ترکیبات شیمیایی
چربی (گرم)
پروتئین (گرم)
کربوهیدرات (گرم)
املاح (گرم)
اب (درصد)
۲۰۰ گرم گوشت گاو
۳۳
۳۶
–
۲
۶۷-۶۵
یک لیتر شیر
۳۹
۳۸
۴۹
۹
۸۷٫۵

جدول ۲-۳ مقایسه ترکیبات شیمیایی یک لیتر شیر با ۲۰۰گرم گوشت گاو[۲۰]

در بررسی انجام شده توسط فائو و متخصصین تغذیه پیشنهاد می شود که ۵۰ درصد از کل مصرف روزانه یک فرد را باید پروتئین حیوانی تشکیل دهد.

میلی‌گرم))B1ویتامین
فسفر (میلی گرم)
کلیسیم (میلی گرم)
پروتئین حیوانی (گرم)
نیاز کل پروتئین در روز (گرم)
افراد

۲

۸۰۰

۸۰۰

۲۸

۵۶

مرد

۱٫۸

۷۰۰

۷۰۰

۲۷

۵۴

زن

۱٫۶

۸۰۰

۸۰۰

۲۶

۵۲

کودک ۹-۷ سال

جدول ۲-۴میزان تامین پروتئین حیوانی یک انسان با تغذیه نیم لیتر شیر [۲۰]

ردیف

شرح

میزان (کیلوگرم )

۱

متوسط مصرف سرانه شیردرجهان

۱۶۵
۲

متوسط مصرف سرانه شیردرایران

۹۱
۳

متوسط مصرف سرانه شیردرکشورهای آمریکای شمالی

۴۲۵

جدول ۲- ۵متوسط مصرف سرانه شیر [۲۰]

مقام

کشور

کیلوگرم/نفر

۱

ایرلند

۱۶۳

۲

سوئد

۱۵۷

۳

انگلستان

۱۱۷

۴

هلند

۱۰۱

۵

فرانسه

۶۸

جدول ۲-۶مصرف شیر و فرآورده های آن در اروپا و آمریکای شمالی [۲۰]

کشور

مقام

کیلوگرم/نفر

فرانسه

۱

۲/۲۳

ایران

–

۵/۵

پنیر فتا (۳۱%)، پنیر محلی (۲۵%) و پنیر تبریز (۷/۱۷%).

جدول۲-۷ مصرف سرانه پنیر[۲۰]

۲-۲-۱۴-تولید کنندگان عمده شیر و فرآورده های لبنی

کشورهای عضو اتحادیه اروپا و آمریکا به عنوان تولید کنندگان عمده شیر و فرآورده های لبنی و همچنین مصرف کنندگان عمده این محصول محسوب می شود. به لحاظ تولید شیر ایران در مقام ۲۱ در جهان قرار دارد.

