۲-۹-۶ دیدگاه ستی

ستی سه رویکرد برای مسئولیت اجتماعی ‌در مورد شرکت‌ها ارائه می‌دهد و به گونه ای، شرکت‌ها را بر اساس میزان مسئولیت پذیری دسته بندی می‌کند:

۱)رویکرد تعهد اجتماعی

۲)رویکرد مسئولیت اجتماعی

۳)رویکرد حساسیت اجتماعی یا مسئولیت اجتماعی پیش گیرانه

همان‌ طور که جدول زیر نشان می‌دهد، هر کدام از سه رویکرد ستی شامل رفتار هایی می شود که تلاش های نسبتاً دشوار را در رابطه با انجام فعالیت های مسئولیت اجتماعی بازتاب می‌دهد.

به طور کلی شرکت هایی که از طریق رفتارها و فعالیت های همسو با رویکرد حساسیت اجتماعی سازماندهی شوند، نسبت به شرکت هایی که از طریق رفتارها و فعالیت‌های همسو با رویکرد مسئولیت اجتماعی یا رویکرد تعهد اجتماعی سازماندهی شدند ، از نظر اجتماعی ‌حساس‌ترند. همچنین شرکت هایی که از طریق رویکرد مسئولیت اجتماعی سازمان دهی شده اند، نسبت به شرکت هایی که از طریق رویکرد تعهد اجتماعی سازمان دهی شده اند، به طور کلی سطوح بیشتری از حساسیت اجتماعی به دست می آورند.

سه رویکرد مسئولیت اجتماعی و انواع اقدامات همراه آن به صورت ذیل است

رویکرد ۱: تعهدات اجتماعی تجویزی

اهمیت و ابعاد رفتاری

منحصر کردن مشروعیت تنها به ملاک های قانونی و اقتصادی؛ عدم نقض قوانین؛ همسان کردن عملکرد سودهی از طریق تحقق انتظارات اجتماعی

جستجو برای مشروعیت

انتظار می رود مدیران طبق استانداردهای اخلاقی شان عمل کنند

معیارهای اخلاقی

تا حدی به عنوان محدودیت سهام‌داران تعبیر می شود؛ رقابت، امتیازات ویژه آن را در برابر دیگران تضمین می‌کند

مسئولیت اجتماعی برای فعالیت های شرکت

تنظیم تدافعی و استثمار گرایانه؛ به حداکثر رساندن بیرونی سازی هزینه ها

استراتژی اجرا

دورنمای عمومی را کمی حفظ می‌کند، اما اگر تحریک شود، از روش روابط عمومی ورسانه ای استفاده می‌کند تا افکار عمومی را ‌در مورد خودش ارتقاء دهد؛

هر گونه عدم اثر بخشی را رد می‌کند؛ نارضایتی عمومی را ‌در مورد بی اعتنایی یا شکست در درک عملکرد شرکت را سرزنش می‌کند؛ تنها زمانی اطلاعات فراهم می‌کند که از نظر قانونی ملزم شده باشد.

واکنش به رفتارهای اجتماعی

قویاً در برابر هر گونه نظارت بر فعالیت هایش مقاومت می‌کند، مگر اینکه برای حفاظت از موقعیت بازاری اش مفید باشد؛ از ارتباطات خودداری می‌کند؛ در برابرهر گونه ارائه اطلاعات که فراتر از التزام قانونی باشد، مقاومت می‌کند.

فعالیت هایی که شایسته اقدامات دولت است

به دنبال حفظ وضعیت موجود است ؛ کاملاً مخالف قوانینی که هزینه های بیرونی سازی شده قبلی را درونی سازی می‌کند است؛ به دنبال ادامه فعالیت های مخفی نفوذی است.

فعالیت های سیاسی و قانونی

تنها زمانی کمک می‌کند که آن منافع مستقیم و آشکاری را در پی داشته باشد؛ در غیر این صورت کمک ها را به عنوان مسئولیت در قبال کارکنان شخصی می پندارد.

بشر دوستی

رویکرد ۲: مسئولیت اجتماعی تجویزی

اهمیت و ابعاد رفتاری

جستجو برای مشروعیت مایل به بررسی و پذیرش گسترده تر ملاک‌های فرا بازاری و فرا قانونی جهت ارزیابی عملکرد شرکت و نقش اجتماعی آن است

جستجو برای مشروعیت

معیارهای مربوط به جامعه را توصیف می‌کند: برای مثال شهروندی شرکتی خوب؛ ازاقدام اخلاقی ‌در مورد مسائلی که ممکن است به منافع اقتصادی صدمه بزند یا برخلاف معیارهای اجتماعی (دیدگاه اکثریت) غالب باشد، خودداری می‌کند.

معیارهای خلاقی

معیارهای مربوط به جامعه را توصیف می‌کند: برای مثال شهروندی شرکتی خوب؛ ازاقدام اخلاقی ‌در مورد مسائلی که ممکن است به منافع اقتصادی صدمه بزند یا برخلاف معیارهای اجتماعی (دیدگاه اکثریت) غالب باشد، خودداری می‌کند.

