فاصله راه بین حلب و دمشق قرار داشت. فداییان اسماعیلی که اینک از ایران برافتاده بودند در این منطقه به صورت مزدوران ارباب قدرت عمل می کردند. اسماعیلیان از همان اوایل کار در کوههای سوریه و لبنان مواضعی داشتند و پیرو پیشوای آنان شیخ الجبل خوانده می شد. در آن روزگار که ابن بطوطه به شام رفت آنها خود را در اختیار ملک ناصر پادشاهان مصر گذاشته بودند و در برابر دریافت پول به عملیات به اصطلاح تروریستی دست می زدند. ابن بطوطه فداییان را تیرهایی می خواند که سلطان مصر به سوی دشمنان خود در ایران هدف می گیرد.مأموریتهای فداییان همیشه با موفقیت توأم نبود.
۴-۳-۹-۱-۱۲قلاع فداییان
«ازصهیون به دژهای قدموس، مینقه، علقیه، مصیاف و کهف رفتم این دژها دست طائفه اسمعیلیه است که فداییان نیز نامیده می شوند و کسان دیگر حق ورود در آن دژها را ندارند. فداییان به منزله شمشیری در دست الملک الناصر هستند که بر ضد دشمنان خود در عراق و دیگر جاها به کار می برد. فداییان مستمری مخصوص دارند و هر وقت سلطان بخواهد یکی از آنان را برای کشتن کسی بفرستد نخست خونبهای او را می پردازد که اگر به سلامت بازگشت آن مال را خود تصاحب می کند و گرنه آن را به اولاد او می‌دهند.فداییان کارکردهای مسمومی دارند که در مأموریتهای خود بکار میبرند…» (همان :۷۳)
۴-۳-۹-۱-۱۳ بصره و منارجنبان
بصره را ابن بطوطه شهری یافت به لحاظ اقتصادی دارای رونق و به لحاظ علمی ورشکسته.وی از مناظر زیبا و باغ های گسترده و میوه های خوب بصره سخن می گوید.بصره سه محله داشت؛دو محله مخصوص عرب ها و محله سوم از آن ایرانی ها(عجم ها) بود.فرماندار شهر هم یک ایرانی اهل تبریز بود.شهری که روزگاری مرکز نحویون یعنی متخصصان دستور زبان عربی بود کارش به جایی کشیده بود که خطیب نمازجمعه آن نمی توانست یک خطبه بی غلط و درست بخواند.ابن بطوطه از این وضع انتقاد کرده است.حمدالله مستوفی نیز که تقریباً معاصر ابن بطوطه بود در نزهه القلوب به اختلاط عناصر عربی و ایرانی در بصره اشاره دارد و می گوید زبان مردم این شهر«عربی مغیّر» است و پارسی نیز می گویند.(مستوفی، :۴۰)
بصره منارجنبانی هم داشته است که دستگیره آن را می گرفتند و به امیرالمؤمنین علی (ع) قسم می دادند و می جنباندند و منار تکان می خورد که ابن بطوطه از آن گفته است.از این منار حمدالله مستوفی نیز یاد می کند که در مسجد بصره مناری است که هر که آن جا رود و آن را به حق علی(ع) سوگند دهد که جنبان شو یا ساکن باش چنان گردد.(همان :۳۹)
«مسجد علی(ع) هفت مناره دارد که یکی از آنها متحرک است مردم معتقدند که مناره مزبور فقط هنگام ذکر نام علی (ع) به حرکت درمیاید…» (همان :۶-۱۹۵)
ابن بطوطه از ساحل بصره به ابله از سایه باغها و نخلستانهای بهم پیوسته می گذرد. میگوید ابله شهر بزرگی بوده است که تجار هند و فارس اجناس خود را به آنجا می آورده اند.
۴-۳-۹-۱-۱۴بندرماهشهر
ابن بطوطه بعد از آبادن که می گوید در زمین شوری واقع شده و فاقد عمارت و آبادی است از بندر ماهشر گفته است:«صبحگاهان به غزم ماجول (معشور یا ماهشهر) سوار کشتی شدیم. رسم من در مسافرتها بر این بود که تا ممکن است دوبار از یک راه نروم. من قصد بغداد داشتم لیکن یکی از اهالی بصری پیشنهاد کرد که اول به لرستان و از آنجا به عراق عجم بروم آنگاه به عراق عرب بازگردم… پس از چهار دور به ماجول رسیدیم. ماجول شهر کوچکی است برکنار خوری که گفتیم از دریای فارس منشعب شده است. زمینهای این نواحی شوره زار است نه درختی دارد و نه سبزه ای…» (همان :۲۰۰)
۴-۳-۹-۱-۱۵ شوشتر و تاریخ آن
تصویری که ابن بطوطه از شوشتر به دست می دهد:«به شهر تستر رسیدیم که در قلمرو اتابک و سر حد بین دشت و کوهستان است. تستر شهری بزرگ زیبا، خرم دارای پالیزهای نیکو و باغهای عالی است این شهر محاسن زیاد و بازارهای معتبر دارد… تستر برای ورود و خروج مسافرین یک در بیشتر ندارد و آن را دروازه «دسبول» (دزفول) می نامند «دروازه» در لغت آنان به معنی در است. درهای دیگر این شهر بسوی رودخانه باز می شود در دو طرف رودخانه ها باغ ها قرار دارد و دولابها کار گذاشته اند… میوه در تستر فراوان است، خیرات و برکات این شهر بسیار و بازارهای آن در خوبی بی مانندمی باشد…» (همان :۲-۲۰۱)
در خارج شهر شوشتر ابن بطوطه از مزار متبرکی می گوید که زاویه ای دارد و گروهی از درویشان در آن به سر می برند و مزار مزبور را به قبر زین العابدین علی بن حسین بن علی بن ابیطالب (ع) نسبت می‌دهند.ابن بطوطه توصیف زیبایی از مدرسه امام شوشتری بدست می دهد که نشان دهنده گرایشهای متصوفانه و رونق و نفوذ بازار درویشان است.
۴-۳-۹-۱-۱۶ ایذه و احوال تاریخی آن
ابن بطوطه پس از شوستر به شهر ایذه می رسد و در مورد آن می گوید: «در هر یک از منازل این راه زاویه ای بود. ایذه را « مال امیر» نیز می نامند و آن پایتخت سلطان اتابک است.» (همان : ۲۰۴)
نظارت زاویه ها که آن را مدرسه می نامیدند به دست شیخ الشیوخ نورالدین کرمانی بود و احترام زیادی نزد سلطان بزرگان دولت و متنفذین پایتخت داشت.گرمی و رونق بازار درویشان و میزان تأثیر آنان به عوامل دولتی در اینجا هم پیداست.
۴-۳-۹-۱-۱۷ اتابک افراسیاب دوم
اتابک افراسیاب که ابن بطوطه از او سخن گفته اتابک افراسیاب ثانی پسر اتابک نصرت الدین احمد هفتمین اتابکان لرستان است که پس از برادر خود یوسف در سال ۷۴۱ به فرمانروایی رسیده که به احتمال زیاد ملاقات ابن بطوطه با او در سال ۷۴۸ که هنگام بازگشت از هند صورت گرفته باشد. ابن بطوطه دوران فرمانروایی یوسف از ۷۳۰ تا ۷۴۰ یعنی ده سال دانسته است و پس از یوسف شاه برادر او افراسیاب دوم به فرمانروایی می رسد فرزند اتابک که یگانه اولاد ولیعهد او بود فوت می کند و عزای عمومی راه می افتد و بزرگان شهر از قضات و فقها و سادات برای تعزیت به درسرای اتابک می روند ابن بطوطه نیز موقع را مغتنم می شمارد و در جمع دیگران به آنجا می رود. وصف دسته های عزاداران و آیین ماتم و تعزیه داری و چگونگی ملاقات ابن بطوطه با اتابک از مطالب بسیار جالب توجه و جاندار سفرنامه است.اتابک نصرت الدین احمدپور اتابک افراسیاب که ابن بطوطه شرحی درباره سجایای اخلاقی و آثار خیر او می نویسد ظاهراً در سال ۷۳۳ در گذشته و پسرش اتابک رکن الدین یوسف شاه به جایش نشسته.
ابن بطوطه آورده است که اتابک نصرت الدین احمد مالیات را بر سه بخش می کرد: « یک سوم آن را به مصرف مخارج زوایا و مدارس می رساند و یک سوم مخارج قشون می کرد و یک سوم باقی صرف مخارج شخصی او و حرم سلطنتی و خدام و غلام می شد. که از این قسمت همه ساله هدایایی هم برای (خان مغول) سلطان ابوسعید پادشاه عراق می فرستاد و گاهی خود نیز به به دیدار آن پادشاه می رفت.» (همان :۲۰۵)
