۸

تابلوی سرعت‌نما متغیر

۲۶

۲۶

ترددشمار برخط

۵۰

۵۰

(منبع: سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای)
در مقایسه تجهیزات الکترونیکی راه‌ها در استان گیلان به کل کشور عدم توسعه این امکانات در جاده‌ها کاملاً مشاهده می‌شود. فقدان زیرساخت‌های داده‌ای (فیبر نوری) در جاده‌های استان به ویژه در مناطق کوهستانی و دوردست، یکی از عوامل ضعف به کارگیری امکانات تکنولوژیکی در جاده‌های استان شده است.
تمام فرایندهای پایش و کنترل راه های استان توسط امکانات سنتی و طبق روال گذشته انجام می‌گیرد. فقدان دوربین‌های کنترل تخلفات منجر به حضور فیزیکی عوامل انسانی (پلیس راه) جهت کنترل تخلفات در سطح راه‌ها می‌شود، به واسطه محدودیت‌های ذاتی فعالیت‌های انسانی حضور وکنترل مستمر در تمام ساعات شبانه روز در سطح راه‌ها میسر نمی‌گردد که این امر موجب افزایش تمایل رانندگان به انجام تخلفات رانندگی و در نتیجه افزایش میزان تصادفات رانندگی در جاده‌های استان گیلان شده است. عدم وجود مرکز کنترل و نظارت بر ترافیک جاده‌ای در استان گیلان، تأخیر در اطلاع از آخرین وضعیت ترافیکی را برای مسئولین و مردم به همراه دارد. اتفاقات و مشکلات ترافیکی توسط افراد گزارش و فرایند حضور عوامل مربوطه با تأخیر صورت می‌پذیرد. این امر افزایش هزینه‌ها در زمان ترافیک‌های پر حجم را به همراه دارد. فقدان سیستم و نرم‌افزار کارامد مدیریت یکپارچه ترافیک منجر به اتخاذ تصمیمات بدون پایه و اساس علمی می‌شود. عدم پیش‌بینی حجم سفر و تردد باعث بروز راه‌بندان‌های طولانی و حوادث رانندگی می‌شود. این در حالی است که با بکارگیری از تکنولوژی‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مدرن تحلیل جامعی از فرایند ترافیک، حوادث و حتی شیوه و جهت توسعه شبکه ارتباطی به دست آورد. البته لازم به ذکر است شرایط بکارگیری از تکنولوژی در شبکه ارتباطی تقریباً در سرتاسر کشور شرایطی همانند گیلان را داراست. به واسطه ارتباط پیچیده شبکه راه‌های کشور ایجاد بسترهای زیربنایی و روبنایی می‌بایست با اقدام ملی و سراسری صورت گیرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