معیارهای خلاقی

تا حدی منحصر به اهداف قانونی است، اما آن قدر گسترش یافته که شامل گروه هایی می شود که تحت تاثیر اقدامات قرارگرفته اند؛ مدیریت بیشتر به صورت ظاهری است

مسئولیت اجتماعی برای فعالیت های شرکت

تنظیم واکنش؛ هر جا که قابل شناسایی باشد، هزینه های قبلی را درونی سازی می‌کند؛ استانداردهای جاری محیط زیست اجتماعی و فیزیکی را حفظ می‌کند؛ به قربانیان آلودگی ها و دیگر فعالیت‌های مربوط به شرکت غرامت می‌پردازد، حتی درصورت عدم وجود قوانین واضح در این زمینه؛ استانداردهای گسترده صنعتی را توسعه می‌دهد

استراتژی اجرا

مسئولیت حل مشکلات جاری را می پذیرد؛ عدم اثربخشی را در اقدامات قبلی می پذیرد و تلاش می‌کند تا جامعه را متقاعد کند که اقدامات کنونی اش مطابق معیارهای اجتماعی است؛ تلاش برای دلجویی از منتقدان؛ ارائه اطلاعات آزادانه تر به جامعه

واکنش به رفتارهای اجتماعی

اختیار مدیریتی را در تصمیمات شرکتی حفظ می‌کند، اما با دولت نیز برای تحقیق جهت بهبود استاندارد صنعتی همکاری می‌کند؛ در فرآیندهای سیاسی مشارکت می‌کنند و کارکنان را نیز تشویق می‌کند به همین صورت عمل کنند

فعالیت های شایسته اقدامات دولت

مایل به همکاری با ‌گروه‌های غیر عضو برای قوانین خوب زیست محیطی است؛

لزوم تغییر را در برخی قوانین موجود تصدیق می‌کند

فعالیت های سیاسی و قانونی

به برنامه های غیرجنجالی و پایدار کمک کرده ؛ کمک های کارکنان را هماهنگ می‌کند

بشر دوستی

رویکرد ۳: مسئولیت اجتماعی پیشگویانه و پیشگیرانه

اهمیت و ابعاد رفتاری

نقش خودش را همان‌ طور که توسط سیستم اجتماعی توصیف شده، می پذیرد وبنابراین وابسته به تغییر است، اهمیت اقدامات سوددهی را سازماندهی مجدد
می‌کند اما شامل ملاک‌های دیگر نیز می شود.

.جستجو برای مشروعیت

قدم های قاطعی ‌در مورد مسائل جامعه برمی دارد؛ از معیارهای اخلاقی و سازمانی پیروی می‌کند حتی اگر احتمال رود این موارد برای منافع مستقیم اقتصادی خود مضر باشد.

معیارهای اخلاقی

مایل به توجیه اقدامات در برابر دیگر گروه ها، حتی کسانی که به طور مستقیم تحت تاثیر اقداماتش قرار نگرفته است

مسئولیت اجتماعی برای فعالیت های شرکت

تنظیم کنشی، در توسعه و تنظیم فناوری جدید برای حفاظت کنندگان محیط زیست، پیشتاز است؛ عوارض جانبی فعالیت‌های شرکت را ارزیابی می‌کند و آن ها ‌را محدود به اقدامات قبلی می‌کند؛ تغییرات اجتماعی آینده را پیش‌بینی می‌کند وساختارهای درونی را در راستای آن توسعه می‌دهد

استراتژی اجرا

۲-۹-۳٫عوامل دارویی

داروهای متعددی می ­توانند محرک آسم باشد. بلاکرهای β آدرنرژیک معمولاً به صورت حاد آسم را بدتر ‌می‌کنند و استفاده از آن­ها ممکن است کشنده باشد. مکانیسم­های این امر کاملاً روشن نیست،ولی احتمالاً با افزایش انقباض برونشی کولینرژیک مرتبط است. باید از تمام β بلاکرها اجتناب شود و حتی _۲β بلاکرهای انتخابی و یا استفاده موضعی (مثل قطره­های چشمی تیمولول) می ­توانند خطرناک باشند. مهار کننده­ های آنزیم مبدل آنژیوتانسین از لحاظ تئوری مضر هستند چرا که مانع شکسته شدن کینین­ها (که منقبض کننده برونش می­باشند)،می­شوند؛در هر حال،ندرتاً موجب بدتر شدن آسم می­شوند و سرفه­های شاخص ناشی از آن،نیست. آسپیرین می ­تواند موجب بدتر شدن آسم در بعضی بیماران شود.

۲-۹-۴٫ورزش

ورزش به ویژه در کودکان یک محرک شایع برای آسم است. مکانیسم آن مربوط به هایپرونتیلاسیون است که منجر به افزایش اسمولالیتی در مایعات اطراف مجاری هوایی و افزایش آزاد شدن مدیاتورهای ماست سل می­ شود؛این موارد انقباض برونش می­گردند. آسم القا شده توسط ورزش (ELA)^[16] به طور معمول بعد از اتمام ورزش آغاز می­ شود و به طور خود به خود طی ۳۰ دقیقه بهبود می­یابد. ELA در آب و هوای سرد و خشک نسبت به آب و هوای گرم و مرطوب بدتر می­ شود. ‌به این دلیل،ELA در ورزش­هایی نظیر دومیدانی در هوای سرد،اسکی و هاکی روی یخ نسبت به شنا شدیدتر ‌می‌باشد. ممکن است به وسیله استفاده قبلی از _۲β- آگونیست و آنتیلوکوترین­ها بتوان از ELA جلوگیری کرد،ولی بهترین پیشگیری به واسطه درمان منظم با ICS است که باعث کاهش جمعیت ماست­سل­های سطحی مورد نیاز برای این پاسخ می­شوند.

۲-۹-۵٫عوامل فیزیکی

هوای سرد و هایپرونتیلاسیون می ­توانند به واسطه مکانیسم­هایی مشابه ورزش موجب تحریک آسم شوند. قاه­قاه خندیدن هم می ­تواند یک محرک باشد. بسیاری از بیماران بیان کرده ­اند که آسم آن­ها در هوای گرم و تغییرات هوا بدتر می­ شود. بعضی از بیماران مبتلا به آسم وقتی با عطرها و ادکلن­های قوی مواجه می­شوند،بدتر می­گردند ولی مکانیسم این پاسخ نامشخص است.