اقلام

کل

دهک ۱

دهک ۲

دهک ۳

دهک ۴

دهک ۵

دهک ۶

دهک ۷

دهک ۸

دهک ۹

دهک ۱۰

غلات

۱۴٫۷%

۹٫۴%

۱۰٫۷%

۱۴٫۳%

۱۴٫۷%

۱۳٫۵%

۱۳٫۹%

۱۴٫۴%

۱۶٫۴%

۱۵٫۷%

۱۸٫۰%

انواع نان

۳٫۹%

۹٫۶%

۶٫۳%

۵٫۴%

۴٫۸%

۴٫۵%

۴٫۰%

۳٫۷%

۳٫۴%

۳٫۰%

۲٫۴%

آرد و رشته

۱٫۵%

۴٫۰%

۴٫۰%

%۱٫۹

۱٫۷%

۱٫۶%

۱٫۶%

۱٫۵%

۱٫۴%

۱٫۴%

۱٫۱%

‌بیسکوییت

۲٫۳%

۱٫۶%

۱٫۹%

۱٫۹%

۴٫۱%

۱٫۹%

۴٫۴%

۴٫۳%

۴٫۴%

۲٫۴%

۲٫۸%

گوشت دام

۱۲٫۶%

۸٫۹%

۱۰٫۴%

۱۱٫۰%

۱۱٫۶%

۱۴٫۸%

۱۴٫۸%

۱۴٫۰%

۱۴٫۰%

۱۴٫۰%

۱۶٫۵%

سایر ‌گوشت‌ها

۱۰٫۷%

۱۳٫۹%

۱۳٫۳%

۱۴٫۴%

۱۱٫۶%

۱۱٫۴%

۱۱٫۰%

۱۰٫۸%

۹٫۷%

۱۰٫۱%

۹٫۰%

ماهی و میگو

۳٫۲%

۱٫۹%

۴٫۰%

۴٫۳%

۴٫۷%

۴٫۹%

۳٫۰%

۳٫۴%

۳٫۵%

۳٫۷%

۴٫۰%

شیر

۴٫۹%

۳٫۷%

۳٫۳%

۳٫۴%

%۳٫۴

۴٫۹%

۴٫۸%

۴٫۷%

۴٫۹%

۴٫۸%

۲٫۷%

فراورده های شیر

۶٫۳%

۶٫۹%

۶٫۷%

۶٫۵%

۶٫۴%

۶٫۴%

۶٫۵%

۶٫۳%

۶٫۳%%

۶٫۴%

۶٫۰%

روغن

۳٫۹%

۵٫۳%

۵٫۱%

%۵٫۳

۴٫۵%

۴٫۳%

۴٫۰%%

۳٫۷%

۳٫۷%

۳٫۱%

۲٫۹%

میوه ها

۹٫۶%

۷٫۴%

۸٫۵%

۸٫۶%

۹٫۴%

۹٫۰%

۹٫۸%

۹٫۷%

۱۰٫۰%

۱۰٫۱%

۱۰٫۲%

خشکبار

۳٫۱%

۱٫۶%

۴٫۱%

۴٫۴%

۲٫۶%

۴٫۹%

۳٫۰%

۳٫۰%

۳٫۳%

۳٫۸%

۴٫۰%

سبزی

۱۱٫۱%

۱۳٫۸%

۱۴٫۸%

۱۴٫۷%

۱۴٫۳%

%۱۱٫۹

۱۱٫۸%

۱۱٫۵%

۱۰٫۷%

۱۰٫۵%

۸٫۸%

شیرینی ها

۱٫۴%

۴٫۱%

۴٫۱%

۱٫۹%

۱٫۸%

۱٫۶%

۱٫۵%

۱٫۴%

۱٫۳%

۱٫۲%

۱٫۰%

قند و شکر

۲٫۰%

۱٫۵%

۱٫۵%

۱٫۶%

۱٫۷%

۱٫۸%

۱٫۹%

۴٫۱%

۴٫۰%

۲٫۲%

۲٫۴%

ادویه ها

۳٫۴%

۳٫۵%

۳٫۵%

۳٫۷%

۳٫۶%

۳٫۸%

۴٫۰%

۳٫۴%

۳٫۳%

۳٫۲%

۳٫۰%

چای و قهوه

۴٫۰%

۴٫۵%

۴٫۵%

۴٫۵%

۴٫۵%

۴٫۱%

۳٫۴%

۳٫۹%

۳٫۶%

۳٫۸%

۳٫۵%

دخانیات

۲٫۴%

۳٫۲%

۳٫۲%

۴٫۸%

۳٫۴%

۴٫۹%

۴٫۶%

۲٫۴%

۲٫۳%

۱٫۸%

۱٫۷%

جدول ۲-۸ سهم شیر و فرآورده های لبنی از هزینه های خوراکی خانوار در ایران[۲۰]

همان گونه که جدول فوق نشان می‌دهد لبنیات پس از نان، غلات و گوشت بیشترین هزینه را در سبد هزینه خوراکی خانوار تشکیل می‌دهد. سهم شیر و فرآورده های آن در سبد خانوارهای ایرانی به طور میانگین حدود ۱۰ درصد است و این سهم در مناطــق شهری و روستایی مشابه بوده و بعد از انواع گوشت و فراورده های ان، نان و غلات، میوه و سبزی در رتبه سوم قرار دارد.[۲۰]

۲-۲-۱۵-تولید

صنایع لبنی یکی از زیرگروه های صنایع غذایی است که با فرآوری و تبدیل شیر به محصولات لبنی از فساد آن جلوگیری می‌کند و شرایط را برای امکا ن نگهداری شیر یا انتقال به بازارهای بزرگ تر مهیا می‌سازد و از این طریق ضمن تأمین نیاز کشور به فر آورده های لبنی از استفاده غیربهداشتی و غیربهینه شیر مازاد بر مصرف روستاییان جلوگیری می‌کند. اهمیت این صنعت را می توان در تأمین موادغذایی، اشتغال زایی و از همه مهم تر جلوگیری از واردات محصولات لبنی دانست. این صنعت درحال حاضر دارای ۸۳۳ کارخانه تولید فرآورده های لبنی درکشورمی باشد.[۲۰]

در جدول زیر آمار تولید لبنیات صنایع لبنی از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ نشان داده شده است.

سال

۱۳۸۵

۱۳۸۶

۱۳۸۷

۱۳۸۸