ابن بطوطه می گوید: « پادشاه ایذه در ایامیکه من آنجا رفتم سلطان اتابک افراسیاب پسر اتابک احمد بود. اتابک بین ایرانیان لقبی است که به پادشاه و حکمدار این نواحی اطلاق می شود و این نواحی به نام بلاد لر (لرستان) معروف است.» (همان :۲۰۴)
ابن بطوطه در مورد دیدار خود با اتابک می گوید: « از در معروف به باب السرو وارد سرای اتابک شدیم… در اینجا اتابک را دیدم که به مخده ای نشسته بود و دو ظرف در برابر او بود یکی با سرپوش زرین و دیگری با سرپوش سیمین، سجاده سبز رنگی هم انداخته بودند که من روی آن نزدیک اتابک نشستم… اتابک از حال من و اوضاع وطن من سوال کرد و از کارهای الملک الناصر و از کشور حجاز جویا شد جوابهایی دادم. در این موقع فقیه بزرگی که سمتریاست فقهای آن سامان را داشت وارد شد؛ سلطان گفت این مولانا فضیل است. در میان ایرانیان فقها را به عنوان (مولانا) می خوانند و سلطان نیز مانند دیگران همین عنوان را استعمال می کرد.» (همان :۲۰۹).
سلطان اتابک مردی دائم الخمر بود، از آنجاییکه سلطان عربی خوب می دانست به زبان عربی به ابن بطوطه می گوید حرف بزن، ابن بطوطه هم بعد از تعریف و تمجیدی که از وی میکند به دو ظرفی که در برابر سلطان بود اشاره می کند. سلطان شرمگین می شود و مصاحبت با ابن بطوطه را مایه رحمت می داند.
۴-۳-۹-۱-۱۸ از ایذه تا اصفهان
گزارش ابن بطوطه درباره اصفهان از ویرانی بخش بزرگی از شهر که حاصل تعصبات و اختلافات مذهبی بود سخن می گوید. داستان زدو خوردهایی که دایم میان محله های شافعی نشین و محله های خنفی نشین اصفهان برقرار بود و به مرور زمان که بر شیوع و نفوذ تشیع در آن شهر افزود عنصر تازه ای بر مخاصمات مذهبی سابق اضافه شد و چنین است که ابن بطوطه خرابی شهر را معلول اختلافات سنی و شیعه می داند.
ابن بطوطه در مورد حرکت خود از ایذه به اصفهان می گوید:
« پس از چند روز از ایذه حرکت کردیم. منزل اول در مدرسه السلاطین که مقبره خانوادگی پادشاهی است توقف کردیم… تا مدت ده روز در قلمرو حکومت اتابک راه پیمودیم. راه ما از میان کوههای بلند بود و هر شب در مدرسه ای منزل می کردیم که در همه آن ها وسایل خورد و خوراک مسافرین فراهم بود… روز دهم به مدرسه ای رسیدیم که کریواالرخ نامیده می شد. این منزل آخرین نقطه زیر حکومت اتابک بود و از آن پس مسافرت ما در زمین پهناور و پر آبی آغاز شد که از مضافات شهر اصفهان به شمار می رود.» (همان :۲۱۰)
در این محدوده از شهرهای اشترگان و شهر فیروزان که پرآب و دارای باغ های و مساجد زیبایی بودند و قریه فیلان می گوید که قریه بزرگی است و روی رودخانه عظیمی ساخته شده و برجهای کبوتر در میان باغهای آن و سپس به اصفهان می رسد « اصفهان از شهرهای عراق عجم است شهری بزرگ و زیبا است. ولی اکنون قسمت زیادی از آن در نتیجه اختلافاتی که بین سنیان و شیعیان آن شهر به وقوع می پیوندد به ویرانی افتاد. این اختلافات هنوز هم ادامه دارد و مردم آن شهر دایم در منازعه و کشتار به سر می برند» (همان :۲۱۱)
۴-۳-۹-۱-۱۹ تاریخ اجتماعی اصفهان
ابن بطوطه اصفهانیان را به شجاعت و سخاوت می ستاید. مهمان نوازی آنان تفصیلی دارد، وقتی به آشنایی و رفیقی برخورد می کنند تعارف شروع می شود و می گویند: نه برویم یک لقمه «نان و ماس» با هم بخوریم ولی چون به خانه می رسند نان و ماست ساده به انواع غذاها تبدیل می شود و اصفهانیان به این رسم شهر خود مباهات می کنند. از میوه های اصفهان زردآلو، به، انگور و خربزه عالی آن شهر بیشتر مورد پسند ابن بطوطه بوده است.اطلاعاتی که ابن بطوطه از تشکیلات صنفی اصفهان به دست می دهد در خور توجه بسیار است.« هر دسته از پیشه وران اصفهان رئیس و پیش کسوتی برای خود انتخاب می کنند که او را « کلو» می نامند. دسته های دیگر هم صنعت و حرفه هستند به همین نحو رؤسایی برای خود برمیگزینند.» (همان :۲۱۲)
جوانان مجرد نیز جمعیتهای خاص خود را داشتند باهم حشر و نشر می کردند. « کلو» که ابن بطوطه می گوید اصطلاحی است به معنی کلانتر و رئیس صنف و سردمدار و اختصاصی به اصفهان نداشت. شهرهای دیگر هم از این کلوها داشتند.ابن بطوطه درمورد رونق خانقاه شیخ علی بن سهل شاگرد شیخ جنید می گوید که در آن منزل کرده است. و مورد احترام و زیارتگاه مردم اصفهان است در مورد گرمابه عالی مفروش به رخام آن که دیوارهایش از کاشی است و وقف می باشد و از مراتب خداپرستی و درویش نوازی شیخ آن خانقاه که عابد پرهیزگار به نام قطب الدین حسین اصفهانی بود.
ابن بطوطه از شیخ اصفهانی خرقه می گیرد و طاقیه سرش را که نوعی کلاه بلند و تاج دار است از او طلب می کند. «شیخ در چهارده جمادی الاخری سال ۷۲۷ آن طاقیه را در همان زاویه به من داد…» (همان :۲۱۳)
۴-۳-۹-۱-۲۰ شیراز و تاریخ اجتماعی آن
ابن بطوطه به قصد زیارت شیخ مجدالدین شیرازی به سوی شیراز حرکت می کند. از اصفهان تا شیراز ده روز فاصله بود و در این محدوده ابن بطوطه از شهر کلیل و قریه بزرگ صوما و سپس به شهر یزد خاص
(ایزد خاص) و از راه دشت روم به مایین و از آنجا به شیراز می رسد و می گوید: « دشت روم مسکن ترکها است» مقصود طوایف ترک زبان قشقایی است.شیراز ابن بطوطه را مجذوب خود کرده بود. وی از باغهای زیبا، چشمه سارها و بازارها و خیابانهای شهر، از نظم و آراستگی آن تعریف می کند و می گوید شیرازیان مردمانی خوش اندام اند، جامه های پاکیزه می پوشند. شهر در زمین مسطحی واقع شده و گرداگرد آن را باغها فراگرفته اند. بازارها و باغهای شهر و مردم آن ابن بطوطه را به یاد دمشق می انداخت.هر یک از اصناف پیشروان هم بازار جداگانه خاص خود را داشتند. در واقع همین تشکلات صنفی شهرهایی چون اصفهان و شیراز بود که در آسیای صغیر به صورت گروه های فتیان درآمده بود و ابن بطوطه در گزارش سفر به بلادالروم به این نکته تاکید نهاده است.ابن بطوطه نیز مانند حافظ از آب خوشگوار نهر باصفای رکن آباد یاد می کند و از رونق بقاع و مساجد شیراز سخن گفته.شمار بسیار زنان در شیراز نظر ابن بطوطه را به خود جلب کرده بود. می گوید: « مردم شیراز و خصوصاً زنان آن شهر به زیور صلاح و سداد و این و عفاف آراسته اند. زنان شیرازی موزه به پای می کنند. (کفش چکمه ای، خف موزه) و هنگام بیرون رفتن از منزل خود را می پوشانند… زنان شیرازی صدقه و احسان زیاد می دهند و در روزهای دوشنبه و سه شنبه و جمعه در جامع بزرگ شهر برای استماع بیانات واعظ گرد می آیند… من در هیچ شهری ندیدم که اجتماعات زنان به این انبوهی باشد.» (همان :۲۱۷).