۲-۹-۶٫غذا

شواهد کمی مبنی بر افزایشعلائم آسم در اثر واکنش­های آلرژیک نسبت به غذا وجود دارد،در حالی که بسیاری از بیماران عقیده دارند که علائمشان در مقابل بعضی از غذاهای خاص بدتر می­ شود. رژیم­های ممانعتی^[۱۷]معمولاً در کاهش تعداد دوره ­های آسم ناموفق هستند. بعضی غذاها نظیر صدف و آجیل،ممکن است باعث القای واکنش­های آنافیلاکتیک شامل ویزینگ شوند. بیماران مبتلا به آسم القا شده توسط آسپیرین ممکن است از رژیم­های بدون سالسیلات سود ببرند،ولی حفظ این روش سخت ‌می‌باشد. افزودنی­های خاص غذایی ممکن است محرک آسم باشند. متابی­سولفیت^[۱۸](که به عنوان یک نگهدارنده غذایی به کار می­رود)می ­تواند از طریق آزاد کردن گاز سولفور دی­اکسید در معده،موجب تحریک آسم شود. تارترازین^[۱۹](یک عامل زرد رنگ کردن غذا)قبلاً به عنوان محرک آسم به شمار می­رفت،ولی شواهد اندکی برای این موضوع وجود دارد.

۲-۹-۷٫عوامل شغلی

مواد متنوعی در محیط کار یافت ‌شده‌اند که می ­توانند به عنوان عوامل حساس­کننده (همان طور که در بالا بحث شد) و هم چنین محرک­های افزایش علائم آسم عمل نمایند. آسم شغلی به طور مشخص همراه با بروز علائم در هنگام کار و بهبودی در تعطیلات آخر هفته و اوقات فراغت ‌می‌باشد. اگر مواجهه در ۶ ماه اول بروز علائم رفع شود،معمولاً بهبود کامل حاصل می­ شود. علائم مداوم­تر منجر به تغییرات زود هنگام و اجتناب از مواجهه مهم است.

۲-۹-۸٫عوامل هورمونی

آسم در بعضی از خانم­ها پیش از قاعدگی تشدید می­ شود که گاهی می ­تواند بسیار شدید باشد. مکانیسم­های این امر کاملاً درک نشده است ولی به کاهش میزان پروژسترون مربوط است و در موارد بسیار شدید می ­تواند به واسطه درمان با دوزهای بالای پروژسترون و فاکتوهای ‌آزاد کننده گنادوتروپین بهبود پیدا کند. تیروتوکسیکوز و هایپوتیروئیدی می ­توانند موجب بدتر شدن آسم شوند اگر چه مکانیسم­ها هنوز کاملاً شناخته شده نیست.

۲-۹-۹٫ریفلاکس معدی مروی^[۲۰]

ریفلاکس گاستروازوفاژیال در بیماران مبتلا به آسم شایع است. چرا که برونکودیلاتورها موجب افزایش آن می­شوند. با وجود اینکه ریفلاکس اسید می ­تواند انقباض برونشی رفلکسی را تحریک کند،به ندرت سبب علائم آسم می­ شود و درمان آنتی­ریفلاکس در کاهش علائم آسم در اکثر بیماران ناموفق است.

۲-۹-۱۰٫استرس

بسیاری از بیماران مبتلا به آسم می­گویند که علائم بیماری­شان با استرس بدتر می­ شود. شکی وجود ندارد که فاکتورهای روانی از طریق مسیرهای رفلکس کولینرژیک می ­توانند سبب القای انقباض برونش شوند. به طور متناقض،استرس بسیار شدید،مثل عزاداری، معمولاً منجر به بدتر شدن آسم نمی­ شود و حتی می ­تواند موجب بهبود آسم شود.

۲-۱۰٫پاتوفیزیولوژی

محدودیت جریان هوا عمدتاًً به علت انقباض برونش­هاست،اما ادم مجاری هوایی،احقان عروقی،و انسداد مجاری به وسیله اگزودا هم می ­توانند موجب این امر شوند. این موضوع منجر به کاهش حجم بازدمی فشاری در یک ثانیه (FEV₁)، نسبت FEV₁به ظرفیت حیاتی فشاری (FVC)^[21] و قله جریان بازدمی (PEF)^[22] و همین طور افزایش مقاومت مجاری هوایی می­ شود. بسته شدن زودرس مجاری هوایی محیطی منجر به پر هوایی (احتباس هوا^[۲۳]) وافزایش حجم باقی­مانده (به ویژه در تشدیدهای حاد و در آسم شدید پایدار) می­ شود. در موارد شدیدتر آسم، کاهش تهویه و افزایش جریان خون ریوی منجر به عدم تناسب تهویهو خونرسانی و پرخونی برونشیال می­ شود. نارسایی تهویه حتی در بیماران مبتلا به آسم خیلی شدید،هم ناشایع است و P_CO2شریانی بر اثر افزایش تهویه کاهش می­یابد.

