حجم نمونه :

با توجه به جامعه آماری ‌و برآورد کل آن از بین ۸۰۰۰نفر در حدود ۱۰۰نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده وآزمون هوش هیجانی ووسواس بر روی آن ها اجرا گردیده است .

روش نمونه گیری :

روش نمونه گیری در تحقیق حاضر از نوع طبقه ای است که در بسیاری از تحقیقات انسانی ،محقق قایل است نمونه تحقیقی را به گونه ای انتخاب کند که مطمئن شود زیر گروها با همان نسبتی که در جامعه وجودارند به عنوان نماینده ی جامعه در نمونه نیز حضور داشته باشند . این نمونه ها را نمونه های طبقه بندی شده گویند روش نمونه گیری طبقه ای در مطالعه هایی که محقق قصد مقایسه زیر ‌گروه‌های مختلف را داشته باشد ،مناسب است .(دلاور ۱۳۸۰ص۱۲۵)

پرسش نامه شخصیت مینه سوتای m.m.p.i

ابزار اندازه گیری در تحقیق حاضر استفاده از پرسش نامه شخصیت مینه سوتا است که این پرسش نامه توسط مک لین دهتاوی جهت شناسایی شخصیت از او و مشکلات روانی افراد را مورد سنجش قرار داده است که این پرسش نامه دارای دو مقیاس بلند و کوتاه است که در هنجار گزینی ایرانی بیشتر از فرم کوتاه آن استفاده می شود که فرم کوتاه آن شامل دو مقیاس روایی و بالینی تشکیل شده است که مقیاس روایی شامل L.F.K که دروغ سنجی – مقاومت دفاعی در برابر ‌صحبت‌ها و حس نامطلوب است و مقیاس بالینی آن شامل عوامل روانی مانند HS هیکپوسندریا – D افسردگی – HY تصیری PT ضعف روانی – Pa پارانویا Pd – رفتار ضد اجتماعی SC اسکیزوفرنی – ma مانیا است که فرد با پاسخ دادن به سوالات می‌تواند وضعیت خود را مشخص کند و با ترسیم پروفایل مخصوص می توان بیان کرد که آزمونی در کدام عامل دارای بیشترین مشکل است و آیا فردی نرمال است یا نه و در مرحله سایکوتیک قرار دارد نموره گزاری در این آزمون از طریق کلید صورت می‌گیرد ‌به این صورت که هر عامل دارای یک کلید بخصوص است که اگر آزمودنی مطابق کلید جواب دهد یک نمره و مخالف کلید نمره ای به ان تعلق نمی گیرد . مدت اجرای آزمون در حدود ۲۰ الی ۲۵ دقیقه است و شیوه اجرای آزمون هم به صورت گروهی است و هم به صورت فردی که در تحقیق حاضر اجرا به صورت فردی انجام می‌گیرد ‌به این صورت که وقتی آزمودنی ها انتخاب شدند آزمون را به آن ها داده و از آن ها می‌خواهیم که با تمام حوصله خود به آن ها جواب دهند و بعد از جواب دادن و به دست آوردن نمرات خام آزمودنی‌ها در دو گروه X1 و X2 قرار می‌دهیم . که طبق تحقیقات انجام شده بررسی دانش جویان و کارمندان شهر نیویورک که در سال ۱۹۸۲ انجام شده است روایی این آزمون ۶۸ درصد پایایی آن ۷۲ درصد بوده است و تحقیق انجام شده در سال ۱۹۷۸ که نتایج به دست آمده حامی از آن است که این تحقیق ۷۳ درصد روایی و ۶۲ درصد پایایی بوده است که بر روی فرزندان معلول و عقب مانده و سنجش ضعف روانی آن ها بوده است .

هوش هیجانی

مقدمه :

سالهاست تصور می شد که افراد ( IQ )^[1] ، موفقیت آنان را در زندگی تعیین می‌کنند . مدارس برای ثبت نام دانش آموزان در برنامه های مختلف و همچنین شرکت ها و کارفرمایان برای انتخاب افراد ، از آزمون IQ استفاده می‌کردند . ولی در ده سال اخیر ، محققان دریافته اند که IQ تنها شاخص موفقیت افراد نیست . اکنون توجه به سمت هوش هیجانی ( EQ )^[2] است که به عنوان شاخص دیگر موفقیت افراد محسوب می شود .