عیاران، در متن های تاریخی و ادبی و حماسی و داستان های عوامانه به نام های جوان مردان، فتویان، پهلوانان، شب روان، سرهنگان، مهتران،اسفهسالاران نیز خوانده شده اند.اما در برابر این گونه چهره های درخشان که خوشبختانه تعداد آنان در تاریخ ایران کم نیست بسیار کسان هم بوده اند که نام عیّار و جوان مرد بر خود می نهادند تا از حس شهرت این گروه سوء استفاده کنند و چهره ی کریه ناجوان مردی و نامردمی خویش را در زیر این نقاب زرّین پنهان دارند و موجب بدنامی عیّاران و جوان مردان شوند.(محجوب،۱۳۸۲ :۹-۹۵۸)
۴-۳-۹-۱-۲۱ سلطان خدابنده و کوشش برای رسمیت دادن مذهب تشیع در ایران
ابن بطوطه حکایتی در مورد سلطان خدابنده و شیخ مجدالدین که مردم شیراز او را مولانای اعظم می- نامیدند گفته است. پادشاه عراق سلطان محمد خدابنده در زمان کفر با جمال الدین بن مطهر (علامه حلی) یکی از فقهای شیعه مصاحبت داشت وقتی این پادشاه به دین اسلام رو آورد و مغولان هم به تابعیت از او اسلام پذیرفتند به مراتب تعظیم و احترام این فقیه افزوده شد. علامه حلی مذهب تشیع را در نظر پادشاه جلوه داد و حکایت احوال صحابه و ماجرای خلافت که حق خلافت آن علی (ع) بوده را برای تقریب ذهن پادشاه مثل زد که او هم سلطنت را از اجداد خود به ارث برده. سلطان که هنوز تحت تأثیر رسوم مألوف مغول بود و با قواعد دین اسلام آشنایی زیادی پیدا نکرده بود تسلیم این استدلال می شود و فرمان می دهند که مردم را در همه جا وادار به قبول مذهب تشیع کنند و به شهرهای عراق عرب و عراق عجم و فارس و آذربایجان و اصفهان و کرمان و خراسان فرمان ها فرستاد و مأمورینی هم برای انجام این کار مهم می فرستد. مأمورین سلطان نخست به شهرهای بغداد و اصفهان و شیراز رسیدند. در بغداد مردم باب الکرخ که اهل سنت و خیلی مذهبی بودند از قبول فرمان سلطان که حذف اسامی خلفا و سائر صحابه از خطبه و فقط ذکر اسم علی (ع) و پیروان او مانند عمار و غیره بود سرباز زدند و خطیب را تهدید کردند، او هم ترسید و خطبه را به همان نحوه سابق ادا کرد. در اصفهان و شیراز هم مردم حاضر به قبول تشیع نشدند. سلطان هم فرمان داد که قاضیان هر سه شهر را به حضور او بیاورند نخستین کسی که به حضور سلطان رسید مجدالدین قاضی شیراز بود و زمانی بود که سلطان در ییلاق خود قراباغ اقامت داشت و فرمان داد تا قاضی را جلو سگها بیاندازند. وقتی سگها را در برابر قاضی مجدالدین رها کردند آن حیوان ها در برابر قاضی از دریدن خودداری کرده و دم می جنبانیدند. چون سلطان از این صحنه غریب باخبر شد پابرهنه بسوی قاضی دوید و زیر پای او را بوسید و پیراهنی که خود بر تن داشت به او بخشید. این عمل در نزد مغولان بالاترین درجه احترام و لطف بود و کسی که مورد این لطف واقع می شد جامه پادشاه در خانواده او به عنوان سند افتخار از اسلاف به اخلاف می رسید و در حفظ آن می کوشیدند. (همان :۲۲۰)
۴-۳-۹-۱-۲۲ ابواسحاق و وقایع دوران سلطنت او
سفردوم ابن بطوطه مقارن بود با ایام فرمانروایی شاه شیخ ابواسحاق، از ممدوحین حافظ و عبید زاکانی، مردی نامجو و شهرت طلب که می خواست در گشاده دستی و سخاوت با سلطلان هندوستان همسری کند.ابن بطوطه می گوید سلطان شیراز در آن هنگام که به آنجا رسیدم شاه ابواسحاق پسر محمد شاه ینجو (اینجو) بود که پدرش ویرا به نام شیخ ابواسحاق کازرونی به این نام نامیده است…» (همان :۲۲۲)
اینجو به زبان مغولی به معنی املاک خالصه سلاطین مغول است و چون امیر محمد شاه پدر شاه شیخ ابواسحاق اینجو مغول در سال ۷۳۶ در شیراز متصدی املاک خالصه سلاطین مغول بود او و اولادش بدین نحو شهرت یافتند.ابن بطوطه در مورد شاه شیخ ابواسحاق می گوید: « سلطان ابواسحاق یکی از بهترین سلاطین و مردی بود خوش هیکل، خوب روی، نیکوخوی، فروتن؛ سپاهی نیرومند و کشوری پهناور داشت. عدد لشکریان او در حدود پنجاه هزار و مرکب از افراد ترک و ایرانی بودند، اما خواص و نزدیکان وی همه اصفهانی بودند زیرا وی اطمینانی به مردم شیراز نداشت و شیرازیانی را به خدمت خود نمی- گماشت و اجازه نمی داد به دستگاه او نزدیک شوند…» (همان :۲۲۲)
شیراز از بزرگترین منابع مالیاتی بود. پس از وفات پدر شاه ابواسحاق، محمدشاه اینجو که از جانب سلطان عراق ابوسعید حکومت شیراز را داشت سلطان ابوسعید شیخ حسین پسر امیرچوپان امیرالامرا را برای جمع آوری مالیات به شیراز فرستاد. مالیات ده هزار دینار بود. شیخ حسین پس از توقف در شیراز مصمم می- شود که نزد سلطان اوسعید برود و در این زمان شاه ابوالسحاق را با دو برادرش رکن الدین و مسعود بک و مادرش طاش خاتون را دستگیر کرد که به عراق ببرد و در آنجا در مورد اموال محمدشاه مورد بازخواست قرا گیرند.
وقتی به وسط شیراز می رسند، طاش خاتون نقاب از چهره کنار می زند. خاتون طبق عادت زنان ترک معمولاً با رو ی باز بیرون می رفت ولی آن روز از خجالت نقاب بر چهره افکنده بود. طاش خاتون از شیرازیان طلب کمک کرد که آیا شما می گذارید که مرا بدین گونه از میان شما بیرون کنند و درودگری به نام پهلوان محمود به همراه مردم دیگر جلو این کار را گرفتند و شورشی درافتاد و شیرازیان سلاح برداشتند و عده زیادی از سربازان را کشتند و خاتون را با پسرش نجات دادند. امیرحسین هم گریخت و نزد سلطان ابوسعید رفت. سلطان هم لشکری انبوه در اختیار او گذاشت. شیرازیان فهمیدند که انتقام سختی از آنان گرفته خواهد شد و پیش قاضی مجدالدین رفتند و از او التماس کردند که تا وساطت کند و جلوی خونریزی را بگیرد. قاضی پیش امیر رفت امیرحسین هم به احترام او صلح کرد و کار خاتمه یافت و با افتخار وارد شیراز شد. پس از وفات سلطان ابوسعید هر یک از حکام ادعای استقلال کرده بودند امیرحسین هم از بیم جان خود از شیراز بیرون رفت. شاه ابواسحاق هم موقعیت را مغتنم شمرد و شهرهای فارس و اصفهان را در تسلط خود درآورد و متصرفات خود را تا یزد ادامه داد و از آن پس قرار شد خطبه به نام شاه ابواسحاق باشد و حکومت دست مظفر و پدرش باقی بماند. (همان :۵-۲۲۳)
۴-۳-۹-۱-۲۳ وضع ایران و عراق پس از مرگ سلطان ابوسعید
ابن بطوطه پس از برافتادن دستگاه امیرچوپان و پایان کار او توسط سلطان ابوسعید ماجرای مرگ ابوسعید به دست بغداد خاتون دختر امیرچوپان را می گوید که در حباله نکاح شیخ حسن بود. شیخ حسن بزرگ مؤسس سلسله جلایران است و پسر عمه سلطان ابوسعید بود. ابوسعید پس از آنکه به استقلال رسید تصمیم گرفت بغداد خاتون را به زنی بگیرد و شیخ حسن به فرمان ابوسعید زن خود را طلاق داد. بغداد خاتون محبوب ترین زنان سلطان بود. چه مقام زن پیش ترک ها و مغول ها خیلی بلند و محترم بود چنانکه بالای فرامین شاهی می نوشتند « به فرمان سلطان و خواتین…»