۲-۱۰-۱٫افزایش پاسخ دهی مجاری هوایی

AHR اختلال فیزیولوژیک بارز آسم ‌می‌باشد و بیانگر پاسخ بیش از حد منقبض کنندگی برونشی نسبت به محرک­های استنشاقی متعدد (که بر مجاری هوایی طبیعی هیچ اثری ندارند) ‌می‌باشد. افزایش AHR به تناوب علائم آسم مربوط است؛و ‌به این علت یک هدف مهم درمان،کاهش AHR است. افزایش پاسخ­دهی انقباض برونشی در استفاده از تنگ­کننده­ های برونشی مستقیم نظیر هیستامین و متاکولین (که باعث انقباض عضلات صاف مجاری هوایی می­شوند) دیده می­ شود،ولی این موضوع به طور بارز در بسیاری از محرک­های غیرمستقیم که منجر به آزاد شدن منقبض کننده­ های عروقی از ماست­سل­ها می­ شود و یا اعصاب حسی را فعال می­ کند،نیز دیده می­ شود. به نظر می­رسد که اکثر محرک­های علائم آسم شامل آلرژنها،ورزش،هایپرونتیلاسیون،مه دود(از طریق فعال کردن ماست­سل­ها)،گردو غبار آزارنده،و سولفور دی اکساید (از طریق رفلکس کولینرژیک)،به طور مستقیم عمل می­ نماید.

۲-۱۱٫ویژگی های بالینی و تشخیصی

۲-۲-۸-۳- لزوم تشخیص دادگاه

مطابق ماده۱۰۱۱ قانون مدنی غایب مفقودالاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد . نتیجه اینکه منظور از «غیبت » مورد بحث در شرط هشتم مندرج در سند نکاحیه شخص غایب مفقودالاثر نیست . غیبت زوج با فرجه «شش ماهه» درشرط ذکر گردیده است ، مفهوم آن این است که شوهر به مدت شش ماه متوالی و پی در پی غیبت نموده ، حتی اگر پس از شش ماه به نزد همسرش آمده و مراجعت نموده باشد به جهت تحقق شرط ضمن عقد ، زوجه حق وکالت در طلاق را دارد . نکته دیگر « ناموجه بودن » غیبت شوهر در شش ماه متوالی است . چنانچه زوج برای غیبت شش ماهه خود عذر موجهی ارائه نماید ، مانند اینکه در دست دشمنان اسیر شده یا محبوس گردیده و یا در حالت اغما و بیهوشی به سر برده و یا … دلایل دیگری که دادگاه عذر وی را موجه تشخیص دهد ، زوجه حق وکالت در اجرای طلاق را نخواهد داشت .

۲-۲-۸-۴- نقد و بررسی

در این بند ذکر شده است که «زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند، تشخیص ….با دادگاه است ویا شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت کند»

در نقد این بند می توان گفت تشخیص عذر برای ترک زندگی خانوادگی از طرف مرد کار بسیار دشواری است که بر عهده دادگاه گذارده شده است. در بسیاری از مشکلات خانوادگی که بین زوجین اتفاق می افتد نزدیکان آن ها نیز به دشواری صلاحیت و توان تشخیص را پیدا می‌کنند. البته باز هم عبارت بدون عذر موجه قید شده است. غیبت مرد اگر به واسطه کار یا کسب درآمد باشد منطقی به نظر می‌رسد اما باز هم در مواردی تشخیص دشوار می شود. برای مثال بحث و مشاجره بین زن و مرد را می توان از مصادیق عذر موجه تلقی کرد. به نظر می‌رسد با توصیفی که این متن به دست می‌دهد تفسیر مصادیق آن دشوار باشد. (امیدی فر، ۱۳۷۷، ص۳۷)

۲-۲-۹- محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم واجراء هر گونه مجازات

نهمین بند از شرط وکالت در طلاق، مربوط به محکومیت قطعى زوج در اثر ارتکاب جرم مى باشد. تمیز اینگونه جرایم جنبه نوعى و کلى ندارد، بلکه داورى دادگاه بـستگى بـه اوضـاع و احـوال و موقعیت طرفین دارد. در اینگونه جـرایم، مرتکـب بایـد بـه موجـب حکـم قطعـى محکوم شده باشد و آن باعـث سرشکـستگى همـسر مجـرم در جامعـه شـود ، بـه گونهاى که در نظر عرف تحمل چنین وضعى براى او مشقت بـار باشـد. قانونگـذار، معیار عرفى و شخصى را با هم درآمیخته است؛ بدین معنا که داورى دادگاه در باب از بین رفتن حیثیت و شئونات خانوادگى جنبه نوعى و عرفـى دارد؛ یعنـى قـضاوت عمومى درباره زن و شوهر، نه درجه حساسیت خودشـان در برابـر جـرم؛ بـرخلاف درجه جرم که جنبه شخصى دارد. گفتنی است عفـو مجـرم و پایـان یـافتن مـدت زنـدان او هنگـام درخواسـت طـلاق، اثـرى در قبـول آن نـدارد؛ زیـرا شرمـسارى تحملناپذیری همسر را از بین نمىبرد. در این بند میزان مجازات مطـرح نیـست و صرف محکومیت قطعى کافى است.

۲-۲-۹-۱- قطعی بودن محکومیت زوج براثر ارتکاب جرم

محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و اجرای هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شان زوجه باشد . تشخیص اینکه مجازات با حیثیت و شان خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر با دادگاه است .

حد در لغت به معنی منع و بند،مطلق مجازات،قانون الزامی و به معانی اخص دیگری مانند تعزیر و قصاص و دیات به کار برده شده است. (لنگرودی ،۱۳۸۵، ص ۲۱۱)

ماده ۱۳ قانون مجازات اسلامی در تعریف حد مقرر می‌دارد:

«حد به مجازاتی گفته می شود که نوع و میزان و کیفیت آن در شرع تعیین شده است.»