الزامات راه و راهداری در استان گیلان
استان گیلان به علت شرایط خاص جغرافیایی، طبیعی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی چالش‌ها و الزامات خاصی در زمینه شبکه های ارتباطی دارا است. با توجه به فقدان حمل و نقل ریلی و محدودیت شبکه حمل و نقل هوایی که محدود به چند پرواز مسافربری در هفته می‌باشد، تقریباً تمام سفرها و جابه‌جایی کالا از شبکه حمل و نقل جاده‌ای استفاده می‌کنند که این موضوع معضلات فراوانی را برای این استان فراهم می‌کند.
چالش تصادفات جاده‌ای استان گیلان
گیلان با دارا بودن ۸/۰ درصد از وسعت و ۲/۳ درصد از جمعیت کل کشور در تصادفات جاده‌ای رتبه‌ای عجیب را به خود اختصاص داده است، به نحوی که ۲/۴ درصد کشته‌شدگان و ۳/۴ درصد مجروحین تصادفات رانندگی برون‌شهری مربوط به استان گیلان است که این امر از بحرانی جدی ایمنی در شبکه جاده‌ای استان حکایت دارد. برابر آمار منتشر شده از سوی پزشکی قانونی کشور در سال ۹۲ بر اثر تصادفات جاده‌ای ۵۳۲ نفر در گیلان کشته شده‌اند و ۷۶۹۶ نفر نیز مجروح و در مراکز درمانی بستری شده‌اند. با افزودن ۱۲۰ نفر کشته شدگان تصادفات درون شهری سال ۹۳ مجموعاً در استان گیلان طی این سال ۶۵۲ نفر بر اثر حوادث رانندگی جان باخته اند. بر اساس شاخص های جهانی اعلام شده، از هر ۱۰۰هزار نفر، ۱۸ نفر جان خود را بر اثر تصادف از دست می‌دهند و در کشور ما به ازاء هر ۱۰۰ هزار نفر ۲۲ نفر بر اثر تصادف از بین می روند این در حالی است که در استان گیلان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۲۶ نفر بر اثر تصادفات کشته شده‌اند.
شکل ‏۴‑۵:تصویری از تصادف شدید در جاده‌های گیلان (منبع: پلیس راه گیلان)
به علت وسعت کم این استان گسترش راه‌ها به تناسب جمعیت آن صورت نمی‌گیرد، به نحوی که طبق بررسی انجام شده وسعت راه‌های آسفالته شریانی و اصلی استان (غیر روستایی) نسبت به جمعیت استان ۷۷ کیلومتر است. این در حالی است که میانگین راه به جمعیت در کشور ۱۶۰ کیلومتر است. آمار مذکور نشان‌دهنده‌ی آن است که کیفیت دسترسی مردم استان به راه‌های ارتباطی بسیار کم بوده که این تراکم و فشردگی یکی از علل افزایش تلفات انسانی در جاده‌های استان محسوب می‌شود. آمارها نشان می‌دهند تصادف عابر پیاده در مسیر بزرگراه‌های استان شامل بزرگراه رشت به چابکسر، رشت به فومن و رشت به انزلی بیشترین مرگ و میر عابرین پیاده ناشی از تصادفات جاده‌ای را به خود اختصاص داده‌اند. در بررسی‌ها مشخص شد ۳ محور بزرگراهی فوق که جزء پرترددترین جاده‌های استان و کشور محسوب می‌شوند، قبل از تبدیل شدن به بزرگراه، راه اصلی دو طرفه با حداکثر سرعت ۹۵ کیلومتر بوده‌اند. به علت افزایش تقاضای سفر در استان و افزایش تمایل گردشگران برای سفر به گیلان در اوایل دهه ۷۰ تا اوایل دهه ۸۰ به جای احداث یک مسیر بزرگراه جدید در امتداد مسیرهای مذکور، به علت قیمت گران زمین‌های مسیر راه که عموماً مالکیت شخصی دارند و همچنین وجود شهرها و روستاهای فراوان در مسیر راه از احداث جاده جدید صرف نظر شد و با توسعه راه‌های موجود کاربری راه قدیمی از راه اصلی به بزرگراه ارتقا یافت. این تغییر فنی راه منجر به افزایش سرعت تا ۱۱۰ کیلومتر گردید افزایش سرعت موجب افزایش میزان تلفات عابرین پیاده و موتورسواران در این مسیرها شده است. برابر آمار پلیس راه استان طی ۱۰ سال اخیر (۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳) یعنی از زمان تغییر ماهیت راه‌های استان و توسعه و آسفالت جاده‌های روستایی تعداد ۹۱۸۱ نفر در اثر تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند و ۵۱۴۵۷ نفر نیز مجروح و روانه مرکز درمان شده‌اند. که به طور میانگین هر سال۹۱۸ نفر کشته و ۵۱۴۶ نفر مجروح شده‌اند. با تغییر شرایط و بزرگراه شدن محورهای اصلی و آسفالته شدن راه‌های خاکی روستایی سرعت خودروها افزایش و تلفات عابرین به شدت افزایش پیدا نموده است. در کنار حوادث رانندگی تقاضای رو به گسترش سفر به استان گیلان به واسطه طبیعت، آب و هوای مطلوب، امنیت مناسب و بعد کم مسافت نسبت به پایتخت و مراکز جمعیتی مهم شمال غرب کشور منجر شده است تا در تعطیلات مناسبتی ملی و مذهبی میلیون‌ها مسافر وارد استان گیلان شوند. این در حالی است که راه دسترسی به استان گیلان از مرکز کشور از طریق جاده قدیم قزوین به رشت و آزادراه قزوین به رشت به جاده دو طرفه باریک منجیل به رودبار متصل می‌شوند. این وضعیت به طول