در صورتی که سطح اطمینان تعیین شده، میزان آماره t بدست آمده بزرگتر از مقدار بحرانی در جدول باشد، فرض صفر رد شده و ضرایب معنی دار تشخیص داده می شوند.

مفروضات رگرسیون خطی

در صورتی محقق می تواند از رگرسیون خطی استفاده کند که شرایط زیر محقق شده باشد:
۱-میانگین یا امید ریاضی خطاها صفر باشد
۲-واریانس خطاها ثابت باشد.
مفروضات ۱و۲ بدین معنی است که توزیع خطاها باید دارای توزیع نرمال باشد.
۳- بین خطاهای مدل همبستگی وجود نداشته باشد. به عبارت دیگر استقلال خطاها یا عدم جود خودهمبستگی تایید شود.
۴- متغیر وابسته دارای توزیع نرمال باشد.
۵- بین متغیرهای مستقل همبستگی وجود نداشته باشدبه بیان دیگردارای هم خطی نباشد .

آزمون دوربین – واتسون (DW)(آ زمون خودهمبستگی)

آزمون های دیگری به منظوربررسی مفروضات مدل رگرسیون، انجام می گیرد. یکی ازاین آزمون ها آزمون دوربین- واتسون است که استقلال خطاها (تفاوت بین مقادیر واقعی و مقادیر پیش بینی شده توسط معادله رگرسیون ) یاعدم وجود خود همبستگی بین متغیرهای مستقل را آزمون می کند . در صورتی که فرضیه استقلال خطا ها ردشودوخطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند امکان استفاده از رگر سیون وجود ندارد.
نحوه داوری بدین شکل است که اگر این آماره دربازه ۱٫۵ تا ۲٫۵ قرار گیرد H_o آزمون (عدم همبستگی بین خطاها) پذیرفته می شود و در غیر اینصورت H_o رد می شود (همبستگی بین خطاها وجود دارد ) و موقعی که فرض همبستگی بین خطاها رد می شود می توان از رگرسیون استفاده کرد.

آزمون کولمو گوروف-اسمیرنوف (ks )( آزمون نرمال بودن)

جهت بررسی این نکته که آیا متغیرهایی که مورد بررسی و محاسبه قرار می گیرند، از قابلیت اتکاء مناسبی برخوردارند، آزمون نرمال بودن انحرافات صورت می گیرد که با بهره گرفتن از آزمون کلموگروف – اسیمرنوف به بررسی نرمال بودن داده های آزمون پرداخته می شود. با توجه به اینکه در جامعه های با توزیع نرمال، روش های پارامتریک و در جامعه های با توزیع غیر نرمال، روش های ناپارامتریک به کار گرفته می شود، لذا در ابتدا نرمال یا غیر نرمال بودن داده ها مشخص می شود و سپس فرضیه های تحقیق مورد بررسی قرار می گیرند. به منظوربررسی نرمال بودن از آزمون کلموگوروف- اسمیرنوف(KS) استفاده می شود.
برای بررسی نرمال بودن متغیر وابسته از آزمون کولموگروف – اسمیرنف استفاده می گردد و از آزمون های آماری دیگری نیز برای بررسی نرمال بودن خطاها و عدم وجود هم خطی در این تحقیق بهره گرفته می شود.فرضیه آماری این آزمون به صورت زیر بیان می شود:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

متغیر Ri از توزیع نرمال برخوردار است H 0 :
متغیر Ri از توزیع نرمال برخوردار نیست H 1 :
که با توجه به خروجی نگاره اگر (P- value < 0.05 ) باشد؛ بنابراین فرض H0 تأیید نخواهد شد و فرض H1 حاکی از عدم نرمال بودن داده ها پذیرفته خواهد شد.
آزمون کلموگروف-اسمیرنوف آزمونی برای پیدا کردن نوع توزیع های آزمون است. آماره آزمون فوق از مقایسه قدرمطلق بیشترین تفاوتها بین مقادیر مشاهده شده واقعی از مقادیر مورد انتظار بدست می آید.
سرانجام پس از بررسی مفروضات رگرسیون به آزمون معنی داری معادله رگرسیون خواهیم پرداخت جهت بررسی قطعیت وجود خطی بین متغیّر ها و تحلیل واریانس رگرسیون از نگاره ANOVA)) استفاده می شود. فرضیه آماری متناظر با آزمون به صورت زیر ارائه می گردد:
H0: رابطه خطی بین متغیر ها وجود ندارد
H1: رابطه خطی بین متغیر ها وجود دارد
که با توجه به sig کمتر از( ۰۵/۰ ) فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تأیید می شود.

نام تجاری پگاه

به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر از آزمون دوربین واتسون استفاده می شود. چنانچه آماره این آزمون در بازه ۵/۱ تا ۵/۲ قرار گیرد فرض عدم همبستگی بین خطاها پذیرفته می شود. مقدار آماره آزمون دوربین واتسون در نام تجاری پگاه با توجه به جدول ۴-۸ برابر با ۷۸/۱ می باشد که قابل قبول می باشد و مستقل بودن خطاها از یکدیگر تأیید می شوند.
ارتباط فرضیه ها با نام تجاری پگاه
درک مشتریان از کیفیت محصولات روی میزان دلبستگی به نام تجاری پگاه اثر می گذارد.
درک مشتریان از قیمت محصولات روی میزان دلبستگی به نام تجاری پگاه اثر می گذارد.
درک مشتریان از شهرت نام تجاری روی میزان دلبستگی به نام تجاری پگاه اثر می گذارد.
درک مشتریان از تبلیغات محصولات روی میزان دلبستگی به نام تجاری پگاه اثر می گذارد.
در این پژوهش به دلیل اینکه رابطه چند متغیر مستقل و یک متغیر وابسته مورد سنجش قرار می گیرد، از روش رگرسیون چند متغیره استفاده می گردد. همچنین مقدار معناداری هر متغیر مستقل میزان اثر آن را بر متغیر وابسته نشان می دهد. نتایج پژوهش مربوط به نام تجاری پگاه بصورت زیر می باشد.
جدول( ۴-۸ )بررسی آزمون دوربین واتسون نام تجاری پگاه

نام تجاری

ضریب همبستگی

ضریب تعیین

ضریب تعیین تعدیل شده

خطای معیار تخمین

دوربین واتسون

پگاه

۰٫۵۷۱

۱-۱- مقدمه
باکتری­ های تحت نام انتروباکتریاسه ارگانیسم­هایی هستند که عامل بیش از ۷۰ درصد عفونت­های مجاری ادراری هستند. پروتئوس­ها از باکتری­ های گرم منفی شایع در عفونت های ادراری بوده و همواره از اهمیت ویژه ای بعدازاشریشیا کلای برخوردار هستند. عفونت های مجاری ادراری ناشی از پروتئوس میرابیلیس شایع ترین بیماری ایجاد شده توسط این جنس می باشد .این ارگانیسم مقادیر زیادی اوره آز تولید می کند که اوره را به دی اکسیدکربن وآمونیاک تجزیه می کند. این روند سبب افزایش pH ادرار ، رسوب منیزیم وکلسیم شده و به ترتیب موجب تشکیل کریستال­های استرووایت و آپاتیت شده و منجر به پیدایش سنگهای کلیوی می گردد. افزایش خاصیت قلیایی ادرار برای اپی تلیوم مجرای ادراری نیز سمیت دارد، پروتئوس تعداد زیادی فیمبریه تولید می کند که برخی از آنها در اتصال به اپی تلیوم دستگاه ادراری اهمیت دارند [۱]. درمان عفونت ادراری باتجویز آنتی بیوتیک مناسب وبه موقع، بویژه باتوجه به عوارض آن اهمیت خاصی دارد. میکروارگانیسم ها با روش های مختلفی می توانند با ناملایمات محیطی سازگاری حاصل کنند،که یکی ازاین سازگاری ها مقاومت دارویی است.باتوجه به افزایش مقاومت دارویی در بین میکروارگانیسم ها،آنتی بیوتیک هایی که زمانی موثربودند.درحال حاضر تاثیر بسیارکمی برباکتری های مولد عفونت ادراری دارند که این امربه علت ویژگیهای ژنتیک باکتری، مصرف غیر استاندارد آنتی بیوتیک وغیره است. براساس نوع باکتری و نوع آنتی بیوتیک مورد استفاده مکانیسم های متفاوتی برای ایجاد مقاومت دارویی وجوددارد ازاین روتعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری­ های بیماریزای شایع برای هدایت درمان تجربی و اختصاصی علیه یک پاتوژن حائزاهمیت است [۲].