بر هیچ انسان منصف و مسلمانی پوشیده نیست که حدود از احکام مسلم و قطعی اسلام است و تمامی فقهیان بر آن باور دارند.آیات کتاب خدا و روایات اهل بیت نیز در این موضوع صراحت دارند.^[۲] آیات بسیاری در قرآن مجید به بحث حدود و انواع آن پرداخته‌اند.

از نظر حقوق کیفری ملاک اعمال تعزیر ارتکاب رفتاری است که قانون آن را مجرمانه بداند و برای آن تعزیر معین کند. پس نمی توان به استناد موجبات فقهی تعزیر،رفتاری را که از نظر قانونی جرم نیست هر چند ناپسند و خطرناک باشد مورد تعزیر قرار داد. منطوق اصل ۱۶۷ قانون اساسی^[۳] نیز مجوز جعل مجرمانه و اعمال مجازات تعزیری بر اساس منابع معتبر اسلامی و فتاوی فقها نیست،زیرا در قلمرو تعیین جرایم و مجازات‌های اصل ۳۶ قانون اساسی^[۴] مخصص و حاکم بر اصل ۱۶۷ است ،به گونه ای که قاضی را موظف می‌کند حکم به مجازات تعزیری را منحصراً مستند به قانون کند. (عینی نجف آبادی، ۱۳۷۶،ص ۱۲)

در شرط نهم بدون ذکر میزان حبس ، به نوع خاصی از مجازات « حد و تعزیر » اشاره شده است. در حالی که مجازات مقرر در شرط ششم، ‌تنها از نوع «حبس» بود.جرایمی مانند سرقتی که فاقد شرایط اجرای حد باشد و جعل و تزویر و تهیه و ترویج سکه تقلبی، ارتشائ، ربا و کلاهبرداری و … از جرایم تعزیری می‌باشد که حسب مورد با توجه به شرایط و موارد مذکور در قانون مجازات اسلامی مجازات تعزیری خاصی دارد.

۲-۲-۹-۲- اجرای هر گونه مجازات در اثرارتکاب جرم مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه

قید دیگری که در شرط نهم از شرایط ضمن عقد ذکر گردیده ، مغایرت جرم ارتکابی توسط شوهر با شیونات و حیثیت خانوادگی زوجه است .تشخیص اینکه جرم و مجازات به عمل آمده مغایر با حیثیت و شیونات خانوادگی زوجه است، با دادگاه می‌باشد. قهراً در مواردی که زوجه نیز همانند زوج به لحاظ انجام بزه به مجازات حدی یا تعزیری محکوم شده باشد ، نمی تواند به استناد شرط نهم از شروط ضمن عقد، ارتکاب جرم و اجرای مجازات شوهر خود را خلاف شیونات و حیثیت خود عنوان نماید و به استناد آن تقاضای طلاق نماید.

۲-۲-۹-۳- لزوم تشخیص مغایرت مجازات با حیثیت و شئون خانوادگی توسط دادگاه

قید دیگری که در شرط نهم از شرایط ضمن عقد ذکر گردیده ، مغایرت جرم ارتکابی توسط شوهر با شیونات و حیثیت خانوادگی زوجه است .تشخیص اینکه جرم و مجازات به عمل آمده مغایر با حیثیت و شیونات خانوادگی زوجه است ، با دادگاه می‌باشد.

قهرا در مواردی که زوجه نیز همانند زوج به لحاظ انجام بزه به مجازات حدییا تعزیری محکوم شده باشد ، نمی تواند به استناد شرط نهم از شروط ضمن عقد ، ارتکاب جرم و اجرای مجازات شوهر خود را خلاف شیونات و حیثیت خود عنوان نماید و به استناد آن تقاضای طلاق نماید. (بروجردی عبده،۱۳۸۰،ص۲۱۹)

۲-۲-۱۰- در صورتی که پس از گذشت ۵ سال

بند دهم از شرط وکالت در طلاق، اختصاص به عقیم بودن مـرد دارد. ارضاى حس مادرى از عمیقترین کششهـایى اسـت کـه در نهـاد یـک زن وجود دارد و این میل طبیعى راز بقاى نـوع بـشر و از ارکـان سرنوشـت اوسـت؛ از اینرو، در برخى موارد نمی‌توان از آن منصرف شد. بر ایـن اسـاس، اگـر قانونگـذار ناامیدى از بچه دار شدن را از موجبات به کارگیرى حق وکالت در طلاق بـشمارد در واقع، به یکى از عالی‌ترین عواطف انسانى احترام گذارده اسـت.

در قرن بیست که اوج پیشرفت علم سازمان و مدیریت است، بسیاری فراموش می‌کنند با کارکنان خود به عنوان انسانهایی که روح الهی دارند برخورد کنند و استعداد های الهی آن ها را که منشاء همه بهره وری­ها و خلاقیت هاست در محیط کار شکوفا کنند. اما از اواخر قرن بیستم موضوع معنویت در سازمان و مدیریت مورد توجه محققان و اندیشمندان قرار می‌گیرد به نحوی که حدود سال ۱۹۹۲ افزایش ناگهانی ‌کنفرانس‌ها و کارگاه های مربوط به معنویت در محیط کار و مقالات و کتاب‌های فراوانی در این زمینه مشاهده می شود(زاهدی،۱۳۸۷، ۲).