شکل ‏۴‑۶: تصویر سقوط خودرو در جاده کوهستانی گیلان (منبع: پلیس راه گیلان)
۱۰ کیلومتر و تا شهر رودبار ادامه پیدا نموده و در انتهای شهر رودبار به سمت رشت، مجدداً آزادراه رودبار به رشت و جاده قدیم دوطرفه رودبار به رشت از هم جدا شده و دو مسیر عبور را تشکیل می‌دهند. قطع شدن مسیر آزادراه در شهر منجیل و باریک شدن راه معضل همیشگی ترافیک سنگین این منطقه به شمار می‌آید به نحوی که در ایام خاص مانند نوروز و پایان تعطیلات تابستان که تقاضای سفر به صورت ناگهانی و در بازه زمانی کوتاه افزایش چشمگیری پیدا می‌کند شاهد ترافیک بسیار طولانی و توقف چند ساعته خودروها در این محدوده هستیم. به نحوی که در نیمه خرداد سال ۸۶ تراکم لحظه‌ای خودروها در این محدوده سبب گره‌ی ترافیکی در این بخش از محور رشت به قزوین شد و منجر به توقف ۲۴ ساعته‌ی خودروها و مسافرین در راه گردید و در یک اقدام بی سابقه با گشودن یک راه موقت از میان زمین‌های اطراف گره‌ی ترافیک پس از ۲۴ ساعت مرتفع و از وقوع یک بحران ملی پیشگیری شد.
الزامات فنی و مهندسی راه‌های استان گیلان
الف: توسعه فیزیکی راه‌ها: با توجه به ظرفیت بالای گردشگری و جمعیت ساکن در استان توسعه راه‌ها بر اساس جمعیت بسیار ضعیف می‌باشد. لذا افزایش میزان راه‌ها به ویژه راه‌های اصلی و شریانی در ارتقاء کیفیت دسترسی به راه و افزایش ایمنی کاربران بسیار حائز اهمیت است. یکی از دغدغه‌های کنونی حوزه راه و راهداری استان عدم تکمیل آزادراه رشت- قزوین حد فاصل رودبار تا منجیل است که مشکلات ترافیکی و اقتصادی متعددی را ایجاد می‌کند. لزوم اتمام هرچه سریعتر این راه در توسعه صنعت گردشگری و حمل و نقل تجاری بسیار حائز اهمیت است. فقدان یک بزرگراه سراسری از رشت تا آستارا منجر به طولانی و پرخطر شدن تردد در این مسیر شده است. راه‌های موجود عموماً راه‌های بسیار قدیمی بوده که با کمی افزایش عرض مورد استفاده حجم گسترده وسایل نقلیه قرار می‌گیرد، این در حالی است که این راه مهم یک مسیر ترانزیتی بسیار مهم بوده و حجم عمده صادرات و واردات کشور از این مسیر صورت می‌گیرد. عبور تریلی‌های سنگین با سرعت کم در جاده دوطرفه با خودروهای سواری پرسرعت منجر به بروز حوادث دلخراشی می‌شود که صرفاً دو طرفه بودن جاده‌ها باعث وقوع این حوادث است. ترافیک و کندی حرکت و افزایش مصرف سوخت از دیگر معضلات این راه کم عرض پر اهمیت است.
بندرانزلی سومین بندر مهم تجاری کشور فاقد یک بزرگراه اختصاصی بوده. تمامی خودروهای باربری سنگین این بندر می‌بایست از جاده موجود که از درون شهر انزلی شروع شده، سپس از کلان‌شهر رشت عبور می‌کند، عبور نمایند که این امر باعث طولانی شدن مدت سفر و مشکلات عمده برای مردم و رانندگی ناوگان باربری را منجر شده است.
راه کوهستانی الموت قزوین به اشکورات رودسر که چند سال پیش اجرای آن آغاز شده است، پس از تکمیل می‌تواند حجم گسترده ترافیک شرق گیلان و غرب مازندران را از خود عبور دهد و ضمن کوتاه نمودن مسافت این مناطق با استان قزوین و پایتخت، صرفه‌جویی اقتصادی و کاهش ترافیک راه رشت- قزوین را نیز به همراه خواهد داشت.
جاده‌ی زیبای آستارا به اردبیل یکی از محورهای مهم و شریانی استان است که از منطقه زیبای حیران عبور می‌کند. این راه ضمن اهمیت ترافیکی از زیبایی خاصی برخوردار بوده، لذا مسافران و گردشگران زیادی این راه را برای عبور و تردد انتخاب می‌نمایند. ضمن اینکه از این راه مهم در ترانزیت کالا از استان‌های مهم جنوب غرب آذربایجان شرقی و غربی و اردبیل برای صادرات و واردات کالا از مرز آستارا و بندر انزلی استفاده می‌شود. لذا توسعه این راه از یک راه دوطرفه کوهستانی باریک که در فصول زمستان عموماً با خطر انسداد مواجه است، به یک بزرگراه ایمن و جداسازی شده بسیار ضروری و پراهمیت به نظر می‌رسد.