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۲- اهمیت و ضرورت تحقیق
یکی از شایع­ترین عفونت­های مشاهده شده در اجتماعات و بیمارستان­ها عفونت­های مجاری ادراری است. عامل اصلی ایجاد عفونت ادراری، باکتری­ های طبیعی روده هستند. عوامل دیگر از جمله ناهنجاری­های موجود در ساختمان دستگاه ادراری و سایر عوامل عفونت­زا ، از قبیل باکتری­ ها، قارچ­ها و ویروس­ها نیز می­توانند در تولید بیماری دخالت داشته باشند. شیوع عفونت ادراری به دلایل آناتومیک و فیزیولوژیک در زنان به ویژه زنان باردار بیشتر است. علی­رغم اینکه بیماری جریان تهاجمی ندارد ولی در صورت درمان نامناسب، عوارض بیماری به­ ویژه در خانم­های باردار می ­تواند بسیار شدید باشد و ساده­ترین راه درمان عفونت­های ادراری استفاده از آنتی بیوتیک­ها است. امروزه با استفاده نابجا از آنتی­بیوتیک­ها و ایجاد باکتری­ های مقاوم، ریشه­کنی کامل این بیماری دشوار شده است. بدین ترتیب ممکن است مشکلات زیادی را برای بیمار، به­ ویژه کودکان
وخانم­های باردار ایجاد کند از طرفی با توجه به آنکه پروتئوس­ها از جمله باکتری­ های رایج عفونت­های مجاری ادراری هستند و این بیماری از جمله بیماری­هایی است که در اکثر نقاط دنیا دیده می­ شود لذا در این تحقیق سعی می­گردد با بررسی شیوع و الگوی مقاومت دارویی و بررسی ژن مقاوم به آنتی­بیوتیک سویه­های پروتئوس ایجاد کننده عفونت­های ادراری گامی هرچند کوتاه برای سلامت جامعه برداشته شود.
۱-۳- اهداف تحقیق
۱-۳-۱- هدف کلی
۱-بررسی الگوی مقاومت دارویی سویه های پروتئوس جداشده از بیماران مبتلا به عفونت های ادراری
۲-بررسی الگوی پلاسمیدی مقاومت به کلیندامایسین ،آمپی سیلین،آموکسی سیلین
۳-بررسی الگوی پلاسمیدی مقاومت به سیپروفلوکساسین،سفوتاکسیم،سفتازیدیم
۴-بررسی الگوی پلاسمیدی مقاومت به تتراسایکلین،نالیدیکسیک اسید،جنتامایسین
۱-۳-۲- اهداف جزیی
بررسی مقاومت پروتئوس­ها به کلیندامایسین، آمپی­سیلین، تتراسایکلین، آموکسی­سیلین، سیپروفلوکساسین، سفوتاکسیم نالیدیکسیک اسید،سفتازیدیم،جنتامایسین
۱-۴- عفونت ادراری چیست؟
دستگاه ادراری به طورطبیعی فاقد هرگونه میکروارگانیسم است و زمانی عفونت ایجاد می شودکه هریک ازانواع باکتری­ ها، ویروس­ها، قارچ­ها و انگل­ها، دستگاه ادراری رامورد تهاجم قرارداده و باعث عفونت شوند [۳].گاهی اوقات علت بیماری­، باکتری­هایی هستند که از حیوان به انسان منتقل شده اند، اما مدرک روشنی از فراوانی آن وجود ندارد [۴].
عفونت مجاری ادراری^[۱]UTI درنتیجه حضوراین عوامل در مجاری ادراری پدید می ­آید [۵] و شایع ترین علت عفونت مجاری ادراری ابتلای باکتریایی است [۴] .همچنین عوامل متنوعی از قبیل شرایط فیزیولوژیکی و آناتومیکی غیرطبیعی دستگاه ادراری، عدم رعایت بهداشت یا برخی از بیماری ها نیز می توانند مستعد کننده این عفونت­ها باشند. [۶].
عفونت­های دستگاه ادراری از مشکلاتی است که سالانه میلیون ها انسان با آن روبرو هستند. از نظر اپیدمیولوژی تخمین زده می شود به طور کلی سالیانه حدود۱۵۰ میلیون بیمار مبتلا به UTI تشخیص داده می­ شود و هزینه های مراقبت های بهداشتی در مورد عفونت مجاری ادراری از بالاترین هزینه های بیماری های مختلف حتی بیماران کلیوی مزمن می باشد و حداقل ۶ میلیون دلار هزینه مراقبتی دارد [۷].
عفونت دستگاه ادراری از نظر شیوع، یکی از شایع ترین عفونت ها و رتبه دوم پس از عفونتهای دستگاه تنفس را تشکیل میدهد [۸]،و شایع ترین عفونت در میان تمام بیمارستانهای جهان می باشد [۹] ازنظرمراجعات های بیماری به پزشک، بزرگسالان مرتبه اول را دارا است [۱۰]. شیوع این عفونت بر اساس سن وجنس متفاوت است و در زنان و مردان و تمامی گروه های سنی می تواند رخ دهد [۱۱]، درواقع احتمالا این عفونت دردختران بیش از۵۰ برابربیش تراست وعودمجددآن نیزدرپسران حدود۳۰% است [۱۲]. در این عفونت­ها محل درگیری درکلیه­ها، حالبها، مثانه و پیشابراه (اورترا)^[۲] است و بیشتر علایم موضعی ایجاد می­ کنند؛ ولی تظاهرات بالینی همواره محل دقیق عفونت را نشان می­ دهند.
افزایش خطرعفونت ادراری در اطفال [۱۳] و [۱۴]، زنان حامله [۶]، بیماران با نخاع صدمه دیده ، دیابتی، اسکروزیس، بخش مراقبت های ویژه متعاقب استفاده ازکاتتر ادراری، جانبازان سوند گذاری شده، ایدز و بیماران بستری دارای سوند ادراری داخلی اتفاق می افتد [۱۵].
در حدود ۴۰ % از زنان لااقل یک باردر زندگی دچار عفونت ادراری می گردند [۱۵].عدم تشخیص یا درمان نامناسب عفونتهای ادراری باعث مزمن شدن و به جای ماندن آسیب شدید کلیوی و عوارض وخیمی مانند هیپرتانسیون، عفونت مکرر، نارسایی کلیه اختلات دستگاه ادراری، فشارخون، اورمی در زنان حامله، زایمان زودرس و حتی سقط جنین شود [۱۶].
اما درمان درست و به موقع با آنتیبیوتیک مناسب و به میزان کافی ،گام مهمی در بهبود بیمار میباشد و برای جلوگیری از تهدید جدی شرایط مرگ و میر به علت عفونت دستگاه ادراری ،در زنان باردار بسیار حیاتی می باشد [۱۷].
امروزه مقاومت باکتری ها نسبت به داروها موجب مشکل تر شدن درمان بیماری شده است. این مسئله به ویژه در کشورهایی که مصرف آنتی بیوتیک نابجا وزیاد است بیش تر قابل توجه می‌باشد. مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک به عوامل مختلفی بستگی دارد و در نواحی جغرافیایی مختلف الگوی حساسیت میکروبی نسبت به آنتی بیوتیک ها متفاوت است [۱۰].
مطالعات نشان می دهد که افزایش مقاومت در پاتوژن های ادراری به داروهای متعارف وجود دارد. در دهه‌ های اخیراستفاده گسترده از آنتی بیوتیکها در افزایش بروز مقاومت آنتی بیوتیکی میان پاتوژن های ادراری در سرتاسر جهان حتی در کشور های توسعه یافته منجر شده است [۷].
۱-۵- انتروباکتریاسه^[۳]
خانواده انترباکتریاسه شامل گروه بزرگی از باکتری‌ها می‌باشند که به طور وسیع در طبیعت پراکنده بوده و باسیل‌های گرم منفی، متحرک یا غیرمتحرک و بی‌هوازی اختیاری هستند که در روده انسان، حیوانات، خاک، آب و غیره وجود دارند. ارگانیسم های خانواده انتروباکتریاسه به همراه جنس ویبریو^[۴] و جنس پسودوموناس^[۵] تحت عنوان باسیل های رودهای^[۶] شناخته می شوند. باسیل های گرم منفی نسبتاً پلی مورف با اندازه تقریبی µ ۳ × ۵/۰ هستند. فیمبریه یا پیلی در اغلب ارگانیسم های این خانواده وجود دارد که مسئول اتصال آنها به سلول های میزبان و باکتریوفاژ می باشد. در بعضی اعضای خانواده پوشش نازکی تحت عنوان لایه لعابی یا لایه شبه کپسولی^[۷] وجود دارد که در کلبسیلا^[۸] به شکل یک کپسول واضح و ضخیم است.
در حدود ۱۱ دسته^[۹] و ۸۶ گونه^[۱۰] در این خانواده شناسایی شده است که فقط ۲۵ گونه از آنها در بیماری زائی انسان اهمیت دارند [۱۸]. بی هوازی اختیاری هستند و روی اگار خوندار و یا آگار غذائی رشد می کنند. از محیطهای انتخابی که حاوی نمک های صفراوی و یا رنگ هائی مثل ائوزین، متیلن بلو و بریلیانت گرین می باشند و مانع رشد گرم مثبت ها می شوند نیز می توان برای جداسازی آنها استفاده نمود [۱۸].
این باکتری ها روی محیط های کشت آزمایشگاهی و محیط های اختصاصی مانند محیط کشت مک کانکی که حاوی املاح صفروای و لاکتوز است رشد می‌کنند. اکسیداز منفی هستند و نیترات را به نیتریت تبدیل می‌کنند. قند لاکتوز را تخمیر کرده و اسید یا اسید و گاز تولید می‌کنند. این باکتری‌ها گلوکز را در شرایط بی‌هوازی تخمیر کرده و در شرایط هوازی اکسید می‌کنند. اعضای خانواده انتروباکتریاسه را از روی خصوصیات بیو‌شیمیایی از هم تفکیک می کنند. بعضی از اعضای خانواده انترویاکتریاسه مانند سالمونلا و شیگلا و گونه‌های­ بیماری‌زای
اشریشیا کلی برای انسان بیماری‌زا هستند و تشخیص دقیق آنها از نظر کلینیکی و اپیدمیولوژی اهمیت بسیار دارد. سایر اعضای خانواده انتروباکتریاسه اصولاً کومنسال یا ساپروفیت هستند، اما گاهی به صورت عوامل بیماری‌زا در مجاری ادراری، زخم‌ها، کیسه صفرا و غیره یافت می شوند. این باکتری‌ها گاهی به عنوان عوامل بیماری‌زای فرصت طلب در افرادی که دفاع بدنشان ضعیف است باعث ایجاد بیماری می‌شوند.
جداسازی و شناسایی باکتری‌های روده‌ای از مدفوع، ادرار، خون و مواد آلوده به مدفوع در تشخیص عفونت‌ روده‌ای بسیار بااهمیت است. اگر چه خانواده انتروباکتریاسه از نظر مرفولوژیک شبیه به هم هستند، اما خیلی از راه‌های متابولیکی آنها متفاوت از هم است. روش کار و آزمایشگاهی برای شناسایی این باکتری‌ها براساس تفاوت‌های موجود در فعالیت‌های بیوشیمیایی آنها استوار است.