هوش هیجانی ، نوع دیگر با هوش بودن است و شامل درک احساسات خود برای تصمیم گیری مناسب در زندگی است . EQ توانایی کنترل حالت های اضطراب آور و کنترل واکنشهاست . این به معنی پر انگیزه و امیدوار بودن به کار و رسیدن به اهداف است . به طور کلی EQ ، یک مهارت اجتماعی است و شامل همکاری با سایر مردم ، کاربرد احساسات در روابط و توانایی رهبری سایر افراد می‌باشد .

لزوم آماده سازی آزمون هوش هیجانی

با توجه به اهمیت هوش هیجانی در زندگی ، لزوم دسترسی به ابزار سنجش مناسبی در این زمینه وجود دارد که متناسب با فرهنگ و جامعۀ ایرانی قابل کاربرد باشد . در این زمینه ، ضمن جستجو در منابع اطلاعاتی ، پرسشنامه هوش هیجانی بار – اُن ، به دلیل جامعیت ، سادگی ، تنوع سؤالات و نابستگی به فرهنگ غیر ایرانی ، انتخاب گردید . این پرسشنامه ‌در مورد میزان هوش غیر شناختی ( هیجانی ، شخصی و اجتماعی ) گزارش می‌دهد . و در محیط های آموزشی ، صنعتی ، بالینی و طبی قابل کاربرد است . سازنده معتقد است مقیاس های هوش هیجانی ، وقتی با نمرات هوشبهر شناختی به کار رود ، شاخص بهتری از هوش عمومی و متعاقباً موفقیت بالقوۀ فرد در زندگی می‌باشد .

معرفی آزمون هوش هیجانی بار – اُن ^[۳]

آزمون هوش هیجانی بار – اُن در سال ۱۹۸۰ با طرح این سؤال که « چرا بعضی مردم نسبت به بعضی دیگر در زندگی موفق ترند » آغاز گردید . در این سال مؤلف ، مفهوم ، تعریف و اندازه ای از هوش غیر شناختی ( بار – اُن ، ۱۹۸۸ ، ۱۹۹۲ ، ۱۹۹۶a ، ۱۹۹۶c ، ۱۹۹۷a ، ۱۹۹۷b ) ارائه نمود . استراتژی وی ( جهت ساخت آزمون ) شامل چهار مرحله اصلی است :

1. 1. طبقه بندی متغیرهای مختلف و تشخیص این که این متغیرها ، تحت چه واژه های کلیدی قرار می گیرند ؛ جهت تعیین عملکرد مؤثر و موفق و همچنین سلامت هیجانی مثبت ( بر اساس تجارب بالینی مؤلف و مرور پیشینه در رابطه با سلامت روان ) به دست آمده است.

1. 1. تعریف عملیاتی این عوامل

1. 1. ساختن طرحی از پرسشنامه ، جهت آزمون این عوامل

1. تفسیر نتایج و به کارگیری آن ها برای دسترسی به پایایی ، ساختار عاملی و روایی آزمون

مشخصات آزمون هوش هیجانی بار- اُن

این آزمون ، دارای ۱۱۷ سؤال و ۱۵ مقیاس می‌باشد که توسط بار – اُن بر روی ۳۸۳۱ نفر از ۶ کشور ( آرژانتین ، آلمان ، هند ، نیجریه و آفریقای جنوبی ) که ۸/۴۸ درصد آنان مرد و ۲/۵۱ درصد آنان زن بودند ، اجرا شده و به طور سیستماتیک در آمریکای شمالی هنجاریابی گردید .

نتایج حاصل از هنجاریابی نشان داد که آزمون از حد مناسبی از اغتبار و روایی برخوردار است .

پاسخ های آزمون نیز بر روی یک مقیاس ۵ درجه ای در طیف لیکرت ( کاملاً موافقم ، موافقم ، تا حدودی ، مخالفم و کاملاً مخالفم ) تنظیم شده است . مقیاس های آزمون عبارتند از :

« خود آگاهی هیجانی » ^[۴] : توانایی آگاه بودن و فهم احساس خود .

« خود ابرازی » ^[۵] : توانایی ابراز احساسات ، باورها و افکار صریح و دفاع از مهارت های سازنده و بر حق خود .

« عزت نفس » ^[۶] : توانایی آگاه بودن از ادراک خود ، پذیرش خود و احترام به خود .

« خود شکوفایی » ^[۷] : توانایی درک ظرفیت های بالقوه و انجام چیزی که می توان انجام داد ، تلاش برای انجام دادن و لذت بردن .

« استقلال » ^[۸] : توانایی هدایت افکار و اعمال خود و آزاد بودن از تمایلات هیجانی .

« همدلی » ^[۹] : توانایی آگاه بودن و درک احساسات دیگران و ارزش دادن به آن .