درگیری کارکنان در کار مفهومی است که اخیراً وارد مباحث سازمانی شده وبیش از دو دهه از ظهور آن نمی گذرد. کارکنان درگیر ‌در کار کارکنانی شاداب، پر انرژی و بهره ورند که تمایل زیادی برای صرف تلاش و کوشش فراوان در راستای اهداف کاری و سازمانی از خود نشان می‌دهند. این مفهوم را اولین بار “کان” در سال ۱۹۹۰ وارد مباحث سازمانی نمود. وی درگیری را” وضعیتی روانشناختی که در آن فرد خود را مطیع و تحت امر نقش کاری اش در سازمان در می آورد” . تعریف می‌کند (کان^[۳] ، ۱۹۹۰، ۶۰۴) کارکنان درگیر ‌در کار ، معمولا پر انرژی و فعال اند ، به طور مثبتی با کار خود ارتباط برقرار کرده وسعی شان بر این است که کارشان را به طور اثربخشی به انجام برسانند. (کورنکو^[۴] و دیگران ،۲۰۰۶،۳۰۰) بر خلاف کارکنان درگیر در کار ؛ کارکنان غیردرگیر خود را از انجام نقش کاریشان کنار کشیده ، به طور عاطفی و شناختی عقب می نشینند. آن ها وظایف کاری خود را به طور ناقص انجام می‌دهند ،رفتار آن ها فاقد تلاش و کوشش لازم بوده و تبدیل به آدمواره های بی روح با حرکاتی ساعت وار و غیر ارادی می‌گردند. (لوتانس و پترسون^[۵] ، ۲۰۰۲ ، ۲۷۸) . بر این اساس درگیری کارکنان در کار اهمیت والایی می‌یابد.

نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که کارکنان در گیر در کار تمایل بیشتری نسبت به رفتار های فرانقش به خصوص نسبت به مشتریان سازمان از خود نشان داده، ( ملینر^[۶] و دیگران، ۲۰۰۸ ،۳۲۹) عملکرد بالاتری داشته، در نتیجه مشتریانی که با چنین کارکنانی در تعامل اند، راضی تر و وفادارترند.(سالانوا، اگوت و پیرو^[۷] ، ۲۰۰۵، ۱۲۴). در این که چه عواملی تعیین کننده میزان درگیری کارکنان در کار می‌گردد، هنوز اتفاق نظرکاملی وجود ندارد . پژوهشگران مجموعه ای از عوامل مختلف فردی ، شغلی و محیط کار را مؤثر در درگیری می دانند.(ملو و ویلدرورث و پاکن^[۸] ،۲۰۰۸،۲۱۰)از جمله عوامل مهمی می‌تواند درگیری کارکنان در کار را تحت تاثیر قرار دهد؛ بحث معنویت در محیط کار است.

حال در این تحقیق رابطه معنویت در محیط کار با درگیری کارکنان در کار در بین کارمندان سازمان جهاد کشاورزی استان قم مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این تحقیق محقق به دنبال پاسخ ‌به این سوال است که ” چه رابطه ای بین معنویت در کار^[۹] با درگیری ‌در کار^[۱۰] وجود دارد ؟

• 1. اهمیت و ضرورت تحقیق

الف ) اهمیت و ضرورت نظری تحقیق :

زندگی بدون کار بی معنی می شود، اما کار بی روح، زندگی را تباه کرده و می میراند.لذا مردم علاقه زیادی دارند که معنویت را نه تنها در امو شخصی بلکه در کار و سایر سطوح زندگی تجربه کنند(مقیمی،۱۳۸۶: ۱).

انسان ها وارد دوران جدید و بی سابقه ای در زندگی خود شده اند ؛ دورانی که در آن، دنیا به­شدت در حال تغییر و تحول است . سازمان ها در چنین عصری همواره در دو لبه نظم و بی­نظمی قرار دارند و دائم بین دو حالت تناقض نما، در رفت و آمدند.طی چهار صد سال گذشته، غرب بین دنیای بیرونی و دنیای درونی تفاوت قائل شده است و فعالیت های دنیوی را از اموری مثل مذهب، معنویت و عرفان به کلی جدا ‌کرده‌است(نیل و بایبرمن^[۱۱]،۲۰۰۳ :۳۶۳ ).

پارادایم مدرن، صرفا به چارچوب حقوقی، سیاسی و اقتصادی انسان می پردازد و جنبه‌های درونی حیات را امورخصوصی تلقی می‌کند که هر کس باید مطابق سلیقه خود به آن ها بپردازد . به دیگر سخن :پارادایم مدرن، که به کل عالم گسترش یافته و تأمین رفاه انسان را به عهده گرفته است، مناطق وسیعی از قلمرو حساسیت بشری را متروک گذاشته و زمینه ای را فراهم ‌کرده‌است تا انسان ها و به­خصوص انسان های غربی نوعی احساس نارضایتی و بی قراری داشته باشند . به همین دلیل است که آن ها برای پر کردن خلأ معنوی خود گرایش زیادی به سمت معنویت، مذهب وآیین های معنوی، به­ ویژه آیین های شرق آسیا نشان می‌دهند(شایگان، ۱۳۸۱،۳۱)