کوشش‌های زیادی برای شناسایی باکتری‌های گرم منفی که در محیط‌های مختلف کشت قادر به رشد هستند، انجام گرفته است. برخی از باکتری‌ها نظیر پروتئوس به سهولت تشخیص داده می شوند، اما شناسایی سایر باکتری‌ها عملاً مشکل است. روش‌های اختصاصی برای شناسایی باکتری‌های بیماری‌زا نظیر سالمونلا، شیگلا و گونه‌های بیماری‌زای اشریشیا کلی مورد نیاز است. از طرفی، فقط تعداد کمی از آزمایشگاه‌ها قادرند که تمام محیط‌های مورد نیاز برای انجام آزمایش‌های بیوشیمایی را فراهم کنند [۱۹].
برای سهولت کار می توان این باسیل‌ها را براساس تخمیر قند لاکتوز تا حدی شناسایی کرد. بعضی از آنها، لاکتوز را به سرعت تخمیر کرده و پس از ۲۴ ساعت، لاکتیک و گاز کربنیک تولید می‌کنند، در حالی که برخی دیگر قادر به تخمیر لاکتوز نیستند. البته گروهی هم ، لاکتوز را به آهستگی تخمیر می کنند. با توجه به این مسئله می‌توان خانواده انتروباکتریاسه را به دو گروه عمده تقسیم کرد:
۱- باکتری هایی که قادر به تخمیر لاکتوز هستند و شامل اشریشیاکلی، کلبسیلا، انتروباکتر، سیتروباکتر می‌باشند. این دسته معروف به کلی فرم‌ها هستند.
۲- باکتری هایی که قادر به تخمیر لاکتوز نیستند نظیر سالمونلا، شیگلا، آریزونا، پروتئوس و غیره. باسیل‌های کلی فرم در اغلب محیط‌های کشت معمولی به خوبی رشد کرده و کلنی‌های بزرگی را تشکیل می دهند. برای تشخیص باسیل‌های گرم منفی و به ویژه انتروباکتریاسه، نمونه‌ها را باید روی محیط‌های اختصاصی نظیر محیط مک کانکی، E.M.B یا SS کشت داد. این محیط‌ها حاوی موادی مانند املاح صفراوی و برخی رنگ‌ها مانند کریستال ویوله، ائوزین متیلن بلو و غیره هستند که از رشد باکتری‌های گرم مثبت جلوگیری می‌کننند. در این محیط‌های کشت فقط باسیل‌های گرم منفی، به ویژه خانواده انتروباکتریاسه به خوبی رشد می‌کنند. در این محیط‌های کشت، همچنین قند لاکتوز وجود دارد. در صورتی که باکتری قادر به تخمیر لاکتوز و تولید اسید باشد، اسید با معرف موجود در این محیط‌ها (که معمولاً معرف قرمز خنثی است) تولید رنگ قرمز می کند، در نتیجه کلنی‌ها به رنگ قرمز در می‌آیند. بنابراین، کلنی باکتری‌هایی که قادر به تخمیر لاکتوز هستند (مانند اشریشیاکلی، کلبسیلا و انتروباکتر) به رنگ قرمز و آنهایی که قادر به تخمیر لاکتوز نیستند (نظیر سالمونلا و شیگلا) بی‌رنگ می شوند [۱۸].
در محیط مک کانکی، علاوه بر آن که باکتری‌های تخمیر کننده لاکتوز و آنهایی که قادر به تخمیر لاکتوز نیستند، به وسیله رنگ کلنی از یکدیگر متمایز می شوند، همچنین خاصیت مخاطی بودن کلنی کلبسیلا افزایش می‌یابد و از انتشار پروتئوس در این محیط نیز جلوگیری می شود. علاوه بر محیط‌های اختصاصی فوق، محیط‌های دیگری نیز برای شناسایی باسیل‌های گرم منفی، به کار می رود. این محیط‌ها شامل محیط کشت TSI و محیط‌های افتراقی دیگری که مجموع آنها آزمایش IMVIC را تشکیل می‌دهند [۱۸].
هدف عمده از شناسایی باسیل‌های کلی فرم، در واقع یافتن اشریشیاکلی، کلبسیلا، پروتئوس و همچنین سودوموناس در نمونه­ها و تمایز آنها از یکدیگر و از سایر کلی فرم‌ها است. برای این منظور می توان کلی فرم ایزوله شده را روی محیط آگار نرم حاوی تریپتون برای نشان دادن حرکت و تولید اندول در محیط کشت پپتون و اتر گلوکز دار برای مشاهده اسید و گاز،روی سطح شیب‌دار محیط سیمون سیترات برای اثبات مصرف سیترات، کشت در محیط اوره مایع برای نشان دادن تولید اوره آز و روی پلیت مک کانکی برای اثبات خالص بودن کشت و سایر خصوصیات آن کشت داد. انجام آزمایش اکسیداز به سهولت سودوموناس را از سایر باکتری‌ها متمایز می سازد. تشخیص نهایی انواع بیماری‌زاها با آنتی سرم‌های اختصاصی هر باکتری انجام می‌گیرد فقط در شرایط استثنایی ضروری است که شناسایی کامل گونه باکتری صورت گیرد تا ارزش واقعی کلینیکی آن آشکار شود. در این مورد می‌توان از آزمایش‌های بیوشیمیایی مختلف برای این منظور استفاده کرد. البته کیت‌های چند آزمایشی نظیر API 20 E برای سهولت انجام ازمایش‌های بیوشیمیایی موجود است [۱۸].
۱-۵-۱- روش‌های تشخیصی برای ایجاد افتراق بین باکتری‌های خانواده انتروباکتریاسه
۱-۵-۱-۱- تخمیر لاکتوز
تخمیر لاکتوز یکی از موارد عمده‌ای است که برای جدا کردن اعضای خانواده انتروباکتریاسه از نمونه‌های آزمایشگاهی مورد توجه قرار می گیرد. مواردی مانند مدفوع معمولاً روی محیط کشت حاوی لاکتوز و مک کانکی یا دزاکسی کولات، سیترات آگار یا DCA کشت داده می‌شود. کلنی باکتری‌هایی که لاکتوز را تخمیر می کنند به رنگ صورتی و سایر باکتری‌ها که لاکتوز را تخمیر نمی‌کنند به رنگ زرد کم‌رنگ ظاهر می‌شوند. با این روش می‌توان باکتری‌هایی نظیر شیگلا و سالمونلا را که بیماری‌زا بوده و قدرت تخمیر ندارند از باکتری‌هایی نظیر اشریشیا و کلبسیلا که لاکتوز را تخمیر می کنند، متمایز نمود. کلنی‌های زرد کم رنگ را که مشکوک به سالمونلا و شیگلا هستند باید به وسیله آزمایش‌های بیشتری مورد تأیید قرار گیرد. چون برخی از خانواده انتروباکتریاسه کومنسال و ساپروفیت قادر به تخمیر لاکتوز نمی باشند مانند انواع پروتئوس، پروویدنسیا، آلکاکسنس دیسپار، بلرتاپ بتسدا و گروه فاهینا [۲۰].
۱-۵-۱-۲- محیط تریپل شوگر- آیرون آگار
آزمایش تریپل شوگر- آیرون آگار (TSI) برای تشخیص افتراقی اعضاء خانواده انتروباکتریاسه از یکدیگر و همچنین شناسایی و تفکیک آنها از سایر باسیل‌های گرم منفی روده‌ای به کار برد. تمامی باسیل‌های گرم منفی روده‌ای توانایی تخمیر گلوکز و تولید اسید را دارند. این تفاوت‌ها بر پایه الگوهای متفاوت تخمیر کربوهیدرات‌ها و تولید گاز سولفید هیدروژن به وسیله گروه‌های مختلف ارگانیسم‌های روده‌ای طراحی شده است.
برای بررسی راحت الگوی مصرف کربوهیدرات‌ها، آگار مورب TSI حاوی لاکتوز و ساکارز با غلظت ۱% و گلوکز با غلظتی به میزان ۱/۰% تهیه می شود. از معرف فنل رد برای نشان دادن تخمیر کربوهیدرات‌ها استفاده می شود. این معرف با تغییر رنگ محیط کشت به نارنجی متمایل به قرمز تا زرد در شرایط اسیدی عمل می‌کند.
برای تلقیح نمونه ابتدا باکتری را در عمق و سپس در سطح محیط کشت می دهند. برای این منظور با بهره گرفتن از آنس نوک تیز باکتری را به صورت عمیق کشت داده و سپس آنس را خارج کرده و سطح محیط را به صورت خطی کشت می دهند. بعد از انکوباسیون محیط شما خواهید توانست میزان فعالیت تخمیری ارگانیسم‌ها را براساس تعاریف زیر تعیین نمایید.
۱- سطح محیط قلیایی (قرمز) و عمق اسیدی (زردرنگ) همراه یا بدون ایجاد گاز (شکسته شدن آگار در قسمت عمق): فقط گلوکز تخمیر شده است. ارگانیسم‌ها ابتدا ترجیحاً گلوکز را تجزیه می‌نمایند. از آنجا که میزان گلوکز در محیط در حد پایینی می‌باشد در اثر تخمیر گلوکز مقدار کمی اسید تولید می‌شود. سطح مورب محیط به سرعت اکسید می‌شود.
پپتون موجود در محیط نیز مورد استفاده قرار گرفته و ترکیبات قلیایی تولید می‌شود. در عمق محیط واکنش‌ اسیدی باقی می ماند. به این دلیل که فشار اکسیژن در این قسمت کم است و باکتری‌ها در این ناحیه رشد کمتری دارند.
۲- سطح اسیدی (زردرنگ) عمق اسیدی (زرد رنگ) همراه یا بدون تولید گاز:
در این حالت دو قند لاکتوز و یا ساکارز تخمیر گردیده‌اند. نظر به اینکه قندها در غلظت بالایی در محیط وجود دارنداین سوبستراها در تمام محیط برای فعالیت تخمیری در سطح و در عمق با حفظ واکنش اسیدی مورد استفاده قرار می گیرند.
۳- سطح قلیایی (قرمز) و عمق قلیایی( قرمز) یا عدم تغییر (قرمز متمایل به نارجی) عمق:
این حالت زمانی دیده می‌شود که کربوهیدرات‌ها تخمیر نگردیده باشند. در عوض پپتون‌ها تحت شرایط هوازی و یا بی‌هوازی تجزیه شده که در نتیجه این عمل آمونیاک تولید می‌شود و ایجاد PH قلیایی در محیط می‌کنند. اگر پپتون‌ها تنها به صورت هوازی تجزیه شوند، واکنش قلیایی در سطح محیط کشت مشاهده شده و چنانچه مصرف پپتون‌ها به صورت هوازی و بی‌هوازی انجام شود. این واکنش را هم در سطح و هم در عمق می‌توان مشاهده کرد.
شما برای اینکه نتیجه صحیحی را به دست آورید باید در نظر داشته باشید که طی ۲۴-۱۸ ساعت بعد از انکوباسیون کشت‌ها را مورد بررسی قرار دهید. با این عمل تمام سوبسترای کربوهیدراتی موجود در محیط مصرف می شود و زمانی که کربوهیدرات موجود در محیط مصرف شد، باکتری‌ها برای تأمین انرژی به سمت تجزیه پپتونها می روند که باعث ایجاد محصول نهایی قلیایی شده و این امر باعث ایجاد تغییر رنگ در محیط کشت می گردد.