در مجموع می‌توان گفت هر چند استان گیلان از نظر طول راه‌ها به وسعت شرایط مطلوبی دارد، اما در نگاه تخصصی مشخص می‌شود که بیش از ۹۳ درصد از راه‌های استان فرعی و روستایی هستند. لذا فقدان دسترسی به شبکه بزرگراه‌ها و آزادراه از مشکلات و چالش‌های عمده‌ی این استان محسوب می‌گردد که در صورت بی‌توجهی به این امر با معضلات عدیده ترافیکی در این استان مواجه خواهیم بود.
ب: تجهیزات الکترونیک: دنیای امروز، دنیای فناوری‌های نوین است که هر روز در آن یک انقلاب بزرگ فناورانه رخ می‌دهد و تجهیزات الکترونیک فرایند انجام کارها را سریع، ایمن و ارزان می‌کنند. در دنیای کنونی کنترل و پایش ترافیک پرحجم و روزافزون بدون بهره‌گیری از سامانه‌های الکترونیکی و رایانه‌ای دیگر ممکن نخواهد بود. استفاده از تجهیزات رایانه‌ای چه در بخش ایمنی خودرو چه در مقوله راه‌ها و راهداری از الزامات مهم در ارتباطات حمل و نقل بین‌المللی است که در صورت عدم رعایت این موازین اتصال شبکه‌های حمل و نقل به کشورهای توسعه یافته و بهره‌برداری از ظرفیت اقتصادی و استراتژیکی حمل و نقل دشوار و گاه غیر ممکن خواهد بود. استان گیلان به واسطه قرارگرفتن در دو کریدور بین‌المللی نستراک و تراسیکا هرچه سریعتر باید ضمن توسعه فیزیکی راه‌ها نسبت به تجهیز شبکه ارتباطی راه‌های استان به امکانات الکترونیک کنترل تخلفات و پایش راه‌ها اقدام نماید. فقدان حتی یک دوربین فعال کنترل سرعت در راه‌های استان و وجود تنها ۱۰ دستگاه دوربین پایش جاده ها از کمبود تجهیزات الکترونیکی راه‌های استان حکایت دارد. لزوم هوشمندسازی آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها به سیستم اعلام وضعیت ترافیک در ابتدای هر دو مسیر جهت مدیریت زمان و سفر مسافرین، استفاده گسترده از دوربین‌های کنترل سرعت و پایش تصویری، احداث مرکز کنترل ترافیک الکترونیکی در استان جهت پایش و مراقبت الکترونیکی راه‌های استان می تواند ضمن کاهش ترافیک و صرفه‌جویی در سوخت و سایر مؤلفه‌های انرژی در کاهش تصادفات و تخلفات رانندگی نیز مؤثر باشد. در این راستا توسعه‌ی زیربناهای مخابراتی از جمله فیبر نوری، توسعه‌ی پهنای باند شبکه‌های ارتباطی مجازی از اولویت‌های مهم این بخش است که باید مورد توجه مسئولین قرار گیرد.
ج: احداث راه‌های پشتیبان در شبکه‌های حمل و نقل: راه‌آهن به عنوان ایمن‌ترین سیستم حمل و نقل زمینی شناخته می‌شود. متأسفانه استان گیلان با توجه به تمام شرایط تجاری و توریستی موجود فاقد شبکه‌ی حمل و نقل ریلی است. از حدود ۱۵ سال قبل طرح احداث راه‌آهن قزوین، رشت – انزلی به طور جدی مطرح و عملیات اجرای آن از سال ۱۳۸۱ آغاز شده است، اما تاکنون و با گذشت ۱۲ سال از شروع این پروژه پیشرفت فیزیکی طرح کمتر از ۵۰ درصد اعلام شده است و با توجه به شکل انجام این پروژه تا سالیان طولانی بهره‌برداری عملیاتی آن ممکن نخواهد بود. شاید احداث راه‌آهن گیلان در فرایند جابه‌جایی مسافر آنچنان کارا نباشد، اما حمل و نقل بار از بندر انزلی که اکنون با تریلر‌ها و کامیون‌ها انجام می‌شود و بسیار پرهزینه، زمان‌بر و به دلیل تعدد حرکت این خودروها پر حادثه نیز است، با بهره‌برداری از سیستم ریلی دچار تحول بزرگی خواهد شد. یک قطار باری با ۲۰ واگن ظرفیت حمل بیش از ۱۳۰۰تن بار را داراست، یعنی هر بار حرکت قطار می‌تواند از تردد ۴۳ دستگاه تریلر جلوگیری نماید که در کاهش هزینه حمل و نقل ، سوخت، ترافیک و تصادفات بسیار مؤثر باشد. ضمن اینکه اتصال راه‌آهن انزلی- رشت- قزوین به شبکه سراسری راه‌آهن کشور فرصت سفر و حمل و نقل ارزان و ایمن را برای ساکنین جنوب، غرب و شرق کشور فراهم می‌کند. توسعه شبکه حمل و نقل ریلی ضمن افزایش ظرفیت‌های تجاری و گردشگری یک پشتیبان مناسب و ایمن برای شبکه راه‌های جاده‌ای است که در صورت بحران‌های طبیعی و یا غیر طبیعی می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار گیرد.