از اواخر قرن گذشته، در دهه نود قرن بیستم نوعی یکپارچگی مجدد بین زندگی بیرونی ‌و درونی در حال شکل گیری بوده است . یکی از حوزه های مهمی که این یکپارچگی در آن مطرح شده است، محیط کسب و کار سازمان ها می‌باشد(نیل و بایبرمن، ۲۰۰۳ ؛ نک و میلیمن^[۱۲]، ۱۹۹۴وانگرمارش و کونلی^[۱۳]،۱۹۹۹) .ورود مفاهیمی همچون اخلاق، حقیقت، باور به خدا یا نیرویی برتر، درستکاری، وجدان، رادمردی ‌و گذشت، اعتماد، بخشش، مهربانی، احساسات، ملاحظه، معناجویی در کار، همبستگی با همکاران، تشویق همکاران، احساس صلح و هماهنگی، نوع دوستی، و… به پژوهش ها و اقدامات مدیریتی و کسب و کار، همه حکایت از ظهور پارادایم جدیدی دارند . به عقیده بسیاری از محققان، این پارادایم جدید محیط کار که برگرفته از فیزیک کوانتوم، علوم سایبرنتیک، نظریه آشوب، علوم شناختی، مذاهب و آیین های شرقی و غربی می‌باشد و در واقع عکس العملی به پارادایم خشک و مکانیستی مدرن است؛ پارادایم معنویت می‌باشد (بایبرمن و ویتی^[۱۴]، ۱۹۹۷ ؛بولمن و دیل^[۱۵]، ۱۹۹۵). ‌بنابرین‏ معنویت در سازمان ها پدیده نوظهوری است که توجه بسیاری از صاحب­نظران مدیریت و سازمان و همچنین مدیران را در سطوح مختلف به خود جلب ‌کرده‌است .بر این اساس، بسیاری از آنان معنویت را به عنوان منبعی پایدار برای سازمان ها دانسته اند که می ­تواند به آن ها در زمان‌های پرتلاطم و آشوب زده یاری رساند و تناقض­نمایی نظم و بی نظمی در سازمان را حل و فصل کند و بدون طرد هر یک، آنان را به صورت مقتضی به کار ببندد، چرا که سازمان‌ها برای فعالیت مستمر در عرصه ­های مختلف، نیازمند رفت وآمد همیشگی بین دو حالت تغییر و ثبات هستند(کاواناق^[۱۶]،۱۹۹۹)

همچنین از متغیر های مهمی که در این تحقیق به سنجش و تبیین آن می پردازیم ، حالتی به نام درگیری در کار در کارکنان است. این مفهوم که اخیراً وارد مباحث سازمانی و منابع انسانی شده است ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. چراکه پژوهش‌ها نشان می‌دهد که با بهره وری (هارتر ، اسمیت و هایز^[۱۷]،۲۰۰۲) ، رابطه داشته و مستقیما و بیشتر تحت تاثیر عوامل شغلی و محیط کاری می‌باشد. کارکنان در گیر ‌در کار معمولا کار خود را دوست داشته ، برای آن اهمیت قائل بوده و در جهت تحقق اهداف کاری خود حداکثر ظرفیت‌های ذهنی و جسمی خود را به کار می گیرند.

ب ) اهمیت و ضرورت کاربردی تحقیق :

شولمن^[۵۴] و کرنکه^[۵۵] (۱۹۹۰) در بررسی خود بر روی ۳۵۳ نوجوان سبک های کنارآمدن با فشار روانی را به دو دسته تقسیم می‌کنند. مقابله فعال که شخص از منابع اجتماعی و یا فرآیندهای شناختی کمک می‌گیرد و مقابله نامتناسب که شخص از برخورد با مشکل صرف نظر می‌کند (دانشیان ، ۱۳۷۸)‌.

از طرفی لازاروس و فولکمن در آخرین دسته بندی خود از انواع مهارت های مقابله ، هشت سبک مقابله را توصیف می‌کنند که عبارتند از:

۱- مقابله رویاروگر که مبین تلاش های پرخاشگرانه جهت تغییر موقعیت بوده و درجاتی از خصومت و خطر طلبی را ارائه می‌دهد.۲- دوری جویی و اجتناب. در این نوع مقابله فرد با کمک تلاش های شناختی خویش ، خود را از موقعیت جدا کرده و آن را کم اهمیت جلوه می‌دهد و به عبارتی خود را به دست سرنوشت می‌سپارد. ۳- خویشتن داری که از طریق آن فرد سعی می‌کند احساسات و اعمال خود را تنظیم کند و اصطلاحاً با حساب و کتاب با مشکل برخورد نماید.۴- جستجوی حمایت اجتماعی. در این نوع سبک مقابله ، فرد در پی کسب حمایت اطلاعاتی یا هیجانی دیگران است و سعی می‌کند از طریق مشورت و رایزنی از نظرات و تجارب دیگران بهره ببرد.۵- مسئولیت پذیری. در این نوع فرد با پذیرش نقش خویش در بروز مشکل تلاش آگاهانه تری را برای حل مسئله به کار می‌گیرد. ۶- گریز- اجتناب : این سبک مقابله‌ای توصیف کننده تفکر آرزویی و تلاش های رفتاری جهت گریز و اجتناب از مشکل است که در طی آن فرد ناباورانه از واقعیات به تخیلات پناه می‌برد و در واقع به نوعی دست به انکار می زند. ۷- حل مدبرانه مسئله. این نوع برخورد با فشار روانی و منابع ایجاد کننده آن توصیف کننده تلاش های اندیشمندانه مشکل مدار جهت تغییر موقعیت است که با روی آوری تحلیلی به حل مسئله همراه است و ۸- باز برآورد مثبت که منظور از آن تلاش هایی است که با تمرکز بر رشد شخصی معنای مثبت می‌آفریند (آقایوسفی ، ۱۳۷۸).