الف- شکایت شاکی خصوصی
ب- دستور رئیس حوزه قضایی و دادستان
ج- گزارش مامورین انتظامی در جرائم مشهود
د-گزارش سازمان های مردم نهادی که که اساسنامه آن ها درباره حمایت از اطفال و نوجوانان و زنان،اشخاص بیمار و ناتوان جسمی یا ذهنی،محیط زیست،منابع طبیعی،میراث فرهنگی،بهداشت عمومی، و حمایت از حقوق شهروندی است.
و- اعلام کسانی که شاهد وقوع جرم بوده اند.
ه- اظهار و اقرار متهم
ر- اعلام اشخاصی که از قولشان اطمینان حاصل می شود.
ز- نامه های بدون امضاء در موارد خاص و با شرایط خاص
ی- اعلام مقامات رسمی^[۷۲]
الف- شکایت شاکی خصوصی یا مدعی خصوصی
به طور کلی دعاوی و شکایات افراد جامعه دو نوع است. دعاوی مدنی و شکایات کیفری، در دعاوی مدنی، خواهان یا مدعی مستقیما با تقدیم دادخواست به دادگاه، خواسته خود را دنبال می کند. در دعاوی مدنی نقش مامورین انتظامی می تواند در اموری مانند ابلاغ اخطاریه ها و سایر اوراق قضایی و یا در برخی اقدامات مربوط به اجرای احکام مدنی باشد. شکایات کیفری چنانچه واجد شرایط قانونی باشد توسط مامورین انتظامی به عنوان ضابطین قضایی اخذ و حسب مقررات رسیدگی می شوند. بدیهی است براساس تقسیمات انجام شده و مرزبندی استحفاظی کلانتری ها و پاسگاه ها این یگان ها فقط صلاحیت رسیدگی به جرائم ارتکابی در سطح حوزه انتظامی خود را دارند. و در خصوص جرائم غیر مشهود خارج از حوزه خود بایستی شاکی را به کلانتری و مرجع قضایی ذیصلاح راهنمایی نمایند و در مورد جرم مشهود خارج از حوزه باید اقدامات لازم را تا رسیدن مامورین کلانتری مربوطه انجام دهند. ” کلانتری ها و پاسگاه ها صلاحیت رسیدگی به کلیه جرائم را ندارند و در خصوص جرائمی که صلاحیت رسیدگی به آنها را ندارند وظیفه دارند شاکی را به مرجع انتظامی ذی صلاح راهنمایی کنند، ضمن اینکه شکایت باید دارای وصف مجرمانه بوده و از سوی قانونگذار به عنوان جرم پیش بینی شده باشد^[۷۳].”
برابر ماده ۶۹ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری در شکواییه موارد ذیل باید قید شود:
نام، نام خانوادگی، نام پدر، نشانی دقیق شاکی
موضوع شکایت و ذکر تاریخ و محل وقوع جرم
ضرر و زیان مالی که به مدعی وارد شده و مورد مطالبه است
مشخصات و نشانی مستکی عنه یا مظنون در صورت امکان
ادله، مشخصات و نشانی شهود و مطلعین در صورت امکان
کلانتری ها و مراجع انتظامی چهار شرط را باید در قبولی و رسیدگی به شکایت شاکی خصوصی مدنظر قرار دهند.
اول اینکه: از لحاظ محل وقوع جرم صلاحیت رسیدگی داشته باشند.
دوم اینکه: صلاحیت ذاتی برای رسیدگی به جرم را داشته باشد چون رسیدگی به جرائم قاچاق کالا و موارد مربوط به منکرات و مفاسد اجتماعی و مواد مخدر در صلاحیت واحدهای تخصصی مربوطه است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

سوم اینکه: موضوع مورد شکایت شاکی جرم باشد و عنوان مجرمانه داشته باشد. اگر مورد جرم نباشد باید مدعی را به محاکم عمومی حقوقی ارشاد و راهنمایی نمایند.
چهارم اینکه: اگر جرم مشهود باشد وفق مقررات اقدام و تحقیقات مقدماتی را انجام و اگر غیر مشهود باشد جهت کسب تکلیف به مقام قضایی اعلام نمایند^[۷۴].
ب- دستور رئیس حوزه قضایی یا دادستان
مورد دیگری که معمولاً مبنای تشکیل پرونده های کیفری مراجع انتظامی را تشکیل می دهد، دستور دادستان یارئیس حوزه قضایی یا دیگر قضات مسئول در دادسرا است. در این مورد دادستان یا جانشینان وی طی دستوری به کلانتری یا پاسگاه انتظامی در ذیل شکوائیه شاکی، این شکوائیه را جهت انجام تحقیقات مقدماتی به واحدهای انتظامی ارسال می دارند. در گذشته رسم بر این بود که مرجع قضایی در قالب یک مهر متحد الشکل که ذیل شکوائیه مردم درج می شد رسیدگی مقدماتی را به کلانتری و پاسگاه محل محول می کرد اما با بخشنامه(۱) رئیس محترم قوه قضائیه تغییراتی در این رویه ایجاد و دادسرا مکلف شد تحقیقاتی مقدماتی جرائم غیر مشهود را خود انجام و تمامی تحقیقات نیز تحت نظر قاضی انجام گیرد. در ضمن الان به جای مهر متحد الشکل فرم های متحدالشکل تنظیم شده است و همین فرم ها ضمیمه شکایت شاکی شده و جهت انجام تحقیقات مقدماتی به کوپ ها ارسال می گردد.
ج- گزارش ضابطین دادگستری در جرائم مشهود
یکی دیگر از موارد موجب تشکیل پرونده در کلانتری و مراجع انتظامی اعلام و اخبار و گزارش واحدهای گشت خودروئی و موتوری و پیاده این واحدها است که درسطح حوزه استحفاظی فعالیت دارند. آنها در صورت برخورد با جرائم مشهود براساس اختیارات و وظائف مقرر در موارد ۱۸ و ۲۴ قانون آئین دادرسی کیفری سال۷۸ و ماده ۲۸ و۴۶ آ.د.ک جدید ۱۳۹۲ می توانند اقدامات لازم را انجام و مراتب را به کلانتری یا پاسگاه خود گزارش تا پرونده تشکیل گردد.
اگر این واحدها از طریق سایر ضابطین نیز از وقوع جرم مشهود مطلع گردید پس از احراز صحت موضوع اقدام به تشکیل پرونده کیفری می نماید.
د- گزارش سازمان های مردم نهاد
مطابق ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری جدید سال ۱۳۹۲،گزارش سازمان های مردم نهادی که که اساسنامه آن ها درباره حمایت از اطفال و نوجوانان و زنان،اشخاص بیمار و ناتوان جسمی یا ذهنی،محیط زیست،منابع طبیعی،میراث فرهنگی،بهداشت عمومی، و حمایت از حقوق شهروندی است.
و- اعلام و اخبار کسی که خود ناظر وقوع جرمی بوده و جرم دارای جنبه عمومی است.
مطابق ماده ۶۶ قانون آئین دادرسی کیفری حاکم و ماده۶۵ قانون جدید هرگاه کسی اعلام نماید که ناظر وقوع جرمی بوده و جرم مذکور دارای جنبه عمومی باشد، این اظهار برای شروع به رسیدگی کافی است هر چند دلایل دیگری برای انجام تحقیقات نباشد. ولی اگر اعلام کننده شاهد قضیه نبوده به صرف اعلام نمیتوان شروع به تحقیق نمود مگر اینکه صحت ادعا موجود باشد.
ه- اظهار و اقرار متهم
مورد فوق نیز از جهات تشکیل پرونده کیفری در کلانتری و پاسگاه انتظامی است. در این مورد مأمورین بایستی به دو نکته توجه داشته باشند:
۱-در صورت اقرار یک فرد به ارتکاب جرم باید بلافاصله مراتب را صورتجلسه و در صورت مشهود بودن جرم پرونده تشکیل و در صورتی که شرایط جرم مشهود فراهم نبود، موضوع را به مقام قضایی جهت کسب تکلیف گزارش نمایند.
۲-اظهار و اقرار متهم زمانی میتواند مبنای تشکیل پرونده باشد که مقرون به صحت باشد و برای مأمورین پس از بررسی صحت و سقم اظهار و اقرار، صحیح بودنش به اثبات برسد^[۷۵].
ر- اعلام و اخبار اشخاصی که از قولشان اطمینان حاصل شود.
معمولاً افراد از طریق تماسهای تلفنی (مانند ۱۱۰) و یا مکاتبه و یا حضوری از وقوع جرم خبر میدهند. این موارد نیز میتواند منجر به تشکیل پرونده در کلانتری و پاسگاه انتظامی گردد. در این گونه موارد، واحد انتظامی از طریق واحدهای گشت خود میبایست در خصوص صحت و سقم موضوع بررسیهای لازم را انجام که آیا جرمی به وقوع پیوسته است؟ از مصادیق جرم مشهود میباشد؟ و آنگاه از طریق پلیس خدمات قضایی کلانتری تحقیقات مقدماتی را انجام و پرونده تشکیل گردد.
ز- گزارش و نامههایی که هویت گزارش دهندگان و نویسندگان آنها مشخص نیست.
در صورتی میتواند مبنای شروع به رسیدگی و تشکیل پرونده قرار گیرد که دلالت بر امر مهمی کند که موجب اخلال در نظم و امنیت عمومی نماید و یا دارای قرائنی باشد که به نظر قاضی برای شروع به تحقیقات کفایت کند.(ماده ۶۷ قانون جدید)
ی- اعلام مقامات رسمی
دیگر از طرف کسب اطلاع از وقوع جرم، اطلاع دادن وقوع جرم توسط مقامها و اشخاص رسمی است. ماده ۲۹ ق.آ.د.د.ع.و.ا. در امور کیفری سال ۱۳۷۸ تصریح کرده است. «مقامات و اشخاص رسمی موظفند به هنگام برخورد با امر جزایی در حوزه کاری خود مراتب را به رئیس حوزه قضائی یا معاون وی اطلاع دهند.»

۲-۲-۴-۴٫ اصول تشکیل پرونده قضایی در کلانتری ها و پاسگاه های انتظامی

بطور کلی کلانتری ها و پاسگاه‌های انتظامی در تشکیل پرونده قضایی موارد ذیل را نیز باید رعایت کنند:
۱-طرز تشکیل پرونده
۲-نحوه تشکیل پرونده: در جرایم مشهود و غیر مشهود تابع مقرراتی است که در مبحث گذشته بطور مشروح و مستند به قوانین گردید. در هر حال هیچ پرونده ای نباید بدون ورود به سیستم ارجاع کلانتری یا پاسگاه تشکیل شود.