پروین(۱۹۸۹) نیز (به نقل از فولکمن و لازاروس ، ۱۹۸۴) در رابطه با انواع سبک های مقابله می‌گوید در هر موقعیت فشارزا ، راه های مختلف کنارآمدن مانند مهار کردن ، غلبه کردن و یا تحمل موقعیتی که فراتر از نیروی فرد ارزیابی شده است ، مورد بررسی قرار می‌گیرد به خصوص بین دو شکل از کنار آمدن تمیز داده شده است. کنار آمدن مسئله محور مثل تلاش برای تغییر آن موقعیت و کنار آمدن هیجان محور مثل فاصله گرفتن عاطفی از مشکل ، فرار ـ اجتناب و جستجو برای دریافت حمایت عاطفی (پروین ،۱۳۷۴، سن تروک^[۵۶]،۱۹۹۱ و الیور^[۵۷]، ۱۹۹۳ به نقل از مهدی پور،۱۳۸۳).

کارور ، شی یر و وینتراپ^[۵۸](۱۹۸۹) چهارده سبک مقابله‌ای را مطرح نموده اند که شامل : ۱ـ مقابله فعال ۲ـ برنامه ریزی ۳ ـ ایجاد وقفه در فعالیت ها ۴ ـ مقابله از راه خویشتن داری ۵ ـ جستجوی حمایت اجتماعی بنا به دلایل ابزاری ۶ ـ جستجوی حمایت اجتماعی بنا به دلایل هیجانی ۷ ـ تفسیر مجدد مثبت و رشد ۸ ـ پذیرش مشکل ۹ـ روی آوردن به مذهب ۱۰ ـ متمرکز شدن بر هیجانات و ابزار عواطف ۱۱ ـ انکار مشکل ۱۲ ـ عقب نشینی رفتاری ۱۳ ـ عقب نشینی روانی ۱۴ ـ استفاده از الکل یا سایر داروها و … می‌باشد.

لازاروس و فولکمن (۱۹۸۴) دو شکل کلی مقابله را بیان نموده اند. مقابله معطوف به مشکل و مقابله معطوف به هیجان. دسته اول پاسخ هایی هستند که قصدشان از میان برداشتن مشکل یا تعدیل آن است در حالی که پاسخ های نوع دوم درصددند تا پیامدهای هیجانی عامل استرس‌زا را مهار کنند.

بر طبق نظر گلدر^[۵۹] (۱۹۹۳) سه مؤلفه در پاسخ به یک استرس وجود دارد : پاسخ هیجانی ، پاسخ جسمانی و پاسخ روانی که برخورد با تجربه را کاهش می‌دهد (نقل از مهدی پور،۱۳۸۳).

مکانیزم های دفاعی اغلب در پاسخ به شرایط استرس‌زا به صورت بازگشت ، واپس زنی، انکار ، جابجایی و فرافکنی هستند که این مکانیزم های دفاعی اغلب مشکلات رایج را در بر می‌گیرند اما مکانیزم های دفاعی واکنش سازی ، دلیل تراشی ، تصعید ، همانند سازی مشکلات بلند مدت را در بر می‌گیرند.

انواع مقابله از نظر اندلر و پارکرسه نوع رفتار مقابله‌ای مسئله مدار ، هیجان مدار و اجتنابی است و آن ها معتقدند که مقابله مسئله مدار به فرآیندی اشاره دارد که در آن فرد سعی می‌کند با تلاش و فعالیت خود وضعیت موجود را به شکل مثبت تغییر دهد و تمرکز فرد با به کار گرفتن توانایی‌های خود بر روی مسئله (منبع فشار روانی) باعث کاهش فشار روانی موجود می‌شود. مقابله هیجان مدار یعنی اینکه فرد با فاصله گرفتن عاطفی ، از مشکل فرار کند و در پی کسب حمایت عاطفی دیگران باشد و یا به نوعی احساسات خود را بیان کند و نسبت به عوامل و افرادی که منبع استرس هستند ابراز خشم نماید. نوع سوم یعنی اجتنابی خود به دو قسمت اجتناب از مشکل و روی آوردن به اشخاص دیگر اجتماع و اجتناب و مشغول شدن به فعالیت های دیگر تقسیم می‌شود (اکبرزاده،۱۳۷۶). در مقابله اجتنابی فرد از واقعیت فرار کرده یا امیدوار است که معجزه‌ای رخ دهد و یا از طریق استعمال مواد مخدر و یا خوردن و نوشیدن سعی در کاهش تنش خود دارد (پروین^[۶۰]،۱۹۸۹،ترجمه جوادی و کدیور،۱۳۷۴). استفاده از سبک‌های مقابله‌ای فوق در جهت بهداشت و سلامت روان مانند هر پدیده روانشناختی دیگر با متغیرها و عوامل زیادی در ارتباط می‌باشدکه از مهم‌ترین آن ها عملکرد خانواده ، دوره سنی و جنس می‌باشد.

احتمالاً شایع ترین واکنش‌ها به حوادث یا شرایط مولد پاسخ به استرس ، اجتناب است. در حالی که حذر کردن از حوادث تهدید کننده جان آدمی‌مانند آتش عاقلانه است ، اجتناب از تهدید‌های ذهنی ، احساسی و معنوی انتخابی عاقلانه نیست. اجتناب و حذر کردن مکانیسمی‌ دفاعی است که ریشه در پاسخ گریز و فرار دارد. بسیاری از مردم معتقدند که اگر از موقعیت‌های ترس برانگیز یا ناراحت کننده اجتناب کنیم ، زندگیمان ساده و به دور از استرس می‌شود. اما آنچه به نظر راه حلی سریع می‌رسد ، راه حلی دائمی‌ به دست نمی‌دهد ، بلکه مسائل بیشتری در آینده پدیدار می‌سازد. اجتناب یک روش مقابله‌ای منفی است ، به خصوص اگر محرک های تنش‌زا در برگیرنده روابط انسانی باشد.

در برابر استرس از دو نوع مقابله استفاده می‌شود: